Tarihte Bugün - Sayfa 14

19 TEMMUZ

1670- Şarap içilmesi yasaklanan İstanbul'da bütün meyhaneler
yıktırıldı.
1929- İtalyan ressam Fausto Zonaro 75 yaşında San Remo'da öldü.
1933- Denizli-Çivril'deki 5.7 büyüklüğündeki depremde 20 kişi
can verdi.
1948- Gizli oy, açık sayım sistemini getiren yeni Seçim Kanunu
kabul edildi.
1954- Elvis Presley, ilk albümü ''That's All Right Mama''yı
çıkardı.
1966- Besteci Suphi Ziya Özbekkan öldü.
1974- İspanya'da Franco, sağlık gerekçesiyle yönetimi Kral Juan
Carlos'a devretti.
1974- Türk Deniz Kuvvetlerine ait bir filo, çıkarma gemileriyle
Akdeniz'e açıldı.
1979- Sandinistalar, Nikaragua'da Managua'ya girdi.
1980- 12 Mart dönemi başbakanı Nihat Erim, İstanbul'da
öldürüldü.
1987- Mehmet Terzi, San Francisco Maratonu'nu kazandı.
1990- ''Karun Hazinesi''nin Türkiye'ye iadesi için açılan
davada, New York Federal Mahkemesi Türkiye lehine karar verdi.
Metropolitan Museum of Art yetkililerinin 363 parçalık hazineyi
Türkiye'ye iade etmek istemesi üzerine anlaşmaya varıldı ve
hazine Ekim 1993'te Ankara'ya getirildi.
1991- ABD Başkanı George Bush, resmi ziyaret için Türkiye'ye
geldi.
1993- Van'ın Bahçesaray ilçesi Sündüz Yaylası'na saldıran
teröristler, 15 çocuk ile 9 kadını katletti.
1993- İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi Genel Müdürü Ergun
Göknel, yolsuzluk iddiasıyla görevden alındı.
1998- 1980'lerin ünlü bankerlerinden Yalçın Doğan, Ankara'da
uğradığı silahlı saldırıda öldü.
2002- Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden,
Cumhuriyetçi Demokrasi Partisini (CDP) kurdu.

1898- 1968 başkaldırısını gerçekleştiren ABD ve Batı Avrupa gençliğini 20. yüzyıl Batı toplumlarının Marksist eleştiri ve Freudcu psikanaliz yordamıyla eleştirerek etkileyen Alman kökenli filozof Herbert Marcuse doğdu.
1928- Mısır'da Kral Fuat parlamenter yönetime son verdi.
1929- İtalyan ressam Fausto Zonaro, 75 yaşında San Remo'da öldü.
1933- Denizli-Çivril'deki 5.7 büyüklüğündeki depremde 20 kişi yaşamını yitirdi.
1939- Film denetimine ilişkin sansür nizamnamesi yürürlüğe girdi.
1949- Laos bağımsızlığını ilan etti.
1954- Elvis Presley, ilk albümü "That's All Right Mama"yı çıkardı.
1974- İspanya'da Franco, sağlık gerekçesiyle yönetimi Kral Juan Carlos'a devretti.
1979- Sandinistalar, Nikaragua'da Managua'ya girdi.
1980- 12 Mart dönemi başbakanı Nihat Erim, İstanbul'da öldürüldü. Aynı gün Moskova'da 22. Olimpiyat Oyunları başladı.
1987- Mehmet Terzi San Francisco Maratonu'nu kazandı. Terzi'nin derecesi 2 saat 14 dakika 7 saniye.
1993- İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi Genel Müdürü Ergun Göknel, yolsuzluk iddiasıyla görevden alındı.
1998- 1980'lerin ünlü bankerlerinden Yalçın Doğan, Ankara'da uğradığı silahlı saldırıda öldü.
2000- Liseli iki kız öğrenciye gözaltında cop ile tecavüz ettiği iddiasıyla yargılanan polis memuru Gürkan İlhan'a Hatay Emniyeti tarafından "üstün başarılı" çalışmaları nedeniyle teşekkür belgesi verildi.

