Arama

Doru Vaşak (Lynx rufus)

Güncelleme: 11 Haziran 2013 Gösterim: 4.172 Cevap: 1
bi quan - avatarı
bi quan
Ziyaretçi
24 Nisan 2009       Mesaj #1
bi quan - avatarı
Ziyaretçi
Doru Vaşak (Lynx rufus)
MsxLabs.org
Sponsorlu Bağlantılar

Doru vaşak veya öbür adıyla kısa kuyruklu yaban kedisi, Kanada vaşağı'na çok benzer, fakat ondan ufaktır. Bu hayvanın kahverengi kürkü daha koyu benek ve çizgilerle belirsiz şekilde işaretlenmiştir, Ayakları da Kanada vaşağı'nınkinden daha normaldir. Güney Kanada'dan Meksika'ya kadar uzanan yurdu Kanada vaşağı'nmki kadar kuzeyde değildir.
Doru vaşakların yırtıcılık şöhretleri gerçeğe dayanmaz. Zaten daha fazla fareler, sıçanlar, tavşanlar ve
yılanlarla karınlarını doyurur ve insana saldırmazlar. Bazen evcil sürü hayvanlarıyla kümes hayvanlarına dadandıkları da olur.
Doru vaşak avı Birleşik Amerikanın güney doğusunun gözde sporlarındandır. Fakat hayvan kolay kolay ele geçmez, köpekleri bazen saatlerce arkasından koşturur. Artık kaçamadığı zaman köpeklere pençele rini sallar. Köpekler sonunda hakkından gelirlerse de, kendileri de bu arada epey tırmık ve yara alırlar.
Doru vaşaklar'ın çoğunun belli bir çiftleşme mevsimi yoktur. Anne bîr mağarada, sık çalıların arasında veya oyuk bir kütüğün içindeki ininde ikiden dörde kadar yavru doğurur.




Son düzenleyen iceslush; 11 Haziran 2013 18:11 Sebep: Sayfa Düzeni
_EKSELANS_ - avatarı
_EKSELANS_
Kayıtlı Üye
11 Nisan 2013       Mesaj #2
_EKSELANS_ - avatarı
Kayıtlı Üye
Doru vaşak
MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar

Korunma durumu: Asgari endişe (LC)
260px Bobcat2


BobcatThird
Bu harita doru vaşak türünün yayılımını gösterir

Doru vaşak
(Lynx rufus) ya da kısa kuyruklu yaban kedisi kedigiller (Felidae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın olan bir vaşak türü. Kabul edilmiş on üç alttürüyle Kanada'nın güneyinden Meksika'nın kuzeyine kadar kalan bölgeye yayılmıştır. Yaşadığı çevreye uyum sağlamayı beceren bir avcı olan doru vaşak ormanlık alanlarda, yarı çöl bölgelerde, şehir ve orman kıyılarında olduğu kadar bataklık alanlarda da bulunur. İlk yayıldığı coğrafyada hâlen yaşamını sürdüren türün popülasyon seviyeleri de sağlıklıdır.
Gri ile kahverengi arasında olan postu, bıyıklı suratı ve kara tüylü kulakları ile doru vaşak, orta büyüklükteki diğer Lynx türlerine benzer. Bazı bölgelerde birlikte bulunduğu Kanada vaşağından daha küçüktür ama ev kedisinin yaklaşık iki katıdır. Ön bacaklarında belirgin kara çizgiler bulunur. Ucu kara, kısa kuyrukları vardır.
Her ne kadar doru vaşak tavşan avlamayı tercih etse de, böcek ve küçük kemirgenlerden geyiğe kadar her şeyi avlayabilir. Av seçimi yaşadıkları alana, mevsime ve avın çokluğuna bağlıdır. Kedilerin çoğunluğu gibi doru vaşak da yaşadığı bölgeyi belirler ve yalnız yaşar. Pençe izleri, idrar ve dışkı bölge sınırlarını belirlemede kullandığı yöntemlerdlr. Doru vaşak kıştan bahara geçerken çiftleşir ve iki aylık bir gebelik süresi vardır.
Doru vaşak insanlar tarafından hem spor amacıyla hem de kürkleri için yoğun olarak avlanmasına rağmen, popülasyonları esnek olduğunu kanıtlamıştır. Yakalanması zor olan bu avcı Amerika Yerlilerinin mitolojisinde ve Avrupalı yerleşimcilerin folklorunda yer alır.

