Arama

İnsanlar yerleşmek için neden su kaynaklarına yakın yerleri tercih etmişlerdir?

Güncelleme: 21 Kasım 2012 Gösterim: 58.962 Cevap: 60
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
Ziyaretçi
17 Aralık 2008       Mesaj #1
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
sorumuz şu"İnsanların yerleşmek için daha çok su kaynaklarının yakın yerleri tercih etmelerinin nedeni ne olabilir "
Sponsorlu Bağlantılar
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
17 Aralık 2008       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
su kaynaklarına yakın olan yerler daha verimli olur

Sponsorlu Bağlantılar
Unregistered - avatarı
Unregistered
Ziyaretçi
26 Aralık 2008       Mesaj #3
Unregistered - avatarı
Ziyaretçi
insanlar neden yerleşimini su kaynağı olan yere kurar
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
26 Aralık 2008       Mesaj #4
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Su Durumu

Yeryüzünde canlı hayatının devamı için gerekli olan en önemli etmenlerden biri de "su"dur. Suyun olmadığı bir yerde kayda değer bir canlı yaşam alanından söz etmek de mümkün değildir. Dünya tarihi boyunca yerleşmelerin sit şartları incelenecek olursa, suyun bu konuda ne denli önemli bir rol oynadığı açıkça görülecektir. İlk göçebe kabilelerden en modern topluluklara kadar hemen her topluluk, akarsu kıyılarına ya da yeraltı suyunun yüzeye çıktığı su kaynaklarına yakın yerlere yerleşmişlerdir. İnsanoğlunun sudan yararlanması, ilk olarak içme suyu ihtiyacını gidermek için su temin etmekle başlamıştır. Daha sonra yerleşik hayata geçilmesiyle, evcilleştirmiş olduğu hayvanların sulanması ve nihayet tarımın başlamasıyla da tarlalarına su verilmek suretiyle var olan su kaynaklarından yararlanmayı daha üst noktalara taşımıştır. Su kaynakları, yer seçmede ve yararlanma açısından önemli bir etmen haline gelmiştir (Tunçdilek, 1985: 4-5)..

Şanlıurfa Şehri, tarih boyunca değişik zamanlarda değişik isimlerle anılmıştır. Bunlar arasında en uzun süreli kullanılanlar "Urhay (Orrhei ya da Orhai)", "Callirhoe Yanındaki Antioch", "Edessa (Edes)" ve "Ruha”’dır. Bu isimler terminolojik olarak incelenecek olursa Urhay, Aramice bir kelime olup, Grekçe yazılışı Orrhoei'dir. Callirhoe Yanındaki Antioch ise, Büyük İskender'in Edessa'yı onurlandırmak için kullandığı bir isim olup, buradaki Callirhoe kelimesi Grekçe suya yakın olan şehir anlamını taşımaktadır (J.B. Segal, 2002: 35; Hauptmann, 2002: 25; Ross, 2001: 8). Yine Büyük İskender tarafından eski Şanlıurfa'ya verilen ve suları bol anlamına gelen Edessa adı da Makedonya'nın o zamanki başkenti; suları bol ve çok yeşil bir şehir olan Edessa'ya benzemesinden dolayı verilmiştir (T.C. Kültür Bakanlığı, 1997: 11). Arap hükümranlığında şehre verilen ve Osmanlılar döneminde de kullanılan Ruha (Er-Ruha) adı da Arapça suyu bol olan yer anlamına gelmektedir. Bu isimlerden de anlaşılacağı üzere Şanlıurfa şehrine tarih boyunca verilen isimler hep sularının bol olması ya da su kaynaklarına yakın olması üzerine temellendirilmiştir. Ayrıca Romalılar dönemine ait olan sikkelerde ayağının altında yüzen bir nehir tanrısı figürüyle, bir yığıntı üzerinde oturmuş şehir tanrıçası resminin bulunması, şehrin adının çok eski dönemlerden beri su ile birlikte anıldığını göstermesi bakımından önemlidir (Segal, 2002: 36). Bu durum Şanlıurfa şehrinin, tarihi boyunca (bugün de bir kısmı varlığını korumuş olan) önemli su kaynaklarına sahip ve birçok önemli su kaynağına da yakın olduğunu göstermektedir.