20 TEMMUZ

1402- Yıldırım Bayezid'ın komutasındaki Osmanlı ordusu, Ankara
Meydan Muharebesi'nde Timur'un ordularına yenildi.
1919- Mustafa Kemal Paşa, daha Milli Mücadele'nin başında
''cumhuriyet'' kavramını dile getirdi. Mazhar Müfit (Kansu)
Bey'in, Erzurum'da iken, ''Başarı takdirinde hükümet şekli ne
olacak?'' sorusuna, ''Açıkça söyleyeyim: Hükümet şekli, zamanı
gelince cumhuriyet olacaktır'' yanıtını verdi.
1922- Mustafa Kemal'in Başkomutanlığı, süresiz olarak uzatıldı.
(Bu dördüncü ve son uzatma oldu.)
1923- Meksika'da devrimci Panço Villa, bir intikamcı tarafından
öldürüldü.
1936- Boğazlar'ın Türkiye egemenliğine geçişini sağlayan
Montreux Boğazlar Antlaşması imzalandı.
1947- Tiyatro sanatçısı-yazar Burhanettin Tepsi 65 yaşında öldü.
1948- Mareşal Fevzi Çakmak'ın fahri başkanlığını yaptığı Millet
Partisi kuruldu.
1948- Rock şarkıcısı Carlos Santana doğdu.
1951- Ürdün Kralı Abdullah, Kudüs'te öldürüldü.
1959- Oyun yazarı Müsahipzade Celal 91 yaşında öldü.
1965- AP'nin yeni amblemi ''kırat'' oldu.
1967- Ressam Fikret Mualla 64 yaşında Paris'te öldü.
1972- Kuruluş yasası 4 Temmuz 1972'de çıkarılan Askeri Yüksek
İdare Mahkemesi Başkanlığı kuruldu.
1973- Çinli dövüş sanatları ustası ve sinema oyuncusu Bruce
Lee öldü.
1974- ''Kıbrıs Barış Harekatı'' başladı. Türk Silahlı
Kuvvetlerine bağlı hava, deniz ve kara birlikleri, Kıbrıs'a
indirme ve çıkarma yaptı, belirli hedeflere doğru ilerledi.
Girne'den Lefkoşa'ya kadar uzanan yolu tamamen kontrol altına
aldı. Rum ulusal muhafızlarının Lefkoşa'daki üsleri bombalandı.
Türk birlikleri Yeşil Hat'a dayandı.
1975- Ege Ordusu kuruldu ve komutanlığına Orgeneral Turgut
Sunalp getirildi.
1976- Kıbrıs Barış Harekatı'nın 2. yıldönümü, Kıbrıs Türk Federe
Devleti'nde ''Barış ve Özgürlük Bayramı'' olarak kutlandı.
1997- Avrupa Birliğinin Rum kesimiyle tam üyelik görüşmelerine
karşılık; Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında
ortak savunma doktrini oluşturulacağı yönünde ortak deklarasyon
yayımlandı.
1997- Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde yürütülen operasyonlarda
63 terörist ölü ele geçirildi.
1998- İrticai faaliyetleri saptanan 328 vali yardımcısı ve
kaymakamın görevden alınmasına ilişkin kararname, Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel'e sunuldu.
2001- Türk atleti Ebru Kavaklıoğlu, atletizmde Grand Prix'in
Monaco ayağında bayanlar 5000 metrede ikinci olarak bu yarışmada
ilk üçe giren ilk Türk sporcusu oldu.
2005- İşçi Partisi (İP) Genel Başkanı Doğu Perinçek, İsviçre'nin
Winterthur kentinde, basın toplantısında ''Ermeni soykırımı
uluslararası bir yalandır'' dediği için savcılığa bağlı
polislerce ifadesine başvurulmak üzere gözaltına alındı.
2005- Londra'daki bombalı saldırılarda ölen Gamze Günoral
İstanbul'da toprağa verildi.

