Ziyaretçi
Arama
Maddi ve manevi kültür nedir?
Güncelleme: 23 Kasım 2011 Gösterim: 17.019 Cevap: 2
Ziyaretçi
22 Şubat 2010
Mesaj #1
Ziyaretçi
22 Şubat 2010
Mesaj #2
Ziyaretçi
Görsel, işitsel ve diğer yazılı basında Kültür’e ilişkin çeşitli başlıklara, açılımlara, makalelere rastlamaktayız. Bunlar arasında kavram kargaşası bir hayli yoğundur. Her insan “kendine göre” bir tanımlama yapar. Tabi ki bu “kendine göre” tanımlama yapmanın nedenleri var ama bu nedenler, ne olursa olsun, eğer epistemolojik bir süzgeçten geçmiyorsa, geçerliliği yok demektir.
Örneğin kimi yarışmalar düzenlenmektedir: “Kültür ve Sanat Yarışması” gibi!
Böyle bir yarışma düzenlenebilir mi? Bunun nasıl bir mantığı olabilir? “Sanat” dediğimiz zaman aklımıza ilk önce müzisyenler gelir. Peşinden sinema ve tiyatro... Örneğin halkımızın büyük bir çoğunluğu yontucuyu (heykeltıraşı) , vitraycıyı, ebrucuyu, dansör ve dansözleri vb. bu kavram içinde pek görmez..
“Çok kültürlü (bilgili anlamında) insan! ” deriz örneğin. Kültür’ü genel olarak “bilgi” olarak algıladığımız için bu sözü de çok kullanıyoruz.
Gelin, tanımlamalara geçelim:
1ci tanımlama:
“Kültür, bir sosyolojik grubun önemli yapılarından biridir. Sosyolojik bir kimliğin olabilmesi için bir kültürün de olması gerekir. Etnik yapı, kültürle doğrudan ilintilidir. Kültür dediğimiz şey, sosyolojik grubun dilinden, alışkanlıklarından, yaşam şekillerine kadar ya da dini inancından, her türlü insani ve doğal ilişkilerini kapsayan bir bütün ya da bu ilişkilerden ortaya çıkan sosyolojik bütüne verilen ad.”
http://www.filozof.tripod.com/kultur.html sitesinin tanımlaması böyle.
2ci tanımlama:
“Kültürü birçok şekilde tanımlayabiliriz. Örneğin; düşünce, konuşma ve her türlü aksiyonu içeren ürün; insanların öğrenme kapasitesine dayalı; ve dille, düşünceyle ve geleneklerle her türlü bilgiyi, görgüyü, örf ve adetleri ileriki nesillere taşıyan gelenekler dizisinin toplamıdır diyebiliriz. Eğitimle disiplinle, sosyal tecrübeyle gelişmişliğiyle kültür diyebileceğimiz gibi moral ve entelektüel gelişmişliğe de kültür diyebiliriz. Kültür entelektüel ve estetik çalışma ile elde edilen gelişmelerdir; medeniyetin entelektüel ve sanatsal içeriğidir, görgü, düşünce ve zevk gelişmişliğidir. Güzel sanatlarla, insanlıkla ve mesleki teknik ya da profesyonel ustalık ve bilgiyle görünen bilimle de ilgilidir kültür.”
Bu tanımlama da http://mumine2002.sitemynet.com/sitem/id16.htm
Üçüncü tanımlamamızı Türk Dil Kurumu’nun çıkardığı “Türkçe Sözlük” ten alıyoruz:
1) Tarihi, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin.
2) Bir topluma veya halk topluluğuna özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütünü.
3) Muhakeme, zevk ve eleştirme yeteneklerinin öğrenim ve yaşantılar yoluyla geliştirilmiş olan biçimi.
4) Bireyin kazandığı bilgi.
5) Uygun biyolojik şartlarda bir mikrop türünü üretme.
6) (Kültür akımı) Bir toplumun kültüründen bazı ögelerin başka bir topluma geçişi.
Daha bir çok tanımlama örneğine gereksiz olacağı için yer vermiyorum.
