Canlılarda Beslenme
Ziyaretçi
Canlılarda Beslenme
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Beslenme, canlılığın gereklerini yerine getirmek için gerekli olan maddeleri, canlı dışı ortamdan edinme faaliyetine verilen isimdir. Canlılar beslenme şekillerine göre 2'ye ayrılırlar:
Metabolizma için gereken enerji, organizma açısından besindir. Dolayısıyla ototrof organizmalara, kendi besinini üretebilen organizmalar demek de olanaklıdır. Keza, heterotrof organizmalar da başka canlıları "yiyerek" beslenen organizmalardır.
Canlıların beslenme biçimleri yönünden ototrof ve heterotrof olarak ayrımı, bu canlıların kullandıkları karbonun kaynağı açısından da net bir ayrımdır. Ototrof organizmalar, metabolizma için gereken karbonu atmosferdeki karbondioksitden alırlar. Heterotrof organizmalar ise gerekli karbonu, diğer canlıların biyokütlelerinden sağlarlar. Dolayısıyla ekosistemde yer alan canlılar, ekosistemdeki karbon çevrimi içinde farklı rollere sahiptirler.
1. Ototrof Canlılar
Kendi besinlerini kendi sentezleyen, su (H2O), karbondioksit (CO2) ve inorganik tuzlardan organik maddeyi oluşturan, enerjiyi bu organik bileşiklerde depolayan canlılardır. Kendi içinde iki gruba ayrılırlar:
Besin maddeleri olarak da adlandırılan, enerji depolanmış organik bileşiklerin sentezlenmesinde güneş ışığını kullanan canlılara fotosentetik canlılar ya da Fototroflar, kimyasal enerjiyi kullanan canlılara da kemosentetik canlılar ya da Kemotroflar adı verilir.
2. Heterotrof Canlılar
Ototrof organizmaları ve çürüyen maddeleri besin olarak kullanan canlılardır. Hayvan ve mantarların tümü ile birçok bakteri türü bu gruba girmektedir. Heterotrof organizmalar beslenme özellikleri yönünden 3 grupta incelenebilir:
2. 1. Holozoik formlar; besinlerini katı parçacıklar halinde alarak sindiren canlılardır.
Örneğin hayvanların birçoğu böyledir
Aldıkları besinin yapısına göre üçe ayrılır:
Örn: Mayalar, küfler, bakterilerin birçoğu.
Bu canlılar hücre zarı dışına salgılayabildiklari sindirim enzimleriyle hücre dışında sindirim yaparlar. Daha sonra da bu enzimlerle parçalanan bileşikleri hücre zarlarıyla metabolizmalarına alırlar. Hücre dışında gerçekleşen bu tepkimeler, organik bileşikleri yeniden inorganik bileşiklere ayrıştırmaktadır. Saprofitler, ekosistemdeki madde çevrimi yönünden önemli bir işlev görürler.
2. 3. Parazitik formlar; bitkisel ya da hayvansal parazitler konukçu olarak tanımlanan bir bitki ya da hayvan üzerinde ya da içinde yaşar ve besinini konukçudan sağlayan canlılardır. 2 çeşittir:
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar
Beslenme, canlılığın gereklerini yerine getirmek için gerekli olan maddeleri, canlı dışı ortamdan edinme faaliyetine verilen isimdir. Canlılar beslenme şekillerine göre 2'ye ayrılırlar:
- Ototrof canlılar (kendibeslek)
- Heterotrof canlılar (ardıbeslek, dışbeslek)
Metabolizma için gereken enerji, organizma açısından besindir. Dolayısıyla ototrof organizmalara, kendi besinini üretebilen organizmalar demek de olanaklıdır. Keza, heterotrof organizmalar da başka canlıları "yiyerek" beslenen organizmalardır.
