İhracat Nedir?

İhracat; bir malın yabancı ülkelere döviz karşılığı yapılan satışı. Ürünün ihracata yönelik biçimde kaliteli ve uluslararası standartlara ve piyasa şartlarına uygun biçimde üretilmesinden, yurtdışında pazarlanması, reklam ve tanıtımının yapılması, dış satımının gerçekleştirilmesi, en uygun ambalaj ve nakliye biçiminin seçilmesi, ihracatçının ülkesindeki dış ticaret mevzuatını bilerek zamanında gerekli işlemleri tamamlaması ve ürünün istenilen yere zamanında teslimine kadar uzanan çesitli aşamalardan geçerek gerçekleşir.
İhracatçı gerçek usulde vergi mükellefi olup, bulunduğu ildeki Ticaret ve Sanayi Odalarına kayıtlı ve diğer kanunlara göre ihracat yapmasına bir engel bulunmayan gerçek veya tüzel kişi, tacirdir. İhracat yapan firma ihracat yapacağı ülke için hazırlamış olduğu formu Odalardan temin ederek doldurur. Yurt dışına gidecek malzemenin faturasını da ekleyerek bir dilekçe ile ilgili Odaya başvurur ve gerekli incelemeden sonra belgeler tasdik edilir.
İhracatçı Birliklerinin kapsamına giren malları ihraç edecek alan firmaların, Birliklere üye olmaları gerekmektedir. Birlik üyelik belgesine sahip olmadan bu malların ihracı yapılamaz.

+İhracat; bir ülkede üretilen bir malın, yabancı ülkelere döviz karşılığında satılmasına denir. İhracatın diğer bir adı da dışsatımdır ve ithalatın karşıtı olarak da tanımlanabilir. Dış ticaret verilerinin en önemli başlıklarından biri olan ihracat, ithalatla beraber bir ülkenin dış ticaret dengesini oluşturur.

+İhracat; bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını veyahut müsteşarlıkça ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemleri ifade eder.


+İhracatçı; ihraç edeceği mala göre ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine üye olan, kimlik numarasına sahip gerçek kişiler veya Türkiye'de mukim ve vergi numarasına sahip tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıkları ifade eder.

İhracat

Bir ülkenin, ürünlerini başka ülkelere satması ve satılan malların tümü; dışsatım; eksport. Ödemeler bilançosunda ihracat, yabancı ülkelere satılan malları kapsar, ithalatla birlikte "görünen kalemler"i meydana getirir. "Görünmeyen kalemler" ise hizmetler tarafından oluşturulur. İhracat değerleri f.o.b. (free on board) olarak, yani ihracatçı ülkeden çıkıştaki değere göre hesaplanır. İhracat hakkında bilgi sağlayan en önemli kaynak, gümrük istatistikleridir. Türkiye'de ihracat serbestçe yapılır. Fakat bu, üretilen her malın serbestçe yurt dışına satılmasından çok, her Türk vatandaşının, belirli yasalar çerçevesinde serbestçe ihracat yapabilmesi anlamındadır. Buna karşılık tahıl, soya, margarin, gübre gibi kimi ürünlerin ihracatı ancak devletin verdiği özel izinle, yani lisansla gerçekleşir. Ayrıca kimi ülkelere yapılacak ihracat da, karşılıklı anlaşmalarla, bir kontenjanla sınırlanmıştır. Türkiye'nin, Cumhuriyet'in kurulduğu 1923 yılında 84.651.000 TL. (50.790.000 dolar) olan ihracat geliri 1997'de 26.973.952 dolara yükseldi. Türkiye, ihracatının en büyük bölümünü Avrupa Birliği ülkelerine yapmaktadır. Türkiye'nin ihraç ettiği mallar arasında miktar ve değer olarak en büyük bölümü imalat ürünleri oluşturur.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

İHRACAT
MsXLabs.Org

1. İhracatın Tanımı
İhracat, kişi ve kuruluşlarca üretilen mal ve hizmetlerin yurtdışına satılmasıdır. İhracat kısaca dışsatım demektir. İhracat en geniş anlamıyla, bir ülke sınırları içerisinde serbest dolaşımda bulunan malların ve hizmetlerin başka ülkelere satılmasıdır.
Dar anlamda ise ihracat, yabancılara ya da Türkiye dışında yerleşik Türklere yapılan mal satışlarını ve söz konusu malların bu amaçla yurt dışına gönderilmesidir.

2. İhracat Yapabilecekler
İhracat yapabilmek için herhangi bir belge veya izin sertifikası almak gerekmemektedir. İhraç edeceği mala göre ilgili ihracatçı birliğine üye olan, gerçek usulde vergiye tabi gerçek ve tüzel kişi tacirler, Esnaf ve Sanatkar Odalarına kayıtlı olup üretim faaliyetiyle iştigal eden esnaf ve sanatkarlar ile joint-venture 2 ya da daha fazla tüzel kişinin bir araya gelerek, kararlaştırdıkları belirli bir yatırım projesi için birlikte hareket etmek için oluşturdukları ortak işletme yapısına, joint venture denir.

Buna göre, İhracatçı Birliğine üye olmak isteyen tacirlerden, İhracatçı Belgesi yerine, Ticaret Sicil Gazetesi ve Tek Vergi Numarası sahibi olduğunu tevsik eden (belgeleyen, doğrulayan) belgeler istenilmektedir. İhracatçı Birliğine üye olmak isteyen Esnaf ve sanatkarlardan ise, Tek Vergi Numarası mükellefliği yanında, üretim faaliyetiyle iştigal ettiklerini Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu'ndan alacakları bir belge ile tevsik etmeleri istenmektedir. Joint-venture ve konsorsiyumlar ise, Tek Vergi Numarası mükellefliği olduğunu tevsik eden belge ve durumlarını belirtir ortaklık sözleşmesini İhracatçı Birliğine tevdi (verme) ederek üye olacaklardır. İhracatçıların, yukarıdaki şartlar dışında, gerçekleştirecekleri ihracat sırasında ihtiyaç duyacakları bazı belgelerin temini için başvuracakları Ticaret ve sanayi odalarına veya esnaf ve sanatkar odalarına üye olmaları gerekmektedir.

3. İhracat Sözleşmesi
Dış ticaret işlemleri alıcı ve satıcının sözleşme yapması ile başlar. Yaygın olarak benimsenen ticaret prensiplerine göre bir tarafın ileri sürdüğü şartları karşı tarafın yazılı olarak kabul etmesi halinde geçerli bir sözleşme yapılmış olur. Sözleşmede, tarafların yükümlülükleri ve haklarının kesin bir biçimde şarta bağlanması gerekir. Malların bir yerden başka bir yere taşınmasında hangi tarafın ne yükümlülüğü olduğu, yükümlülükler yerine getirilmediği takdirde risklerin nasıl bölüşüleceği, taşıma sırasında malların kaybolması ve hasar görmesi halinde riskin hangi tarafa ait olacağı hususları sözleşmede açık olarak yer almalıdır.

Alım-satım konusu sözleşmelerin yazılı olarak yapılması gerekir. Yazılı sözleşmeler, tarafları bağlamalarının yanı sıra, herhangi bir anlaşmazlık durumunda da ispat evrakı özelliği taşımaktadırlar. Sözlü anlaşmaların ise bağlayıcılığı yoktur. Uygulamada, sözleşmelerin belli şekli olmayıp, firmalar çoğunlukla kendi hazırladıkları matbu formları kullanmaktadırlar. Bunun yanında bazı firmalarda fiyat tekliflerini proforma fatura aracılığıyla sunmakta, bu proforma faturaya istinaden yapılan sipariş ile de sözleşme doğmuş olmaktadır.
Sözleşme hangi şekilde yapılırsa yapılsın, sözleşme metni, net ve detaylı olmalı ve her iki tarafça da istenen hususları kapsamalıdır. Bir ihracat sözleşmesinde aşağıdaki hususların mutlaka taraflarca karara bağlanması gerekir:

- Tarafların İsim ve Adresleri
- Malın Cinsi ve Özellikleri
- Malın Miktarı
- Gözetim
- Malın Fiyatı
- Malın Teslim Yeri ve Zamanı
- Ödeme Şekli
- Ödeme Yeri ve Zamanı
- Lisans ve İzinler
- Ürünün Garantisi
- Sigorta
- Mücbir Sebepler
- Teslimde Gecikme
- Tarafların İmzası

4. İhracat Prosedürleri
İhracat ile ilgili yapılması gereken işlemler ve düzenlenmesi gereken belgeler,

- İhracat yapılacak ülkeye,
- İhracat şekline,
- İhraç edilecek ürüne göre değişmektedir.

4.1. İhracat Yapılacak Ülkeye Göre İşlemler

- Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelere yapılacak ihracatta,
- EFTA ülkelerine (İsviçre, Norveç, İzlanda, Lihtenştayn ) ve Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) kapsamında yapılacak ihracatta,
- Genel Preferanslar Sistemi (GSP) kapsamında Türkiye’ye tavizli gümrük oranları uygulayan ülkelere yapılacak ihracatta,
- BM (Birleşmiş Milletler) kararlarına göre ambargo uygulanan ülkelere ihracatta,
- Tek Taraflı olarak ambargo uygulanan ülkelere (Ermenistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) yapılacak ihracatta,
- Türk ihraç ürünlerine kota uygulayan ülkelere yapılacak ihracatta,
- Ülkemizde kredi karşılığı kurulan tesislerin bedelinin malla geri ödenmesine ilişkin aramızda “özel hesap” bulunan ülkelere yapılacak ihracatta,
- İki ve çok taraflı kredi anlaşmalarımızın bulunduğu ülkelere bu kapsamda yapılacak ihracatta,
- Sınır ticaret merkezleri kapsamında yapılacak ihracatta düzenlenmesi gereken belgeler, müracaat edilecek kurum ve kuruluşlar ile işlemlerde izlenmesi gereken prosedürler değişmektedir.

