Japon Sanatları - Bonsai

Ağaç ve saksısı şekil desen ve renkleriyle bir bütünlük oluşturmalıdır. Bonsai ağacın kendisi değil ağaç ve saksı arasındaki görsel uyumdur. Ağacı bir saksıya dikmek ve gelişmesine bırakmak yeterli değildir. Bu şekilde bitki ağaç gibi durmayacak ve ömrü de uzun olmayacaktır. Gövde kalınından incesine tüm dallar şekillendirilerek ve gerekirse kesilerek uygun görüntü elde edil- meye çalışılır. Ağacın şekli belirginleştikten sonra düzenli kesim ve budamalarla son şekil elde edilir.

Bir bonsai bir çalıdan çok ağaca benzemelidir. Ağaçta belirli yaprak kümeleri ve aralarında belirgin boşluklar vardır çalıda ise yapraklar tek bir küme oluşturur. Budama size uygun dal yapısını belirginleştirme imkanı verir. Bonsai yaşlandıkça üzerinde değişiklikler yapabilir bir dalını kesebilir diğer birinin istediğiniz bir şekilde büyümesine izin verebilirsiniz. Saksısını değiştirerek başka bir açıdan gösterir daha güzel bir görüntü yakalayabilirsiniz.

Nasıl yetistirilir?

Bonsai yetiştirmeye başlarken yapılması gereken ilk şey sonuçta nasıl bir bonsai istediğinize karar vermektir. Ağacın doğal halindeki büyüklüğü şekli yaprak boyutları yetiştirme zorluğu gibi etkenler bu konulardaki tecrübelerinize göre öncelikli olarak düşünmeniz gerekenlerdir. Eğer ilk defa yetiştirecekseniz tavsiye edilen en kolay yöntem yeterince büyümüş bir ağaç üzerinde çalışmaktır. Böyle bir ağacı bir fidanlıktan ya da imkanınız varsa bir ormandan temin edebilirsiniz. Başlangıç için kozalaklı ağaçlar en idealleridir. Ağacınızı seçerken ilk dikkat etmeniz gereken ağacın boyuna göre kalın bir gövdesinin olması ve gövdenin her yönünden çıkan yeterli sayıda dala sahip olmasıdır. Bir başka önemli nokta ise ağacın ön yüzünün neresi olacağına karar vermektir. Gövdenin en iyi görüntüyü verdiği ve mümkün olduğunca az dalın çıktığı ya da budandığında en az kesik izi bırakacak taraf en uygunudur (Bonsai de ön yüzde dal bırakılmaz). Seçtiğiniz ağaç başlangıçta bir yaprak yığını gibi olsa da uygun budama ve tel sarma yöntemleriyle onu güzel bir bonsai ye dönüştürmek sizin elinizde.

Daha sabırlı biri iseniz seçtiğiniz ağacı bulduğunuz ortamdan çıkarmadan önce düşündüğünüz şekle girecek şekilde büyütmek daha güzel bir sonuç verecektir. Örneğin sonbaharda yaprak döken ağaçlar her bahar tomurcuk verir. Buna göre ağaçta istediğiniz dalın uzamasına izin verir istemediğiniz dalı hatta tepe dalını keserek başka dalları bunların yerine büyütebilirsiniz. Bunun yanında güzel bir kök yapısına sahip olması için ağacın etrafına bir çukur kazarak ana köklerin bazılarını kesebilir böylece ertesi yıl daha gelişmiş kılcal köklere sahip olmasını sağlayabilirsiniz.

Her iki yöntem sonucunda da ağacınızın aşağı doğru giden bir ana kökü olacaktır. Ağacı bonsai saksısına aktarabilmek için bu kökten kurtulmanız gerekmektedir. Bu işlemi bir kerede yapmaktansa ağacın dengesini bozmamak için birkaç kerede yeni köklerin dairesel bir eksende çıkmasına izin vererek yapmak daha uygundur. Bir diğer yöntem ise bir ağacın bonsai için uygun olabilecek -kalın ama kısa küçük yapraklı yaşlı bir ağaca benzeyen- bir dalını köklendirmektir. Bu iki şekilde yapılabilir.

