Mali ve Mali Tarihi
Ziyaretçi
Batı Afrika'nın ikinci büyük yüzölçümüne sahip Afrika ülkesidir. Kuzeyde Cezayir, doğuda Nijer, güneyde Fildişi Sahilleri ve Burkina Faso, güneybatıda Gine, ve son olarak da batıda Moritanya ile komşudur. Kuzeyde Sahra Çölü ile kaplı olup bu bölgede çok az nüfusa sahiptir. Çoğunluk güneyde Nijer nehri kıyısında yaşamaktadır.
Önceleri bu bölgede Mali'yi içeren topraklara hakim Gana İmparatorluğu, Mali İmparatorluğu, Songhai İmparatorluğu vardı. Fas'taki Arapların istilası 1591'de Songhai İmparatorluğu'nu sona erdirdi. Mali, Fransız sömürgesi olduktan sonra Fransız Sudanı ismini taşıdı. Günümüzde UNESCO'nun dünya mirası olarak nitelediği yerlerden biri olan, geçmişte zenginliğiyle adı duyulan efsanevi Timbuktu şehri Mali'dedir.
Ülkenin Resmi Adı: Mali Cumhuriyeti
Yüzölçümü: 1 240 000 km²
Başkenti: Bamako
Para Birimi: CFA Frankı
Dili: Fransızca (Resmi) ve Bambara (en çok konuşulan yerel dil)
Nüfusu: 11 340 480 kişi (2002 tahmini)
COĞRAFYA
Coğrafi konumu: 17 00 Kuzey enlemi, 4 00 Batı boylamı
Haritadaki konumu: Afrika
Yüzölçümü: 1.24 milyon km²
Sınırları: toplam: 7,243 km
Sınır komşuları: Cezayir 1,376 km, Burkina Faso 1,000 km, Gine 858 km, Fildişi Sahili 532 km, Moritanya 2,237 km, Nijer 821 km, Senegal 419 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
İklimi: Subtropikalden çöl iklimine değişiklik gösterir.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Senegal Nehri 23 m
En yüksek noktası: Hombori Tondo 1,155 m
Doğal kaynakları: Altın, fosfat, kaolin, tuz, kireçtaşı, uranyum, hidro enerji
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %2
Daimi ekinler: %0
Otlaklar: %25
Ormanlık arazi: %6
Diğer: %67 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 780 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Harmattan rüzgarları, tekrarlanan kuraklıklar
Coğrafi not: kara ile çevrili
NÜFUS
Ortalama Ömür: 47.39 yıl (2002 tahmini)
Okur Yazarlık Oranı: % 38 (1998 tahmini)
Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 840 $ (2001 tahmini)
Ortalama çocuk sayısı: 6.81 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %2.03 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 100,000 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 9,900 (1999 verileri)
Ulus: Malili
Nüfusun etnik dağılımı: Mande %50 (Bambara, Malinke, Soninke), Peul %17, Voltaic %12, Songhai %6, Tuareg ve Moor %10, diğer %5
Din: Müslüman %90, yerel inançlar %9, Hıristiyan %1
Diller: Fransızca (resmi), Bambara %80, bazı Afrika lehçeleri
YÖNETİM
Ülke adı: Resmi tam adı: Mali Cumhuriyeti
Kısa şekli : Mali
Yerel tam adı: Republique de Mali
yerel kısa şekli: Mali
Eski adı: Fransız Sudanı ve Sudan Cumhuriyeti
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Bamako
İdari bölümler: 8 bölge; Gao, Kayes, Kidal, Koulikoro, Mopti, Segou, Sikasso, Tombouctou
Bağımsızlık günü: 22 Eylül 1960 (Fransa'dan)
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 22 Eylül (1960)
Anayasa: 12 Ocak 1992
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACCT, ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), ECOWAS (Batı Afrika Ekonomik Topluluğu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), FZ, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),Intelsat, Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MIPONUH, MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UN Güvenlik Konseyi, UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WADB (Batı Afrika Kalkınma Bankası), WAEMU (Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
EKONOMİ
GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 9.1 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %4.8 (2000 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %46
endüstri: %21
hizmet: %33 (1998)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %0.8 (2000 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: Tarım ve balıkçılık %80 (1998 verileri)
Endüstri: Tüketim ve gıda ürünleri, inşaat, fosfat ve altın madenciliği
Elektrik üretimi: 445 milyon kWh (1999)
Elektrik tüketimi: 413.9 milyon kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 0 kWh (1999)
Tarım ürünleri: Pamuk, darı, pirinç, mısır, sebze, koyun, keçi
İhracat: 480 milyon $ (2000 verileri)
İhracat ürünleri: pamuk %50, altın, çiftlik hayvanları (1999 verileri)
İhracat ortakları: İtalya %18, Tayland %15, Almanya %7, Portekiz %4 (1999)
İthalat: 575 milyon $ (2000 verileri)
İthalat ürünleri: Makine ve araç gereç, inşaat malzemeleri, petrol, gıda maddeleri, tekstil
İthalat ortakları: Fildişi Sahili %19, Fransa %19, Senegal %4, Benelux (Belçika, Hollanda,
Lüksemburg Ekonomik Birliği) %3 (1999)
Dış borç tutarı: 3 milyar $ (1999)
Para birimi: Afrika Frankı (XOF)
Para birimi kodu: XOF
Mali yıl: Takvim yılı
Önceleri bu bölgede Mali'yi içeren topraklara hakim Gana İmparatorluğu, Mali İmparatorluğu, Songhai İmparatorluğu vardı. Fas'taki Arapların istilası 1591'de Songhai İmparatorluğu'nu sona erdirdi. Mali, Fransız sömürgesi olduktan sonra Fransız Sudanı ismini taşıdı. Günümüzde UNESCO'nun dünya mirası olarak nitelediği yerlerden biri olan, geçmişte zenginliğiyle adı duyulan efsanevi Timbuktu şehri Mali'dedir.