Taksonomi

Dört Lynx türünün kendi cinsi içinde mi yoksa Felis cinsinin bir alt cinsi içinde sınıflandırılması tartışmasının bir parçası olarak, doru vaşak türünün Lynx rufus ya da Felis rufus olarak adlandırılması konusunda tartışmalar olmuştur.Lynx cinsi artık kabul görmüştür ve doru vaşak modern taksonomik kaynaklarda Lynx rufus olarak sınıflandırılmıştır.
Johnson et al., 7,15 milyon yıl önce Lynx cinsinin, puma, Pars kedisi (Prionailurus) ve ev kedisi (Felis) ile aynı kladı paylaştıklarını bildirir, yaklaşık 3,24 milyon yıl önce ilk Lynx türü ayrılmaya başlamıştır.
Doru vaşağın, Buzul Çağında oluşan Bering Köprüsünden 2,6 milyon yıl önce Kuzey Amerika'ya geçen bayağı vaşaktan evrimleştiği düşünülmektedir.Kuzey Amerika'nın güneylerine doğru ilerleyen ilk dalga kısa sürede buzullar nedeniyle kuzeyle bağlantılarını yitirmiştir. Bu populasyon 20.000 yıl önce günümüzün doru vaşaklarına evrimleşmiştir. Asya'dan gelen ikinci bir populasyon ise kuzeyde yerleşmiş ve günümüzün Kanada vaşağına evrimleşmiştir.Doru vaşak ile Kanada vaşağı arasında zaman zaman melezleşmenin olduğu görülmektedir.

Alttürleri

Günümüzde tanınan onüç doru vaşak alttürü bulunmaktadır.
  • L. rufus rufus (Schreber) – Amerika Birleşik Devletleri'nin doğusu ve orta batısı
  • L. rufus gigas (Bangs) – New York'un kuzeyinden Nova Scotia ve New Brunswick'e kadar
  • L. rufus floridanus (Rafinesque) – Amerika Birleşik Devletleri'nin güneydoğusundan Mississippi vadisine, güneybatı Missouri ve güney Illinois'e kadar
  • L. rufus superiorensis (Peterson & Downing) – Büyük Göller nölgesinin batısı, Michigan'ın yukarı kesimleri, Wisconsin, güney Ontario, ve Minnesota'nın büyük kısmı
  • L. rufus baileyi (Merriam) – Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısı ile Meksikanın kuzeybatısı
  • L. rufus californicus (Mearns) – Kaliforniya, Sierra Nevada'nın batısı
  • L. rufus mohavensis (B.Anderson) - Kaliforniya'nın Mojave Çölü
  • L. rufus escuinipae (J. A. Allen) – orta Meksika, batı sahili boyunca Sonora'nın güneyine kadar kuzeye doğru
  • L. rufus fasciatus (Rafinesque) – Oregon, Washington'da Cascade Dağları'nın batısı, kuzeybatı Kaliforniya, ve güneybatı Britanya Kolumbiyası
  • L. rufus oaxacensis (Goodwin) – Oaxaca
  • L. rufus pallescens (Merriam) – Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatısı ve Britanya Kolumbiyası'nın güneyi, Alberta, ve Saskatchewan
  • L. rufus peninsularis (Thomas) – Baja California
  • L. rufus texensis (Mearns) – batı Louisiana, Texas, güney Oklahoma, güney Tamaulipas, Nuevo León, ve Coahuila


  • Alem: Animalia (Hayvanlar)
  • Şube: Chordata (Kordalılar)
  • Sınıf: Mammalia (Memeliler)
  • Takım: Carnivora (Etçiller)
  • Familya: Felidae (Kedigiller)
  • Alt familya: Felinae (Kediler)
  • Cins: Lynx (Vaşak)
  • Tür: L. rufus
  • Binominal adı: Lynx rufus (Schreber, 1777)
  • Diğer adları: Felis rufus Schreber

Son düzenleyen iceslush; 11 Haziran 2013 18:03 Sebep: Sayfa Düzeni

Benzer Konular

14 Haziran 2011 / BrookLyn Taslak Konular
2 Eylül 2011 / demirdemirr Soru-Cevap
26 Haziran 2010 / Breath X-Sözlük
5 Temmuz 2015 / Safi X-Sözlük