Eğer seçtiğiniz dal yere yakınsa uç tarafı yüzeyde dik olacak şekilde kesmeyi düşündüğünüz yerini toprağa gömerek sabitler ve köklenmesini beklersiniz. Eğer yüksek bir dal seçtiyseniz; kesmeyi düşündüğünüz bölgeden halka şeklinde dalı soyun. Bu bölgeyi bir naylon torba yardımıyla torf yada yosunlu toprak karışımıyla sarın.Yeterli miktarda kök oluşuncaya kadar bekleyin. Daha sonra oluşan köklerin altından dalı kesin. Ağacınızı saksıya diktikten sonra bir tel yardımıyla sabitlemek dala göre zayıf olan kökler güçleninceye kadar yararlı olacaktır. Kesik daldan üretme uygulanabilecek bir başka yöntemdir. Ağaçların coğu bu şekilde kök üretebilir. Ancak bu şekildeki bir üretim daha uzun bir zaman alacaktır. Kesik daldan üretim de genellikle iki şekilde yapılır. Birincisinde; ağacın büyüme mevsiminin sonunda; yeni büyümüş bir dal kesilir. Bu dal yumuşak bir toprağa yarısına kadar gömülür. Ertesi bahar kök vermeye başlayacak olan ağacınız sonraki bahara ise kullanılabilir duruma gelecektir. Diğer yöntemde ise; yeni büyümüş olan dal yaz başında kesilir.

Bu yöntemde köklenme 4 ila 10 hafta arasında gerçekleşir. Bu iki yöntemde de köklenmeyi hızlandıran hormonlar kullanmak daha uygun olacaktır. Ağacınızın büyümesini en baştan kontrol etmek isterseniz tohumdan üretmeyi deneyebilirsiniz. İlk başlayanlar için uygun olmayan bu yöntemde tohumları bir kaba dikersiniz. Bitki büyüdükçe ayrı kaplara yerleştirirsiniz. Buradaki önemli nokta ise bitkinin her aktarmada ana köklerini budayarak yan ve kılcal köklerin oluşmasını sağlamaktır.

Tüm bu yöntemlerden birini kullanarak elde ettiğiniz ağacı bonsai saksısına aktarmak sonraki adımınız. Bunun için kökler saksıya sığabilecek şekilde belirli bir ölçüde kesilir. Kök boyunun ağaç boyunun 1/3'ünden daha uzun olmaması gerekir. Kökleri kestikten sonra dalların ve yaprakların bir kısmını da budamak ağacın dengesini kaybetmemesi açısından önemlidir. Kök budama işleminin düzenli aralıklarla yapılması ağacın büyümesini sınırlandıran en önemli faktördür. Budamalarla uygun şekle yaklaşsanızda en estetik görüntü için dalları tel sararak belli yönlerde kıvırmak belli şekiller vermek gerekir. Amaç ağaca yaşlı görüntüsü vermek olduğundan gövde ve dallar düz değil mümküm olduğunca kıvrımlı olmalıdır. Teli çok sıkmak veya uzun süre dalda bırakmak dallarda iz kalmasına ve çirkin görünmelerine sebep olacağından bu konuya da gerekli özeni göstermeniz gerekir. bonzai kuralları Bonsai her ne kadar kendi zevkinize göre şekillendirebileceğiniz bir uğraşı olsa da kendi içinde kuralları vardır. Bu kurallar çok katı kurallar olmamakla beraber genel olarak neyin daha uygun olduğu yada ne yapmanın yanlış yada zararlı olacaği konusunda tecrübelerden ve Japon kültüründen kaynaklanan genel bilgiler içermektedir.

