Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM)
VIP VIP Üye
ÖSYM - Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi
Kuruluş
ÖSYM, 19 Kasım 1974 tarihinde, Üniversitelerarası Kurul tarafından, 1750 sayılı Üniversiteler Kanununun 52. Maddesine göre, "Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÜSYM)" adıyla kurulmuştur. 1981 yılında yürürlüğe giren 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Yükseköğretim Kuruluna (YÖK) bağlanarak "Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM)" adını almıştır.
Cumhuriyet döneminde, 1960'lı yıllara gelinceye kadar lise mezunları az olduğundan pek çok fakülte, kendisine başvuran bu mezunları sınavsız kabul etmiştir. Kontenjanlarını aşan bir taleple karşılaşan fakülteler seçme işini, genellikle şu yolların birini izleyerek yapmıştır:
1960'lı yıllarda, önce bazı üniversiteler kendileri için giriş sınavları düzenlemeye başlamışlar; sonra bazı üniversiteler bu amaçla birlikte hareket etme yoluna gitmişlerdir. Aday sayılarındaki artış, sınavlarda çok sorulu ve objektif tip testlerin hazırlanmasını, başvurma, puanlama, seçme ve yerleştirme, sonuçları bildirme gibi işlemlerde bilgiişlem yöntem ve araçlarından yararlanılmasını gerektirmiştir.
1974 yılında, Üniversitelerarası Kurul, üniversiteye giriş sınavlarının tek merkezden yapılmasını uygun bulmuş ve 1750 sayılı Üniversiteler Kanununun 52. Maddesine dayanarak 19 Kasım 1974 tarihinde Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezini (ÜSYM) kurmuştur. Üniversitelere öğrenci seçme ve yerleştirme işlemleri, 1981 yılına kadar bu merkez tarafından yürütülmüştür.
1981 yılında, Merkez, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 10. ve 45. maddeleriyle Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) adı ile Yükseköğretim Kurulunun bir alt kuruluşu haline getirilmiştir.
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı, 1974 ve 1975 yıllarında aynı gün sabah ve öğleden sonra birer olmak üzere iki oturumda, 1976-1980 yıllarında aynı günde ve bir oturumda uygulanmış; 1981 yılından itibaren iki basamaklı bir sınav haline getirilmiştir. İki basamaklı sınav sisteminde ilk basamağı oluşturan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) nisan, ikinci basamağı oluşturan Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) ise haziran ayı içinde uygulanmıştır.
1974 yılından itibaren adaylardan yükseköğretim programlarına ilişkin tercihleri de toplanmış ve adaylar puanlarına ve tercihlerine göre yükseköğretim programlarına merkezi olarak yerleştirilmiştir. 1982 yılından itibaren de ortaöğretim kurumlarından adayların diploma notları toplanmaya başlanmış ve bu notlar Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) adı altında belli ağırlıklarla sınav puanlarına katılmıştır.
1987 yılından itibaren, yükseköğretim programları ile ilgili tercihlerini belli alanlarda toplayan adaylara, sınavda belli testleri cevaplama, diğerlerini cevaplamama olanağı tanınmıştır.
1999 yılında iki basamaklı sınavın ikinci basamağı kaldırılmış, sınav ÖSS adı altında tek basamaklı bir sınav haline getirilmiştir. Aynı yıl ayrıca ortaöğretimdeki alanlardan mezun olanların aynı alandaki yükseköğretim programlarına yerleştirilmelerinde OBP’nin daha yüksek bir katsayı ile çarpılması uygulamasına da geçilmiştir.
1999 yılındaki değişiklikte önceki yıllarda uygulanan ÖSS’de herhangi bir değişiklik yapılmamış, sınavda sorulara temel teşkil eden bilgilerde temel eğitim müfredatının üstüne çıkılmamıştır. 2006-ÖSS’de yapılan değişiklikle sınavın bir basamakta uygulanmasına devam edilmiş, ancak soruların bir kısmı önceki yıllarda olduğu gibi ÖSS tipinde sorulmuş, bir kısmı ise tüm lise müfredatı göz önünde tutularak hazırlanmıştır.
ÖSYM’nin halen yapmakta olduğu sınavlar şöyledir:
ÖSYM Örgütü, doğrudan yükseköğretime bağlı bir kuruluştur. ÖSYM Başkanı, YÖK Başkanı tarafından atanır.
Yürütme Kurulu, beş üyeden oluşur. Üyeler, ÖSYM Başkanının önereceği on aday arasından YÖK Başkanı tarafından seçilerek üç yıl için atanır.
