Arama

Doğal Afetler - Hortum

Güncelleme: 13 Mart 2016 Gösterim: 32.226 Cevap: 3
P.u.S.u - avatarı
P.u.S.u
Ziyaretçi
9 Nisan 2007       Mesaj #1
P.u.S.u - avatarı
Ziyaretçi
Hortum
Ad:  451px-Tornade004.jpg
Gösterim: 1567
Boyut:  29.6 KB
Tornado, 1949 in Kansas (USA)
Sponsorlu Bağlantılar

Hortum, kümülus bulutları ile bağlantılı olarak silindir şekilinde dönerek gezen bir rüzgâr türüdür. Bu "hortum" bulutlardan yere kadar uzanır ve büyük yıkıcı güce sahip olan bir doğa felaketidir. Hortumlar hakkında bir bilimsel teori ilk olarak 1917 yılında Alfred Wegener tarafından üretilmiştir ve bu teori günümüzde de doğru olarak kabul edilmektedir.
Bir denizin ya da gölün üzerinde meydana gelen bir hortum, yerden emdiği sular ile bir "Su hortum" oluşturur.

Ad:  800px-Trombe.jpg
Gösterim: 1643
Boyut:  31.9 KB
Su hortumu

Bir hortum'un oluşması

Ad:  Stoughton_Tornado.jpg
Gösterim: 1613
Boyut:  100.1 KB
Stoughton kasabasina yaklasan bir hortum.

Bir hortumun meydana gelmesi çok karmaşıktır, ve hâlâ tatmin edici bir bilimsel açıklama ortaya sürülememiştir. Ayrıntılara yönelik soruların hepsi cevaplandırılamamış olmasına rağmen, bir hortum'un mekanik özellikleri iyi tanınmaktadır. Belli koşullar altında dünyanın her yerinde ve her zaman hortumlar oluşabilir. Atmosferin bir hortum üretmesinde, ne belli bir zaman ne de belli bir coğrafya sınırı bulunur. Ama bir hortum oluşma olasılığı az veya çok olan bölgeler ve zamanlar kabaca şekilde belirlenebilir.

Bir hortum için elverişli olan hava koşulları

Ad:  Binger_Oklahoma_Tornado.jpg
Gösterim: 1469
Boyut:  13.6 KB
Oklahoma eyaletinde F5 kategorisinden (en büyük) bir hortum. Genişliği tahminen 1,5 kilometre.

Bir hortumun oluşabilmesi için atmosferin yüksek bölümlerine kadar çıkabilecek konveksiyon olması gerekir: Atmosferin katlarını zayıflatan, dik olarak göğe çıkan ve yükseldikçe soğuyan hava; atmosferin 1 - 2 kilometre yükseklerine kadar nemli hava bulunması ve bu nemli konveksiyonu başlatacak, güneş ışıklarının yere çarpmasıyla oluşan bir sıcak hava termiği.
Bu tür fırtınaların oluşması için katkıda bulunan diğer bir etken, havada ve bulutlardaki su buharında bulunan ısıdır. Ancak kondensasyon ile etkili hale gelen bu ısı katkısı hali hazırda var olan ısı ile birlikte bir nemli konveksiyon'u mümkün kılar. Nemli konveksiyon olmadan diğer koşullar, kücük-tromb denilen zararsız hortumlar oluşturabilirler ama eğer bu küçük-tromb'lar nemli konveksiyon termiği ile temasa geçerse bunlar da gerçek bir hortum oluşturabilir. Dünyanın kuzey yarımküresinde oluşan hortumlar, saatin tersi yönde, güney kümede oluşan hortumlar saat yönünde döner.

Ad:  406px-Tornado_at_beginning_of_life_-_NOAA.jpg
Gösterim: 1386
Boyut:  27.0 KB
Yeni doğan bir hortum. Yavaşça aşağıya uzanan ucu henüz yere varmamıştır.

Avatarı yok
nötrino
Yasaklı
23 Mayıs 2013       Mesaj #2
Avatarı yok
Yasaklı
Hiroşima Bombasından 600 Kat Güçlüydü!’

Sponsorlu Bağlantılar
ABD, Oklahoma eyaleti Moore kasabasını yerle bir eden hortumun Uzay’dan çekilen görüntüleri, ne kadar büyük bir tehlike yaşandığını ortaya koyarken, meteorolojistler, hortumun şiddetinin Hiroşima’ya atılan atom bombasının en az 600 katı olduğunu belirtti.

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ile Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) tarafından kontrol edilen GOES-13, dev hortumun oluşumunu Uzay’dan gözlemledi.Rüzgar, nem ve yağmurların yıkıcı bir hortum oluşturmak için mükemmel bir şekilde bir araya geldiği facia hakkında ölçümler yapan uzmanlar ise hortumun İkinci Dünya Savaşı’nda Japonya’nın Hiroşima kentine atılan atom bombasından en az 600 kat daha fazla enerji ortaya çıkardığını belirtti.