Gerçekten de şehrin kurulu olduğu alan ve yakın çevresi incelenecek olursa, bir çok önemli su kaynağının ve akarsuyun bulunduğu görülecektir. Bu akarsuların bir kısmı günümüzde de varlığını korumuştur. Büyük bir kısmı da yakın tarihlere kadar, mevsimlik de olsa, akış göstermesine rağmen, maalesef bugün kurumuş ya da kanalizasyonların bağlı olduğu ve sadece kirli suların aktığı yataklar haline gelmişlerdir. Şehrin kurulduğu yer ve çevresinde bulunan hidrografik elemanları başlıca üç grup altında incelemek mümkündür. Bunlar: kaynaklar, akarsular ve göllerdir.

1.1 Kaynaklar

Kaynak suları, özellikle temiz olmaları nedeniyle insanların en temel gereksinimi olan içme suyu ihtiyacını karşılama ve yeterli debi bulunması durumunda, sulama suyu olarak da kullanılması bakımından, yerleşmeler için büyük önem taşımaktadır. Kaynak sularının bol olduğu alanlar, diğer şartlar da elverişli olduğu takdirde, yerleşme için uygun olmaktadır.

Şanlıurfa şehrinin içinde ve yakın çevresinde bugün bile çok sayıda su kaynağı mevcuttur. Ancak bu kaynakların debisi yıldan yıla değişmekle beraber, uzun yıllardan beri de debilerinde bir azalma olduğu gözlenmektedir. Kuraklığın yanı sıra, içme ve kullanma amaçlı olarak bir çok artezyen kuyusunun açılmasıyla yer altı su seviyesinin düşmesi bunda büyük rol oynamaktadır. Bu mevcut kaynakların sularında, çevrede bulunan dereler gibi, kış ve ilkbahar aylarında bir artış görülmektedir. Şanlıurfa ve yakın çevresinde bulunan kaynakların büyük bir kısmı karstik kaynaklar olup, bazalt kayaçlarının arasından süzülerek yüzeye çıkmış kaynaklar da mevcuttur. Şehrin güneybatısında bulunan ve Balıklı gölleri besleyen kaynakların çok eski dönemlerden beri varlıklarını koruduklar sanılmaktadır (Hayes, 2002: 21).
Quo vadis?
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
Ziyaretçi
29 Aralık 2008       Mesaj #5
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
insanların yerleşmek için daha çok su kaynaklarına yakın yerleri tercih etmelerinin nedeni ne olabilir?




Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
Ziyaretçi
6 Ocak 2009       Mesaj #6
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
insanların yerleşmek için daha çok su kaynaklarına yakın yerleri tercih etmelerinin nedeni nedir?
MaRCeLLCaT - avatarı
MaRCeLLCaT
Ziyaretçi
6 Ocak 2009       Mesaj #7
MaRCeLLCaT - avatarı
Ziyaretçi
insanların en önemli geçim kaynaklarından olan tarım suya dayalıdır . su hayatın temel faktörüdür .

Akarsu çevreleri su imkanı ve verimli tarım alanlarından dolayı sık nüfusludur.
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
6 Ocak 2009       Mesaj #8
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Su Durumu

Yeryüzünde canlı hayatının devamı için gerekli olan en önemli etmenlerden biri de "su"dur. Suyun olmadığı bir yerde kayda değer bir canlı yaşam alanından söz etmek de mümkün değildir. Dünya tarihi boyunca yerleşmelerin sit şartları incelenecek olursa, suyun bu konuda ne denli önemli bir rol oynadığı açıkça görülecektir. İlk göçebe kabilelerden en modern topluluklara kadar hemen her topluluk, akarsu kıyılarına ya da yeraltı suyunun yüzeye çıktığı su kaynaklarına yakın yerlere yerleşmişlerdir. İnsanoğlunun sudan yararlanması, ilk olarak içme suyu ihtiyacını gidermek için su temin etmekle başlamıştır. Daha sonra yerleşik hayata geçilmesiyle, evcilleştirmiş olduğu hayvanların sulanması ve nihayet tarımın başlamasıyla da tarlalarına su verilmek suretiyle var olan su kaynaklarından yararlanmayı daha üst noktalara taşımıştır. Su kaynakları, yer seçmede ve yararlanma açısından önemli bir etmen haline gelmiştir (Tunçdilek, 1985: 4-5)..

