Yarpuz (Mentha pulegium)
Kayıtlı Üye
Yarpuz
MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi
Alem: Plantae (Bitkiler)
Bölüm: Magnoliophyta(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida(İki çenekliler)
Takım: Lamiales
Familya: Lamiaceae(Ballıbabagiller)
Cins: Mentha (L.)
Türler: Mentha pulegium (L.)
Yarpuz,(Mentha pulegium) Ballıbabagillerden, çiçekleri birbirinden ayrı halka durumunda, nane türünden, kısa saplı, az veya çok tüylü, güzel kokulu bir bitkidir.
Divânu Lügati't-Türk'de; yarpuz güzel kokulu bir ot, kır nanesi, Majoran. şeklinde tanımlanır.
Diğer İsimleri
Diğer adı Rumca filiskin'dir.
Özellikleri
Yarpuz, Ballıbabagiller (Labiatae) familyasından, 10 ile 50 santim yükseklikte, taç yaprakları leylak renginde, keskin kokulu, meyveleri fındıksı tipte, çok yıllık, otsu, sürünücü ya da dik gövdeli bitkidir. Çiçek ve yaprakları bitkinin gövdesinde belli aralıklarla sıralanır.
Yaprakları
Yaprakları kısa saplı 0,8 ile 3 santim uzun ve 0,3 ile 1 santim eninde, leylak renginde oval ve hafif eliptikdir.
Çiçekleri
Leylak rengi-pembe taçyapraklı çiçekler Temmuz ile Eylül aylarında toplu halde yaprakların koltuklarından çıkar. 10-30 çiçekli, çiçek sapı 2-3 mm ve çanak yaprağı borumsu 2,5 ile 3 mm uzunluğundadır.
Yaşam Alanı
Yarpuz, nemli çayırlarda, nehir, dere ve göl kıyılarında yetişir. Besin değeri yüksek, kireçi az, humus, daha çok kumlu balçık toprakları sever.
Mutfakta ve İlaç Olarak Kullanımı
Yarpuz, Yunanlılar ve Romalılar tarafından yaygın bir bitki olarak yemeklerinde kullanılmıştır. Ayrıca eski Yunanlılar şaraplarını sık sık yarpuz ile tatlandırmışlardır. Yöresel mutfakta, taze ya da kurutulmuş olarak çorbalara, yemeklere ve salatalara eklenir.
Tarih boyunca, bayılma, gaz, safra, gut ve hepatit (muhtemelen, hepatit A) hastalıkları tedavisi için ve temizleyici ilaç olarak kullanılmıştır. Yarpuz, çayı infüzyon yapılan bitki olarakta da kullanılır.
MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar
Yarpuz (Mentha pulegium)
Alem: Plantae (Bitkiler)
Bölüm: Magnoliophyta(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida(İki çenekliler)
Takım: Lamiales
Familya: Lamiaceae(Ballıbabagiller)
Cins: Mentha (L.)
Türler: Mentha pulegium (L.)
Yarpuz,(Mentha pulegium) Ballıbabagillerden, çiçekleri birbirinden ayrı halka durumunda, nane türünden, kısa saplı, az veya çok tüylü, güzel kokulu bir bitkidir.
Divânu Lügati't-Türk'de; yarpuz güzel kokulu bir ot, kır nanesi, Majoran. şeklinde tanımlanır.
Diğer İsimleri
Diğer adı Rumca filiskin'dir.
Özellikleri
Yarpuz, Ballıbabagiller (Labiatae) familyasından, 10 ile 50 santim yükseklikte, taç yaprakları leylak renginde, keskin kokulu, meyveleri fındıksı tipte, çok yıllık, otsu, sürünücü ya da dik gövdeli bitkidir. Çiçek ve yaprakları bitkinin gövdesinde belli aralıklarla sıralanır.
Yaprakları
Yaprakları kısa saplı 0,8 ile 3 santim uzun ve 0,3 ile 1 santim eninde, leylak renginde oval ve hafif eliptikdir.
Çiçekleri
Leylak rengi-pembe taçyapraklı çiçekler Temmuz ile Eylül aylarında toplu halde yaprakların koltuklarından çıkar. 10-30 çiçekli, çiçek sapı 2-3 mm ve çanak yaprağı borumsu 2,5 ile 3 mm uzunluğundadır.
Yaşam Alanı
Yarpuz, nemli çayırlarda, nehir, dere ve göl kıyılarında yetişir. Besin değeri yüksek, kireçi az, humus, daha çok kumlu balçık toprakları sever.
Mutfakta ve İlaç Olarak Kullanımı
Yarpuz, Yunanlılar ve Romalılar tarafından yaygın bir bitki olarak yemeklerinde kullanılmıştır. Ayrıca eski Yunanlılar şaraplarını sık sık yarpuz ile tatlandırmışlardır. Yöresel mutfakta, taze ya da kurutulmuş olarak çorbalara, yemeklere ve salatalara eklenir.
Tarih boyunca, bayılma, gaz, safra, gut ve hepatit (muhtemelen, hepatit A) hastalıkları tedavisi için ve temizleyici ilaç olarak kullanılmıştır. Yarpuz, çayı infüzyon yapılan bitki olarakta da kullanılır.
