Yüzde nedir?
Yüzde, herhangi bir sayı ile kullanıldığında yüze bölünen bir şeyin o kadarlık parçasını belirten bir sözdür.
Yüzde nasıl hesaplanır?
Bir sayının yüzde X`i hesaplanacaksa sayı önce yüze bölünür, daha sonra X ile çarpılarak %X`i hesaplamanış olur.
100 kişinin katıldığı bir sınavda 57 kişi başarılı olmuştur. Bu sınavdaki başarı oranını bulalım:
Başarılı olanların sayısı/Sınava katılanların sayısı = 57/100 dir. Bu oran,
57/100 = 1/100 x 57 = 0,01 şeklinde de yazılır.
1/100 veya 0,01 yerine ‘%’sembolü kullanılarak,
57/100 = %57 yazılır.Yüzde elli yedi diye okunur.
Paydası 100 olan sayılara
Yüzde Oranı denir.
Her oran, yüzde oranı şeklinde yazılabilir:
71/100 =1/71 x 71 = %71
Her oran, genişletilebilir ve sadeleştirilebilir:
48/400 = 48:4/400:4 =12/100 = %12
Yüzde Olarak Verilen Bir Sayının Rasyonel Sayı Olarak Yazılması
Her yüzde oran, ondalık kesir veya rasyonel sayı olarak yazılabilir:
%70 = 70/100 = 0,7 ondalık kesir.
%70 = 70/100 = 7/10
Örnek:Verilen bir sayının belirtilen yüzdesini bulmak:
800 sayısının %2 si ?
%2 =2/100 = 0,02
800 x 0,02 = 16
Örnek:%1 verilen bir sayının belirtilen bir yüzdesini ve tamamını bulmak:
%1 589 olan bir sayının,
%10 nu = 589 x 10 = 5890
%100 ü = 589 x 100 = 58900
Örnek:Yüzdesi verilen bir sayının tamamını(%100) bulmak:
%360 ı 540 olan sayının tamamını bulalım
%360 ı 540 ise
%1 i 540/360 = 1,5
%1 i 1,5 olan sayının
%100 ü 1,5 x 100 = 150 olur.
Temel Sayı:Yüzde Payı/Yüzde Oran
Yüzde Oran:Yüzde Payı/Temel Sayı
Yüzde Payı:Temel Sayı x Yüzde Oran
Örnek Soru:
3000 öğrencisi bulunan bir okulda 660 kız öğrencisi vardır.
Bu okuldaki öğrencilerin kaçta kaçı kız öğrencidir?
Temel Sayı:3000
Yüzde Payı:660
Yüzde Oranı:Yüzde Payı/Temel Sayı
Y.O.= 660/3000
Y.O.= %22
Yüzde Hesabı Uygulamarı
Kar-Zarar Hesapları
Alış fiyatı, masraf, mal oluş fiyatı, satış fiyatı, kar, zarar gibi terimleri günlük hayatımızda sık sık duyarız.
Alış Fiyatı:Alınan bir mal için ödenen bedeldir.
Masraf:Alınan malların satış yerine getirilmesi için ödenen taşıma, sigorta, benzeri bedeldir.
Mal Oluş Fiyatı:Alış Fiyatı + Masraflar
Satış Fiyatı:Mal Oluş Fiyatı + Kâr
Bazen çeşitli ndenlerden dolayı bir mal, mal oluş fiyatından düşük bir fiyata satılır bu durumda:
Satış Fiyatı:Mal Oluş Fiyatı – Zarar
Olur.
Örnek Soru:
Mal oluş fiyatı 44000 TL olan bir malın, %60 karlı fiyatını ve %80 zararla satılan fiyatını bulalım:
44000 liranın %60 lirası
(44000 x 60)/100 = 26400 liradır.
Satış Fiyatı(karlı) = 44000+26400=70400 lira
44000 liranın %80 lirası
(44000 x 80)/100 = 35200 liradır.
Satış Fiyatı(zararına) = 44000-35200=8800 lira
Komisyon Hesabı
Bir alışverite aracılık eden kişiye ‘komisyoncu’, komisyoncuya verilen parayada ‘komisyon’ denir.
Örnek Soru:
Bir komisyoncu %8 komisyonla sattığı bir maldan 55000 lira komisyon alıyor.
Malın satış fiyatını bulunuz.
Satış fiyatının
%8 kadarı 55000 lira ise
%100 x kadardır.
Doğru Orantı
X = (55000.100)/8 = 687500 liradır.
İskonto(indirim) Hesabı
Bazen satıcılar satışı özendirmek veya iş değiştirmek,malın özürlü olması gibi neden lerden dolayı, normal satış fiyatından indirim yaparlar.Buna ‘İskonto’ denir.
Örnek Soru:
Bir malın satış fiyatı 120 000 liradır. Bu malın %12 iskontolu fiyatı ne kadardır?
Yapılan indirim 12000 liranın %12 sidir.
(120000.100)/8
Malın indirimli fiyatı = 120000 – 14400 =
=105600 liradır.
Faiz Hesaplamaları
Borç olarak alınan paraya karşılık, ödenen paraya faiz denir.
Özellikle bankalar müşterilerinin yatırdığı paralara veya müşteriye kredi olarak verdikleri paralara belli süreler için, bellibir yüzde üzerinden faiz uygularlar.
Borç alınan veya verilen paraya:Ana Para
Uygulanan faiz oranınaaiz Fiyatı
Ana paranaın faizde kaldığı süreye:Zaman
Zaman sonunda alınan fazla parayaaiz
Faiz Miktarı:kapital, faiz fiyatı ve zamanla doğru orantılıdır. Zaman olarak gün, ay ve yıl kullanılır.
Faiz Formülleri:
Faiz Sorularında:
A:Kapital
t:Zaman
naiz miktarı olmak üzere:
= A.t.n
100(yıllık)1200(aylık)36000(günlük)
Örnek Soru:
18000 lira %99 faiz ile 7 aylığına bankaya yatırılmıştır. 7 ay sonunda kaç lira faiz getirir?
100 lira 12 ayda 99 lira getirirse
18000 lira 7 ayda f lira faiz getirir.
D.O. D.O.
F = (180000 x 7 x 99)/(100.12) = 10395 lira olur.
Yüzde Hesapları
Verilen Bir Sayının Yüzdesini Bulma
Örn = 45 kişilik bir sınıfta %80 i matematikten başarılıdır.Kaç öğrenci matematik dersinden başarılı olmuştur?
45.80 = 36 kişi başarılıdır.
100
Örn 2 = 450 sayısının %5 ini bulunuz?
450.5 = 45 = 22,5
100 2
Yüzdesi Verilen Bir Sayının Tamamını Bulma
Örn = %20 si 36 olan sayının tamamı kaçtır?
36:20 36.100 = 180
100 20
Örn 2 = %1 i 48 olan sayının tamamı kaçtır?
48: 1 48.100 = 4800
100 1
Temel Sayıyı Bulma
Yüzdesi verilen bir sayının temel sayısını bulmak için yüzde payı yüzde oranına bölünür.
Temel Sayı = yüzde payı : yüzde oranı
Örn :%68 i 272 olan sayının tamamını bulunuz?
YO = %68 TS = YP : YO
YP = 272 TS = 272:68
TS = ? 100
ise 272.100 =400
68
Yüzde nedir, yüzde ile ilgili soru cevap örnekleri verir misiniz?