21 TEMMUZ

1899- ABD'li yazar Ernest Hemingway doğdu.
1940- Litvanya, Letonya ve Estonya, Sovyetler Birliği'ne katılma
kararı aldı.
1946- Türkiye'de ilk çok partili seçim yapıldı.
1969- Apollo 11 uzay aracı, dört gün sonra Ay'a ulaştı; Neil
Armstrong, Türkiye saati ile 04.56'da Ay'a ayak basan ilk insan
oldu.
1974- Türk jet uçakları Yunan gemisinin Baf'a personel ve
malzeme götürdüğünü belirleyerek, dönmeleri için ihtarda
bulundu. Yunan gemileri deniz ve havadan yapılan ihtara
uymayarak, Türk donanmasına ateş etti. Kocatepe Muhribi,
yanlışlıkla Türk uçaklarınca batırıldı.
1982- Türkiye'nin Rotterdam Başkonsolosu Kemalettin Demirer'e
suikast girişiminde bulunuldu. Saldırganlardan biri yaralı ele
geçirildi.
1992- Tiyatro ve sinema sanatçısı Yavuzer Çetinkaya 44 yaşında
öldü.
1996- Grekoromende Hamza Yerlikaya, Atlanta Olimpiyatları'nda
altın madalya kazandı.
1996- Türk Hava Kuvvetleri, terör örgütü PKK'nın Irak'ın
kuzeyindeki en büyük kamplarından Bote'yi vurdu.
1999- MİT, terör örgütü PKK'nın 3. adamı olarak bilinen Cevat
Soysal'ı 18 Temmuzda Moldova'da yakaladıktan sonra Türkiye'ye
getirdi.
2000- Çeşme'deki Dünya Lazer Radyal Gençler Şampiyonası'nda
Güray Zümbül, altın madalya kazanarak Türkiye'ye bu daldaki ilk
Dünya şampiyonluğunu getirdi.
2005- Yönetmen, müzik yapımcısı, besteci Hulki Saner 84 yaşında
vefat etti.

Tarihte Bugun...

25 temmuz..

1814- Robert Stevenson'un yaptığı lokomotif çalıştırıldı.
1917- Hollandalı dansöz Mata Hari, Fransız mahkemesi tarafından casusluk suçundan yargılanarak idama mahkum edildi.
1931- Cumhuriyet döneminin ilk basın yasası olan Matbuat Kanunu kabul edildi. Yeni kanun "hilafet", "saltanat", "anarşizm", "komünizm" yanlısı yayınlara ilk kez açık yasak getiriyor, hükümete de "ülke çıkarlarına ters düşme" durumunda yayınları "geçici kapatma" yetkisi tanıyordu. Basın üzerinde denetimi arttıran bu yasaya karşı çıkan tek milletvekili, gazeteci Hakkı Tarık Bey (Us) oldu.
1933- Lev Troçki sığınmacı olarak İstanbul Heybeliada'dan Fransa'ya gitti.
1934- Avusturya başbakanı Englebert Dollfuss ülkesindeki Naziler tarafından Viyana'da öldürüldü.
1936- Adolf Hitler İtalya'nın Habeşistan'ı ilhakını tanıdı.
1943- Benito Mussolini'nin iktidardan düşürülmesiyle faşizm İtalya'da yasadışı ilan edildi.
1950- Bakanlar Kurulu 25 Temmuz 1950'de Kore'ye 4 bin 500 kişilik bir askeri birlik göndermeye karar verdi.
1951- Nazım Hikmet, Türk vatandaşlığından çıkarıldı.
1975- Türkiye İncirlik dışındaki bütün Amerikan üslerine el koydu.
1978- Dünyanın ilk tüp bebeği Louise Brown İngiltere'de doğdu.
1979- Yedikule'de Abdi İpekçi Spor Kompleksi'nin temeli atıldı.
1990- Türkiye ile KKTC arasındaki pasaport uygulaması kaldırıldı.
1994- Ürdün Kralı Hüseyin ile İsrail Başbakanı Yitzak Rabin savaş durumunu sona erdiren deklarasyonu imzaladılar.
1995- Türbanlı avukatları duruşmalara sokmayan ve barodan çıkaran Gümüşhane Baro Başkanı Ali Günday öldürüldü.
2000- Bir Concorde uçağı Paris'ten kalkıştan kısa bir süre sonra düştü; 114 kişi yaşamını yitirdi.
2005- Mustafa Bumin'in yaş haddinden emekliye ayrılmasıyla boşalan Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'na 59. turda Tülay Tuğcu seçildi. Tuğcu, Yüksek Mahkemenin ilk kadın başkanı oldu.