AP haber ajansına açıklama yapan meteorologlar, yaklaşık bir saat süren hortumun saçtığı enerjiyi gerçek zamanlı ölçümlerle tespit ettiklerini ve ‘Hiroşima’ya atılan atombombasının 600 katından daha fazla enerjinin ortaya çıktığını’ belirtti.Bilim insanları, ‘dev hortumları ortaya çıkaran etkenleri çok iyi bilmelerine rağmen daha kapsamlı araştırmalar gerekebileceğini ve küresel ısınmanın Oklahoma’yı vuran hortumu etkileyip etkilemediğini anlamaya çalışacaklarını’ ifade etti.


Rakamlarla Hortum

Moore kasabasında 24 kişinin ölümüne, 237 kişinin de yaralanmasına neden olan kasırga, ABC News’in verdiği bilgiye göre yere 17 dakika boyunca temas etti.Yaklaşık 2.1 kilometrelik alanda hareket eden hortum, saatte 320 km hıza ulaştı. Hortum, Moore kasabasında 2,300’den fazla evi dümdüz etti.Yıkılan binalardan 16’sını okullar oluştururken, hortumun vurduğu bir anaokulunda 20 çocuk hayatını kaybetti.


Kaynak: Ntvmsnbc / ABC News - AP (22 Mayıs 2013,13:22)

Son düzenleyen nötrino; 13 Mart 2016 20:50
_AERYU_ - avatarı
_AERYU_
Ziyaretçi
18 Haziran 2013       Mesaj #3
_AERYU_ - avatarı
Ziyaretçi
Hortum


3421 antalyada hortum cocuk yuttu 1324799980 300x213


Dünya üzerinde çok çeşitli hava olayları bulunmaktadır. Bu hava olaylarından bazıları ise, oluştuğunda doğal afet durumuna gelebilen olaylardır. Hortum da, bu doğal afetlerden birisidir.
Hortum oluştuğunda gücü sayesinde çevreye birçok zararı dokunur. Öncelikle bir rüzgar türüdür ve rüzgarlar yüksek basınçtan alçak basınca doğru oluşmaktadır. Hortum, gökyüzünün derinliklerinde meydana gelir ve yeryüzüne doğru spiral şeklinde iner.
Havada oluşan su buharı diğer bilinen adıyla bulutların, çok farklı çeşitleri bulunmaktadır. Kümülüs de, bu çeşitlerin arasında yer almakla birlikte bu bulut türü hortum rüzgar türüyle ilişkilidir. Hortum oluştuğu zaman bir felakete dönüşür ve birçok yapıya zarar verebilecek kadar sert eser. Genellikle hortumlar kara üzerinde oluşurlar fakat bazı durumlarda göl ya da deniz üzerinde de oluşabilmektedirler. Bu durumlarda su hortumları meydana gelir ve bu bölgelere yakın kesimlerde tehlike arz edebilir.

3421 hortum nedir 300x225

Hortumlar, şiddetlerinde ve büyüklüklerine göre derecelendirilir. Bu derecelendirmeler F1 ve F5 arasında yapılır. Şiddetli hortumlar çok kısa bir süre içerisinde büyük bir şehri yıkarak şehirden eser bırakmayabilir. En şiddetli hortumlar F5 ile derecelendirilirler ve bu derecedeki hortum tam bir doğal afet niteliği taşır. Amerika’nın Oklama Eyaletinde böyle bir hortum meydana gelmiştir. F5 derecesinde olan bu hortumun çapı bu eyalette tam tamına 1,5 kilometreyi bulmuştur. Bu rakam, bir hortum için devasa bir rakamdır.
Hortumların meydana gelmesine “kümülüs” adı verilen bulutlar neden olmaktadır. Bu bulutlar kabarık bir şekilde durulur ve halk arasında şekil olarak karnabahara da benzetilmektedir. Üst kısımdaki kümülüs bulutu, kubbeleşir ve alt kısımda bulunan ve artık olan bulutlarla etkileşime girer. Bu etkileşim sonucunda ise, gökyüzünden yeryüzüne inen spiral bir rüzgarın esmesi oluşur. Bu rüzgarın ismi ise, hortumdur. Hortumlar kara ile buluştuklarında etkileri çok daha şiddetli olmaktadır. Öyle ki bu rüzgar türünün hızı birkaç yüz kilometreyi bulabilmektedir. Hortumlar önlerinde bulunan her şeyi devirir ve içine alarak gökyüzüne doğru çekmeye başlar.