4.1.1. Avrupa Birliği’ne (AB) Üye Ülkelere Yapılacak İhracat ve Gümrük Birliği
Gümrük Birliği, en genel ifadeyle Türkiye ile AB arasındaki ticarette mevcut gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve miktar kısıtlamalarıyla, her türlü eş etkili tedbirin kaldırıldığı; Ayrıca, birlik dışında kalan üçüncü ülkelere yönelik ortak gümrük tarifesinin uygulandığı bir ekonomik entegrasyon çeşidi olarak tanımlanmaktadır. Gümrük Birliği ile;

- Sanayi ürünlerinin taraflar arasında (Türkiye ile AB üyesi ülkeler arasında) serbest dolaşımı öngörülmektedir.
- AB kaynaklı sanayi ürünlerinin ithalatında uygulanan Gümrük Vergileri, eş etkili vergiler ve Toplu Konut Fonu kaldırılmıştır.
- Üçüncü ülkelerden sanayi ürünleri ithalatında topluluk tarafından Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) uygulanmaktadır.
- İşlenmiş tarım ürünleri de Gümrük Birliği kapsamında yer almaktadır. Söz konusu ürünlerin ithalatında, topluluk sistemi ile uyumlu olarak oluşturulan yeni mevzuat çerçevesinde, gümrük vergisi ve toplu konut fonu (tarım payı) bütün ülkeler kaynaklı ürünler için uygulanırken, gümrük vergisi oranı (sanayi payı) sadece üçüncü ülkeler menşeli ürünlerde uygulanmaktadır.
- Tarım ürünlerinin serbest dolaşımının sağlanması, Türkiye’nin, topluluğun ortak tarım politikasına uyumu ertesinde mümkün olabilecektir. Avrupa Birliği’ne yönelik tarım ürünleri ihracatında EUR.1 belgesi düzenlenmektedir.

4.1.2. Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) Kapsamında Yapılacak İhracat
Serbest ticaret anlaşmaları, karşılıklı ticaretin gelişmesi ve buna bağlı olarak taraflar arasında adil bir rekabet şartlarının meydana getirilmesi, ikili ilişkilerin daha iyi düzeylere çıkarılması, karşılıklı ekonomik çıkarların kollanması ve yerel ya da küresel anlamda ekonomik faaliyetlerin sistematik olarak düzenlenmesini sağlamak amacıyla yapılır. Serbest Ticaret Anlaşmalarının amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

- AB’nin ortak ticaret politikasına uyum,
- İhracatın ülke ve madde bazında çeşitlendirilmesi,
- Anlaşma imzalanan ülke pazarında diğer tercihli ülkeler ile eşit koşullara sahip olunması,
- Girdi maliyetlerinin düşmesinin ortaya çıkaracağı rekabet avantajı,
- Avrupa menşe kümülasyonuna dahil olmak ve bu kapsamda ortaya çıkacak yeni ticaret imkanlarından yararlanmak.

4.1.3. Genel Preferanslar Sistemi (GSP) Kapsamında Türkiye’ye Taviz Tanıyan Ülkelere İhracat
Genişletilmiş Preferanslar Sistemi; gelişmekte olan ülkelerin bazı ihraç mallarına gelişmiş ülkeler tarafından karşılıksız ve ayırım gözetmeksizin imtiyaz (ayrıcalık) tanınmasına olanak sağlayan bir düzenlemedir. Tavizlerden yararlanılması için ihracatın ilgili ülkelerden birine yapılması ve ürünün o ülkenin taviz tanıdığı GSP listesinde yer alması gerekmektedir. Genel Preferanslar Sisteminin sağladığı tavizli gümrük oranlarından yararlanılması için preferans tanıyan ülkelere yapılacak ihracatta, FORM A adı altında Özel Menşe Şahadetnamesi düzenlenir. Bu belge; Rusya, Japonya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Ukrayna, Kazakistan, Gürcistan, Özbekistan ve A. B. D. gibi ülkeler için düzenlenmektedir. Belgenin tanımında aranacak en önemli konu menşe kriteridir. Dört nüsha olarak eksiksiz ve usulüne uygun olarak doldurulan özel menşe şahadetnameleri odalarca beyan tasdiki işlemine tabi olmaktadır. Odalarca düzenlenmesinden sonra bir yazı ekinde Dış Ticaret Müsteşarlığı’na ve Bölge Müdürlüğüne gönderilmektedir. Buralardan da alınan onaydan sonra iki örneği ihracatçıya geri verilmektedir.

4.2. İhracat Şekline Göre İşlemler
Türkiye'nin İhracat Rejimi Kararı ve buna bağlı diğer mevzuatlarda ihracat üç grup altında ele alınır:

- Kayda bağlı ihracat
- Özelliği olan ihracat
- Özelliği olmayan ihracat

İhracat ya da ihracat için üretim yapan firmalar yapacakları ihracatın bu gruplardan hangisinde yer aldığını bilmeleri gerekir. Yapılacak bir ihracatın bu gruplardan hangisinde yer alacağı ise aşağıdaki hususlardan biri ya da birkaçı tarafından belirlenir:

- İhraç edilecek malın cinsi,
- İhracatın yapılacağı ülke,
- Kararlaştırılan ödeme şekli,
- Kararlaştırılan ticaret şekli.

4.2.1. Kayda Bağlı İhracat
Bazı malların ihracatındaki gelişmelerin hükümet makamları (Dış Ticaret Müsteşarlığı) tarafından yakından takip edilmesi gerekir. Bunun nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

- Takip konusu malların ticaret politikaları açısından taşıdığı stratejik önem,
- Uluslararası anlaşmalar dolayısıyla Türkiye'nin yükümlülüklerini ne ölçüde yerine getirdiğini takip etmek,
- Türk firmalarının ticari menfaatlerini daha etkin koruyabilmek.

Kayda Bağlı İhracat Listesi kapsamında yer alan malların ihracatında ihracatçılar, gümrük beyannamesi ile birlikte kayıt için ilgili ihracatçı birliklerine müracaat etmektedir. Birlikler onayladıkları gümrük beyannamelerine kayıt meşruhatı düşerek, gümrük idarelerine tevdi edilmek üzere ihracatçıya vermektedir. İhracatçılar, birliklerce kayıt meşruhatı düşülerek onaylanmış gümrük beyannamesi ile birlikte 90 gün içinde ihracatın yapılacağı gümrük idaresine müracaat etmelidirler. Ancak, ülkemiz ihraç ürünlerine miktar kısıtlaması uygulayan ülkelere yapılan, kısıtlama kapsamındaki maddelerin ihracına ait kayıtların süresi Müsteşarlık (DTM) tarafından belirlenmektedir.

4.2.2. Özelliği Olan İhracat
Bazı ihracat işlemleri, ihracat bedeli dövizlerin yurda getirilmesi ve ticari operasyonların yapılışı açısından önem taşır.

4.2.3. Özelliği Olmayan İhracat
Kayda bağlı olmayan ve özelliği olan ihracat dışında kalan işlemler özelliği olmayan ihracat sayılmaktadır. Herhangi bir Türk firması herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan bir ürünü, kısıtlamaya tabi olmayan bir ülkeye, Merkez Bankasınca konvertibl (ulusal para cinsine kolayca çevrilebilen) addedilen bir para ile peşin döviz, mal mukabili, vesaik mukabili veya akreditifli ödeme şekillerinden biri ile yurt dışına gönderdiği zaman özelliği olmayan bir ihracat yapmış olur. Özelliği olmayan ihracat, bu kapsamda yapılan ihracatın önemsiz olduğu anlamına gelmemeli. Aksine özelliği olmayan ihracat toplam ihracatın çok büyük bir oranını oluşturur. ‘Özelliği olmayan’ ifadesinin seçilmesi, ihracat formaliteleri açısından yeknesak (tek düze) kuralların dışında başka bir formalite gerektirmeyen ihracat işlemlerini ifade etmek için kullanılıyor.

4.3. İhraç Edilecek Ürüne Göre İşlemler
İhraç edilecek ürüne göre alınması gereken izinler ve düzenlenecek belgeler değişiklik göstermektedir. Modülümüzün bu bölümünde ihracatı ön izne bağlı ve ihracatı yasak olan malları verdikten sonra dış ticarette hangi izin ve belgelerin hangi kurum ve kuruluştan alınacağı tablo halinde verilecektir.

4.3.1. İhracatı Ön İzne Bağlı Ürünler
Bazı malların ihracı, uluslararası anlaşmalar veya madde politikaları açısından bu mallarla ilgili kurumların ön iznine tabidir. Söz konusu malları ihraç etmeyi düşünen kuruluşların, ihracattan önce gerekli ön izni almaları gerekiyor. Bu malların kayda bağlı, özelliği olan veya olmayan ihracat kapsamında ihraç ediliyor olması ihracatla ilgili ön izin gereksinimini ortadan kaldırmaz. İhracı ön izne bağlı olan mallar ve ön izini vermekle yetkili olan kuruluşlar ise şunlardır:

- Harp, silah ve mühimmatı (Spor ve av tüfekleri hariç): Milli Savunma Bakanlığı
- Afyon ve haşhaş kellesi: Sağlık Bakanlığı
- Uyuşturucu maddeler: Sağlık Bakanlığı
- Tehlikeli atıklar: Çevre Bakanlığı
- Yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, sansar, porsuk ile yılanlar, kaplumbağa ve kertenkelelerin canlı ve cansız halde ve bunların tanınabilir parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon: Orman Bakanlığı
- Gübreler (Kimyevi gübreler hariç): Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- Tohumlar (Orman ağacı tohumları hariç): Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- Su ürünlerinden su ürünleri avcılığını düzenleyen esaslar çerçevesinde avlanması yasak olan cins ve nitelikteki su ürünleri (sülükler dâhil): Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- Yem Kanunu kapsamına giren yemler: Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- Zirai mücadele ilaç ve aletleri: Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- Veteriner ilaçları: Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- İhracat amacıyla doğadan elde edilmesi kontenjanla veya başka herhangi bir kayıtla sınırlandırılan doğal çiçek soğanları: Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- Damızlık büyük ve küçükbaş hayvan: Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- Şeker: Türkiye Şeker Fabrikası Genel Müdürlüğü

4.3.2. İhracatı Yasak Olan Mallar
Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar ve madde politikalarının bir gereği olarak, bazı malların ihracı yasaktır. Bu maddelere zaman zaman yenisi eklenebileceği gibi, bazı kalemlerin de zaman içerisinde buradan çıkartılması söz konusudur:

- Kültür ve tabiat varlıkları,
- Hint keneviri,
- Tütün tohumu ve fidesi,
- Tiftik keçisi,
- İhracı izne bağlı mallar listesinde yer alan türler hariç bütün av ve yaban hayvanları (canlı ve cansız olarak ve tanınabilir en küçük parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon),
- Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, dışbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı ağaç türlerinin kütük, tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak ihracı,
- Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi ile bu sözleşmeye ait protokoller ve değişiklikler kapsamındaki ihracat,
- İhracatı yasak olan doğal çiçek soğanları,
- Odun ve odun kömürü,
- Sığla (Bir ağaç türü),
- Yalankoz (Bir tür ağaç),
- Datça hurması (Phoenix the ophrasti crenter),
- Zeytin, incir, fındık, Antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları.

