Üvey Baba ve Çocuk

Ekonomik sorunlar, eşlerin sosyal kültürel yapı farklılıkları, cinsel sorunlar, iletişim bozukluğu, eşlerden birinin ihaneti, aile içi şiddet gibi nedenlerle, çekirdek aile birliği bozulabilir. Psikolog Şeyda Özdalga: “Boşanmanın gerçekleşmesi, ailenin bölünmesine ya da tamamen dağılmasına yol açan, tüm aile üyelerini, aile büyüklerini ve yakın çevredekileri etkileyen bir durumdur.” diyor.

Sponsorlu Bağlantılar

Evliliğini bitiren yetişkinlerin çoğu, bir ile üç yıl içinde, yeni hayatlarına alışırlar ve duygusal dengelerini düzeltmiş olurlar. Boşanmış kadınların üçte ikisi, erkeklerin de dörtte üçü, tekrar evlenirler. Görüldüğü gibi boşanma, yetişkinlerin evlilik kurumuna verdiği değeri değiştirmediği gibi ikinci evliliklerin başarısı da çoğu zaman üvey anne, üvey baba ve çocuk ilişkisinin başarısına bağlıdır

Üvey baba olmak

Bu gün pek çok aklı başında, eğitimli, kültürlü dediğimiz öz babalar, ayrıldıkları eşlerinin evlilikleri söz konusu olduğunda, çocuklarının, üvey baba ile aynı ortamda bulunmasını onaylamadıklarını söylüyor. Bunu, velayetlerini anneden alma tehdidi olarak kullananlar bile var. Üvey baba ortamı, sanki güvensiz, tehditkar, tacizkar olarak algılanıyor onlar tarafından. Evlilikler, boşanma ile sonuçlansa bile, eşlerin birbirlerine verdikleri bir zaman ve emek vardır. Tartışan, kavga eden çiftler bile bir iletişim içindedir aslında. Boşanma, bunları kaybetmek gibi bir hayal kırıklığı yaratır. Birbirine verilen, verilmesi gereken, verildiği zannedilen değerin yitirilmesidir. Sonraki evlilikler, bu durumu tetiklediğinden baba, eski eşinin evliliğine çocuk kanalıyla engel koyabilir, çocuğu karşısında kendi durumunu riske atmak istemez, çünkü üvey baba, onu kendisinden daha çok görecektir, “Ya üvey baba onunla çok iyi anlaşırsa.” gibi düşüncelere girebilir. Üvey baba, bu baskı ve yaklaşımın muhatabı olarak, eşini çocuğuyla birlikte kabul edecek, aile sorumluluğunu üstlenmeyi isteyecek kişidir.

Üvey baba psikolojisi

Üvey anne psikolojisine benzer duygu ve davranışlar üvey baba psikolojisi için de geçerlidir. Babanın kendi çocuğu varsa ve velayeti annedeyse, kendi çocuğuna karşı bir eksiklik hissedebilir; onu yeterince göremediği ve onunla ilgilenemediği için, vicdan azabı gibi duygular yaşayabilir. Bazen bu duygular o kadar yoğundur ki, çocuğu yokmuş gibi davranarak, onunla hiç ilgilenmeme, maddi manevi sorumluluk almama gibi bir durumla da karşılaşabilir, bu boşluğu, üvey çocuğunda telafi etme yoluna gidebilirler. Eğer kendi çocuğu yoksa ve eşinin çocuğuna üvey baba olduysa, tanımadığı, hiç yaşamadığı bir duygu ve sorumluluğun içinde hissedebilir kendini. Böyle bir durumda, kafasında oluşturduğu ya da gözlemlediği bir baba modelini uygulayabilir.

Babalık duygusu, annelik gibi içgüdüsel değildir. Anneler, biyolojik yapılarıyla, beyin ve üreme organlarıyla anneliğe hazır olurlar. Annelerin koruyuculuğu, hassasiyeti, kolaycılığı buradan gelir. Babaların ise, çocuklarına sevgi ve bakım verdikçe beyinlerindeki yapısal endişe noktaları harekete geçer. Üvey babaların işi biraz daha zordur. Genellikle çocuklarıyla birlikte yaşayan bir kadınla evlendikleri için, sürekli çocuklarla yaşamak durumundadırlar. Üvey baba, çocukları seveceği ve onlara ebeveynlik yapmaya istek duyabileceği gibi, onlardan sorumlu olmadığını da düşünebilir.

Üvey baba ile çocuk arasında yaşanabilecek problemler

Çoğu çocuk için üvey ebeveyni kabul etmek, öz ebeveyne sırt çevirmek demektir. Bu ebeveyni değil sevmek, kabul etmenin bile diğer ebeveyni üzeceğini düşünürler. Çocuklar, onun hayatında nasıl bir yeri olacağından, ona nasıl hitap edeceklerinden emin değillerdir. Babalarının evliliğe tepkisi, onları endişelendirir. Bu kişiyi, kendilerini düş kırıklığına uğratacak potansiyel bir insan olarak algılayabilirler.