Sponsorlu Bağlantılar
Ülkenin Resmi Adı: Mali Cumhuriyeti
Yüzölçümü: 1 240 000 km²
Başkenti: Bamako
Para Birimi: CFA Frankı
Dili: Fransızca (Resmi) ve Bambara (en çok konuşulan yerel dil)
Nüfusu: 11 340 480 kişi (2002 tahmini)
COĞRAFYA
Coğrafi konumu: 17 00 Kuzey enlemi, 4 00 Batı boylamı
Haritadaki konumu: Afrika
Yüzölçümü: 1.24 milyon km²
Sınırları: toplam: 7,243 km
Sınır komşuları: Cezayir 1,376 km, Burkina Faso 1,000 km, Gine 858 km, Fildişi Sahili 532 km, Moritanya 2,237 km, Nijer 821 km, Senegal 419 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
İklimi: Subtropikalden çöl iklimine değişiklik gösterir.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Senegal Nehri 23 m
En yüksek noktası: Hombori Tondo 1,155 m
Doğal kaynakları: Altın, fosfat, kaolin, tuz, kireçtaşı, uranyum, hidro enerji
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %2
Daimi ekinler: %0
Otlaklar: %25
Ormanlık arazi: %6
Diğer: %67 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 780 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Harmattan rüzgarları, tekrarlanan kuraklıklar
Coğrafi not: kara ile çevrili
NÜFUS
Ortalama Ömür: 47.39 yıl (2002 tahmini)
Okur Yazarlık Oranı: % 38 (1998 tahmini)
Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 840 $ (2001 tahmini)
Ortalama çocuk sayısı: 6.81 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %2.03 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 100,000 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 9,900 (1999 verileri)
Ulus: Malili
Nüfusun etnik dağılımı: Mande %50 (Bambara, Malinke, Soninke), Peul %17, Voltaic %12, Songhai %6, Tuareg ve Moor %10, diğer %5
Din: Müslüman %90, yerel inançlar %9, Hıristiyan %1
Diller: Fransızca (resmi), Bambara %80, bazı Afrika lehçeleri
YÖNETİM
Ülke adı: Resmi tam adı: Mali Cumhuriyeti
Kısa şekli : Mali
Yerel tam adı: Republique de Mali
yerel kısa şekli: Mali
Eski adı: Fransız Sudanı ve Sudan Cumhuriyeti
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Bamako
İdari bölümler: 8 bölge; Gao, Kayes, Kidal, Koulikoro, Mopti, Segou, Sikasso, Tombouctou
Bağımsızlık günü: 22 Eylül 1960 (Fransa'dan)
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 22 Eylül (1960)
Anayasa: 12 Ocak 1992
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACCT, ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), ECOWAS (Batı Afrika Ekonomik Topluluğu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), FZ, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),Intelsat, Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MIPONUH, MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UN Güvenlik Konseyi, UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WADB (Batı Afrika Kalkınma Bankası), WAEMU (Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
EKONOMİ
GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 9.1 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %4.8 (2000 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %46
endüstri: %21
hizmet: %33 (1998)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %0.8 (2000 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: Tarım ve balıkçılık %80 (1998 verileri)
Endüstri: Tüketim ve gıda ürünleri, inşaat, fosfat ve altın madenciliği
Elektrik üretimi: 445 milyon kWh (1999)
Elektrik tüketimi: 413.9 milyon kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 0 kWh (1999)
Tarım ürünleri: Pamuk, darı, pirinç, mısır, sebze, koyun, keçi
İhracat: 480 milyon $ (2000 verileri)
İhracat ürünleri: pamuk %50, altın, çiftlik hayvanları (1999 verileri)
İhracat ortakları: İtalya %18, Tayland %15, Almanya %7, Portekiz %4 (1999)
İthalat: 575 milyon $ (2000 verileri)
İthalat ürünleri: Makine ve araç gereç, inşaat malzemeleri, petrol, gıda maddeleri, tekstil
İthalat ortakları: Fildişi Sahili %19, Fransa %19, Senegal %4, Benelux (Belçika, Hollanda,
Lüksemburg Ekonomik Birliği) %3 (1999)
Dış borç tutarı: 3 milyar $ (1999)
Para birimi: Afrika Frankı (XOF)
Para birimi kodu: XOF
Mali yıl: Takvim yılı
