Slovakya ve Slovakya Tarihi
VIP VIP Üye
Slovakya ve Slovakya Tarihi
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi, Özgür ansiklopedi
48,845 km² yüzölçüme sahip ülkenin, Avusturya ile 91, Çek Cumhuriyeti 215, Macaristan ile 515, Polonya ile 444, Ukrayna ile 90 olmak üzere toplam 1.355 km sınır uzunluğu vardır. Denize kıyısı yoktur.
İklimi ılımandır. Orta kısımlar ve kuzeyde dağlar, güneyde alçak araziler yer alır. En alçak noktası Bodrok Nehri 94 metre rakımlıdır. En yüksek noktası ise Gerlachovsky Stit 2,655 metredir.
(Slovakça: Slovensko), Orta Avrupa'da, Çekoslovakya'nın 1993'te parçalanması sonucu oluşan devlet. Yüzölçümü 49.035 km2, nüfusu 5.370.000. Başkent Bratislava.
Başlıca şehirleri; Kosice, Banska Bystrica, Zilina, Presov, Nitra, Trnava. Dağlık ve ormanlık bir ülke olan Slovakya, kuzeyden, Yukarı Tatralar (Gerlachovka'da 2.654 m.) ile Aşağı Tatralar'ın (2.043 m.)en yüksek noktalarını oluşturduğu Batı Karpatlar'a, güneyde Beyaz Karpatlar ve Küçük Karpatlar'a; doğuda, Tatralar'dan, Vah-Hornad Irmağı vadisiyle ayrılan Slovakya Maden Dağları'na (Slovenske Krusnohori veya Rudohori; Stolica'da 1.480 m.) ve Beskidler'e (Vihorlat'ta 1.074 m.) yaslanır. Bu kütleler,Vah, Nitra, Hron, Hornad, Ondava gibi çeşitli akarsularla yarılır. Ovalar, Tuna'nın sol kıyısında (Bratislava ve Ostrov, Komarno) ve Ondava boylarında (Michalovce)yer alır. Ülkede, kışları sert ve soğuk, yazları yağışlı bir kıta iklimi egemendir.Tarım alanında, tahıl üretiminde verimlilik sağlayan çağdaş yöntemler kullanılır; vadilerde, sığır besiciliği ve ormancılık yapılır.Maden Dağları'ndaki maden cevheri (demir, bakır, kurşun, çinko, manganez), Silezya kömür yatakları, Nitra ve Vah'tan sağlanan hidroelektrik enerji, çeşitli yörelerdeki (Ondava) hidrokarbon yatakları ve eski SSCB ülkelerinden ithal edilen petrol ("Dostluk" petrol boru hattı; Bratislava rafinerisi)sanayinin gelişmesine olanak vermiş (Kosice'de demir-çelik, demirdışı metaller metalürjisi; makine; sentetik tekstil; kimya; kereste ve kâğıt; tarımsal gıda; Bohunice nükleer santralı), kırsal ekonomiye dayanan ülkeyi
derinlemesine dönüştürmüştür.
VI. yy'da bir Slovak yerleşmesi olan bölge, IX. yy'da, Büyük Moravya'nın parçası oldu; ertesi yüzyıl Macarların boyunduruğuna girdi. Slovakları dağlara süren Macarlar, madenlerin işletmesini Almanlara verirken, Macar kolonlar, en verimli topraklara yerleştiler. Macar egemenliği iki yüzyıla yakın sürdü; ancak, Slovaklar kimliklerini korumayı başardılar. XIX. yy'da ulusçu duyguların uyanışına tanık olundu: 1848'de Macarlara karşı ayaklanma girişimi sonuçsuz kaldı. 1918'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasıyla bağımsızlıklarına kavuşma fırsatı buldular. Tomas Masaryk'in teşvikiyle, Çeklerle birleşmekten yana tercih koydular. Ne var ki, Prag hükümetinin merkeziyetçi siyaseti, rahip Hlinka'nın özerk Slovakya partisinin muhalefetiyle karşılaştı. Piskopos Monsenyör Tiso'nun başkanlığı sırasında açık bir faşist siyaset benimseyen parti, Münih antlaşmaları ardından (1938) içişlerinde özerklik; 1939'da ise, nazi himayesi altında "bağımsızlık" elde etti. Çeklerle birleşme 1945'te gerçekleşti. 1 Ocak 1969'da, Çekoslovak Federasyonu'nu oluştan iki devletten biri olan Slovakya, 1992 milletvekili seçimlerinden bağımsızlık yanlılarının zaferle çıkmasını sağladı; 1 Ocak 1993'te bağımsızlığa kavuştu.
