Psikolojinin alt dalları nelerdir?

Psikolojinin Alt Dalları

Sponsorlu Bağlantılar

Psikolojinin uzmanlık alanları ile psikolojinin sonuçlarının diğer bilimlere uygulanması psikolojinin alt dallarını oluşturmuştur.

Sosyal Psikoloji : Bireyin grup içinde değişen davranışları ve grupların ortak davranışlara yönelmelerini araştıran alana sosyal psikoloji denir.
Gelişim Psikolojisi : Gelişim psikolojisi, yaşa bağlı davranış değişikliklerini inceler.
Çocukken büyük bir dikkatle ve keyifle izlenen çizgi filmler büyüyünce ilgi çekici olmaktan çıkabilir.
Gelişim psikolojisi çocuk psikolojisi ve yetişkin psikolojisi olmak üzere ikiye ayrılır.
Klinik Psikolojisi : Davranış bozukluklarının tanı (teşhis) ve tedavileri ile ilgilenir.
Zeka, kişilik, akıl sağlığı sorunları olan, bu yüzden çevreye uyum zorluğu çeken insanların tanı ve tedavisi için teknikler geliştirir.
Rehberlik ve Danışmanlık Psikolojisi : Normal yaşamda karşılaşılan sorun ve sıkıntıları, çevreye uyum güçlüklerini ele alan psikoloji dalı rehberlik ve danışmanlık psikolojisidir.
Klinik psikoloji akıl hastalığı düzeyindeki davranış bozukluklarını inceler.
Rehberlik ve danışma psikolojisi klinik psikolojisinden farklı olarak normal sınırlar içinde kalan sorunları ele alır.
Deneysel Psikoloji : Deneysel psikoloji bir davranışı etkileyen çevre koşullarını ve uyarıcıları tanımlayıp ölçerek hangi davranışı, nasıl ve ne derecede etkilediğini bulmayı amaçlar.
Bunu yaparken hayvanlar üzerinde laboratuvar deneyleri yapar, bunları insan davranışları ile karşılaştırır.
Endüstri (Sanayi) Psikolojisi : Günümüzde üretimde verimi artırmak için yalnızca teknolojiyi geliştirmek yeterli mi?
Üretimde verimi artırmak amacıyla, insan emeğinin daha üretken hale getirilmesi endüstri psikolojisinin konusuna girer.
Bugün endüstri psikologları şu sorularla ilgilenmektedir.
Çalışanları verimli kılmak için, nasıl bir ücret politikası uygulanabilir?
Çalışanların çalışma ortamı nasıl olursa üretim artışı yükselir?
İşe eleman alırken, hangi teknikler kullanılırsa daha akılcı davranılmış olur?
Hizmet içi eğitim sonuçları nasıl değerlendirilmeli?
Çalışma ortamında insan ilişkileri hangi yöntemlerle geliştirilebilir?
Eğitim Psikolojisi : Psikolojinin bulgularının eğitim ve öğretime uygulanarak kolaylıklar ve ilerlemeler sağlanması eğitim psikolojisinin konusuna girer.
Öğrenme nasıl daha hızlı gerçekleştirilir?
Öğrenmeyi teşvik etmek için hangi araçlar kullanılmalıdır?
Hangi konu, kimlere, nasıl öğretilir?
Öğretmenler nasıl yetiştirilmelidir?
Gibi sorulara yanıt arar.
Eğitim psikolojisi sayesinde eğitim süreci en etkin düzeyde gerçekleştirilir.
Psikometrik Psikoloji : Psikolojinin sonuçlarını testler, anketler aracılığı ile sayısallaştırmak, psikolojide kullanılmak üzere ölçüm araçlarının geliştirilmesini sağlamak, böylece psikolojinin sonuçlarını daha somut, açık, kısa bir biçimde ifade etmek, psikometrinin konusuna girer

Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.

PSİKOLOJİNİN ALT DALLARI

Klinik Psikoloji
Klinik Psikoloji, bilimsel araştırmayı çok disiplinli bir yaklaşımla, tümüyle uygulama bağlamında gerçekleştiren, araştırmacıların ve uygulayıcıların “klinik değerlendirme” ve “yorum yeteneği” elde etmelerini sağlayan, hastayı çok yönlü değerlendirebilen ve sağaltımında bulunan bir uzmanlık alanıdır.

Klinik Psikoloji programı, ruh sağlığı alanında ihtiyaç duyulan, mesleki etik ilkelere bağlı, beceri ve bilimsel bilgi donanımı yüksek uygulamacı uzman (klinik) psikolog yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Ne yazık ki bu alanda yetişmiş uzman psikolog sayısı, alanın ihtiyaçlarını karşılamaktan uzaktır.