3421 hortum 300x219

Bilim adamlar bu konuda hortumun uydu fotoğraflarını inceleyerek çok çeşitli modellemeler yapmaktadır. Tarihsel süreç içerisinde bilimsel olarak hortumun nasıl meydana geldiğiyle ilgili ilk teori, Alman bir meteorolog tarafından ortaya atılmıştır. İsmi Wegener olan meteorolog tarafından ortaya atılmış bu ilk teori, o kadar başarılı olmuştur ki günümüzde kesinleşen bilgileri o dönemde saptadığı anlaşılmıştır. Hortumun hızı konusunda da oldukça fazla araştırmalar yapılmaktadır. Hortumların gelişim hızı ile ilgili bazı tahminler yapılır fakat hiç de hesapta olmayan bir hızda hortum gelişebilmektedir.
Bu durum da, hortum felaketinin önlenebilmesini oldukça güç bir durum kılar. Yani hortumlar hiç beklenmedik anlarda çok ani felaketlere neden olabilmektedirler. Aynı zamanda hortumların şiddetleri hortumun meydana gelmesinde etkin bir payı bulunan kümülüs bulutlarına bağlıdır. Kümülüs bulutlarının yoğunluğu nedeniyle, yaklaşan hortum felaketleri tam olarak kestirilememektedir.

Kaynak:
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
13 Mart 2016       Mesaj #4
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Hortumun nasıl oluşur?
Ad:  hortum.jpg
Gösterim: 1229
Boyut:  170.9 KB
Hortum şiddetle dönen bir hava kolonudur. Uzaktan görüldüğünde dondurma külahına benzer. Sıklıkla Kuzey Amerika' nın iç, doğu ve kuzey doğusunda görünmekle birlikte Avustralya, Japonya, Orta Asya, İngiltere, İtalya da görülür. Küçük boyutlu olanları Türkiye' de de görülmektedir. Özellikle Babadağ da sık sık görmekteyiz.

Hortumun(Tornado) oluşması için 3 etken vardır;

1.Yer seviyesinden atmosferin orta seviyelerine kadar nemli hava
2.Karasız hava: yer seviyesinden itibaren sürekli yükselen sıcak hava.
3.Kaldırma Gücü: havanın yükselmesi için bir kaldırma gücüne ihtiyaç vardır. Bu güç genellikle zeminin yakınındaki havanın ısınmasıyla oluşur. Hava ısındığı zaman daha hafif olur ve yükselmeye başlar. Yükselen sıcak hava üzerindeki soğuk havayı yukarı doğru itmeye başlar bu durumda şimşekli fırtınayı tetikler.

Bütün şartlar oluştuktan sonra nemli ve sıcak hava atmosferin üst seviyelerine doğru yükselmeye başlar, yükselen hava soğur ve çok büyük ve yüksek bulutlar içinde yoğunlaşır, bu ise şimşekli fırtınanın oluşumunu sağlar. Şimşekli fırtına içindeki şiddetli yukarı doğru akımlara updraft denir. Hortumlarda, şimşekli fırtına içindeki updraftlar içinde oluşur.

En güçlü tornadolar genellikle Şimşekli fırtınaların oluşturduğu havanın aşağıya doğru çöktüğü down draftlar ve kuvvetli yağmur veya doluların oluştuğu bölüm de değil'de, updraftların yanında oluşur. Bu nedenle ani kuvvetli yağmur sağanakları ve dolu yağışı bazen tornadoların habercisi olabilir.

Hortum
Hortum, kümülus bulutları ile bağlantılı olarak silindir şekilinde dönerek gezen bir rüzgâr türüdür. Bu "hortum" bulutlardan yere kadar uzanır ve büyük yıkıcı güce sahip olan bir doğa felaketidir. Hortumlar hakkında bir bilimsel teori ilk olarak 1917 yılında Alfred Wegener tarafından üretilmiştir ve bu teori günümüzde de doğru olarak kabul edilmektedir.

Bir denizin ya da gölün üzerinde meydana gelen bir hortum, yerden emdiği sular ile bir "Su hortumu" oluşturur.

Bir hortum için elverişli olan hava koşulları

Bir hortumun oluşabilmesi için atmosferin yüksek bölümlerine kadar çıkabilecek konveksiyon olması gerekir: Atmosferin katlarını zayıflatan, dik olarak göğe çıkan ve yükseldikçe soğuyan hava; atmosferin 1 - 2 kilometre yükseklerine kadar nemli hava bulunması ve bu nemli konveksiyonu başlatacak, güneş ışıklarının yere çarpmasıyla oluşan bir sıcak hava termiği.

Bu tür fırtınaların oluşması için katkıda bulunan diğer bir etken, havada ve bulutlardaki su buharında bulunan ısıdır. Ancak kondensasyon ile etkili hale gelen bu ısı katkısı hali hazırda var olan ısı ile birlikte bir nemli konveksiyon'u mümkün kılar. Nemli konveksiyon olmadan diğer koşullar, kücük-tromb denilen zararsız hortumlar oluşturabilirler ama eğer bu küçük-tromb'lar nemli konveksiyon termiği ile temasa geçerse bunlar da gerçek bir hortum oluşturabilir. Dünyanın kuzey yarımküresinde oluşan hortumlar, saatin tersi yönde, güney kümede oluşan hortumlar saat yönünde döner.


BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM

Benzer Konular

19 Eylül 2017 / P.u.S.u Çevre Bilimleri
16 Eylül 2017 / Misafir Çevre Bilimleri
13 Mart 2016 / P.u.S.u Çevre Bilimleri
13 Şubat 2008 / KisukE UraharA Taslak Konular