TAYF a. (ar. (ayt). Esk.
1. Hayalet, ruh, görüldüğü zannedilen düşsel varlık: "Hamlet'e görünen tayf gibi beni çağırarak bir şeyler söylemek istiyordu" (Samipaşazade Sezai, XIX. yy ).
2. Tayf-bin.
—Akust. Akustik tayf, karmaşık sesteki bileşenlerin genliğinin ve kimi zaman da fazının frekansa göre gösterimi (Uygulamada, ölçümler sonlu genişlikteki frekans bantlarında yapılır; bu bakımdan, oktav, üçte bir oktav bantlarında ya da 1 Hz’lik bantlarda tayflar ayırt edilir. Tayf gösteriminde, tayfın gösterimi için kullanılan bant genişliğini iyice belirlemek gerekir. Bu durumda bant tayfı sözkonusu olur.) || Çizgi tayfı, yalnız aralıklı bileşenleri olan tayf. || Sürekli tayf, bileşenleri sürekli olarak dağılmış tayf.
—Anal. kim. Tayf çözümlemesi, bir maddenin verebildiği yayım, soğurma, yayınım ya da flüorışı tayfları yardımıyla bu maddenin nitel ve nicel olarak çözümlenmesi. (Bk. ansikl. böl.) || Kütle tayfı, bir maddeden ayrılan iyonların kütlelerine göre dağılımı.
—Ceb. â. GÜRÜNGE'nin eşanlamlısı.
—Elekt. Elektriksel tayf, alan çizgilerinin, bir elektrik alanına yerleştirilen iletken olmayan bir yüzey üzerine, toz halinde iletken bir madde serpilerek elde edilmiş resmi.
—Elektron. Bir işaretin, frekansa bağlı olarak, çeşitli sinüzoidal bileşenlerinin genlik ve fazıyla gözörimi. (Eşanl. SPEKTRUM.) [Bk. ansikl. böL]
—Fiz. Tayf gücü, zamana bağlı bir fiziksel büyüklüğün tayf bileşenlerinin, birim bant genişliği başına frekansa bağlı gücü. (Tayf gücü, örneğin değişken bir elektrik gerilimini ya da akımını gösteren fonksiyona ilişkin Özbağlılaşım fonksiyonunun Fourier dönüşümüdür.) || Frekans tayfı, zamana bağlı bir fiziksel büyüklüğün sinüzoidal bileşenlerine ilişkin genliklerin ve gerektiğinde fazların, frekansa bağlı olarak gösterimi. (Bileşenlerin hem genliğini hem de fazını gösteren karmaşık değerli fonksiyon, büyüklüğü gösteren zaman fonksiyonunun Fourier dönüşümüdür.) || Güç tayfı, zamana bağlı bir fiziksel büyüklüğün tayf bileşenlerine ilişkin güçlerin, frekansa bağlı olarak dağılımı.
—Manyet. Manyetik tayf, bir manyetik alana ilişkin indükleme çizgilerinin, bir mıknatısın ya da bir devrenin alanına yerleştirilen manyetik olmayan bir yüzey üzerine demir tozları serpilerek elde edilmiş resmi.
—Nük. müh. Bir nötron topluluğunun nötron (ya da parçalanma) tayfı, bu nötronların enerjilerine bağlı olarak dağılımı. (Zincirleme bir nükleer parçalanma tepkimesinin oluştuğu bir ortamda, nötronların, parçalanmalar nedeniyle ortaya çıktıkları andaki enerjileri değişiktir; bunların ortalama enerjisi yaklaşık 2MeV'tur.)
—Sesbil. Bir sesin, akustik bileşenlerinin iki boyutlu (genlik ve sıklık) grafik gösterimi.
—Tayfölç. Bir ışığın ya da daha genel olarak, karmaşık bir ışımanın ayrışmasından kaynaklanan monokromatik ışınımlar kümesi; belirli koşullarda bir element ya da bir kimyasal bileşik tarafından yayımlanan, soğurulan, yayman vb. ışınımların tümü. (Eşanl.
SPEKTRUM.) || Tayf fotoğrafı, tayfları incelemek amacıyla çekilen fotoğraf.
—ANSİKL. Anal. kim. Çözümlenmesi yapılan bir maddede belirli bir atom ya da molekülün tayfının saptanması, bu atom ya da molekülün, incelenen madde içinde bulunduğunu gösterir. Tayftaki bileşenlerin yeğinliği, madde içinde bulunan atom ya da molekülün derişimiyle doğru orantılıdır. Bu yöntem laboratuvarlarda, bir tayf verebilen ya da belli bir ışımayı soğuran maddelere uygulanır; ayrıca Güneş, yıldızlar, galaksiler vb. gibi kimi gök cisimlerinin ışımaları bu yöntemle incelenebilir, çünkü bu yolla sözkonusu cisimlerin yapısını, bu tayfları veren fiziksel koşulları belirlemek mümkündür.
Kaynak: Büyük Larousse
Tayf Nedir? (Sözlük)