1-) Gümrük beyannamesi nedir?

Gümrük idarelerine, yurda girecek veya çıkacak olan, transit yapılmak veya başka bir işleme tabi tutulmak istenen eşyaya ilişkin özelliklerini boyutlarını niteliklerini belirten yazılı beyan belgesine denir.
2-)Kaç nüsha düzenlenir? Bu nüshalar nerelere gönderilir?
1. nüshası ihracat ve/veya transit işlerinde kullanılır.
2. nüshası istatistiki amaçla kullanılır.
3. nüsha ihracatta gümrük idaresince mükellefe verilir.
4. nüsha, transit rejiminde çıkış gümrük idaresinde kalacak nüshadır.
5. nüsha, transit rejiminde, varış gümrük idaresince çıkış gümrük idaresine gönderilecek teyit nüshasıdır.
6. nüsha, ithalat işlemlerinde kullanılır. bu nüsha aynı zamanda antrepo rejiminde de kullanılır.
7. nüsha, istatistiki amaçla düzenlenen nüshadır.
8. nüsha ise, ithalatta gümrük idaresince mükellefe verilen nüshadır.
3-)Gümrük beyannamesi yerine geçebilecek belgeler nelerdir?
İlgili gümrük rejimi uyarınca beyanın yapıldığı Elçilik Mektubu, Kurye Mektubu, TIR Karnesi, ATA Karnesi, Kumanya Listesi, Déclaration en Douane gibi belgeler gümrük beyannamesi olarak kabul edilir.
4-)Gümrük tarafından doldurulacak yerler nereleridir?
A Kutusu:
Sevk-İhracat/ Varış Gümrük İdaresi
“Sevk-İhracat Gümrük İdaresi” deyimi beyannamenin 1, 2, 3 ve 4 no.lu nüshalarında,
“Varış Gümrük İdaresi” deyimi beyannamenin 6, 7 ve 8 no.lu nüshalarında yer almakta olup, sevk-ihracat gümrük idaresi veya varış gümrük idaresince tescil tarihi ve sayısı resmi mühür ile mühürlenir.
Beyannameyi kabul eden memurun sicil numarası ve imzası da bu kutuya kaydedilir.
Transit işlemlerinde bu kutu boş bırakılır.
B Kutusu :
Hesap Detayları
Bu kutu, beyannamenin 1, 2, 3, 6, 7 ve 8 no.lu nüshalarında yer almaktadır. Bu kutuya faturanın “FOB” olarak düzenlendiği hallerde, eşyanın navlun bedeli ile sigorta bedeli kaydedilir. KDV matrahını oluşturan unsurlar da bu kutuya yazılır ve burası KDV hesaplama tablosu olarak kullanılır. Transit işlemlerinde bu kutu boş bırakılır.
C Kutusu :
Hareket Gümrük İdaresi
Bu kutu, beyannamenin tüm nüshalarında yer almaktadır. Sadece transit rejiminde kullanılır. Bu kutuda transit işleminin başladığı gümrük idaresinin tescil tarihi ve sayısı ile resmi mührü ve beyannameyi kabul eden memurun sicil numarası ve imzası yer alır.
D Kutusu :
Hareket Gümrük İdaresi Kontrolü
Bu kutu, beyannamenin 1, 2, 3, 4 ve 5 no.lu nüshalarında yer almaktadır. Hareket gümrük idaresince transit ve ihracat işlemlerinde muayene sonuçlarını göstermek için kullanılır. Atanan muayene memurunun ve gümrük memurunun sicil numarası bu kutudaki
“Mühür” yazısının sol tarafına yan yazılarak imzalanır. Sevk/ihraç işleminde, bu kutuya E kutusu ile ilgili işlemlerin tamamlanması sonrasında takılan mührün adedi ve kimliği gümrük memuru tarafından belirtilir ve yapılan muayenenin sonucu muayene memuru tarafından adı, soyadı ve sicil numarası ile birlikte yazılarak imzalanır. Ayrıca, Türkiye gümrük bölgesinde başlayıp bitecek transit işlemlerinde hareket idaresi tarafından sürenin bitim tarihi ilgili satıra yazılır. Sürenin saat olarak verilmesi halinde sürenin bitim tarihinin yanında sürenin sona ereceği saatte parantez içinde belirtilir.
İdarenin mührü, “Mühür” yazısının altına basılır.
E Kutusu :
Sevk-İhracat Gümrük İdaresi Kontrolü
Bu kutu, beyannamenin 1 no.lu nüshasının arka sayfasında yer almaktadır. İhracat ve transit işlemlerinde muayene sonucuna ilişkin bilgiler bu kutuya yazılır. Burada muayene memurunun adı, soyadı, kaşesi ve imzası bulunur. Eşyanın kimya haneye gönderilmesine ilişkin tahlil havalesi de buraya kaydedilir. Ayrıca, bu kutuya eşyanın fiziki ve kimyevi tahlili, hayvan, bitki, gıda, ölçü ve filmlerin kontrolüne ilişkin inceleme sonuçları yazılır.
F Kutusu :
Yetkili Gümrük İdaresinin Onayı
Bu kutu, beyannamenin 4 ve 5 no.lu nüshalarında yer almaktadır. Taşıyıcı tarafından
55 no.lu kutunun doldurulması halinde, eşyanın aktarılmasına izin veren gümrük idaresi tarafından takılan yeni mühürlerin adedi ve kimliği belirtilir ve imzalanmak ve mühürlenmek suretiyle tasdik edilir.
G Kutusu :
Yetkili Gümrük İdaresinin Onayı
Bu kutu, beyannamenin 4 ve 5 no.lu nüshalarının arka sayfasında yer almaktadır.
Taşıyıcı tarafından 56 no.lu kutuya kaydedilen bilgiler ve alınan önlemler, gümrük idaresi tarafından bu kutuda tasdik edilir. Yarı-römorka yüklü eşyanın taşıma sırasında (eşyaya dokunulmadan veya eşya aktarılmadan) sadece çekicisinin değiştirilmesi halinde, gümrük idaresince tasdik gerekmez.
H Kutusu :
Sonradan Kontrol
İkinci bir düzenlemeye kadar boş bırakılır.
I Kutusu :
Varış Gümrük İdaresi Kontrolü
Bu kutu, beyannamenin 4 ve 5 no.lu nüshaların arka sayfasında yer almaktadır. Bu kutu, Türkiye gümrük bölgesinde başlayıp biten transit işlemlerinde varış idaresi tarafından doldurulur.Bu kutunun sol tarafına varış tarihi, mühür kontrol sonucu ve eşyaya ilişkin açıklamalar yazılır. Kutunun sağ tarafı ise, ilgili 5 no.lu nüshanın geri dönüş tarihi ve kayıt sayısı yazıldıktan sonra imzalanır ve mühürlenir.
J Kutusu :
Varış Gümrük İdaresi Kontrolü
Bu kutu, beyannamenin 6 no.lu nüshasının ön ve arka sayfasında, 7 ve 8 no.lu nüshalarının ön sayfalarında yer almaktadır. İthalat işlemlerinde kullanılır.
6 no.lu nüshanın ön sayfasındaki J kutusunun sol tarafına atanan muayene memurunun sicil numarası yan yazılarak imzalanır. Muayene sonucuna ilişkin bilgiler, muayene memurunun adı, soyadı, kaşesi ve imzası ile birlikte yer alır. Eşyanın kimyahaneye gönderilmesine ilişkin tahlil havalesi de buraya kaydedilir. Ayrıca, beyan sahibi tarafından yapılan tahakkukun uygun bulunması durumunda, muayene memuru tarafından "Beyan edilen vergiler uygun bulunmuş ve tahakkuk ettirilmiştir." kaydı düşülür. 6 no.lu nüshanın arka sayfasındaki J kutusuna ise, eşyanın fiziki ve kimyevi tahlili, hayvan, bitki, gıda, ölçü ve filmlerin kontrolüne ilişkin inceleme sonuçları yazılır. Ayrıca, mükellef tarafından vergilerin yanlış hesaplandığı veya yapılan kontrollerin beyana uygun olmadığı hallerde, durum, muayene memuru tarafından bu kutuya müzekkere şeklinde kaydedilir. Yapılan vergi tahakkuku beyan sahibine tebliğ edildikten sonra bu kutuya "Vergi tahakkukuna itirazım yoktur/vardır." ifadesi ile tarih yazdırılarak imzalattırılır. Vergi tahakkukunun kesinleşip tahsil edilmesi sırasında veznedar tarafından beyannameye kaydedilmesi gereken vezne kaydı da bu kutuda gösterilir.
5-)Gümrük beyannamesi kaç bölümden oluşur?
Birinci alt-bölüm: Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşmeye taraf ülkelere yönelik ihracat işlemlerinde “EU” kodu, diğer ülkelere yönelik ihracat işlemlerinde ise “EX” kodu yazılır.
İkinci alt-bölüm: İhracat işlemlerinde 1, 2, 3 veya 9 kodlarından uygun olanı yazılır. Bu alt-bölüm, transit işlemlerinde kullanılmaz.
Üçüncü alt-bölüm: Sadece transit rejimi için kullanılır. Türkiye gümrük bölgesinde başlayıp bitecek transit işlemlerinde “TR” kodu yazılır.
Aynı form hem ihracat hem de transit rejiminde kullanılıyorsa, birinci alt-bölüme
“EU” veya “EX” kodlarından uygun olanı yazılır, üçüncü alt-bölüm ise, yukarıdaki açıklamaya göre doldurulur.
6-)Gümrük beyanamesi nasıl doldurulur?
