Tarihte Bugün - Sayfa 24

21 EKİM

1805- Amiral Nelson komutasındaki İngiliz filosu, İspanya'nın güneybatısında
Trafalgar'da Napolyon'un Birleşik Fransız- İspanyol Donanmasını yendi. Amiral
Nelson da savaşta öldü.
1833- İsveçli kimya mühendisi Alfred Nobel doğdu.
1860- İlk özel siyasi gazete Tercümanı Ahval çıkmaya başladı.
1879- Thomas Edison, karbon filamanlı elektrik ampulünü icat etti.
1935- Almanya, Milletler Cemiyeti'nden resmen ayrıldı.
1940- Ernest Hemingway'in ''Çanlar Kimin İçin Çalıyor'' kitabı New York'ta
basıldı.
1945- Fransa'da kadınlar, ilk kez oy kullanma hakkı elde etti.
1956- Gazeteci Hakkı Tarık Us 67 yaşında İstanbul'da öldü.
1973- Necmettin Erbakan Milli Selamet Partisi Genel Başkanı seçildi.
1981- Atatürk Barajı'nın temeli, Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından
atıldı.
1984- Afşin-Elbistan Termik Santrali açıldı.
1985- Alman gazeteci ve yazar Günter Wallraff'ın Türk işçisi kimliğiyle
yaşadıklarını anlattığı ''En Alttakiler'' (Ganz Unten) adlı yapıtı piyasaya
çıktı.
1987- Türkiye'de montajı yapılan ilk savaş uçağı F-16 ''Savaşan Şahin''
resmi törenle uçuruldu.
1996- Ünlü çevreci Kriton Curi vefat etti.
1997- Anadolu Ajansı, uydu ile kesintisiz haber yayınını, Başbakan Mesut
Yılmaz'ın da katıldığı toplantı ile başlattı.
1998- TBMM, NATO'nun genişlemesini onayladı. Böylece 16 ittifak üyesi
ülkenin de onayı tamamlandı ve genişleme kesinlik kazandı.
1999- Öğretim üyesi ve gazeteci yazar Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı bombalı
saldırıda öldürüldü.

26 EKİM

1461- Trabzon Rum İmparatorluğu, Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Osmanlı
güçlerine teslim oldu.
1730- Osmanlı'da ayaklanma başlatan Patrona Halil ve arkadaşları idam
edildi.
1863- Uluslararası Kızıl Haç organizasyonu Cenova'da kuruldu.
1905- Kuzey Avrupa ülkeleri Norveç ve İsveç ayrıldılar.
1922- İsmet İnönü, Lozan Konferansı öncesinde Dışişleri Bakanlığı görevine
getirildi.
1923- Türk Milli Futbol Takımı, ilk maçında Romanya ile 2-2 berabere kaldı.
1924- Kazım Karabekir Paşa, Birinci Ordu Müfettişliğinden ayrıldı; artık
milletvekili olarak çalışacağını bildirdi.
1932- ''Yo yo'' oyuncağı İstanbul'da büyük ilgi uyandırdı.
1933- Cumhuriyetin 10. yılı dolayısıyla Genel Af Kanunu çıkarıldı.
1936- 16 yaşındaki ressam Turgut Cansever, ilk resim sergisini açtı.
1938- Du Pont, ilk sentetik naylon fibere adını verdi.
1961- Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı seçildi.
1966- Kuzey Atlantik Konseyi, NATO karargahını Brüksel'e taşımayı
kararlaştırdı.
1967- Şair, yazar Ali Cenap Yöntem 80 yaşında öldü.
1974- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Fahrettin Altay 94 yaşında
İstanbul'da öldü.
1975- Enver Sedat, ABD'ye resmi ziyarette bulunan ilk Mısır Devlet Başkanı
oldu.
1984- Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez bir bakan azledildi. Maliye ve
Gümrük Bakanı Vural Arıkan, istifa etmeyince, Başbakanın önerisi üzerine
Cumhurbaşkanı tarafından görevden alındı.
1991- Türk Silahlı Kuvvetleri, Irak sınırından girerek operasyon başlattı.
1994- İsrail İle Ürdün arasındaki 46 yıllık savaşa son veren tarihi barış
anlaşması; iki ülke arasındaki sınırda, 5 bin kişinin katıldığı gösterişli bir
törenle imzalandı.

