Arama

Tıp Etiği, İlke ve Kuralları

Güncelleme: 1 Mart 2009 Gösterim: 6.525 Cevap: 0
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
1 Mart 2009       Mesaj #1
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Tıp Etiği
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar
Viyana Üniversitesi'nde bulunan Gustav Klimt'in Tıp adlı tablosu
Ad:  400px-Klimt-medizin.jpg
Gösterim: 306
Boyut:  65.0 KB

Tıp etiği, tıbbın ve sağlık alanındaki bilimsel ve pratik çalışmaların etik yönden değerlendirilmesi ve ahlaki ikilemlere bir çözüm bulunmasını hedefleyen disiplindir. Genel konusu insan yaşamıdır.

Tanım
En genel anlamda tıbbi uygulamlar ve tutumların iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış olarak değerlendirilmesi ve bu değerlendirmelerin belirli ilkelere oturtulması girişimi tıp etiğinin alanını oluşturmaktadır. Felsefenin etik alanındaki tarihsel bilgi ve yaklaşımlar bu alanda görülmekte, ortaya atılmış olan soru ve yaklaşımlar tıbbi pratik alanındaki sorunlarla birlikte yeniden temellendirilmeye ya da değerlendirilmeye çalşılmaktadır. Erdem etiğinden mutluluk ahlakına; John Stuart Mill'in pragmatizminden, Kant'ın normatif etiğine kadar bir çok etik yaklaşım bu tartışmalar içinde yer almakta ve tartışmaları belirlemektedir. Etiğin ne olup ne olmadığı, evrensel bir etiğin olup olamayacağı, etik ilkelerin genel geçerliliğinin çerçevesinin ne olduğu da birçok etik meselede olduğu gibi somut bir gereklilik olarak bu tartışmalarda yer alır. Biyoetik'ten farklı olarak tıp etiği, insan yaşamı ve sağlığı noktasından etik bir soruşturma yürütmekte, neyin doğru, savunulabilir ve geçerli olduğuna dair çıkarsamaları belirli ilkeler doğrultusunda ortaya koymaya çalışmaktadır. Etiğin tıbbi alanda uygulanması ciddi sorunları beraberinde getirmekte ve bunlar farklı yaklaşımlar arasındaki tartışmalarla sürdürülmektedir. Hangi ilkelerin kesin vazgeçilmez ve koşullar ne olursa olsun geçerli olduğu, ya da belirli koşullarda olmadığı, eğer böyleyse ahlaki davranışın hangi koşulda nasıl bir geçerlilikle belirleneceği önemli ve genel tartışma başlıklarıdır.

İlke ve Tartışmalar
Üzerinde tartışılan dört temel ilke olduğu belirtilebilir. Bunlar;
  • Yarar sağlama ilkesi
  • Zarar vermeme ilkesi
  • Özerkliğe saygı ilkesi
  • Adalet ilkesi
Bu ilkelerin kabulünde belirli bir mutabakat var gibi görünse de, genel olarak ilkelerin hepsinin aynı kesinlik ve geçerlilikte mi ele alınacağı, çelişkili durumlarda hangi ilkenin ne şekilde öncelikli ya da ayrıcalıklı olacağı, dahası olup olamayacağı açık olarak belirtilebilmiş görünmemektedir. Yasal ve ahlaki yükümlülükler belirli değerlerle birlikte gelmekte ve ilgili kişilerin bunları bildiği ve uyması gerektiği veri olarak kabul edilmektedir. Deontoloji bu ilke ve kuralların bilgisidir. Böyle olmakla birlikte her gün ve her zaman kurallara uymayan durumlar, koşullar meydana gelebilmekte ya da kurallara bağlanmamış sorunlar belirebilmektedir. Tıp etiği giderek artan bir önemle hem belirlenen ya da bir şekilde zaten belirlenmiş oan kuralların değerlendirilmesini, hem de meydana gelen yeni durumlar içinden meselelerin tartışılmasını yürütmeye çalışmaktadır. Ayrıca belirlenecek ilke ve davranış modelleri ya da çıkarımlar ülkeden ülkeye, kültürden kültüre, değerden değere değişen şeyler mi olacak, yoksa bunlar uluslararası geçerlilikte nitelikler olarak mı belirlenecek? Tıp etiğinin soruşturduğu can alıcı meselelerden biri de budur.

Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!

Benzer Konular

14 Eylül 2008 / karayel İletişim Bilimleri
15 Ağustos 2015 / Misafir Tıp Bilimleri
3 Kasım 2009 / Ziyaretçi Soru-Cevap
10 Temmuz 2012 / Misafir Soru-Cevap