Kimyasal Buğu Taşınımı
VIP VIP Üye
Kimyasal buğu taşınımı, (İng. chemical vapour transport (CVT)) uçucu olmayan katıları billurlaştırmak ya da saflaştırmak için kullanılan yöntem. Schäfer tarafından yaygınlaştırılan bu tekniğin temel prensibi, taşınım sırasında uçucu olmayan bileşiklerin uçucu türevlerine tersinir dönüşümüdür. Bu özelliği ile benzer bir metod ancak biriktirme için bileşiğin uçucu öncüllerinin kullanıldığı kimyasal buhar biriktirmeden ayrılır. Ancak, iyodürün etkin madde olarak kullanıldığı Van Arkel-de Boer işlemi ile benzerlik taşır. Titanyum ve vanadyumun saflaştırılması için kullanılan bu yöntemden esinlenilmiş olması muhtemeldir.
Yöntem
CVT'de muhafazaya yerleştirilmiş katının ortamdaki etkin madde ile bileşik oluşturarak uçucu türevine dönüşmesi, muhafazada yaratılacak sıcaklık farkı yardımıyla muhafazanın başka bir alanına taşınması ve burada tekrar billurlaşıp uçucu olmayan formuna geri dönmesi esaslanır. Bu işlem sırasında etkin madde tamamen geri kazanılır. Sıcaklık farkının yönü tepkimenin termokimyasına göre belirlenir.[kaynak belirtilmeli]
Ekzotermik tepkimelerde billurlaşmanın gerçekleşeceği bölge buharlaşmanın olduğu bölgeye göre daha sıcaktır. Örneğin MoO2'nin taşınımı ekzotermiktir. Bu nedenle buharlaşma 700oC'de billurlaşma ise 900oC'de gerçekleştirilir.[kaynak belirtilmeli]
MoO2(k) + I2(g)
MoO2I2(g) ΔH < 0Endotermik tepkimelerde billurlaşmanın gerçekleşeceği bölge buharlaşmanın olduğu bölgeden daha soğuktur. Hematitin (Fe2O3) taşınımı sırasında demir klorür oluşumu yaklaşık 1000oC'de, Fe2O3 billurlaşması ise 700oC'de gerçekleşir.
Fe2O3(k) + 6 HCl(g) Fe2Cl6(k) + 3 H2O(g) ΔH > 0Yanardağların çevresinde hematit kristalleri bulunmasının nedeni ortamdaki hidroklorik asitin hematit ile tepkimeye girmesidir.
Sponsorlu Bağlantılar
Uçucu türevine dönüşen katı muhafazanın diğer bölgesinde etkin maddeden ayrılarak katılaşır.
CVT'de muhafazaya yerleştirilmiş katının ortamdaki etkin madde ile bileşik oluşturarak uçucu türevine dönüşmesi, muhafazada yaratılacak sıcaklık farkı yardımıyla muhafazanın başka bir alanına taşınması ve burada tekrar billurlaşıp uçucu olmayan formuna geri dönmesi esaslanır. Bu işlem sırasında etkin madde tamamen geri kazanılır. Sıcaklık farkının yönü tepkimenin termokimyasına göre belirlenir.[kaynak belirtilmeli]
Ekzotermik tepkimelerde billurlaşmanın gerçekleşeceği bölge buharlaşmanın olduğu bölgeye göre daha sıcaktır. Örneğin MoO2'nin taşınımı ekzotermiktir. Bu nedenle buharlaşma 700oC'de billurlaşma ise 900oC'de gerçekleştirilir.[kaynak belirtilmeli]
MoO2(k) + I2(g)
MoO2I2(g) ΔH < 0Endotermik tepkimelerde billurlaşmanın gerçekleşeceği bölge buharlaşmanın olduğu bölgeden daha soğuktur. Hematitin (Fe2O3) taşınımı sırasında demir klorür oluşumu yaklaşık 1000oC'de, Fe2O3 billurlaşması ise 700oC'de gerçekleşir.Fe2O3(k) + 6 HCl(g)
Fe2Cl6(k) + 3 H2O(g) ΔH > 0Yanardağların çevresinde hematit kristalleri bulunmasının nedeni ortamdaki hidroklorik asitin hematit ile tepkimeye girmesidir.CVT yöntemiyle elde edilen Osmiyum kristali.