Tarih
Slavlar 5. yüzyılda günümüzdeki Slovakya topraklarına yerleşmişlerdir. 8. yüzyılda bölgede kurulan Nitra Prensliği komşusu olan Moravya'yla birlikte Büyük Moravya İmparatorluğu'nu oluşturdu. 1000 yılından sonra Slovakya'nın büyük bir bölümü Macaristan Krallığı'nın bir parçası haline geldi. Çek toprakları da Almanya tarafından işgal edildi.
1526 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın komutasındaki Osmanlı ordusu'nun Mohaç Savaşı'nı kazanarak Budin (Budapeşte) kentini ele geçirmesi sonucu Macaristan'ın büyük bir bölümü Osmanlı Devleti'ne katıldı. Macarların geri kalan bölümü Habsburgların himayesi altında Slovakya topraklarında yaşadılar ve Bratislava bu bölgenin başkenti rolünü oynadı. 1683-1699 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nı kaybeden Osmanlılar, Macaristan'dan geri çekilmek zorunda kaldılar. Bu tarihten sonra Slovakya'nın önemi azaldı. Ama Slovakya 20. yüzyıla kadar Macaristan'ın bir parçası olarak Avusturya İmparatorluğu'nun içinde yaşadı.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu I. Dünya Savaşı sonunda yıkılınca 1918 yılında Slovakya, Bohemya, Moravya, Silezya ve Karpat Rutenya ile birleşerek Çekoslavakya adında bir ülke haline geldi. II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Slovakya Nazi Almanyası'yla anlaşarak Çekoslovakya'dan ayrıldı. Nihayet 9 Mayıs 1945 tarihinde Sovyet ve Amerikan birlikleri ülkeye girerek Alman işgaline son verdiler. Çekoslovakya tekrar birleşti. 1948 yılında yönetim komünistlerin eline geçti. Bu tarihten sonra, 41 yıl boyunca Çekoslovakya Doğu Bloku'nda yer aldı.
5 Ocak 1968 tarihinde iktidara gelen Alexander Dubček siyasi bir liberalleşme dönemi başlattı. Ancak Prag Baharı adı verilen bu dönem aynı yılın 20 Ağustosunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona erdi. Kasım 1989'da Çekoslovakya Kadife Devrimi adı verilen kansız bir devrimle kapitalizme geçti. 1 Ocak 1993 tarihinde ülke barışçı bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olmak üzere iki ülkeye ayrıldı. Her iki ülkede geniş çaplı ekonomik reformlar yapıldı. Slovakya 29 Mart 2004 tarihinde NATO'ya, 1 Mayıs 2004 tarihinde ise Avrupa Birliği'ne üye oldu.
Coğrafya
Slovakya dağlık olmasıyla bilinen bir ülkedir, Karpatlar ülkenin neredeyse yarısını kaplar. Bu sıradağların arasında Tatra Dağları'nın yüksek zirveleri de mevcuttur.[1] Kuzeyde, Polonya sınırı yakınlarında Yüksek Tatralar çok sayıda göl ve vadiye, bunun yanı sıra 2655 metre ile ülkenin en yüksek noktası olan Gerlachovský štít ile sembolik öneme sahip Kriváň Dağı'na ev sahipliği yapar.
Slovakya'nın en önemli nehirleri Tuna, Váh ve Hron nehirleridir. Tisa Nehri bazı bölgelerde Macaristan sınırını belirler.
Slovakya iklimi ılıman iklimle karasal iklimin arasında bulunur. Yazlar nispeten ılık, kışlar soğuk, bulutlu ve nemli geçer. Ülkede bölgeden bölgeye iklim farklılıkları vardır, bu farklılıklar Bratislava, Košice, Poprad ve Spiš yerleşimlerinde görülebilir.