ÖSYM’nin yönetim yapısı şöyledir:
a) Merkezin tümünü ilgilendiren ve Merkezin yönetim birim, bölüm ve bürolarındaki işlerin ilgili yasa, tüzük, yönetmelik ve yönergelere göre yapılmasını sağlamak,
b) Genel Sekreterlik hizmetlerinin yürütülmesini denetlemek,
c) Başkanın yazışmalarını yürütmek,
d) Başkanın her türlü protokol, ziyaret ve tören işlerini düzenlemek,
e) Başkanın vereceği diğer görevleri yerine getirmek.
a) Stratejik yönetim ve planlama
b) Performans ve kalite ölçütleri geliştirme
c) Yönetim bilgi sistemi
d) Mali hizmetler
a) Yükseköğretime öğrenci seçme ve yerleştirme işleri için yapılan değerlendirme, sıralama, seçme ve yerleştirme işlemlerini tasarlamak, düzenlemek, uygulamak,
b) Öğrenci seçme ve yerleştirme işleriyle ilgili istatistik çözümleme ve araştırmaları gerçekleştirmek için gerekli tüm bilgi işlem hizmetlerini sağlamak,
c) Başkanlıkça verilecek benzer görevleri yapmak.
a) Yükseköğretim kurumlarına öğrenci seçme ve yerleştirme kararlarına temel olacak araştırma projelerini hazırlamak uygulamak, sonuçlarını değerlendirmek; veya bu tür araştırma projelerini yaptırmak veya desteklemek,
b) Araştırma projeleri ile ilgisi olan diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak ve araştırma sonuçları ile ilgili eğitim ve yayın faaliyetlerini gerçekleştirmek,
c) Öğrenci seçme ve yerleştirme işleri ve sınavları için kullanılacak testleri ve benzeri ölçme araçlarını hazırlamak,
d) Hazırlanan testlerin ve ölçme araçlarının geçerlilik ve güvenirliklerini artırmak için araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmak,
e) Ortaokul, lise ve önlisans düzeyinde başarı testleri ve değişik amaçlara yönelik yeterlik testleri hazırlamak,
f) Bu testleri geliştirme, ölçme ve değerlendirme ile ilgili eğitim ve yayın çalışmaları yapmak,
g) Başkanlıkça verilecek diğer görevleri yerine getirmek.
a) Yükseköğretime öğrenci seçme ve yerleştirme işleri için adayların başvurma işlemlerini, sınav organizasyon ve uygulama hizmetlerini yürütmek,
b) Belgelerin arşivlenmesi ve mikrofilme alınması işlerini yerine getirmek,
c) Adaylarla ilgili her türlü yazışmayı yapmak.
a) Kütüphanecilik işlerini yürütmek,
b) Sınavlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeleri toplamak, korumak; gerektiğinde kullananların hizmetine sunmak.
a) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi'nin hukuki konularda danışmanlığını yapmak,
b) Merkezin ilgili olduğu davaları takip etmek.
a) Merkezin idari ve mali konulardaki hizmetlerini görmek,
b) Merkezin tahmini bütçesini hazırlamak,
c) Kesinleşen bütçeyi uygulamak,
d) Satın alma yönetmeliği gereklerini yerine getirmek.
a) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi personelinin özlük haklarıyla ilgili işlemlerini yürütmek,
b) Merkezin onarım, bakım ve benzeri tüm teknik hizmetlerini yapmak,
c) Merkezin sivil savunma, güvenlik ve çevre kontrol işlerini yapmak,
d) Basım ve grafik işleri ile yazı ve teksir hizmetlerini yerine getirmek,
e) Aydınlatma, ısıtma ve temizlik işleriyle benzeri diğer işleri yapmak,
f) Başkanlıkça verilecek diğer görevleri yerine getirmek.
Sponsorlu Bağlantılar
- Kuruluş Tarihi: 1974
- Genel merkez: Ankara
- Genel Müdür: Ünal Yarımağan
- Web sitesi: ÖSYM resmî sitesi
Kuruluş
ÖSYM, 19 Kasım 1974 tarihinde, Üniversitelerarası Kurul tarafından, 1750 sayılı Üniversiteler Kanununun 52. Maddesine göre, "Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÜSYM)" adıyla kurulmuştur. 1981 yılında yürürlüğe giren 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Yükseköğretim Kuruluna (YÖK) bağlanarak "Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM)" adını almıştır.