Yazımın hemen başında “Her insan ‘kendine göre’ bir tanımlama yapar. “ dedim. Ben de “kendime göre doğru” bulduğum bir tanımlamayı, Materyalist Felsefe Sözlüğü’ndeki tanımlamayı yazıyorum:
Materyalist Felsefe Sözlüğü, Kültür kavramının açılımını şöyle yapıyor:
“Tarihin akışı içinde TOPLUM tarafından yaratılan bütün MADDİ VE MANEVİ (spiritüal) değerler ve onların yaratılması, kullanılması ve aktarılmasına ilişkin araçlardır” (abç)
Altını çizdiğim yerlerde demek ki ilk kural, her hangi bir şeyin “kültür” olabilmesi için onun, “toplum tarafından” yaratılması, oluşturulması gerekmektedir.
Az önce alıntısını yaptığımız 1ci tanımlama, Kültür kavramını sadece sosyolojik boyutuyla ele almış, hatta daha da darlaştırarak bunu “etnik” konuma kadar indirgemiştir. Kuşkusuz ki, etnik yapıların da kendilerine özgü belli bir kültürü vardır; ama bu, kültürün, sadece “etnik yapı” ile açıklanabileceği anlamına gelemez. Gerek ulus niteliğinde olan toplumlar ve gerekse etnik nitelikte olanlar, “bağlı” bulundukları sosyo-ekonomik formasyondan kesinlikle ayrılamazlar. Dolayısıyla bu tanımlama, belli mikroskopik doğruları içinde barındırsa da genel bir tanımlamada bilimsel bir açılımdan oldukça uzaktır.
2ci tanımlama daha tanımlamasının başında gemiyi karaya oturtmaktadır: “Kültürü bir çok şekilde tanımlayabiliriz” diyor! Kültür ana başlığına bağlı alt başlıkların nicelik ve niteliklerini açıklamak başka bir şey, Kültür’ün “bir çok şekilde” tanımlanması(!) bir başka şeydir. Ve anlaşıldığı kadarıyla “mumine” sitesi, bu kavramdan sadece “maneviyatı” ve sanatı anlamaktadır. Hiçbir bilimselliği olmayan, o an akla geldiği için yazılan bir “tanımlamadır” bu.
3cü tanımlama, görüldüğü gibi Materyalist Felsefe Sözlüğü ile büyük bir uyum içinde.. Ama “... insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin” şeklindeki “ek” tamamen gereksizdir. Çünkü konumuz dahilindeki Kültür’ün “egemenlik ölçütü” olarak değerlendirilmesi, yanlıştır. “Egemen kültür” var mıdır? Tabi ki vardır; ama tanımlama içinde kullanılması yanlıştır; çünkü ayrı bir alt başlıktır bu.
Peki Kültür’ü oluşturan altını çizdiğimiz “maddi ve manevi değerler...” denilen iki sac ayağı nelerdir?
“... MADDİ KÜLTÜR (yani makineler, üretim alanındaki deneyimler ve diğer maddi servetler ve MANEVİ KÜLTÜR (yani bilim, sanat, edebiyat, felsefe, etik, eğitim, vs..”
Demek ki, aslında bir Kültür’den söz ederken, tek başına bir şeyden değil, maddi ve manevi birçok olgunun toplamından söz ediyoruz.
Vücut gibi!
Tıpkı vücut derken tüm organlarımızı; kafa, göz, kulak, ayak... söylüyor olmamız gibi..
Kültür’ün olabilmesi için, ilk kural, tarihsel süreç içinde toplum tarafından yapılmış olmasını gerektiriyordu. Bugün, yaklaşık 200 ülke (ulus) var ve bu ülkelerin kültürleri arasında aynılıklar, benzerlikler olduğu gibi ayrılıklar da vardır.
Kültür’ü belirleyen, ona niteliğini veren sosyo-ekonomik formasyonlar dizisidir. Bir toplum hangi sosyo-ekonomik formasyon içindeyse, o toplumun kültürü de o sosyo-ekonomik formasyon dizisine denk düşer. Örneğin, kapitalist bir toplumda Kültür, kaçınılmaz olarak kapitalist, sosyalist bir toplumda sosyalist, feodal bir toplumda feodal kültür vb. egemendir.