27 EKİM

1492- Kristof Kolomb Küba'yı keşfetti ve İspanya adına el koydu.
1913- Mustafa Kemal, Sofya Ataşemiliterliği görevine atandı.
1922- Müttefikler Ankara ve İstanbul hükümetlerine Lozan'da konferans
toplanması çağrısı yaptı.
1960- Milli Birlik Komitesi, 147 profesör, doçent ve asistanı görevden aldı.
1978- Nobel Barış Ödülü'nü Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail
Başbakanı Menahem Begin paylaştı.
1982- Çin, nüfusunun 1 milyarı aştığını açıkladı.
1992- Türk Silahlı Kuvvetleri'nin teröristlere karşı Hantur Dağı'nda
başlattığı harekatta 100 terörist öldürüldü.
1996- Yeni Trafik Kanunu yürürlüğe girdi.
1999- Parlamento oturumu sırasında otomatik silahlı kişilerce yapılan
saldırıda Ermenistan Başbakanı Vazgen Sarkisyan ve 8 üst düzey yetkili öldü.
2005- Tiyatro sanatçısı 48 yaşındaki Şefik Kıran, Bakırköy'de oturduğu
apartmanın boşluğunda ölü bulundu.

28 EKİM

1886- Özgürlük Anıtı, Fransızların armağanı olarak New York'ta dikildi.
1923- Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde verdiği akşam yemeğinde, ''Yarın
Cumhuriyeti ilan edeceğiz'' dedi.
1927- Türkiye'de ilk nüfus sayımı yapıldı. Nüfusun 13 milyon 648 bin 270
kişi olduğu açıklandı.
1937- Başbakan İsmet İnönü, Ankara'da paraşüt kulesinin açılışını yaptı.
1938- Ankara Radyosu hizmete girdi.
1960- Milli Birlik Komitesinin 147 öğretim üyesini görevden almasını
protesto eden İstanbul Üniversitesi Rektörü Sıddık Sami Onar ve İstanbul Teknik
Üniversitesi Rektörü Fikret Narter görevlerinden istifa ettiler.
1962- Küba Füze Krizi: Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev, Küba'daki
füze üslerini kaldıracaklarını açıkladı.
1977- Karikatürcü ve çizgi roman çizeri Ratip Tahir Burak 73 yaşında
İstanbul'da öldü.
1993- Hakkari, Üzümlü Jandarma Sınır Bölüğü'ne saldıran teröristlerden 57'si
öldürüldü. Çatışmada 10 er şehit oldu.
1998- Esenboğa Havalimanı, tarihinde ilk kez aynı gün 13 cumhurbaşkanı
ağırladı. Yabancı ülke cumhurbaşkanları, Cumhuriyetin 75. Yılı törenleri için
başkente geldiler.
2005- Eski Ankara Üniversitesi Rektörü ve eski Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tahsin Özgüç 89 yaşında vefat etti.