Siz, hayatınızda kalıcı olacağını umduğunuz, tekrar bir aile olmanızı sağlayacak, ekonomik olarak sizi güçlendirecek bu yeni kişiye, çocuğunuzun da olumlu bakmasını beklersiniz. Çocuğunuzun aynı istek ve yaklaşımda olmamasına üzülerek, eşinize daha da yakınlaşırsınız. Bu da, yeni ailenin sorunlarının artmasına neden olur. Disiplin konusunda, yetkiyi üvey babanın üstlenmesini bekleyebilirsiniz ancak üvey babanın otoritesinin kabul edilmesi için, önce çocuğunuzun ona saygı duyması ve güvenmesi gerekir

Üvey baba olmanın sosyal zorlukları

Sosyal ortamlarda, bir arkadaşınıza, üvey kızınızı ya da oğlunuzu tanıştırırken kullanacağınız hitap şeklinde sıkıntı yaşayabilirsiniz. “Eşimin kızı” ya da “oğlu” demek; sanki “Benim değil, eşimin” anlamını vurgular. Bu durumda, onları ismiyle tanıtmak, çocukların kabul sınırları içinde “Kızım, oğlum” demek, daha sıcak, samimi ve iyi hissettirebilir.

"İyi Bir Üvey Baba Olmak İstiyorum" Diyenlere

Üvey babalık insan hayatında kimi zaman kaçınılmaz olarak karşı karşıya kalınan bir durumdur. Üvey olduğu gibi ona da üvey annedeki gibi olumsuz bir imaj yüklenir. Bazı öz babalar, evliliği bitiren ve çocukları annelerine terk eden kendileri oldukları halde, eşlerinin yeni evliliğinde çocuklarla üvey babanın aynı ortamda bulunmasını istemez.
Annenin yeniden evlenmesini velayeti anneden almak için bir tehdit unsuru olarak kullananlar bile vardır. Bunlar üvey baba olgusunu bir tehdit gibi algılayanlardır. Çünkü çocuğun üvey babayla daha iyi anlaşacağından korkarlar.

Aslıda babalık duygusu, annelik gibi içgüdüsel değildir. Kadınlar biyolojik yapılarıyla, beyin ve üreme organlarıyla anneliğe hazır olur. Babalarda durum farklıdır. Onlar çocuklarına baktıkça ve sevgi gösterdikçe, beyinlerindeki yapısal endişe noktaları harekete geçer.

Üvey babaların işi biraz daha zordur. Genellikle çocuklarıyla birlikte yaşayan bir kadınla evlendikleri için sürekli bu çocuklarla yaşamak durumundadırlar. Üvey baba çocukları sevebilir ve onlara yol göstermek isteyebilir; ama onlardan hiç sorumlu olmadığını da düşünebilir. Kendi çocuğu varsa, velayeti annedeyse, çocuğuyla hiç ilgilenmiyorsa, bu boşluğu üvey çocuğuyla telafi etmeye kalkışabilir. Çocuğu yoksa hiç tanımadığı bir duygu ve sorumlulukla karşı karşıyadır.

Hayat karşınıza üvey baba olmayı çıkardıysa, yapılabilecek pek çok şey vardır. Örneğin:

• Çocuğun öz babasıyla ilgili olumsuz görüşlerinizi kendinize saklayın; sadece tehlike veya risk söz konusuysa, usturuplu bir şekilde paylaşın.
• Çocuğun önünde annesiyle kavga etmeyin veya annesi hakkında olumsuz sözler sarf etmeyin.
  Üvey çocuğunuzun faaliyetlerine katılın; derslerine yardım edir, spor uğraşlarını destekleyin ve yol gösterin.
  Üvey çocuğunuzu kendi faaliyetlerinize dahil edin: Birlikte alışverişe, yürüyüşe, maça, sinemaya, plaja gidin.
• Evdeki işlere yardım ederek çocuğa olumlu örnek olun. Annesine değer verdiğinize, ev işlerinin aynı zamanda bir aile işi olarak gördüğünüze tanıklık etsin.
• Kendiniz olun. Çocuğun sevgisini kazanmak için olmadığınız gibi davranmayın. Yoksa çocuk sizin gerçek kişiliğinizi çözdüğünde sizden daha da uzaklaşır.
  Üvey çocuğunuza saygılı olun; tehlike söz konusu olmadıkça onun özel yaşam alanına karışmayın.
• Durum ne olursa olsun, yetişsin kişi sizsiniz. Çocuktaki size karşı olumsuz davranışların boşanma olayına tepki, öz babayı özleme olduğunu aklınızdan çıkarmadan onu anlamaya çalışın.
• Hiçbir zaman eşinizi “ya çocuğun ya ben” ikilemiyle karşı karşıya bırakmayın. Bir anne olarak çocuğunu seçecektir.
• Çocuğun sizi kabul etmesine zaman tanıyın.
• Üvey çocuğunuza asla öz çocuğunuzdan farklı davranmayın.

Kimi üvey babalar çocuğun “en iyi arkadaşı” olmak ister. Böyle bir atmosfer yarattıysanız, çocuk bazen annesinin onaylayamadığı kimi davranışları hoş görmenizi veya desteklemenizi talep edebilir. Bu durumda arkadaş yerine, onun koruyucu ve kollayıcısı, güvendiği bir yetişkin olmanız daha yerinde olur.