1- Gönderici/İhracatçı :
Gönderici/İhracatçı kişi veya firmanın tam adı ve adresi yazılır. “No” kısmına sadece
ihracatçının vergi numarası yazılır.Gönderici/İhracatçının birden fazla olması halinde ise, gönderici/ihracatçıdan sadece birisi bu kutuya, diğer gönderici/ihracatçılara ilişkin bilgiler ise sistemin ilgili ekranına yazılır ve beyannamenin çıktısında “ekli liste” ibaresi otomatik olarak yer alır. Diğer gönderici/ihracatçılara ilişkin bilgileri içeren liste beyannameye eklenir. Bilgisayar sistemine dahil olmayan gümrük idarelerinde bu kutuya "çeşitli" ibaresi yazılarak, gönderici/ihracatçı isim ve adreslerine ilişkin liste beyannameye eklenir.
3- Formlar:
Bu kutu, birden fazla kalem eşya olması dolayısıyla devam formlarının kullanılması halinde doldurulur. İki alt-bölümden oluşan bu kutunun birinci alt-bölümüne, doldurulan takımın kaçıncı takım olduğu, ikinci alt-bölüme ise toplam takım sayısı yazılır.
Örneğin: 2 devam formu söz konusu ise, beyannameye 1/3, ilk devam formuna 2/3, ikinci devam formuna 3/3 ibaresi yazılır. Beyan edilecek eşya bir kalemi kapsadığında, bu kutu boş bırakılarak, 5 no.lu kutuya 1 rakamı yazılır.
4- Yükleme Listeleri:
Birden fazla kalem olması ve devam formu kullanılmaması halinde, bu kutuya beyanname ekindeki kalem sıra numarası, GTİP numarası, eşyanın cinsi, vergi matrahı, vergi oranı ve vergi tutarının bulunduğu listenin adedi yazılır.
5- Kalem Sayısı:
Kullanılan takım ve devam formlarında beyan edilen eşyanın toplam kalem adedi yazılır. Devam formları kullanıldığında, kalem sayısı, “eşyanın tanımı”na ilişkin 31 no.lu kutuların sayısına eşit olmalıdır.
6- Kap Adedi:
Söz konusu sevkiyata ilişkin toplam kap adedi yazılır.
7- Referans Numarası:
Kullanıcılar açısından bu kutunun doldurulması ihtiyaridir. Söz konusu sevkıyat için
İlgili kişi tarafından verilen referans numarası bu kutuya kaydedilir.
8- Alıcı:
Alıcı kişi veya firmanın tam adı ve adresi yazılır. Alıcının Türkiye'deki bir serbest bölgede faaliyet gösteren kişi olması halinde, vergi numarası da yazılır. Alıcıların birden fazla olması halinde ise, alıcılardan sadece birisi bu kutuya, diğer alıcılara ilişkin bilgiler ise sistemin ilgili ekranına yazılır ve beyannamenin çıktısında “ekli liste” ibaresi otomatik olarak yer alır. Diğer alıcılara ilişkin bilgileri içeren liste beyannameye eklenir. Bilgisayar sistemine dâhil olmayan gümrük idarelerinde, bu kutuya "çeşitli" ibaresi yazılarak, alıcıların isim ve adreslerine ilişkin liste beyannameye eklenir.
9- Mali Müşavir / Serbest Muhasebeci:
İhracatçının yeminli mali müşavirinin veya mali müşavirinin ya da serbest muhasebecisinin adı, soyadı ve vergi numarası yazılır.
10- Gideceği Ülke:
İhraç eşyasının gönderileceği ilk ülkenin kodu yazılır.
11- Ticaret Yapılan Ülke:
Bu kutuya ihracat yapılan ülkenin kodu yazılır.
13- Tarım Politikası:
Bu kutu boş bırakılır.
l4- Beyan Sahibi / Temsilcisi:
Beyan sahibi kişi veya firmalar ile kanuni temsilci veya gümrük müşavirinin tam adı ve adresi yazılır. Kutudaki (No) kısmına ise, gönderici/ihracatçının veya temsilcinin veya gümrük müşavirinin vergi numarası yazılır.
15- Çıkış/İhracat Ülkesi:
Eşyayı sevk/ihraç eden ülkenin adı bu kutuya yazılır.
15a- Çıkış Ülkesi Kodu:
İlgili ülkenin kodu yazılır.
15b- Çıkış Ülkesi Bölge Kodu:
Bu kutu boş bırakılır.
16- Menşe Ülke:
Bu kutu, menşe ülke kodunun 34 a ’da girilmesi nedeniyle boş bırakılır. Bilgisayar sistemine dâhil olmayan gümrük idarelerinde, eşyanın menşe ülkesinin yazılır. Birden fazla menşe söz konusu ise, “çeşitli” ibaresi yazılır.
17- Gideceği Ülke:
Bu kutuya eşyanın en son gideceği ülkenin adı (Ek 9) yazılır.
17a- Gideceği Ülke Kodu:
Bu kutuya eşyanın en son gideceği ülkenin kodu (Ek 9) yazılır.
17b- Gideceği Ülke Bölge Kodu:
Bu kutu boş bırakılır.
18- Çıkıştaki Taşıt Aracının Kimliği ve Kayıtlı Olduğu Ülke:
*Bu kutu iki alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt-bölüme, ihracat veya transit işlemlerinin tamamlandığı gümrük idaresine sunulduğu şekilde eşyanın doğrudan yüklendiği taşıt aracının (karayolu taşıma aracı, gemi, demiryolu vagonu, hava taşıtı) plaka veya kayıt numara(lar)ı veya adı gibi kimlik bilgisi yazılır.
İkinci alt-bölüme, taşıt aracının (veya bir çok taşıt aracı varsa diğerlerini hareket ettiren aracın) kayıtlı olduğu ülkenin kodu yazılır.
Örneğin, değişik plaka numaraları olan bir çekici ve römorkun kullanılması halinde, hem çekicinin hem de römorkun plaka numarası, çekicinin kayıtlı olduğu ülkeyle birlikte yazılır. Posta gönderileri olması durumunda veya sabit taşıma tesisleri ile taşıma yapılması durumunda, kayıt numarası ve kayıtlı olduğu ülke yazılmaz. Demiryoluyla taşıma yapılması durumunda, kayıtlı olduğu ülke yazılmaz.
19- Konteyner :
İhracat veya transit işlemlerinin tamamlanması sırasında, Türkiye’den çıkışta sınırı geçerken olması öngörülen duruma göre aşağıdaki kodlardan biri yazılır:
Eşya konteynır ile taşınıyorsa "1", eşya konteynır ile taşınmıyorsa "0".
20- Teslim Şekli:
*Üç alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt-bölüme, teslim şekline ilişkin kod yazılır.
İkinci alt-bölüme, eşyanın teslim edildiği yerin adı yazılır.
Üçüncü alt-bölüm boş bırakılır.
21- Sınırı Geçecek Hareketli Taşıt Aracının Kimliği ve Kayıtlı Olduğu Ülke:
*İki alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt-bölüme, ihracat veya transit işlemlerinin tamamlandığı sırada Türkiye’den çıkışta sınır geçiş noktasında kullanılması düşünülen hareketli taşıt aracının cinsinden
(karayolu taşıma aracı, gemi, demiryolu vagonu, hava taşıtı) sonra kayıt numarası veya adı yazılır. Kombine taşımacılık durumunda veya birden fazla taşıt aracının bulunması halinde, hareketli taşıt aracı tüm kombinasyonu hareket ettiren araçtır.
Örneğin, Gemiye yüklenmiş bir karayolu taşıma aracı söz konusu ise, hareketli taşıt aracı gemidir. Çekici ve römork söz konusu ise, hareketli taşıt aracı çekicidir.
İkinci alt-bölüme ise, hareketli taşıt aracının kayıtlı olduğu ülkenin kodu yazılır.
Eşya posta yoluyla veya sabit taşımacılık tesisatıyla veya demiryoluyla taşınıyorsa, kayıt numarası ve kayıtlı olduğu ülkeye ilişkin bilgiler yazılmaz.
22- Döviz ve Toplam Fatura Bedeli:
*İki alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt-bölüme, faturanın düzenlendiği para cinsinin kodu yazılır.
İkinci alt-bölüme ise, beyan edilen eşyanın toplam fatura bedeli faturanın düzenlendiği para cinsinden kaydedilir.
23- Döviz Kuru:
Beyannamenin tescil edildiği tarihte geçerli T.C. Merkez Bankası döviz kurları esas alınır.
24- İşlemin Niteliği:
Ticari sözleşmelere ilişkin kod yazılır.
25- Sınırdaki Taşıma Şekli:
Türkiye sınırlarının terk edilmesi sırasında kullanılması düşünülen hareketli taşıt aracına uygun taşıma şekline ilişkin kod yazılır.
26- Dâhili Taşıma Şekli:
Dâhili taşıma şekline uygun kod yazılır.
27- Yükleme Yeri:
*İki alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt-bölüme, ihracat veya transit işlemlerinin tamamlandığı sırada Türkiye sınırından çıkması öngörülen hareketli taşıt aracına eşyanın yüklendiği yerin adı yazılır.
İkinci alt-bölüm ise boş bırakılır.
28- Finansal ve Bankacılık Verileri:
Bu kutunun ilk satırına ihracat işlemlerine aracılık eden bankanın adı ve şubesi yazılır. İkinci satırına ise kambiyo mevzuatına göre yapılan ödeme şekli kaydedilir.
29- Çıkış Gümrük İdaresi:
Eşyanın Türkiye topraklarını terk edeceği sınır gümrük idaresinin adı yazılır.
30- Eşyanın Bulunduğu Yer:
Eşyanın muayeneye tabi tutulacağı yerin tam adı yazılır. Ancak, çıkış eşyasının fabrika sahaları, antrepolar ve geçici depolama yerleri gibi yerlerde bulunması durumunda, son yükleme yerinin adı yazılır.
31- Kaplar ve Eşyanın Tanımı – Kapların Marka ve Numaraları - Konteynır
No( lar )ı – Adet ve Cinsleri:
Kapların marka ve numaraları, adet ve cinsleri veya ambalajlanmamış eşya olması durumunda, beyanname kapsamı bu tür eşyanın adedi veya uygun olduğunda, “dökme” ibaresi yazılır; her durumda normal ticari tanım yazılmalıdır; ihracat amacıyla bu tanım, eşyanın belirlenebilmesi için gerekli bilgileri içermelidir. "Eşya Kodu" başlıklı 33 no.lu kutunun doldurulması gerektiğinde, bu tanım, eşyanın sınıflandırılmasına imkân verecek kadar açık olmalıdır. Bu kutuda ayrıca herhangi bir özel mevzuat (örneğin, özel tüketim vergisi) uyarınca gereken bilgiler de gösterilmelidir. Konteynır kullanılırsa, konteynırları tanıtan markalar da bu kutuya kaydedilmelidir. 16 no.lu kutuya "çeşitli" ibaresi yazılması halinde, bu kutuya söz konusu eşyanın menşei ülkesinin adı yazılabilir.
32- Kalem No:
*Bu kutu iki alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt-bölümde, 5 no.lu kutuda yer alan toplam kalem sayısı içerisinde kullanılan takım ve devam formlarında beyan edilen eşyanın kaçıncı kalem olduğu belirtilir. 5 no.lu kutuda kalem sayısı 1 ise, yani beyan tek kalem ise, bu kutu boş bırakılır.
İkinci alt-bölüm boş bırakılır.
33- Eşya Kodu:
Bu kutu, Gümrük Tarife ve İstatistik Pozisyonu’nu ( G.T. İ.P.) göstermek üzere beş alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt-bölüme, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki pozisyon numaralarının ilk sekiz rakamı,
İkinci alt-bölüme, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki pozisyon numaralarının dokuzuncu ve onuncu rakamları,
Üçüncü alt-bölüme ise, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki pozisyon numaralarının
onbirinci ve onikinci rakamları yazılır.
34- Menşe Ülke Kodu:
34a- Eşyanın menşe ülkesinin kodu yazılır.
34b- Bu alt-bölüm boş bırakılır.
35- Brüt Ağırlık (Kg) :
Bu kutuya 31 no.lu kutuda tanımlanan eşyanın brüt ağırlığı kilogram cinsinden yazılır. Brüt ağırlıktan, konteynır ve taşımaya ilişkin tüm araç ve gereç ağırlıkları hariç eşyanın kendi ağırlığı ile tüm ambalaj maddeleri ve kapların toplam ağırlığı anlaşılır.
37- Rejim :
*İki alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt bölüme, 1 no.lu kutunun ikinci alt bölümü için verilen kodlardan (Ek 14) uygun olanı yazılır. Bu kodlar 4 hanelidir. İlk iki hane beyan edilecek rejimi, sonraki iki hane ise bir önceki rejimi belirtir.
İkinci alt-bölüm boş bırakılır.
38- Net Ağırlık (Kg) :
31 numaralı kutuda tanımlanan eşyanın ambalaj ağırlıkları hariç kendi ağırlığı kilogram cinsinden yazılır.
39- Kota:
Kotaların izlenmesi amacıyla doldurulacak bu kutuya eşyaya ilişkin kota uygulaması varsa (X) işareti konulur.
40- Özet Beyan:
Bu kutuya özet beyan veya özet beyan hükmündeki belgelerin tarih ve sayıları yazılır. Eğer eşya daha önce bir gümrük rejimine tabi tutulmuş ise, ilgili beyannamenin tarih ve sayısı yazılır.
41- Tamamlayıcı Ölçü :
Eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde yer alan ölçü birimi cinsinden miktarı yazılır.
44- Ek Bilgi, Sunulan Belgeler; Ön İzinler:
Beyanname ekinde yer alan belgelere ilişkin ayrıntılı bilgi (adı, seri numaraları, tarihleri, kayıt numarası, vb) bu kutuya yazılır (İhracat izni/lisansı numarası, hayvan ve bitki sağlığı ile ilgili düzenlemelere ilişkin bilgiler, konşimento numarası, vb). Ayrıca, Türkiye gümrük bölgesinde başlayıp bitecek transit işlemlerinde hareket gümrük idaresince belirlenen güzergah da bu kutuya yazılır. Bu kutunun ek bilgi kodu (E.B. Kodu) adlı alt-bölümü boş bırakılır.
46- İstatistikî Kıymet:
22 numaralı kutuda belirtilen toplam fatura bedelinin FOB/ABD Doları cinsinden istatistikî kıymeti yazılır.
47- Vergilerin Hesaplanması:
*Bu kutu, altı alt-bölümden oluşmaktadır.
Birinci alt-bölüme, vergi türünü belirten kodlar;
İkinci alt-bölüm boş bırakılır.
Üçüncü alt-bölüme, uygulanan vergi oranı;
Dördüncü alt-bölüme, hesaplanan vergi tutarı;
Beşinci alt-bölüme, ödeme şekli (Ek 15 ikinci bölüm);
Altıncı alt-bölüme ise, vergi tutarlarının toplamı yazılır.
Bilgisayar sistemine dâhil olmayan gümrük idarelerinde, ikinci alt bölüme vergi matrahı yazılır ve bu tablonun kullanılması sırasında vergi matrahı ve tutarı rakamlarının ayrılan alanlara sığmayacağının anlaşılması halinde, "Vergi Matrahı" ibaresinin ve "Tutarı" ibaresinin yanına yazıyla "Bin TL" yazılarak, tutarlar üç sıfır eksiği ile tabloya kaydedilir.
48- Ödemenin Ertelenmesi:
İhracatta tahsili gereken vergilerin tecil, erteleme veya taksitlendirmeye konu olması halinde, buna ilişkin olarak düzenlenen belgelerin sayı ve tarihleri bu kutuya yazılır.
49- Antreponun Tipi ve Kodu:
Eşyanın bulunduğu antreponun cinsine göre her antrepo için Müsteşarlıkça
(Gümrükler Genel Müdürlüğü) belirlenen kod numarası (Örneğin: A34000001) yazılır.
54- Yer ve Tarih :
Beyanda bulunacak kişinin veya temsilcisinin adı soyadı ve imzası ile birlikte yer ve tarih yazılır. Beyanda bulunanın tüzel kişi olması durumunda, beyannameyi imzalayan yetkili kişinin unvanı ile adı ve soyadı da ayrıca belirtilir. Gümrük işlemlerini takip eden gümrük müşavirinin bu haneyi doldurması halinde, sadece kendi adı, soyadı ve karne numarası ile birlikte bu beyannameyi takip eden müşavir yardımcısının adı, soyadı ve karne numarası yazılır, adı geçen müşavirin bağlı bulunduğu gümrük müşavirliği bürosunda çalışan tüm gümrük müşavir ve yardımcılarının adını ve soyadını içeren kaşe basılmaz.
6-)Gümrük beyannamesinin gümrük idarelerine tesliminden sonraki aşamaları nelerdir?
Gümrük idarelerine verilen beyannameler, ilk olarak usulüne uygun olup verilip verilmediği, içermesi gereken bütün bilgileri içerip içermediği ve eklenmesi zorunlu olan belgelerin eklenip, eklenmediği bakımından kontrol edilir. eğer kontrol olumlu bir sonuç vermişse tescilleri yapılır. tescil işlemi, beyannamenin üzerine, sayı, tarih verilmesi ve tescili yapan memur tarafından ad, soyadı belirtilmek suretiyle imzalandıktan sonra, gümrük idaresinin resmi mührü vurularak sonuçlandırılır. tescil edilen beyannameler, ilgili tecil defterine de kaydedilir.
7-)Gümrük beyannamesinde yeşil-sarı-kırmızı şeritlerin anlamı nedir? Ne işe yarar?
Yeşil : Gümrük beyannamesinin yanında bulunan 3mm’lik yeşil şerit malların gümrükten kontrolsüz ve belgesiz geçmesini sağlayan şerittir
Sarı : Gümrük beyannamesinin yanında bulunan 3mm’lik sarı şerit malların gümrükten sadece belge kontrolü ile geçmesini sağlayan şerittir.
Kırmızı: Gümrük beyannamesinin yanında bulunan 3mm’lik sarı şerit malların gümrükten hem belge kontrolü hem de malların kontrol edilmesinin sağlayan şerittir.