Yasal Dayanaklar
ÖSYM'nin görevleri 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 10. maddesinde şu şekilde belirlenmiştir: Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslar çerçevesinde yükseköğretim kurumlarına öğrenci alınması amacıyla sınavları hazırlayan ve yapan, öğrenci isteklerini de göz önünde tutarak Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslara göre değerlendiren, öğrenci adaylarının yükseköğretim kurumlarına yerleştirilmesini sağlayan ve bu faaliyetlerle ilgili araştırmalar ve diğer hizmetleri yapan Yükseköğretim Kuruluna bağlı bir kuruluştur.2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun yükseköğretime giriş ile ilgili 45. maddesi aşağıdaki gibidir:
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, yükseköğretim kurumlarının isteği üzerine yükseköğretim kurumlarına anket, doçentlik sınavları dahil her düzeyde sınav ve değerlendirme ile öğrenci kayıt işlemlerini ve Yükseköğretim Kurulunca verilecek diğer işleri yapar.
a. Öğrenciler Devlet Yükseköğretim Kurumlarına esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilen sınavla girerler. Sonuçların değerlendirilmesinde adayların ortaöğretimdeki başarıları dikkate alınır. Ortaöğretim kurumlarını birincilikle bitiren adaylar kendileri için yükseköğretim kurumlarında ayrılacak kontenjanlara, tercih ve puanları göz önünde tutularak yerleştirilir.Tarihsel Gelişme
Yükseköğretim kurumlarına öğrenci seçiminde, adayların ortaöğretim süresindeki başarıları Yükseköğretim Kurulunun uygun göreceği şekilde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından geliştirilecek bir yöntemle ek bir puan olarak tespit edilir ve yükseköğretim kurumlarına giriş sınav puanlarına eklenir.
Bir mesleğe yönelik programlar uygulayan liselerin mezunları, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenecek aynı alanda bir yükseköğretim kurumuna girerken, başarı notları ayrıca tespit edilecek bir katsayı ile çarpılmak suretiyle değerlendirilerek giriş sınavı puanlarına eklenir.
b. Yükseköğretim Kurulunca düzenlenen esaslara göre belli sanat dallarında üstün kabiliyetli olduğu tespit edilen öğrenciler, ilgili dalda eğitim yapmak kaydıyla yine bu esaslar içerisinde belirlenecek özel yöntemlerle yükseköğretim kurumlarına alınabilirler.
Cumhuriyet döneminde, 1960'lı yıllara gelinceye kadar lise mezunları az olduğundan pek çok fakülte, kendisine başvuran bu mezunları sınavsız kabul etmiştir. Kontenjanlarını aşan bir taleple karşılaşan fakülteler seçme işini, genellikle şu yolların birini izleyerek yapmıştır:
(a) Başvuru sırasını dikkate alma ve ihtiyaç kadar adayı kabul ettikten sonra kayıtları durdurmaLise mezunlarının artması ve lise dengi okul mezunlarına da yükseköğretime başvurma hakkı verilmesiyle, yukarıda özetlenen öğrenci seçme yöntemleri ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiş; fakülteler kendi amaçlarına uygun giriş sınavları düzenlemeye başlamıştır. Bu son durumda öğrenciler, sınavlara katılabilmek için ülke içerisinde şehirden şehire koşuşturmak zorunda kalmışlar; aynı gün ve saatlere rastlayabilen sınavlardan birine katılıp diğerine katılamama durumlarıyla karşı karşıya kalmışlardır. Bu durum, adaylar ve velileri arasında önemli yakınmalara yol açmıştır.
(b) Fakültede verilen eğitimin niteliğini dikkate alarak liselerin fen ya da edebiyat kolu mezunlarını kabul etme
(c) Başvuranları lise bitirme derecesine göre sıralayarak bu sıraya göre öğrenci alma
1960'lı yıllarda, önce bazı üniversiteler kendileri için giriş sınavları düzenlemeye başlamışlar; sonra bazı üniversiteler bu amaçla birlikte hareket etme yoluna gitmişlerdir. Aday sayılarındaki artış, sınavlarda çok sorulu ve objektif tip testlerin hazırlanmasını, başvurma, puanlama, seçme ve yerleştirme, sonuçları bildirme gibi işlemlerde bilgiişlem yöntem ve araçlarından yararlanılmasını gerektirmiştir.
1974 yılında, Üniversitelerarası Kurul, üniversiteye giriş sınavlarının tek merkezden yapılmasını uygun bulmuş ve 1750 sayılı Üniversiteler Kanununun 52. Maddesine dayanarak 19 Kasım 1974 tarihinde Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezini (ÜSYM) kurmuştur. Üniversitelere öğrenci seçme ve yerleştirme işlemleri, 1981 yılına kadar bu merkez tarafından yürütülmüştür.