Şanlıurfa Şehri, tarih boyunca değişik zamanlarda değişik isimlerle anılmıştır. Bunlar arasında en uzun süreli kullanılanlar "Urhay (Orrhei ya da Orhai)", "Callirhoe Yanındaki Antioch", "Edessa (Edes)" ve "Ruha”’dır. Bu isimler terminolojik olarak incelenecek olursa Urhay, Aramice bir kelime olup, Grekçe yazılışı Orrhoei'dir. Callirhoe Yanındaki Antioch ise, Büyük İskender'in Edessa'yı onurlandırmak için kullandığı bir isim olup, buradaki Callirhoe kelimesi Grekçe suya yakın olan şehir anlamını taşımaktadır (J.B. Segal, 2002: 35; Hauptmann, 2002: 25; Ross, 2001: 8). Yine Büyük İskender tarafından eski Şanlıurfa'ya verilen ve suları bol anlamına gelen Edessa adı da Makedonya'nın o zamanki başkenti; suları bol ve çok yeşil bir şehir olan Edessa'ya benzemesinden dolayı verilmiştir (T.C. Kültür Bakanlığı, 1997: 11). Arap hükümranlığında şehre verilen ve Osmanlılar döneminde de kullanılan Ruha (Er-Ruha) adı da Arapça suyu bol olan yer anlamına gelmektedir. Bu isimlerden de anlaşılacağı üzere Şanlıurfa şehrine tarih boyunca verilen isimler hep sularının bol olması ya da su kaynaklarına yakın olması üzerine temellendirilmiştir. Ayrıca Romalılar dönemine ait olan sikkelerde ayağının altında yüzen bir nehir tanrısı figürüyle, bir yığıntı üzerinde oturmuş şehir tanrıçası resminin bulunması, şehrin adının çok eski dönemlerden beri su ile birlikte anıldığını göstermesi bakımından önemlidir (Segal, 2002: 36). Bu durum Şanlıurfa şehrinin, tarihi boyunca (bugün de bir kısmı varlığını korumuş olan) önemli su kaynaklarına sahip ve birçok önemli su kaynağına da yakın olduğunu göstermektedir.

Gerçekten de şehrin kurulu olduğu alan ve yakın çevresi incelenecek olursa, bir çok önemli su kaynağının ve akarsuyun bulunduğu görülecektir. Bu akarsuların bir kısmı günümüzde de varlığını korumuştur. Büyük bir kısmı da yakın tarihlere kadar, mevsimlik de olsa, akış göstermesine rağmen, maalesef bugün kurumuş ya da kanalizasyonların bağlı olduğu ve sadece kirli suların aktığı yataklar haline gelmişlerdir. Şehrin kurulduğu yer ve çevresinde bulunan hidrografik elemanları başlıca üç grup altında incelemek mümkündür. Bunlar: kaynaklar, akarsular ve göllerdir.

1.1 Kaynaklar

Kaynak suları, özellikle temiz olmaları nedeniyle insanların en temel gereksinimi olan içme suyu ihtiyacını karşılama ve yeterli debi bulunması durumunda, sulama suyu olarak da kullanılması bakımından, yerleşmeler için büyük önem taşımaktadır. Kaynak sularının bol olduğu alanlar, diğer şartlar da elverişli olduğu takdirde, yerleşme için uygun olmaktadır.

Şanlıurfa şehrinin içinde ve yakın çevresinde bugün bile çok sayıda su kaynağı mevcuttur. Ancak bu kaynakların debisi yıldan yıla değişmekle beraber, uzun yıllardan beri de debilerinde bir azalma olduğu gözlenmektedir. Kuraklığın yanı sıra, içme ve kullanma amaçlı olarak bir çok artezyen kuyusunun açılmasıyla yer altı su seviyesinin düşmesi bunda büyük rol oynamaktadır. Bu mevcut kaynakların sularında, çevrede bulunan dereler gibi, kış ve ilkbahar aylarında bir artış görülmektedir. Şanlıurfa ve yakın çevresinde bulunan kaynakların büyük bir kısmı karstik kaynaklar olup, bazalt kayaçlarının arasından süzülerek yüzeye çıkmış kaynaklar da mevcuttur. Şehrin güneybatısında bulunan ve Balıklı gölleri besleyen kaynakların çok eski dönemlerden beri varlıklarını koruduklar sanılmaktadır (Hayes, 2002: 21).
Quo vadis?
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
Ziyaretçi
6 Ocak 2009       Mesaj #9
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
insanların yerleşmek içindaha çok su kaynaklarına yakın yerleri tercih etmelerinin nedeni nedir?
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
11 Aralık 2009       Mesaj #10
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
insanların tarım için elverişli yerleri seçmeleri lazım Msn Happy

Benzer Konular

25 Ekim 2016 / Misafir Cevaplanmış
1 Haziran 2011 / Misafir Soru-Cevap
13 Ocak 2015 / Misafir Cevaplanmış