---------- Mesaj tarihi 18:41 ---------- Önceki mesaj tarihi 18:38 ----------

GÜMRÜK TERİMLERİ

TESCİL :

TESCİL İŞLEMİ İKİ KISIMDIR.
BİRİNCİSİ ; İTHALATÇININ/İHRACATÇININ YA DA GÜMRÜK MÜŞAVİRİNİN ON LİNE ORTAMDA EDİ SİSTEMİNDE BİLGİLERİNİ İLGİLİ GÜMRÜK İDARESİNE GÖNDERİLMESİNİ , GÜMRÜK SİSTEMİNDE ONAYLANMASINI VE NUMARALANDIRMA İŞLEMİDİR.

İKİNCİSİ : TARİH VE NUMARALANDIRILMIŞ BEYANNAME VE EKLERİNİN YASAL TEMSİLCİ YA DA GÜMRÜK MÜŞAVİRİNCE İHRAÇ/İTHAL-TRANSİT GM. İDARESİNE İBRAZ ETMESİDİR.

BİRİNCİ TESCİLDE HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK YAPILMASI GEREKİYORSA GÜMRÜK İDARESİ TESCİL SRV. SUNMADAN HERHANGİ BİR CEZAİ HÜKÜM OLMADAN DÜZELTİLEBİLİR.

ANCAK GÜMRÜK İDARESİNİN TESCİL DEPARTMANINA SUNULDUĞU ANDAN İTİBAREN TÜM RESMİ SORUMLULUKLAR BAŞLAR. YANLIŞLIKLAR İSTER BİLEREK-İSTERSE BİLMEDEN OLSUN GK. 241. MD. BAŞTA OLMAK ÜZERE TÜM SORUMLULUKLARI TAŞIR.

SARI HAT : EVRAK KONTROLÜ

GÜMRÜK TESCİL DEPARTMANINA SUNULAN BELGELERİN İNCELENİP ONAYLANDIKTAN SONRA İLGİLİ MUAYENE MEMURUNA SEVK EDİLMESİ GEREKİR. BU SEVK ESNASINDA GÜMRÜK PROGRAMI OTOMATİK OLARAK
ELEKTRONİK ORTAMDA (GİMOP) KAPSAMINDA DEĞERLENDİRDİĞİ VERİLERE
GÖRE İHRAÇ-İTHAL İŞLEMİNİN HANGİ HATTA DEVAM EDECEĞİNİ VE İLGİLİ MEMURU BELİRLER. BU SONUÇ SARI HAT İSE EVRAKLAR KONTROLÜ YAPILARAK MALIN YÜKLENİP YURT EDİLMESİ İÇİN KOLCUYA SEV EDİLİR.

ANCAK DİİB REJİMİ / HİİB. REJİMİ KAPSAMINDA BİR ÜRÜNE AİT İSE YA DA FİRMA ,EŞYA İLE İLGLİ ŞÜPHE HASIL İSE ,İDARE AMİRİNİN ONAYI İLE KIRMIZI HATTA SEVK EDİLİR.

KIRMIZI HAT : EVRAK-MAL KONTROLÜ-TAM TESPİT

GÜMRÜK TESCİL İŞLEMİ SONUCU ÇIKAN HAT KIRMIZI İSE İLGİLİ MUAYENE MEMURU TARAFINDAN EVRAKLAR VE DE EŞYANIN TAM TESPİTİ YAPILIR.

BU TESPİT SIRASINDA İLGİLİ MEMUR GEREK GÖRÜR İSE

-EŞYANIN KIYMET TESPİTİ İÇİN İTH-İHR. TAAHHÜTNAME ALARAK SÖZ KONUSU MALDAN 2 ADET RESMİ NUMUNE ALARAK İLGİLİ İHRACATÇI BİRLİKLERİNE SEVK EDER.

-EŞYAYA AİT GTİP NOSUNUN DOĞRU OLUP OLMADIĞINI YADA İTHALATA DAYALI İHRAÇ EDİLEN BİR ÜRÜN İÇERSİNDE GİRDİ VARSA GERÇEK OLUP OLMADIĞININ DOĞRULUĞU İÇİN LAB. TAHLİLİNE (KİMYAHANE) GÖNDEREBİLİR.

-İHRAÇ/İTHAL EŞYASINDA TESCİLLİ BİR MARKA VARSA TESCİL BELGESİNİ İSTER. İBRAZ EDİLMEZ İSE İDARE AMİRLİĞİNE ŞERH DÜŞEREK MALA GEÇİCİ OLARAK EL KOYAR. MARKA SAHİBİNE YAZILI İHBARDA BULUNUR.
YA DA MARKA SAHİBİNİN ÖNCEDEN BİR MAHKEME KARARI VARSA EŞYAYA EL KOYAR. MAHKEMEYE SEVK EDEBİLİR.

-TARTI İŞLEMİ YAPTIRABİLİR.

MAVİ HAT : SONRADAN KONTROL

GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ KİŞİ BELG. STATÜSÜNDE BİR İŞLEM İSE BİLGİSAYAR SİSTEMİ MÜŞTEŞARLIK VERİLERİ DOĞRULTUSUNDA KISA BİR EVRAK KONTROLÜ İLE EŞYANIN İHRAÇ-İTHALİNE MÜSAADE EDER. EKSİK EVRAK VAR İSE YİNEDE İŞLEM DEVAM EDER. SONRADAN TAMAMLANMAK KAYDI İLE.

ANCAK YASAL SÜRE İÇERSİNDE GÜMRÜK İDARESİ KAPSAMINDA YETKİLİ KİŞİ YA DA KİŞİLERCE İŞLETME YERİNDE KONTROL EDİLİR. KONTROL SONUCUNDA USULSÜZLÜK CEZASI 3 KEZ ALINIR. İSE. BELGE GEÇİCİ OLARAK ASKIYA ALINIR.

EXW

"Ex works" kelimesinin kısaltılması olarak kullanılan EXW, tüm masraf ve risklerin alıcıya ait olduğunu bildiren uluslararası ticaret terimidir. Bu teslim şeklinde satıcı mallları kendi sahasında (imalathane, fabrika, depo vs.) nakliyeciye teslim edilmeden ve ihracat gümrük işlemleri yaptırılmamış olarak hazır etmesi ile sorumululuğunu yerine getirmiş olur.
EXW işlemlerde, satıcının riskleri minimum olmakla birlikte, alıcı malı depodan kendi nakliyecisi ile teslim alarak, o noktadan sonraki tüm masrafları ve riskleri üstlenmiş olur.
Bu terim alıcının, kendi ülkesinden, satıcının ülkesindeki gümrük çıkış işlemlerini direkt ya da dolaylı temsilcisi vasıtasıyla gerçekleştiremediği durumlarda kullanılmamalıdır. Örneğin Türkiye'den ihraç edilecek bir malzeme için EXW satış yapılması durumunda,Türk Gümrük Mevzuatı ihracat işlemlerinin satıcı veya temsilcisi gümrük müşaviri haricinde başkası tarafından yapılmasına imkân vermemektedir[1]. Incoterms 2000'e göre bu gibi durumlar FCA teslim şekli kullanılmalıdır[2].
Buna alternatif olarak Türkiye'deki bazı ihracatçı şirketler, hiçbir sorumluluk almak istemediklerinde, alıcı şirket ile aralarında anlaşarak. Burada yapılan gümrükleme ve iç nakliye masraflarını, direkt olarak alıcıya veya alıcının nakliyecisine fatura etmek suretiyle çözüm bulmaktadırlar. Eşyanın üretildiği yerde alıcıya teslim edilmesidir.

FCA

FCA, İngilizce Free Carrier teriminin kısaltılmış şeklidir. Uluslararası ticarette, satıcının ülkesinde teslim yeri belirterek taşımacıya teslim anlamına gelmektedir.
Bu tür ticarette ihracat formaliteleri ve belirlenen yere kadar olan yurtiçi nakliye masrafları satıcıya aittir. Alıcı ise, belirlenen yerden sonraki nakliye ve alıcı ülkedeki ithalat formalitelerinden sorumludur...


Free Alongside Ship (FAS)

İngilizce Free Alongside Ship (FAS) terimi, uluslararası ticarette, satıcının ismi belirtilen limandaki geminin yanında teslimatı gerçekleştirmesi anlamına gelmektedir.
Bu tür ticarette ihracat formaliteleri ve alıcının belirlediği limandaki, yine alıcının belirlediği geminin yanına kadar olan nakliye masrafları satıcıya aittir.

[B]FOB

Free On Board
Tedarikçinin malzemeyi nakliye yapılacağı geminin güvertesine taşıyana kadar olan sorumluluğunu içerir. Fabrikadan liman gümrüğüne kadar olan taşıma masrafları ile, liman gümrüğü ve liman masrafları tedarikçiye aittir. Malzeme gemi güvertesine taşındıktan sonraki sorumluluk ise müşteriye aittir.
Deniz taşımacılığında kullanılan bir terim olup, petrol fiyatları ile ilgili olarak CIF ile birlikte en sık kullanılan terimdir.Bu teslim şeklinde taşıma bedelini kim ödüyorsa taşıyıcıyı o belirler.Yani taşıyıcı alıcı tarafından belirlenir.

CFR

CFR, (cost and freight) Mal bedeli ve navlun anlamına gelen uluslararasi bir ticari terim. İthalat ve ihracatta taşınan ürünün, daha önce belirlenmiş limana kadar bütün taşıma masraflarının tamamen ihracatçı firma tarafından karşılanacağını belirtir. Fakat masraflardaki artış veya nakliye sırasındaki hasarlar karşı tarafın (alıcının) sorumluluğundadır. CIF"Cost Insurance & Freight"(deniz nakliyesi), CIP"Cost Insurance Paid To"(kara, hava ve birleşik taşımalı nakliyeler) tanımlamasından farkı sigorta sorumluluk detayı içermemesidir.