29 EKİM

1863- İsviçreli Henri Dumant Kızılhaç'ı kurdu.
1911- Ünlü Amerikalı gazeteci Joseph Pulitzer, Güney
Carolina'da öldü.
1923- Cumhuriyet ilan edildi. Mustafa Kemal Paşa
Cumhurbaşkanı seçildi.
1924- Milletler Cemiyeti Konseyi'nde, Türkiye-Irak sınırı,
Musul'u Irak'ta bırakacak biçimde saptandı.
1927- Irak'ta yapılan kazılarda, Ur kenti yakınlarında 5
bin yıl öncesine ait olduğu belirlenen bir molekül
takımı bulundu.
1930- Ankara'daki Cumhuriyet Bayramı törenlerine
Yunanistan Başbakanı Venizelos da katıldı.
1933- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, coşkuyla kutlanan
Cumhuriyetin 10. Yılı'nda ünlü nutkunu okudu.
1954- Dr. Hikmet Kıvılcımlı Vatan Partisi'ni kurdu.
1961- İlk Türk yapımı otomobil ''Devrim'', Cumhurbaşkanı
Cemal Gürsel'e armağan edildi. ''Devrim''in deneme
sürüşü, yetersiz benzin konulması yüzünden
başarısızlıkla sonuçlandı.
1987- Cumhuriyetin 64. yılında yerli yapım F-16 uçağı
uçtu.
1992- Türkiye ile Irak'ın kuzeyi arasında stratejik
öneme sahip Sinhat Boğazı, TSK'nin eline geçti.
Çatışmalarda 90 terörist öldürüldü.
1992- Kazakistan ve Türkmenistan, ilk büyükelçiliklerini
Ankara'da açtılar.
1998- Cumhuriyetin 75. yıldönümü, bütün yurtta, dış
temsilciliklerde ve KKTC'de coşkuyla kutlandı.
1998- THY'nin Adana-Ankara seferini yapan Boeing 737
tipi uçağı, 33 yolcu ve 6 kişilik mürettebatıyla
kaçırıldı. Uçağı kaçıran Erdal Aksu, ölü ele
geçirildi. Aksu'nun Diyarbakır'da 4 öğretmeni
katletmekten aranan bir terörist olduğu belirlendi.
1998- Amerikalı astronot John Gleen 36 yıl aradan sonra
77 yaşında, Discovery mekiğiyle yeniden uzaya gitti.
1998- Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Özbekistan ve
Türkiye, Hazar ve Orta Asya petrollerinin batı
pazarlarına Bakü-Tiflis-Ceyhan ana petrol boru
hattıyla ulaştırılmasına ilişkin Ankara Deklarasyonu'nu
imzaladılar.

31 EKİM

1517- Martin Luther, Protestanlığı ilan etti.
1661- Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa öldü.
1831- Takvim-i Vekayi yayına başladı.
1919- Sütçü İmam, Kahramanmaraş'ta Fransız işgalcilere ilk kurşunu attı.
1922- Mussolini İtalya Başbakanı oldu.
1952- ABD, ilk hidrojen bombası denemesini Marshall adalarında yaptı.
1963- Askeri Yargıtay, Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol
Dinçer'in idamına ilişkin kararı onadı.
1963- 50. kez milli formayı giyen Fenerbahçeli futbolcu Lefter
Küçükandonyadis'e şeref madalyası verildi.
1963- Besteci Mesut Cemil 62 yaşında öldü.
1967- Kıbrıs Türklerinin, Rum çetelerinin saldırılarına maruz kaldığı
günlerde, Rauf Denktaş gizlice adaya girdi.
1984- Hindistan Başbakanı İndra Gandhi, Sih muhafız tarafından öldürüldü.
1989- Turgut Özal, 263 oyla Türkiye'nin Sekizinci Cumhurbaşkanı seçildi.
1992- Türk Silahlı Kuvvetleri, Irak'ın kuzeyindeki terör üssü Haftanin
kampını ele geçirdi.
1992- Vatikan, dünyanın güneşin çevresinde döndüğünü söyleyen Galileo'nun
haklılığını teslim etti.
1993- İtalyan yönetmen Federico Fellini öldü.
1993- Yazar Berna Moran 72 yaşında öldü.
1997- Milli Güvenlik Kurulu toplantısında, 18 Kasım 1992 tarihli belge
yerine kaim olmak üzere, yeniden düzenlenen Milli Güvenlik Siyaseti Belgesi uygun
bulundu.
2003- Öykü ve oyun yazarı Fuat Örer 64 yaşında İstanbul'da öldü.