Klinik psikologların ilgilendikleri sorunlar, gelişim dönemleriyle ilgili kısa süreli gelişimsel krizlerden, fobi, depresyon ya da şizofreni gibi daha ağır sorunlara kadar değişebilmektedir. Pek çok klinik psikolog, salt uygulamanın içinde kalmakla yetinmemekte, araştırma da yapmaktadır. Bireyi değerlendirmek amacıyla gözlem yapma, test ya da ölçek uygulama ve yorumlama; buna ek olarak tedavi amaçlı bireysel ya da grup terapisi yapma, klinik psikologun görevleri arasında sayılabilir. Bu anabilim dalının amaçları şu şekilde belirlenmiştir:

1. Klinik psikoloji alanında yapılan araştırmaları inceleme ve eleştirebilme, alanda araştırma düzenleme ve uygulama becerisi kazanma;

2. Ruh sağlığı alanında davranışsal ve duygusal sorunları tanılama, ayrıştırma, analiz etme ve açıklama;

3. Kişilik yapılarını ve psikolojik bozuklukları değerlendirmede yaygın olarak kullanılan psikolojik ölçekleri uygulama, puanlama, yorumlama ve bir psikolojik değerlendirme;

4. Psikoterapi alanında bilimsel literatürle desteklenmiş psikoterapi tekniklerinden Bilişsel Davranışçı Terapi, Eklektik Terapi yaklaşımının kuramsal ve uygulamalı bilgi ve becerisine sahip olma;

Çok yakın bir gelecekte AB'ye uyum yasaları çerçevesinde ele alınacak Çerçeve Sağlık Hizmetleri Yasasında yer alacak olan "uzman klinik psikolog" ihtiyacının giderilmesi aciliyet taşımaktadır.

Adli Psikoloji
Toplumumuzda, sorunlu durumlarda çözüm üreten ve adaleti sağlamaya çalışan kurumlar artık tek başına çalışmamakta, başka disiplinlerin elde ettiği bilgilerden de yararlanmaktadırlar. Adli psikoloji de bu bilgileri sağlayan bir uzmanlık alanıdır. Ülkemizde son yıllarda yeni bir anlayışla hizmet veren aile ve çocuk mahkemeleri, ceza ve infaz kurumları, “denetimli serbestlik” kavramı altında toplanan çalışmalar, bilirkişilik çalışmaları, mobbingle(iş ilişkisinde Psikolojik taciz) mücadele psikologların da içinde yer almaları gereken başlıca alanlardır.

Adli Psikoloji, son yıllarda insan dünyasındaki ilişkilerin çeşitlenmesine paralel olarak her geçen gün biraz daha gelişen psikolojinin ürettiği kuramsal bilgilerin, oluşturduğu beceri ve değerlendirme süreçlerinin, yasaların uygulanmasında ve adaletin sağlanmasında ne denli işlevsel olduğunu gösteren bir bilgi dalı olarak ortaya çıkmaktadır.

Tıp, hukuk ve ağırlıklı olarak psikoloji ortak paydasında somutlaşan Adli Psikoloji alana yetişmiş, uzmanlaşmış eleman kazandırma, alanda gereksinim duyulan bilimsel çalışmaları ve yayınları yapma/ destekleme, uluslararası projelere katılma amacındadır.

Bünyesinde güçlü bir Hukuk Fakültesi, Tıp Fakültesi bulunan Gazi Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde açılacak olan adli psikoloji anabilim dalı ile ülkemizde insan haklarının korunmasında ve geliştirilmesinde büyük payı olacağı açıktır.

Sağlık Psikolojisi
Sağlık Psikolojisi de hastane ortamında gelişmiştir ama bu bilim dalı sağlık, hastalık ve sağlık hizmetleri ile ilgili psikolojik süreçlerle ilgilenir. Bu süreçler arasında sağlığı koruma ve geliştirme, sağlık hizmetlerini inceleme ve geliştirme, sağlık sistemlerini oluşturma, fiziksel hastalıkları önleme ve bu hastalıkların ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltma yer alır. Klinik Psikoloji ve Sağlık Psikolojisi arasındaki önemli ayırımlar şunlardır:

1. Klinik psikologları kişiye doğrudan odaklanırken, sağlık psikologları kişiye odaklanmanın yanı sıra hastanın içinde bulunduğu ortama da odaklanır .

2. Sağlık psikolojisi sadece psikolojik bozukluklarla değil, sağlığı etkileyen tüm etmenlerle çalışmayı amaçlar.

Bu programın temel hedefi, biyopsikososyal model çerçevesinde, sağlıklılığın korunması ve sürdürülmesi, yaşam kalitesinin artırılması gibi sağlık psikolojisinin temel alanlarında koruyucu ve iyi oluşu artırıcı müdahale-eğitim programları geliştirebilen, sadece zihinsel değil farklı bedensel şikâyetleri bulunan kişilerin de tedavi süreçlerinde etkin rol oynayabilmelerini sağlayacak temel psikoterapötik becerilere sahip, aynı zamanda alanda sağlık hizmetlerini geliştirici yeni politikalar üretmeye yönelik araştırma desenleri tasarlayıp yürütebilecek yetkinliği kazanmış uzman psikologlar yetiştirmektir.

