Arama

Yüklemin Türüne Göre Cümleler (İsim-Fiil)

Güncelleme: 17 Ekim 2016 Gösterim: 5.064 Cevap: 1
Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
22 Nisan 2014       Mesaj #1
Mira - avatarı
VIP VIP Üye

Yüklemin Cinsine Göre Cümleler


1. İsim Cümlesi


Sponsorlu Bağlantılar
İsim cümlesi
veya ad cümlesi; yüklemi bir fiil olmayan cümle. İsim cümlelerinde fiil soylu sözcükler bulunabilir ancak yüklem isim görevinde olmak zorundadır. İsim cümlelerinde isim soylu sözcükler, ek-fiiller kullanılarak yükleme dönüştürülürler. Aşağıdaki cümlelerin hepsi isim cümlelerine örnektir:
  • Kapıyı çalan annemdi. (isim)
  • Eviniz ne kadar güzelmiş. (adlaşmış sıfat)
  • Anlaşılan bu işin sorumlusu sensin.
  • Dün okul bahçesinde top oynayanlar kimdi? (zamir)
  • 3 numaralı element lityumdur. (isim)
  • Bahsettiğiniz kişi ben değilim. (koşaç)
  • Yolun sonundaki üç katlı bina bizim okulumuz(dur). (isim tamlaması)
  • Cennet gibidir baharda buralar. (edat)
  • Yok bizi arayan soran. (adlaşmış sıfat)
  • Babamın çarşıda böyle küçük bir dükkânı vardı. (adlaşmış sıfat)
Fiilimsiler de adlaştıklarında isim cümlelerinde yüklem olarak kullanılabilirler:
  • En çok isyan eden, en çok sevendir. (sıfat-fiil)
  • En zoru, buraları bırakıp gitmekmiş. (isim-fiil)

Olumsuz Hâli


İsim cümleleri "değil" koşacı kullanılarak olumsuz hale getirilir. Bu özellik bir cümlenin isim cümlesi olup olmadığının tespitinde kullanılabilir zira fiil cümlelerinin olumsuz hâli yükleme -me olumsuzluk ekinin getirilmesi ile oluşturulur:
  • Bahsettiğiniz kişi benim. (isim cümlesi)
  • Bahsettiğiniz kişi ben değilim. (isim cümlesi)
  • Yemek çok güzel olmuş. (fiil cümlesi)
  • Yemek güzel olmamış. (fiil cümlesi)
Bu durumun tek istisnası adlaşmış durumdaki "var" ve "yok" sıfatları ile oluşturulan cümlelerdir:
  • Buzdolabında hiç içecek yok(tur). (isim cümlesi)
İsim cümlelerindeki ek-fiiller bazen gizli haldedirler:
  • Yolun sonundaki üç katlı bina bizim okulumuz(dur).
İsim cümlelerinde -fiil cümlelerinde de olduğu gibi- yüklem cümle sonunda olmayabilir:
  • Cennet gibidir baharda buralar.

2. Fiil Cümlesi


Fiil cümlesi, yüklemi bir fiil olan cümledir. Fiil cümlelerinin yüklemleri oluşturulurken haber ve dilek kipleri kullanılır:
  • Gözlüğüm sanırım kayboldu. (Bilinen geçmiş zaman kipi)
  • Akaryakıt fiyatları yükselmiş. (Öğrenilen geçmiş zaman kipi)
  • Çocukları markete yollayacağım. (Gelecek zaman kipi)
  • Haydi, oyun oynayalım. (İstek kipi)

Olumsuz Hâli


Fiil cümlelerinin olumsuz hâli haber ve dilek kip eklerinden önce "-me" olumsuzluk ekinin eklenmesi ile oluşturulur:
  • Yarın okula gitmeyeceğim.
BAKINIZ Cümle Nedir? Cümlenin Çeşitleri ve Ögeleri
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Safi; 16 Ekim 2016 21:17
theMira
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
17 Ekim 2016       Mesaj #2
Safi - avatarı
SMD MiSiM
YÜKLEMİNİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER
Eğer cümlenin yüklemi fiil ise o cümle fiil cümlesidir; cümlenin yüklemi isim soylu ise o cümle isim cümlesidir. Fiil soylu sözcükler "-mek,-mak” eki alır.
Sponsorlu Bağlantılar
Ör:
  • Burası Afşin'in en güzel köyüdür. (İsim Cümlesi)
  • Sabahtan beri peşinde koşuyor. (Fiil Cümlesi)

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM

Benzer Konular

17 Ekim 2016 / Mira Türkçe Dil Bilgisi
2 Ekim 2012 / Misafir Soru-Cevap