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi, Özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar
Slovakya, Orta Avrupa'da, Polonya'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Eski Çekoslovakya'nın bir parçasıdır.
48,845 km² yüzölçüme sahip ülkenin, Avusturya ile 91, Çek Cumhuriyeti 215, Macaristan ile 515, Polonya ile 444, Ukrayna ile 90 olmak üzere toplam 1.355 km sınır uzunluğu vardır. Denize kıyısı yoktur.
İklimi ılımandır. Orta kısımlar ve kuzeyde dağlar, güneyde alçak araziler yer alır. En alçak noktası Bodrok Nehri 94 metre rakımlıdır. En yüksek noktası ise Gerlachovsky Stit 2,655 metredir.
(Slovakça: Slovensko), Orta Avrupa'da, Çekoslovakya'nın 1993'te parçalanması sonucu oluşan devlet. Yüzölçümü 49.035 km2, nüfusu 5.370.000. Başkent Bratislava.
Başlıca şehirleri; Kosice, Banska Bystrica, Zilina, Presov, Nitra, Trnava. Dağlık ve ormanlık bir ülke olan Slovakya, kuzeyden, Yukarı Tatralar (Gerlachovka'da 2.654 m.) ile Aşağı Tatralar'ın (2.043 m.)en yüksek noktalarını oluşturduğu Batı Karpatlar'a, güneyde Beyaz Karpatlar ve Küçük Karpatlar'a; doğuda, Tatralar'dan, Vah-Hornad Irmağı vadisiyle ayrılan Slovakya Maden Dağları'na (Slovenske Krusnohori veya Rudohori; Stolica'da 1.480 m.) ve Beskidler'e (Vihorlat'ta 1.074 m.) yaslanır. Bu kütleler,Vah, Nitra, Hron, Hornad, Ondava gibi çeşitli akarsularla yarılır. Ovalar, Tuna'nın sol kıyısında (Bratislava ve Ostrov, Komarno) ve Ondava boylarında (Michalovce)yer alır. Ülkede, kışları sert ve soğuk, yazları yağışlı bir kıta iklimi egemendir.Tarım alanında, tahıl üretiminde verimlilik sağlayan çağdaş yöntemler kullanılır; vadilerde, sığır besiciliği ve ormancılık yapılır.Maden Dağları'ndaki maden cevheri (demir, bakır, kurşun, çinko, manganez), Silezya kömür yatakları, Nitra ve Vah'tan sağlanan hidroelektrik enerji, çeşitli yörelerdeki (Ondava) hidrokarbon yatakları ve eski SSCB ülkelerinden ithal edilen petrol ("Dostluk" petrol boru hattı; Bratislava rafinerisi)sanayinin gelişmesine olanak vermiş (Kosice'de demir-çelik, demirdışı metaller metalürjisi; makine; sentetik tekstil; kimya; kereste ve kâğıt; tarımsal gıda; Bohunice nükleer santralı), kırsal ekonomiye dayanan ülkeyi
derinlemesine dönüştürmüştür.
VI. yy'da bir Slovak yerleşmesi olan bölge, IX. yy'da, Büyük Moravya'nın parçası oldu; ertesi yüzyıl Macarların boyunduruğuna girdi. Slovakları dağlara süren Macarlar, madenlerin işletmesini Almanlara verirken, Macar kolonlar, en verimli topraklara yerleştiler. Macar egemenliği iki yüzyıla yakın sürdü; ancak, Slovaklar kimliklerini korumayı başardılar. XIX. yy'da ulusçu duyguların uyanışına tanık olundu: 1848'de Macarlara karşı ayaklanma girişimi sonuçsuz kaldı. 1918'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasıyla bağımsızlıklarına kavuşma fırsatı buldular. Tomas Masaryk'in teşvikiyle, Çeklerle birleşmekten yana tercih koydular. Ne var ki, Prag hükümetinin merkeziyetçi siyaseti, rahip Hlinka'nın özerk Slovakya partisinin muhalefetiyle karşılaştı. Piskopos Monsenyör Tiso'nun başkanlığı sırasında açık bir faşist siyaset benimseyen parti, Münih antlaşmaları ardından (1938) içişlerinde özerklik; 1939'da ise, nazi himayesi altında "bağımsızlık" elde etti. Çeklerle birleşme 1945'te gerçekleşti. 1 Ocak 1969'da, Çekoslovak Federasyonu'nu oluştan iki devletten biri olan Slovakya, 1992 milletvekili seçimlerinden bağımsızlık yanlılarının zaferle çıkmasını sağladı; 1 Ocak 1993'te bağımsızlığa kavuştu.