Buradan yola çıkarak, belli bir sosyo-ekonomik formasyonun yansıması olan Kültür, içinde yukarıda değindiğimiz şeyleri kapsadığı için, “ideoloji” de bu kavramın içinde yer aldığı için, belli bir sınıfa denk düşer.
Dostlukla...
Sponsorlu Bağlantılar
Böyle bir yarışma düzenlenebilir mi? Bunun nasıl bir mantığı olabilir? “Sanat” dediğimiz zaman aklımıza ilk önce müzisyenler gelir. Peşinden sinema ve tiyatro... Örneğin halkımızın büyük bir çoğunluğu yontucuyu (heykeltıraşı) , vitraycıyı, ebrucuyu, dansör ve dansözleri vb. bu kavram içinde pek görmez..
“Çok kültürlü (bilgili anlamında) insan! ” deriz örneğin. Kültür’ü genel olarak “bilgi” olarak algıladığımız için bu sözü de çok kullanıyoruz.
Gelin, tanımlamalara geçelim:
1ci tanımlama:
“Kültür, bir sosyolojik grubun önemli yapılarından biridir. Sosyolojik bir kimliğin olabilmesi için bir kültürün de olması gerekir. Etnik yapı, kültürle doğrudan ilintilidir. Kültür dediğimiz şey, sosyolojik grubun dilinden, alışkanlıklarından, yaşam şekillerine kadar ya da dini inancından, her türlü insani ve doğal ilişkilerini kapsayan bir bütün ya da bu ilişkilerden ortaya çıkan sosyolojik bütüne verilen ad.”
http://www.filozof.tripod.com/kultur.html sitesinin tanımlaması böyle.
2ci tanımlama:
“Kültürü birçok şekilde tanımlayabiliriz. Örneğin; düşünce, konuşma ve her türlü aksiyonu içeren ürün; insanların öğrenme kapasitesine dayalı; ve dille, düşünceyle ve geleneklerle her türlü bilgiyi, görgüyü, örf ve adetleri ileriki nesillere taşıyan gelenekler dizisinin toplamıdır diyebiliriz. Eğitimle disiplinle, sosyal tecrübeyle gelişmişliğiyle kültür diyebileceğimiz gibi moral ve entelektüel gelişmişliğe de kültür diyebiliriz. Kültür entelektüel ve estetik çalışma ile elde edilen gelişmelerdir; medeniyetin entelektüel ve sanatsal içeriğidir, görgü, düşünce ve zevk gelişmişliğidir. Güzel sanatlarla, insanlıkla ve mesleki teknik ya da profesyonel ustalık ve bilgiyle görünen bilimle de ilgilidir kültür.”
Bu tanımlama da http://mumine2002.sitemynet.com/sitem/id16.htm
Üçüncü tanımlamamızı Türk Dil Kurumu’nun çıkardığı “Türkçe Sözlük” ten alıyoruz:
1) Tarihi, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin.
2) Bir topluma veya halk topluluğuna özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütünü.
3) Muhakeme, zevk ve eleştirme yeteneklerinin öğrenim ve yaşantılar yoluyla geliştirilmiş olan biçimi.
4) Bireyin kazandığı bilgi.
5) Uygun biyolojik şartlarda bir mikrop türünü üretme.
6) (Kültür akımı) Bir toplumun kültüründen bazı ögelerin başka bir topluma geçişi.
Daha bir çok tanımlama örneğine gereksiz olacağı için yer vermiyorum.
Yazımın hemen başında “Her insan ‘kendine göre’ bir tanımlama yapar. “ dedim. Ben de “kendime göre doğru” bulduğum bir tanımlamayı, Materyalist Felsefe Sözlüğü’ndeki tanımlamayı yazıyorum:
Materyalist Felsefe Sözlüğü, Kültür kavramının açılımını şöyle yapıyor:
“Tarihin akışı içinde TOPLUM tarafından yaratılan bütün MADDİ VE MANEVİ (spiritüal) değerler ve onların yaratılması, kullanılması ve aktarılmasına ilişkin araçlardır” (abç)
Altını çizdiğim yerlerde demek ki ilk kural, her hangi bir şeyin “kültür” olabilmesi için onun, “toplum tarafından” yaratılması, oluşturulması gerekmektedir.