1981 yılında, Merkez, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 10. ve 45. maddeleriyle Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) adı ile Yükseköğretim Kurulunun bir alt kuruluşu haline getirilmiştir.
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı, 1974 ve 1975 yıllarında aynı gün sabah ve öğleden sonra birer olmak üzere iki oturumda, 1976-1980 yıllarında aynı günde ve bir oturumda uygulanmış; 1981 yılından itibaren iki basamaklı bir sınav haline getirilmiştir. İki basamaklı sınav sisteminde ilk basamağı oluşturan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) nisan, ikinci basamağı oluşturan Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) ise haziran ayı içinde uygulanmıştır.
1974 yılından itibaren adaylardan yükseköğretim programlarına ilişkin tercihleri de toplanmış ve adaylar puanlarına ve tercihlerine göre yükseköğretim programlarına merkezi olarak yerleştirilmiştir. 1982 yılından itibaren de ortaöğretim kurumlarından adayların diploma notları toplanmaya başlanmış ve bu notlar Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) adı altında belli ağırlıklarla sınav puanlarına katılmıştır.
1987 yılından itibaren, yükseköğretim programları ile ilgili tercihlerini belli alanlarda toplayan adaylara, sınavda belli testleri cevaplama, diğerlerini cevaplamama olanağı tanınmıştır.
1999 yılında iki basamaklı sınavın ikinci basamağı kaldırılmış, sınav ÖSS adı altında tek basamaklı bir sınav haline getirilmiştir. Aynı yıl ayrıca ortaöğretimdeki alanlardan mezun olanların aynı alandaki yükseköğretim programlarına yerleştirilmelerinde OBP’nin daha yüksek bir katsayı ile çarpılması uygulamasına da geçilmiştir.
1999 yılındaki değişiklikte önceki yıllarda uygulanan ÖSS’de herhangi bir değişiklik yapılmamış, sınavda sorulara temel teşkil eden bilgilerde temel eğitim müfredatının üstüne çıkılmamıştır. 2006-ÖSS’de yapılan değişiklikle sınavın bir basamakta uygulanmasına devam edilmiş, ancak soruların bir kısmı önceki yıllarda olduğu gibi ÖSS tipinde sorulmuş, bir kısmı ise tüm lise müfredatı göz önünde tutularak hazırlanmıştır.
ÖSYM’nin halen yapmakta olduğu sınavlar şöyledir:
- Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS)
- Yabancı Dil Sınavı (YDS)
- Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (YÖS)
- Dikey Geçiş Sınavı (DGS)
- Yurt Dışında Çalışanların Çocukları İçin Yükseköğretime Giriş Sınavı (YÇS)
- Akademik Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) (yılda iki kez)
- Yükseköğretim Kurulu Seviye Tespit Sınavı
- Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) (yılda iki kez)
- Kamu Personel Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS) (yılda iki kez)
- Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (TUS) (yılda iki kez) • TSK Askeri Liseler Sınavı (ALS)
- Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Sınavı (KBYS)
- Türk Cumhuriyetleri ile Türk ve Akraba Toplulukları Sınavı (TCS)
- Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS)
- Kamu kurum ve kuruluşları için yapılan diğer sınavlar
ÖSYM Örgütü, doğrudan yükseköğretime bağlı bir kuruluştur. ÖSYM Başkanı, YÖK Başkanı tarafından atanır.
Yürütme Kurulu, beş üyeden oluşur. Üyeler, ÖSYM Başkanının önereceği on aday arasından YÖK Başkanı tarafından seçilerek üç yıl için atanır.
ÖSYM’nin yönetim yapısı şöyledir:
- Başkan
- Genel Sekreter
- Strateji Geliştirme Müdürlüğü
- Bilgi İşlem Müdürlüğü
- Araştırma Geliştirme Değerlendirme Müdürlüğü
- Sınav Hizmetleri Müdürlüğü
- Kütüphane ve Dokümantasyon Müdürlüğü
- Hukuk Müşavirliği
- Planlama ve Mali İşler Müdürlüğü
- Destek Hizmetleri (İdari İşler) Müdürlüğü
1. Genel SekreterlikÖğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanına karşı sorumlu ve idari teşkilatın başı olan Genel Sekreterin görevleri şunlardır :
a) Merkezin tümünü ilgilendiren ve Merkezin yönetim birim, bölüm ve bürolarındaki işlerin ilgili yasa, tüzük, yönetmelik ve yönergelere göre yapılmasını sağlamak,
b) Genel Sekreterlik hizmetlerinin yürütülmesini denetlemek,
c) Başkanın yazışmalarını yürütmek,
d) Başkanın her türlü protokol, ziyaret ve tören işlerini düzenlemek,
e) Başkanın vereceği diğer görevleri yerine getirmek.
