Herbert Marcuse (1898 Berlin - 1979 Kaliforniya)
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Alman asıllı Amerikalı düşünür. 1921'de öğrenimini bitirdi ve 1927'de Freiburg'ta Husserl felsefesi üstüne ders vermeye başladı. Nazilerin iktidara gelmesi üzerine, önce Cenevre'ye (1933) ve oradan Amerika'ya göçtü (1934). Çeşitli üniversitelerde dersler verdi. 1954 yılından ölümüne dek San Diego Üniversitesi'nde (Kaliforniya) profesör olarak görev yaptı. Marcuse, Hegel uzmanı ve Marx yanlısı olarak tanınıyordu. Marx öğretisini Freud ile kaynaştırmayı amaçlayan bir arayışa yöneldi. "Eros and Civilisation" (Eros ve Uygarlık, 1955) ve "One Dimensional Man" (Tek Boyutlu İnsan, 1964) gibi yapıtlarının, gelişmiş kapitalist ülkelerdeki öğrenciler arasında büyük yankısı oldu. İleri sanayi toplumlarının kimi karakterlerinden yola çıkan Marcuse; gerek ABD, gerekse Sovyetler Birliği'nin teknik gelişmenin en tehlikeli çizgisine ulaştıklarını ve bu nedenle devrim için zorunlu karşıtlıkları taşımadıklarını savundu. Buna dayanarak da; kurumlar değiştirilemeyeceğine göre, insanı değiştirmek gerektiği görüşünü öne sürdü. Marcuse, 1968'den sonra "Counterrevolution and Revolt" (Karşıdevrim ve Başkaldırma, 1972) adlı yapıtında işlediği gibi, Marksizm'in yeniden gözden geçirilmesi gerekliliğini savunmaktan ve kimi çözümlemelerinden büyük ölçüde vazgeçti.
Herbert Marcuse