26 TEMMUZ

1856- İrlandalı yazar G. Bernard Shaw Dublin'de doğdu.
1923- İskoç mühendis John Logie Baird, ilk mekanik televizyonun
patentini aldı. 1926'da, Londra'daki Kraliyet Enstitüsünde
televizyon gösterisi düzenleyen Logie; okyanus aşırı ilk
televizyon yayınını da gerçekleştirdi.
1928- Türkçülük hareketinin önde gelen isimlerinden Tunalı Hilmi
Bey öldü.
1951- Türkiye'deki ilk petrol Raman Dağı yöresinde bulundu.
Petrolün değerlendirilmesine yönelik ilk proje, 1953'ün ilk
aylarında açıklandı; tesisleri ABD kaynaklı bir şirket kurdu.
1952- Arjantin Başkanı Juan Peron'un eşi Eva Peron kanserden
öldü.
1956- Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdül Nasır, Süveyş Kanalı'nı
millileştirdi.
1967- Tunceli'nin Pülümür ilçesinde 6.0 büyüklüğündeki depremde
95 kişi öldü, 127 kişi yaralandı.
1978- Besteci ve orkestra şefi Hasan Ferit Alnar, 72 yaşında
Ankara'da öldü.
1982- Eserleri arasında Etnoğrafya Müzesi ve Türk Ocağı binası
bulunan Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu 94 yaşında öldü.
1986- Oyun ve senaryo yazarı Sadık Şendil İstanbul'da öldü.
1993- Şair, yazar İbrahim Minnetoğlu İstanbul'da 73 yaşında
öldü.
1995- İstanbul Altın Borsası açıldı.
2000- Eski RP milletvekili Hasan Mezarcı, Atatürk'e ve hükümetin
manevi şahsiyetine hakaretten 2 yıl 6 ay hapisle cezalandırıldı.
2004- ''Gırgır'' dergisinin kurucusu, ''Avanak Avni''nin
yaratıcısı karikatürist Oğuz Aral 68 yaşında Bodrum'da öldü.

27 TEMMUZ

1612- Osmanlı padişahı IV. Murat doğdu.
1794- Fransız Devrimi'nin jakoben önderlerinden Maximilien
Robespierre iktidardan düşürüldü ve Fransa Milli Meclisince
tutuklandı. Robespierre 28 Temmuzda idam edildi.
1914- Avusturya, Sırbistan'a resmen savaş ilan etti; I. Dünya
Savaşı başladı.
1926- Eski İttihatçı ve İzmir suikastı girişimi sanıklarından
Kara Kemal, yakalanmak üzereyken saklandığı tavuk kümesinde
intihar etti.
1953- İki milyondan fazla kişinin öldüğü Kore Savaşı sona erdi.
Ateşkes anlaşması Panmuncon'da imzalandı.
1957- Kıbrıs'ta Türk Mukavemet Teşkilatı kuruldu.
1964- ABD'de siyahlar, Federal Mahkemeye başvurma hakkını elde
etti.
1970- Portekiz diktatörü Salazar öldü.
1976- ABD'de bulunan CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e, Waldorf
Astoria Oteli'nde konuşurken, Kıbrıslı Rum Staviros Skopetrides
tarafından suikast girişiminde bulunuldu.
1978- Ünlü piyango bayisi Nimet Abla (Özden) öldü.
1980- İran'ın devrik Şahı Rıza Pehlevi kanserden öldü.
1993- Bakanlar Kurulu, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan
Güreş'in görev süresinin bir yıl uzatılmasına karar verdi.
1995- Eski dışişleri bakanlarından Melih Esenbel öldü.
1996- Atlanta Olimpiyat Parkı'nda meydana gelen patlamada 2 kişi
öldü. Olay yerine koşarak giden TRT kameramanı Melih Uzunyol da
kalp krizi geçirerek vefat etti.
2004- Tiyatro sanatçısı Kamran Usluer 67 yaşında İstanbul'da
öldü.

27 TEMMUZ

1914- Avusturya Sırbistan'a resmen savaş ilan etti; I. Dünya Savaşı başladı.
1941- Japonya Çinhindi'ni işgal etti.
1946- Amerikalı romancı ve ozan Gertrude Stein öldü.
1953- İki milyondan fazla kişinin öldüğü Kore Savaşı sona erdi. Ateşkes anlaşması Panmuncon'da imzalandı.
1964- ABD'de siyahlar, Federal Mahkeme'ye başvurma hakkını elde etti.
1970- Portekiz diktatörü Salazar öldü.
1976- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit'i New York'ta öldürmek isteyen Kıbrıslı Rum Stavros Skopetrides silahını ateşleyemeden yakalandı.
1978- Ünlü piyango bayii Nimet Abla (Özden) yaşama veda etti.
1980- İran'ın devrik Şahı Rıza Pehlevi kanserden öldü.
1995- Sakarya- Pamukova'daki mühimmat bölüğünde yangın çıktı, cephanelik havaya uçtu. 15 bin nüfuslu ilçe boşaltıldı.
1996- Atlanta Olimpiyat Parkı'nda meydana gelen patlamada 2 kişi öldü. Olay yerine koşarak giden TRT Kameramanı Melih Uzunyol da kalp krizi geçirerek vefat etti.
2004- Tiyatro sanatçısı Kamran Usluer, 67 yaşında İstanbul'da öldü.