CIF

CIF, (ing. Cost, insurance & freight) uluslararası ticaretle ilgili bir terimdir. Sözcük karşılıkları mal bedeli, sigorta ve navlunanlamındadır. Bu tip ticarette satıcı, CFR teriminde olan yükümlülükleri aynen üstlenmekte, ancak bunlara ek olarak taşıma sırasında malların kayıp ve hasar riskine karşı deniz sigortası sağlama yükümlülüğünü de almaktadır. Burada sigorta sözleşmesini akdetmek vesigorta primini ödemek, satıcıya düşmektedir.
Alıcının dikkate alması gereken husus, CIF teriminde satıcıdan yalnızca asgari düzeyde bir sigorta kapsamı sağlanmasının beklendiğidir. CIF terimi, malların ihraç işlemlerinin de satıcı tarafından yapılmasını öngörür.
Bu terim, yalnızca deniz ya da nehir taşımacılığında kullanılabilir. Eğer taşıma işleminde, örneğin roll-on/roll-off ya da konteyner trafiğinde olduğu gibi "gemi bordası" nın herhangi bir pratik anlamı kalmamışsa, bu durumda CIP teriminin kullanılması daha uygun olacaktır.
Satıcının Yükümlülükleri
• Malların sözleşme hükümlerine uygun olarak sağlanması (malları ve faturayı ya da ona eşdeğer bir elektronik mesajı satış sözleşmesi uyarınca sağlamak; yine sözleşme tarafından gerekli görülen başka herhangi bir belgeyi hazır bulundurmak)
• Lisans, yetki ve formaliteler (kendi risk ve masraf alanına dahil olmak üzere, malların ihracı için gerekli herhangi bir izni ya da yetkiyi almak; yine malların ihracı için gerekli bütün formaliteleri tamamlamak)
• Taşıma sözleşmesi yapmak (masrafları kendisine ait olmak üzere, malların, sözleşmede tanımlanan türde mallar için normal olarak kullanılan bir deniz, karayolu, havayolu (ya da duruma göre nehir) taşıma aracı ile olağan bir rota izlenerek, belirlenen varış noktasına taşınması amacıyla, yine olağan koşullar içeren bir sözleşme akdetmek)
• Sigorta sözleşmesi yapmak (sözleşmede yer alan anlaşmaya uyarınca, alıcının ya da işleme konu olan mallarla sigorta kapsamına girecek türde bir ilişkisi olan başka herhangi bir şahsın doğrudan sigorta şirketinden tazminat talep edebileceği bir yük sigortası sözleşmesini kendi masraflarıyla akdetmek; alıcıya, sigorta poliçesini ya da sigorta kapsamını gösterir başka herhangi bir belgeyi sağlamak) Sözleşme, bu alanda güvenilir bir nitelik taşıyan sigortacılar ya da sigorta şirketleri ile yapılacak ve eğer aksi yönde bir anlaşmanın varlığı ifade edilmemişse, Kargo Hükümleri Kurumu (Londra Sigortacılar Kurumu)'nun asgari kapsam hükümlerine ya da bu alanda geçerli başka hükümlere uygunluk gösterecektir. Sigortanın geçerlilik süresi de malların alıcı tarafından teslim alınması ve risk devri hükümlerine uygun olarak belirlenecektir. Alıcı tarafından talep edilmesi halinde satıcı, masrafları alıcıya ait olmak üzere ve eğer olanak varsa, savaş, grev, ihtilal ve halk ayaklanması halleriyle ilgili sigorta işlemlerini de yaptıracaktır. Sigorta kapsamı, asgari olarak, satış sözleşmesinde belirtilen mal bedeli artı yüzde on (toplam % 110) biçiminde belirlenecek ve yine satış sözleşmesinde yer alan para cinsinden karşılanacaktır.
• Malların teslimi (malları, belirtilen tarihte ya da öngörülen süre içeresinde, yükleme limanındaki geminin bordasına teslim etmek)
• Risk devri
• Alıcıya duyuru (alıcıya, gerek malların gemi bordasına aktarıdığını bildirecek, gerekse de malları teslim alma yönünde normal olarak gerekli hazırlıkları yapabilmesine olanak tanıyacak duyuruları yapmak)
• Teslimin yapıldığına dair kanıt, taşıma belgesi ya da eşdeğer elektronik mesaj (eğer başka türlü bir anlaşmaya varılmamışsa, masrafları kendisine ait olmak üzere, alıcıya, belirlenen varış limanı için gerekli mutad taşıma belgesini geçikmeksizin sağlamak) Sözü edilen bu belge (örneğin devri kabil bir konişmento, devri gayri kabil bir deniz ya da nehir taşıma senedi) satış işlemine tabi olan malları kapsamalı, yükleme için üzerinde anlaşmaya varılan tarihi taşımalı, alıcının varış noktasında mallar üzerinde hak iddia edebilmesine olanak tanımalı ve eğer başka türlü bir anlaşma yapılmamışsa da, alıcıya, transit halindeki mallarını, taşıma belgesini (devri kabil konişmento) bir başka alıcıya devir yoluyla ya da taşıyıcıya talimat vererek satma imkânı vermelidir. Eğer bu türden bir taşıma belgesi birden çok orijinal kopya halinde hazırlanmışsa, bunların tamamı alıcıya teslim edilmelidir. Eğer taşıma belgesinde mal sahibi ile taşımacı arasında yapılan sözleşmeye atıfta bulunuyorsa, satıcı aynı zamanda bu sözleşmenin bir kopyasını da sağlanmalıdır. Satıcı ile alıcının birbirleriyle elektronik iletşim araçları kullanarak haberleşme kararı aldıkları durumlarda, daha önceki paragraflarda sözü edilen belgenin yerini, onunla eş geçerlilikte bir elektronik bilgi değişim (edi) mesajı alabilir.
• Kontrol-ambalajlama-işaretleme (malların teslimi açısından gerekli olan kontrol işlemleriyle (örneğin kalite kontrolü, ölçüm, tartım, sayım) ilgili masrafları karşılamak, söz konusu alanda, sözleşmede tanımlanan malların ambalajsız olarak yüklenmesi söz konusu değilse malların, kendisi tarafından düzenlenen taşıma işlemi için gerekli biçimde ambalajlanmasını kendi hesabından karşılamak) Ambalajlar, gerektiği biçimde işaretlenecektir.
• Diğer yükümlülükler (alıcının talebi üzerine, risk ve masrafları da alıcıya ait olmak koşuluyla, maları ithal işlemleri açısından, bazı durumlarda da bu malların bir başka ülkeden transit geçişi için gerekli olan, ancak, malların sevke tabi tutulduğu ve/veya asıl çıkış kaynağı olan ülkeden çıkarılan belgeleri, bunlara eşdeğer olan elektronik mesajları edinmesinde alıcıya yardımcı olmak)
Alıcının Yükümlülükleri
• Mal bedelinin ödenmesi (mal bedelini, satış sözleşmesinde belirttiği şekilde ödemek)
• Lisans, yetki ve formaliteler (risk ve masrafları kendisine ait olmak üzere, gerekli ithal iznini ya da diğer resmi yetki belgelerini almak; malların ithali için zorunlu bütün gümrük işlemleriyle birlikte, eğer gerekli ise, bu malların bir başka ülkeden transit geçişini sağlayacak işlemleri tamamlamak)
• Malların teslim alınışı (malları kabul etmek ve belirlenen varış limanında bulunan taşıyıcıdan teslim almak, mallar yükleme limanında gemiye aktarıdığı andan itibaren bu mallarla ilgili her tür kayıp ve hasar riskini üstlenmek, satıcıya gerekli duyuruyu yapmaması durumunda, yükleme için tesbit edilen tarihten ya da aynı işlem için tesbit edilen sürenin bitiminden itibaren mallarla ilgili bütün kayıp ve hasar riskini üstlenmek) Ancak, bunun için, söz konusu malların özel olarak sözleşme çerçevesinde ve o amaçla tahsis edilen, başka deyişle bu amaçla bir kenara ayrılan mallar olduğunun teşhis edilebilmesi gerekir.
• Masrafların bölüşümü (taşıma ve sigorta sözleşmesi maddesi hükümlerine tabi olmak üzere, malların tesliminden itibaren bu mallarla ilgili her türlü masrafı üstlenmek; ayrıca, eğer bu tür masraflar normal olarak taşıma sözleşmesi yapan taşıyıcı firmalarca karşılanmıyorsa, gerek malların varış limanı öncesi transit geçişleri, gerekse de mavna ve iskele masrafları da dahil olmak üzere boşaltma işlemleri sırasında ortaya çıkan masrafları karşılamak, ithalat işlemlerinde geçerli vergi, resim ve her türden resmi ödeme ile birlikte, gümrük giriş işlemleriyle ilgili olan ve gerekliyse, bu malların bir başka ülkeden transit geçişiyle ortaya çıkan bütün masrafları üstlenmek) Eğer alıcı, satıcıya duyuru maddesi uyarınca duyuruda bulunmamışsa, belirlenen tarihten ya da yükleme için tesbit edilen sürenin bitiminden itibaren bu nedenle doğacak bütün ek masrafları yüklenir. Ancak, bunun için, söz konusu malların özel olarak sözleşme çerçevesinde ve o amaçla tahsis edilen, başka bir deyişle, bu amaçla bir kenara ayrılmış mallar olduğunun teşhis edilebilmesi gerekir.
• Satıcıya duyuru (malların yükleme zamanını ve/veya varış limanını belirleme hakkına sahip olduğu durumlarda, satıcıya bu hususlarla ilgili gerekli duyuruları yapmak)
• Teslimin yapıldığına dair kanıt, taşıma belgesi ya da eşdeğer elektronik mesaj (eğer sözleşme ile uyum halindeyse, malların satıcı tarafından tesliminin yapıldığına dair kanıt, taşıma belgesi ya da eşdeğer elektronik mesaj maddesi uyarınca taşıma belgesini kabul etmek)
• Malların denetimi (başka türlü bir anlaşmaya varılmadığı taktirde ve işlem ihracatın gerçekleştirildiği ülkenin resmi görevlilerince zorunlu olarak yapılmıyorsa, yükleme öncesi denetim işlemlerinin masrafının karşılamak)
• Diğer yükümlülükler (satıcının diğer yükümlülükleri başlığında sözü edilen belgelerin ya da bunlara eşdeğer elektronik mesajların sağlanması sırasında ortaya çıkan bütün masraf ve ödemeleri üstlenmek; satıcının bu konuda kendisine yardım amacıyla yaptığı bütün masrafları tazmin etmek, talep üzerine, satıcıya, sigorta işlemlerinin gerçekleştirilmesi açısından gerekli bilgileri sağlamak)


(İngilizce) Carriage Paid To ) ( Taşıma ücreti ödenmiş olarak teslim... )
Teslim şeklinden sonra belirtilen yere kadar ( Örnek CPT İstanbul ) satıcının navlunu ödenmiş bir şekilde malı teslim edecek olması anlamına gelir. Satıcı malları sağlam bir şekilde kendi nakliyecisine teslim ettikten sonra ,çıkış gümrük işlemlerini yaptırır ve yükleme ile ilgili bilgileri ve evrakları , alıcıya iletmekle yükümlüdür. Alıcı bu bilgileri aldıktan sonra malları hasara karşı sigortalatmalıdır. Çünkü malların nakliyeciye teslim edilmesinden sonraki tüm hasarlar ve ek masraflar alıcıya aittir. Bu teslim şekli deniz yolunda kullanılan CFRterimiyle aynı sorumlulukları içerir. CPT ise deniz yolu dahil karayolu ve diğer taşıma şekillerinde(kombine olarak) kullanılır.