1 KASIM

1604- William Shakespeare'in trajedisi ''Othello''nun ilk gösterimi Londra
Whitehall Palace'da yapıldı.
1922- Saltanat ve Halifelik makamları birbirinden
ayrıldı ve saltanat kaldırıldı.
1927- Mustafa Kemal Paşa ikinci kez Cumhurbaşkanı
seçildi.
1928- Yeni Türk harfleri kabul edildi.
1929- Ankara'da ''Anadolu Halk Bilgisi Derneği''
kuruldu. Derneğin 124 sayı çıkan ''Halk Bilgisi
Haberleri'' adlı dergisi de yayımlanmaya başlandı.
1934- Ankara Kızılay'da Güven Anıtı açıldı.
1936- Ankara Devlet Konservatuvarı öğretime başladı.
1951- Cezayir Ulusal Özgürlük Cephesi, Fransa'ya karşı gerilla savaşı
başlattı.
1954- Cezayir bağımsızlığını kazandı.
1958- Şair Yahya Kemal Beyatlı 74 yaşında İstanbul'da öldü.
1959- Tiyatro ve sinema sanatçısı Halide Pişkin 53
yaşında öldü.
1962- Sovyetler Birliği, Mars'a ilk roketi fırlattı.
1992- Cihan Haber Ajansı (CHA) kuruldu.
1993- Cumhuriyet tarihinin ilk din şurası toplandı.
1995- Eski Yugoslavya devletleri ile Bosna barış
görüşmeleri başladı.
1996- NTV yayın hayatına başladı.
1998- İslam Konferansı Teşkilatı Ekonomik ve Ticari
İşbirliği Daimi Komitesinin (İSEDAK) 14. Toplantısı
İstanbul'da başladı.
2001- Çin'in Ukrayna'dan satın aldığı yüzer kütle
Varyag, İstanbul Boğazı'ndan geçti. Varyag, 2 Kasımda da Çanakkale
Boğazı'ndan Ege'ye çıktı.

4 KASIM

1875. "Kadınlar için Ayine" dergisi Selanik'te yayına başladı.

1933. Yunanistan hükümeti Mustafa Kemal Paşa'nın doğduğu eve bir anı levhası koydu. Levhada "Türk milletinin büyük müceddidi ve Balkan ittihadının müzahiri Gazi Mustafa Kemal bu evde dünyaya gelmiştir." yazıyordu.

1937. Mark Twain Cemiyeti Atatürk'e madalya verdi.

1946. Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü, UNESCO, kuruldu.

1947. Bulgaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.

1950. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve "Bölgesel ve Azınlık Diller Avrupa Şartı" kabul edildi.

1969. Yılın ilk boykotu Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde başladı.

Cumhuriyet Senatosu 27 Mayıs 1960'da siyasi hakları ellerinden alınan eski Demokrat Partililerin haklarını iade etti.

1977. Birleşmiş Milletler, Güney Afrika'ya silah satışını yasakladı.

1979. İran'ın başkenti Tahran'da İslam Devrimi günlerinde Amerikan Elçiliği'ni basan İranlı öğrenciler 60 elçilik personelini rehin aldı.

Aynı gün Almanya Yeşiller Partisi kuruldu.

1980. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Cumhuriyetçi aday Ronald Reagan başkanlığı kazandı

1981. Milli Güvenlik Konseyi, Yüksek Öğretim Kanununu onayladı. Yükseköğretim Kurulu, YÖK, daha sonra bu kanuna göre kuruldu.

1984. 2. Avrupa-Asya Maratonu'nu Mehmet Yurdadön kazandı.

1992. Amerika Birleşik Devletleri'nde Demokrat aday Bill Clinton başkan başkanlığı kazandı

1995, İzmir'de sel: 65 ölü, yüzden fazla yaralı.