-Z- Harfi İle Başlayan Kelimeler - Sayfa 31

ZERNÜVİS sıf. (fars. zer ve nüv/s’ten zer-nüvis). Esk. Müzehhip, altın yaldızla yazı yazan hattat.

ZERRA a. (ar. zira'aftan zerra'). Esk. Zi- raatle uğraşan kimse, çiftçi.

ZERRAD a. (ar. zerd'den zerrad). Esk. Zırh ören usta.

ZERRAK, -kı sıt. (ar. zerkten zerrak). Esk. ikiyüzlü, hilekâr.

ZERRAT, -tı çoğl. a. (ar. zerre’nin çoğl zerrst).
Esk. Zerreler, küçük parçacıklar: "Varlığının en gizli zerratına hükmeden şeye tabii bir arzu ve emel hiç karışamazdı" (H. E. Adıvar)

ZERRE a. (ar zerre).
1. Çok küçük parçacık: Kum zerreleri.
2. Esk. Molekül.
3. Zerre kadar, hiç mi hiç: Onu zerre kadar sevmiyordu. || Zerrakadar... olsaydı, bir şeyden söz ederken, onun çok az da olsa bulunmadığını belirtmek için kullanılır: Zerre kadar sorumluluk duygusu olsaydı, böyle davranır mıydı hiç? || Zerresi kalmamak, zerresi olmamak, zerresi yok, bir şeyden söz ederken, hiç kalmamak, bitmek, tükenmek anlamında kullanılır: Pirincin zerresi kalmamıştı evde.

—Ed. Divan edebiyatında sevgilisinin ağzı (küçüklüğü dolayısıyla); âşık ve âşığın gönlü (güneşe benzetilen sevgilinin karşıtı) için kullanılan benzetme öğesi.

ZERRİN sıf. (fara zerrin). Esk.
1. Altından yapılmış: "Zaman gelir yine zerrin kadeh alır eline" (Şeyhülislam Yahya, XVII. yy.).
2. San: "Hulyânın, o şi'r-i zerrin-per-i şe- babın, âşiyân-ı latifi yatak odasıdır" (H. Z. Uşaklıgil).
3. Parlak.

—Bot. Nergia

—Esk. giy. Zerrin kemer, altın tellerle yapılmış ya da altın paftalı kemer. || Zerrin külah, zülüflü ağalar denen saray iç oğlanlarının görev başında ve törenlerde giydikleri som sırma işlemeli keçe külah.

ZERŞİKÂF a. (fars. zer ve şikaftan zer -şikaf). Süslem. sant. Boya ile altın yaldızın birlikte kullanılmasıyla yapılan süsleme boyalı halkâr.