Canlıların beslenme biçimleri yönünden ototrof ve heterotrof olarak ayrımı, bu canlıların kullandıkları karbonun kaynağı açısından da net bir ayrımdır. Ototrof organizmalar, metabolizma için gereken karbonu atmosferdeki karbondioksitden alırlar. Heterotrof organizmalar ise gerekli karbonu, diğer canlıların biyokütlelerinden sağlarlar. Dolayısıyla ekosistemde yer alan canlılar, ekosistemdeki karbon çevrimi içinde farklı rollere sahiptirler.
1. Ototrof Canlılar
Kendi besinlerini kendi sentezleyen, su (H2O), karbondioksit (CO2) ve inorganik tuzlardan organik maddeyi oluşturan, enerjiyi bu organik bileşiklerde depolayan canlılardır. Kendi içinde iki gruba ayrılırlar:
- Fotosentetik ototroflar (Fototroflar); biyokimyasal olaylar için gereksinim duydukları enerjiyi güneş ışınlarından, fotosentezle sağlayan canlılardır. Örn: Yeşil ve mor bakteriler.
- Kemosentetik ototroflar (Kemotroflar), kendileri için gerekli olan enerjiyi amonyak (NH3), hidrojensülfür (H2S) gibi belli organik maddeleri oksitleyerek, kimyasal yoldan, kemosentezle sağlayan canlılardır. Örneğin nitrit, nitrat ve demir bakterileri böyledir.
Besin maddeleri olarak da adlandırılan, enerji depolanmış organik bileşiklerin sentezlenmesinde güneş ışığını kullanan canlılara fotosentetik canlılar ya da Fototroflar, kimyasal enerjiyi kullanan canlılara da kemosentetik canlılar ya da Kemotroflar adı verilir.
2. Heterotrof Canlılar
Ototrof organizmaları ve çürüyen maddeleri besin olarak kullanan canlılardır. Hayvan ve mantarların tümü ile birçok bakteri türü bu gruba girmektedir. Heterotrof organizmalar beslenme özellikleri yönünden 3 grupta incelenebilir:
2. 1. Holozoik formlar; besinlerini katı parçacıklar halinde alarak sindiren canlılardır.
Örneğin hayvanların birçoğu böyledir
Aldıkları besinin yapısına göre üçe ayrılır:
a- Herbivor (sadece bitkilerle beslenenler)2. 2. Saprofitik formlar; organik maddeleri doğrudan hücre zarlarıyla absorbe eden canlılar.
b- Karnivor (sadece etle beslenenler)
c- Omnivor (hem ot, hem etle beslenenler)
Örn: Mayalar, küfler, bakterilerin birçoğu.
Bu canlılar hücre zarı dışına salgılayabildiklari sindirim enzimleriyle hücre dışında sindirim yaparlar. Daha sonra da bu enzimlerle parçalanan bileşikleri hücre zarlarıyla metabolizmalarına alırlar. Hücre dışında gerçekleşen bu tepkimeler, organik bileşikleri yeniden inorganik bileşiklere ayrıştırmaktadır. Saprofitler, ekosistemdeki madde çevrimi yönünden önemli bir işlev görürler.
2. 3. Parazitik formlar; bitkisel ya da hayvansal parazitler konukçu olarak tanımlanan bir bitki ya da hayvan üzerinde ya da içinde yaşar ve besinini konukçudan sağlayan canlılardır. 2 çeşittir:
a- Endoparazitler: Vücut içinde yaşarlar. Örn: Bağırsak solucanı.Bazı tür canlılar hem ototrof hem de heterotrof beslenme biçimlerini kullanılar. Bu tür canlılara örnek Böcekçil bitkilerdir. Bu tür bitkiler esasen fototrofturlar. Ancak böceklerin biyokütlelerini sindirerek de madde alışı yapmaktadırlar. Böcekleri sindirmeleri, bitkinin azot gereksinimini sağlamak içindir.
b- Ektoparazitler: Vücut dışında yaşarlar. Örn: Bit, pire, vb.