Saksıdaki Ağaçlar Doğa Harikası

Hemen hemen hepimiz evlerimizde çiçek besleriz.Bu işin uzmanı Japonlar ise ilginç bir ağacı saksıda yetiştiriyor.

Japonların Bonsai adını verdikleri bu ağaçların saksıda yetiştirilmesi bir süsleme sanatı olarak kabul ediliyor.Farklı teknikler kulananarak ağaçları saksıya uyarlayan bu sanatta ortaya görenlerin çok beğendiği birbirinden hoş görüntüler çıkıyor.

Gerek bahçelerde gerekse de odalarda olabilen bu mükemmel ağaçlar bulundukları ortamın havasını değiştiriyor.

Bonsai; ağaçları özel saksılarda özel tekniklerle budayarak şekillendirerek ve bodurlaştırarak büyüterek estetik bir görüntü kazandırma sanatıdır. Bonsai ağaçları genetik olarak farklı değildir. Küçük yapraklı olanlar tercih edilmekle beraber bonsai doğadaki büyüklüğüne bakmaksızın herhangi bir ağaçtan olabilir. Doğadaki şeklini aynen kopyalamaya gerek yoktur. Bu konuda kendi estetiğinizi ve hayalgücünüzü sergilemek esastır. Ancak ne olursa olsun bonsai doğal görünmeli insan eli değdiği belli edilmemelidir.

Ağaç ve saksısı şekil desen ve renkleriyle bir bütünlük oluşturmalıdır. Bonsai ağacın kendisi değil ağaç ve saksı arasındaki görsel uyumdur. Ağacı bir saksıya dikmek ve gelişmesine bırakmak yeterli değildir. Bu şekilde bitki ağaç gibi durmayacak ve ömrü de uzun olmayacaktır. Gövde kalınından incesine tüm dallar şekillendirilerek ve gerekirse kesilerek uygun görüntü elde edil- meye çalışılır. Ağacın şekli belirginleştikten sonra düzenli kesim ve budamalarla son şekil elde edilir.

Bir bonsai bir çalıdan çok ağaca benzemelidir. Ağaçta belirli yaprak kümeleri ve aralarında belirgin boşluklar vardır çalıda ise yapraklar tek bir küme oluşturur. Budama size uygun dal yapısını belirginleştirme imkanı verir. Bonsai yaşlandıkça üzerinde değişiklikler yapabilir bir dalını kesebilir diğer birinin istediğiniz bir şekilde büyümesine izin verebilirsiniz. Saksısını değiştirerek başka bir açıdan gösterir daha güzel bir görüntü yakalayabilirsiniz.

Tel sararak dalların da yerlerini istediğiniz yönde değiştirebilirsiniz. Gövde bonsai'nin kişiliğinin en önemli parçasıdır. Cılız ve zayıf görünüşlü gövde bonsai 'yi çirkinleştirir. Toprak üzerinde görünen güzel kök oluşumu ve yukarı doğru incelen yapıdaki gövde en idealidir. En altta kalın dallar olmalı dallar yukarı doğru incelmeli ve kısalmalıdır. Dallar arasındaki mesafe yukarı çıktıkca azalmalıdır. İki dal gövde de aynı yükseklikte olmamalı dalın karşısı mutlaka boş olmalıdır. Bunların yanında bonsai' de kuru dallar bırakarak ağaca yaşlı havası verilebilir. Bonsai için kesin kurallar yoktur. Herşey sizin özel zevkinize ona bakış açınıza bağlıdır. Pahalı bir hobi olmamakla beraber uzun süreli uğraşı ve sabır gerektirir. Başlangıçta bazı şeyler planlandığı gibi gitmeyebilir. Bir ağacın ölmesi sizi vazgeçirmemelidir. En usta kişinin dahi ağaçları ölebilir. Ancak tecrübe kazandıkca bunun daha az sıklıkta olduğunu göreceksiniz.

İŞTE O MÜTHİŞ SAKSI AĞACLAR