Bu eğitim, hem klinik psikolojinin hem de sağlık psikolojisinin temel eğitimlerini vermeyi amaçlamakla beraber, birey düzeyinde psikolojik bozuklukların sağaltımını amaçlayan hizmetlerin yanısıra genel anlamda sağlığı koruma ve geliştirme, hastalığı önleme, öznel iyilik durumunu ve yaşam kalitesini arttırma konularında bireysel ve sistem bazında hizmetleri verebilmek için gerekli temel becerileri öğrencilere kazandırmayı amaçlar.

Bu program bireyin psikopatolojine odaklı psikolojik tedavilerin yanı sıra sağlığı koruma ve geliştirme, sağlık politikalarını geliştirme ve bu konularda yenilikçi araştırma, danışmanlık, eğitim ve uygulama hizmetleri verebilecek psikologlara olan ihtiyaca cevap vermeyi amaçlamaktadır.

Bu amaçla, hastanelerin sadece psikiyatri servislerinde değil, hastanelerin medikal Bu amaçla, hastanelerin sadece psikiyatri servislerinde değil, hastanelerin medikal hastalıklarla ilgili ünitelerinde, diğer sağlık kurumlarında, rehabilitasyon merkezlerinde ve okullarda çalışabilirler. Bu bağlamda, kanser, böbrek yetmezliği, diyabet, HIV, kardiyovasküler, nörolojik, sistemik ve dermatolojik hastalıklar gibi hastalıklarla mücadele eden kişilerle ve yakınlarıyla psikolojik müdahaleler ve/ya bir hastalık söz konusu olmaksızın sağlığı koruma ve geliştirme programları yürütebilirler.

Deneysel Psikoloji
Deneysel psikoloji, psikolojiye doğa bilimleri gözlüğüyle bakar ve onu deneysel yöntem yardımıyla anlamaya çalışır. Deneysel psikolojinin odaklandığı konular davranışı belirleyen süreçler ve zihinsel yaşamın doğasıdır.

Deneysel psikologlar kontrollü koşullarda çoğunlukla deneysel metodu kullanarak insan ve hayvan davranışlarıyla ilgili bilimsel çalışmalar yürütür.

Deneysel psikoloji bir konudan çok yöntemler dizgesini ifade eder ve psikolojinin diğer alanlarında kullanılan pek çok yöntemi içerir. Deneysel psikologlar nöroloji, gelişim psikoloji, duyarlık, algılama, bilinçlilik, öğrenme, bellek, düşünme ve dil konularında araştırmalar yapar, makaleler yayımlar ve dersler verirler. Deneysel psikolojinin günümüzdeki ilgi alanları ise motivasyon, duygu ve toplumsal psikolojidir.

İnsan davranışı ve zihinsel süreçlerin karmaşıklığı, bu olguların yorumlanmasına yardımcı değişkenler ve konu oldukları bilinçdışı süreçler deneysel psikolojinin tutarlı bir yöntemler dizgesine sahip olmasını zorunlu kılmaktadır.

Olay incelemesi, ilintisel ve doğal gözlemin de içinde bulunduğu diğer araştırma yöntemlerinin de kullanıldığı deneysel psikoloji, bilgi birikimine en yüksek değeri atfeder. Kimi deneysel psikologlar bu durumu daha da ileriye taşımış ve deney dışındaki diğer tüm araştırma yöntemlerine kuşkuyla bakmışlardır. Daha özel anlamda, olay incelemesi ve görüşme yöntemleri klinik psikolojide kullanıldıkları için deneysel psikologlar tarafından pek önemsenmezler.

Yasal ve ahlaksal sorunlar nedeniyle deneysel psikologlar hayvanlar üzerinde araştırma yaparlar. Deneyler ile değişik çevre koşullarının davranışı nasıl etkilediği araştırmalar ile bulunmaya çalışılır. Deneysel psikoloji deyince günümüz psikologlarının aklına, hayvan davranışları üzerinde yapılan çalışmalar gelir.

Deneysel psikoloji alanındaki programı bitiren kişiler üniversitelerde, araştırma enstitülerinde, çeşitli özel araştırma merkezlerinde, özel şirketlerde, sosyal yardım kuruluşlarında, devlet kuruluşlarında araştırmacı olarak çalışma olanağı bulabilirler.

KAYNAK

Psikolojinin alt dalları nelerdir?

Benzer Konular

Benzer Konular

MsXLabs Üye Girişi

Psikolojinin alt dalları nelerdir?

Benzer Konular

Benzer Konular