Tarih
Slavlar 5. yüzyılda günümüzdeki Slovakya topraklarına yerleşmişlerdir. 8. yüzyılda bölgede kurulan Nitra Prensliği komşusu olan Moravya'yla birlikte Büyük Moravya İmparatorluğu'nu oluşturdu. 1000 yılından sonra Slovakya'nın büyük bir bölümü Macaristan Krallığı'nın bir parçası haline geldi. Çek toprakları da Almanya tarafından işgal edildi.
1526 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın komutasındaki Osmanlı ordusu'nun Mohaç Savaşı'nı kazanarak Budin (Budapeşte) kentini ele geçirmesi sonucu Macaristan'ın büyük bir bölümü Osmanlı Devleti'ne katıldı. Macarların geri kalan bölümü Habsburgların himayesi altında Slovakya topraklarında yaşadılar ve Bratislava bu bölgenin başkenti rolünü oynadı. 1683-1699 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nı kaybeden Osmanlılar, Macaristan'dan geri çekilmek zorunda kaldılar. Bu tarihten sonra Slovakya'nın önemi azaldı. Ama Slovakya 20. yüzyıla kadar Macaristan'ın bir parçası olarak Avusturya İmparatorluğu'nun içinde yaşadı.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu I. Dünya Savaşı sonunda yıkılınca 1918 yılında Slovakya, Bohemya, Moravya, Silezya ve Karpat Rutenya ile birleşerek Çekoslavakya adında bir ülke haline geldi. II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Slovakya Nazi Almanyası'yla anlaşarak Çekoslovakya'dan ayrıldı. Nihayet 9 Mayıs 1945 tarihinde Sovyet ve Amerikan birlikleri ülkeye girerek Alman işgaline son verdiler. Çekoslovakya tekrar birleşti. 1948 yılında yönetim komünistlerin eline geçti. Bu tarihten sonra, 41 yıl boyunca Çekoslovakya Doğu Bloku'nda yer aldı.
5 Ocak 1968 tarihinde iktidara gelen Alexander Dubček siyasi bir liberalleşme dönemi başlattı. Ancak Prag Baharı adı verilen bu dönem aynı yılın 20 Ağustosunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona erdi. Kasım 1989'da Çekoslovakya Kadife Devrimi adı verilen kansız bir devrimle kapitalizme geçti. 1 Ocak 1993 tarihinde ülke barışçı bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olmak üzere iki ülkeye ayrıldı. Her iki ülkede geniş çaplı ekonomik reformlar yapıldı. Slovakya 29 Mart 2004 tarihinde NATO'ya, 1 Mayıs 2004 tarihinde ise Avrupa Birliği'ne üye oldu.
Coğrafya
Slovakya dağlık olmasıyla bilinen bir ülkedir, Karpatlar ülkenin neredeyse yarısını kaplar. Bu sıradağların arasında Tatra Dağları'nın yüksek zirveleri de mevcuttur.[1] Kuzeyde, Polonya sınırı yakınlarında Yüksek Tatralar çok sayıda göl ve vadiye, bunun yanı sıra 2655 metre ile ülkenin en yüksek noktası olan Gerlachovský štít ile sembolik öneme sahip Kriváň Dağı'na ev sahipliği yapar.
Slovakya'nın en önemli nehirleri Tuna, Váh ve Hron nehirleridir. Tisa Nehri bazı bölgelerde Macaristan sınırını belirler.
Slovakya iklimi ılıman iklimle karasal iklimin arasında bulunur. Yazlar nispeten ılık, kışlar soğuk, bulutlu ve nemli geçer. Ülkede bölgeden bölgeye iklim farklılıkları vardır, bu farklılıklar Bratislava, Košice, Poprad ve Spiš yerleşimlerinde görülebilir.
Sen sadece aynasin...