Carriage and Insurance Paid to (CIP)

((İngilizce) Carriage and Insurance Paid to) (Taşıma ücreti ve sigortası ödenmiş olarak teslim)
Bu teslim şeklinde CPT ve CFR teslim şeklindeki gibi satıcı malın taşınma masraflarını öder, buna ek olarak malın sigorta masrafları da satıcıya aittir. Satıcı malların çıkış gümrüğünü yapar, navlun masrafını ve sigortasını ödeyerek, malı teslim şeklinde belirtilen yerde (örneğin CIP İstanbul) teslim etmekle yükümlüdür. Bu teslim şeklinde satıcı sigorta yaptırmak zorunda değildir fakat yaptırmadığı takdirde mala gelecek tüm hasar, kayıptan sorumludur. Malın ilgili yere geldikten sonraki tüm masrafları (ordino, gümrük komisyonu, ardiye vs.) alıcıya aittir.
CIP, deniz taşımacılığında kullanılan CIF ile aynı şartlara sahiptir. CIP, deniz yolu dahil karayolu ve diğer taşıma şekillerinde (kombine olarak) kullanılır.

Delivered At Frontier (DAF)

( (İngilizce)Delivered At Frontier ) Sınırda Teslim ;
Bu teslim şekli üzerinde anlaşılmış bir ihracat işleminde, satıcı malzemelerin ihraç gümrüğünü yaptırdıktan sonra, malları sınırda ya da teslim şeklinden sonra ifade edilen yerde fakat sınırı geçirmeden hazır olarak bekletmesini gerektirir. Bu teslim şeklini satıcılar fazla risk almamak adına kendi ülkelerinden gümrük işlemlerini yaparak ve de hatta kendi araçları ile dışarıdan nakliyeci kullanmadan sınırda mal teslim etmek için kullanıyorlar. Fakat uluslararası ticarette çok kullanılan bir teslim şekli değildir. Karayolu ve tren yolu yüklemelerinde kullanılır.
Burada ayrıca DAF teriminin her zaman sınırda teslim anlamına gelmediğini, terimden sonra kullanılcak yer ismi ille de bu yerin sınırının belirtileceğine dikkat etmek lazım. Örneğin Kayseri'den DAF İstanbul olarak yapcağınız bir satışta, ihracat gümrüğünü yaptıktan sonra malzemeleri İstanbul'da teslim edebilirsiniz. Aynı şekilde Almanya'daki bir firma ile yer DAF Stuttgart olarak yer belirtildiyse, teslimi Almanya sınırında değil, Stuttgart'ta yapacaktır.


Delivered Ex Ship (DES)

( (İngilizce)Delivered Ex Ship ) ( DES ) Varış limanında güvertede teslim.
Bu teslim şekli üzerinden anlaşılmış bir işlemde, DES ifadesinden sonra ilgili varış limanının da belirtilmiş olması gerekir. Satıcının sorumluluğu malları belirtilen varış limanına getirene kadardır. Varış limanı noktasına kadar malların navlun, sigorta vs. tüm masrafları ve riskleri satıcıya aittir. Gemi limana varış yaptıktan sonra, malzemelerin tahliyesi, ithalat gümrüklemesi ve geri kalan tüm işlemler alıcının sorumluluğu altındadır. Genellikle kömür, tahıl, toz kimyasallar gibi malzemlerin nakliyesinde kullanılan bu teslim şekli, ayrıca kendisine ait ya da kiralık gemisi olan satıcılar tarafındanda tercih edilmektedir.
Kelime anlamında da anlaşılacağı üzere, bu terim sadece deniz yolu ve iç su taşımacılığında kullanılmalıdır.



DEQ

DEQ (Delivered ex quay)[1] Limanda karaya teslim[2] anlamına gelen Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından oluşturulanIncoterms'de yer alan uluslararası ticaret terimidir.
DEQ teslim şekline göre satıcının risk maliyeti alıcının risk maliyetine göre biraz daha fazladır.[3] “Limanda karaya ya da rıhtımda teslim” terimi, satıcının, belirlenen varış limanındaki rıhtımda (iskelede), ithalat için gerekli gümrükleme işlemleri yerine getirilmeden malları alıcıya teslim ettiğini ifade etmektedir.[4] Satıcı, malların belirlenen varış limanına taşınması ve rıhtıma boşaltılmasına ilişkin bütün hasar ve masrafları üstlenmek zorundadır.[5] DEQ terimi, alıcıya malların ithalat için gümrüklenmesi ve bununla ilgili tüm işlemleri, vergileri, resim ve diğer harçları üstlenmesi yükümlülüğünü getirmektedir.[6]

Delivered Duty Unpaid (ddu)

DDU, ((İngilizce) Delivered Duty Unpaid) Türkçe olarak "Gümrük Resmi Ödenmeksizin Teslim" anlamına gelen bir terimdir ve satıcının, ithalat için gümrüklemeden ve belirtilen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan malları alıcıya teslim ettiğini ifade eder.

Delivered Duty Paid (ddp)

DDP, ((İngilizce) Delivered Duty Paid) Türkçe "Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim" anlamına gelmektedir. Satıcının ithalat için gümrüklenen ve belirtilen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan malları alıcıya teslim ettiğini ifade eder.

Basit olarak ihracat sevkiyat işlemleri şu şekilde yapılır,

Not: Maden İşinde Olduğum İçin Maden (mermer) ihracat sevkiyatından söz edeceğim,

Deniz Yolu İle Sevk (FOB SATIŞLARDA);

Öncelikle müşterinin siparişine mütabıken müşteriye tahmini Termin tarihi yani yükleme tarihi bildirilir, buna mütabıken termin tarihinde bir kaç gün önce müşterinin anlaşması olduğu gemi acentası ile irtibata geçilir (FOB Satışlarda) ve gemi acentasından liman dolum günü alınır, liman dolum günü için acentaya türkiyede hangi limandan çıkacağı ve hangi limana boşaltılacağı (destination), ürünün cinsi, tonaj ve adet gibi bilgiler bildirilir, ürünün o güne hazır olacağı kesinleştikten sonra acentadan rezervasyon talep edilir. Acenta bizim müşterimiz ile irtibata geçer ve hangi hattan gideceği ve ürünün yüklenmesine ilişkin onayını alır ve rezervasyonu gerçekleşitirir. Gemi dolum tarihinden bir gün önce evraklar hazırlanır ve limana sevkiyat için kamyonlar ayarlanır. Evrak olarak (Deniz Yolu için) Tr Faturası, Yükleme Notası, Çeki (Packing list) listeleri ve sevk irsaliyeleri düzenlenir. Gönderilecek ürünün ambalaj, kasa vs. üzerine gideceği firma bilgileri ve ürün bilgilerini içeren birde etiket yapıştırılır. Bu hazırlanan evraklar anlaşmamızın olduğu gümrükçü, ilaçlama firması ve acentaya mail yada fax yoluyla bildirilir. Ayrıca Acentaya ürünle ilgili hts kodu (gtip) bildirilir. Araçlar Limana ulaştıktan sonra gümrükçünün gözetimi altında acenta tarafından tahsis edilen konteynırlara doldurulur, burda ürünün sağlıklı bir biçimde yüklenmesinden gümrükçü mesuldür. Mermer gibi ağırlığı fazla olan ürünler için 20 dc lik konteynırlar kullanılır, 40 dc lik konteynırlar kullanılması yasaktır. Gemini son dolum aldığı güne cut off denir ve ihracatçı firmalara acenta tarafından verilen dolum gününde ürünleri doldurmaları gerekir aksi halde iligili konteynır için boş olsa dahi ücret uygulanır. Geminin yola çıkacağı gün ayrıca belirtilmiştir. Gemi hareketinden itibaren, acenta konşimento draftını düzenler ve teyit için ihracatçı firmaya gönderir. İhracatçı firma bunu teyit eder. Konşimentonun 3+3 surettemi yoksa express BL mi olacağını evrakları gönderme esnasında yükleme talimatında belirtmesi işlemin hızlı olması açısından iyidir. İhracatçı firma Express BL istemesi halinde konşimento otomatik olarak yurt dışındaki acenta şubesine gider ve boşaltım gerçekleştirilir. 3+3 olarak düzenlenmesi halinde ise;

invoice, konşimentonun 3 asıl sureti, ilaçlama sertifikası, gümrük beyannamesi fotokopisi, çeki listeleri, menşeii şahadetname asıl sureti, kargo yolu ile yurt dışına gönderilir ve gemi yurt dışına ulaştığı zaman müsşteri bu belgelerle ürünü limandan çekebilir.

invoice: ihracatçı firma tarafından hazırlanan yabancı para cinsinden fatura
menşeii: gümrükçü tarafından oluşturulur,
beyanname: gümrükçü tarafından oluşturulur
ilaçlama sertifikası: ilaçlama firması tarafından oluşturulur
çeki listeleri: ihracatçı firma tarafından
konşimento: gemi acentası tarafından oluşturulur

NOT: Alıntı değildir