Az önce alıntısını yaptığımız 1ci tanımlama, Kültür kavramını sadece sosyolojik boyutuyla ele almış, hatta daha da darlaştırarak bunu “etnik” konuma kadar indirgemiştir. Kuşkusuz ki, etnik yapıların da kendilerine özgü belli bir kültürü vardır; ama bu, kültürün, sadece “etnik yapı” ile açıklanabileceği anlamına gelemez. Gerek ulus niteliğinde olan toplumlar ve gerekse etnik nitelikte olanlar, “bağlı” bulundukları sosyo-ekonomik formasyondan kesinlikle ayrılamazlar. Dolayısıyla bu tanımlama, belli mikroskopik doğruları içinde barındırsa da genel bir tanımlamada bilimsel bir açılımdan oldukça uzaktır.
2ci tanımlama daha tanımlamasının başında gemiyi karaya oturtmaktadır: “Kültürü bir çok şekilde tanımlayabiliriz” diyor! Kültür ana başlığına bağlı alt başlıkların nicelik ve niteliklerini açıklamak başka bir şey, Kültür’ün “bir çok şekilde” tanımlanması(!) bir başka şeydir. Ve anlaşıldığı kadarıyla “mumine” sitesi, bu kavramdan sadece “maneviyatı” ve sanatı anlamaktadır. Hiçbir bilimselliği olmayan, o an akla geldiği için yazılan bir “tanımlamadır” bu.
3cü tanımlama, görüldüğü gibi Materyalist Felsefe Sözlüğü ile büyük bir uyum içinde.. Ama “... insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin” şeklindeki “ek” tamamen gereksizdir. Çünkü konumuz dahilindeki Kültür’ün “egemenlik ölçütü” olarak değerlendirilmesi, yanlıştır. “Egemen kültür” var mıdır? Tabi ki vardır; ama tanımlama içinde kullanılması yanlıştır; çünkü ayrı bir alt başlıktır bu.
Peki Kültür’ü oluşturan altını çizdiğimiz “maddi ve manevi değerler...” denilen iki sac ayağı nelerdir?
“... MADDİ KÜLTÜR (yani makineler, üretim alanındaki deneyimler ve diğer maddi servetler ve MANEVİ KÜLTÜR (yani bilim, sanat, edebiyat, felsefe, etik, eğitim, vs..”
Demek ki, aslında bir Kültür’den söz ederken, tek başına bir şeyden değil, maddi ve manevi birçok olgunun toplamından söz ediyoruz.
Vücut gibi!
Tıpkı vücut derken tüm organlarımızı; kafa, göz, kulak, ayak... söylüyor olmamız gibi..
Kültür’ün olabilmesi için, ilk kural, tarihsel süreç içinde toplum tarafından yapılmış olmasını gerektiriyordu. Bugün, yaklaşık 200 ülke (ulus) var ve bu ülkelerin kültürleri arasında aynılıklar, benzerlikler olduğu gibi ayrılıklar da vardır.
Kültür’ü belirleyen, ona niteliğini veren sosyo-ekonomik formasyonlar dizisidir. Bir toplum hangi sosyo-ekonomik formasyon içindeyse, o toplumun kültürü de o sosyo-ekonomik formasyon dizisine denk düşer. Örneğin, kapitalist bir toplumda Kültür, kaçınılmaz olarak kapitalist, sosyalist bir toplumda sosyalist, feodal bir toplumda feodal kültür vb. egemendir.
Buradan yola çıkarak, belli bir sosyo-ekonomik formasyonun yansıması olan Kültür, içinde yukarıda değindiğimiz şeyleri kapsadığı için, “ideoloji” de bu kavramın içinde yer aldığı için, belli bir sınıfa denk düşer.
Dostlukla...
Benzer Konular
| 20 Eylül 2014 / jkhlgfpğü Soru-Cevap |
| 7 Temmuz 2015 / tebessum35 Soru-Cevap |
| 1 Mart 2011 / münnami özyurt Soru-Cevap |
| Kapat Saat: 05:42 Hoş Geldiniz Ziyaretçi
Benzer Konular
Son MesajlarYenile Yükleniyor... |
Sayfa 0.052 saniyede 9 sorgu ile oluşturuldu