2. Strateji Geliştirme MüdürlüğüStrateji Geliştirme Müdürlüğü'nün görevleri, aşağıda belirtilen fonksiyonlar kapsamında yürütülür:
a) Stratejik yönetim ve planlama
b) Performans ve kalite ölçütleri geliştirme
c) Yönetim bilgi sistemi
d) Mali hizmetler
3. Bilgi İşlem MüdürlüğüBilgi İşlem Müdürlüğü'nün görevleri şunlardır:
a) Yükseköğretime öğrenci seçme ve yerleştirme işleri için yapılan değerlendirme, sıralama, seçme ve yerleştirme işlemlerini tasarlamak, düzenlemek, uygulamak,
b) Öğrenci seçme ve yerleştirme işleriyle ilgili istatistik çözümleme ve araştırmaları gerçekleştirmek için gerekli tüm bilgi işlem hizmetlerini sağlamak,
c) Başkanlıkça verilecek benzer görevleri yapmak.
4. Araştırma Geliştirme Değerlendirme MüdürlüğüAraştırma Geliştirme Değerlendirme Müdürlüğü'nün görevleri şunlardır:
a) Yükseköğretim kurumlarına öğrenci seçme ve yerleştirme kararlarına temel olacak araştırma projelerini hazırlamak uygulamak, sonuçlarını değerlendirmek; veya bu tür araştırma projelerini yaptırmak veya desteklemek,
b) Araştırma projeleri ile ilgisi olan diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak ve araştırma sonuçları ile ilgili eğitim ve yayın faaliyetlerini gerçekleştirmek,
c) Öğrenci seçme ve yerleştirme işleri ve sınavları için kullanılacak testleri ve benzeri ölçme araçlarını hazırlamak,
d) Hazırlanan testlerin ve ölçme araçlarının geçerlilik ve güvenirliklerini artırmak için araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmak,
e) Ortaokul, lise ve önlisans düzeyinde başarı testleri ve değişik amaçlara yönelik yeterlik testleri hazırlamak,
f) Bu testleri geliştirme, ölçme ve değerlendirme ile ilgili eğitim ve yayın çalışmaları yapmak,
g) Başkanlıkça verilecek diğer görevleri yerine getirmek.
5. Sınav Hizmetleri MüdürlüğüSınav Hizmetleri Müdürlüğü'nün görevleri şunlardır:
a) Yükseköğretime öğrenci seçme ve yerleştirme işleri için adayların başvurma işlemlerini, sınav organizasyon ve uygulama hizmetlerini yürütmek,
b) Belgelerin arşivlenmesi ve mikrofilme alınması işlerini yerine getirmek,
c) Adaylarla ilgili her türlü yazışmayı yapmak.
6. Kütüphane ve Dokümantasyon MüdürlüğüKütüphane ve Dokümantasyon Müdürlüğü'nün görevleri şunlardır:
a) Kütüphanecilik işlerini yürütmek,
b) Sınavlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeleri toplamak, korumak; gerektiğinde kullananların hizmetine sunmak.
7. Hukuk MüşavirliğiHukuk Müşavirliği'nin görevleri şunlardır:
a) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi'nin hukuki konularda danışmanlığını yapmak,
b) Merkezin ilgili olduğu davaları takip etmek.
8. Planlama ve Mali İşler MüdürlüğüPlanlama ve Mali İşler Müdürlüğü'nün görevleri şunlardır:
a) Merkezin idari ve mali konulardaki hizmetlerini görmek,
b) Merkezin tahmini bütçesini hazırlamak,
c) Kesinleşen bütçeyi uygulamak,
d) Satın alma yönetmeliği gereklerini yerine getirmek.
9. Destek Hizmetler Müdürlüğü (İdari İşler Müdürlüğü)Destek Hizmetler Müdürlüğü'nün görevleri şunlardır:
a) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi personelinin özlük haklarıyla ilgili işlemlerini yürütmek,
b) Merkezin onarım, bakım ve benzeri tüm teknik hizmetlerini yapmak,
c) Merkezin sivil savunma, güvenlik ve çevre kontrol işlerini yapmak,
d) Basım ve grafik işleri ile yazı ve teksir hizmetlerini yerine getirmek,
e) Aydınlatma, ısıtma ve temizlik işleriyle benzeri diğer işleri yapmak,
f) Başkanlıkça verilecek diğer görevleri yerine getirmek.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
