Özür Nedir?

Özür -zrü
TDK, Türk Dil Kurumu

Sponsorlu Bağlantılar

isim Arapça ¤u£r
1 . Bir kusurun hoş görülmesini gerektiren sebep, mazeret:

"Harp tarihi bu saldırı için hiçbir özür bulamayacaktır."- F. R. Atay.

2 . Bir kusurun, bir suçun elde olmadan yapıldığını ileri sürme, mazeret.
3 . Sakatlık, bozukluk, eksiklik veya elverişsizlik:

"Bu evin birtakım özürleri var. Özrüm var, uzun yol yürüyemem."- .

4 . Kusur, defo.

• özrü kabahatinden büyük
• özür dilemek
  
  1 . Özrünü ileri sürerek bir işi yapmayı istememek, bir işten bağışlanmasını istemek:
  

  "Onları, ayakta bekleyenleri görünce özür diledi."- N. Araz.
  

  2 . Yaptığı bir yanlıştan ötürü bağışlanmasını istemek:
  

  "Karyolasına ilişti, odası için özür dileyip dilememeyi düşündü."- P. Safa.

ÖZÜR, -zrü a. (ar. cuzr'dan).
1. Kendini haklı göstermek, bir kusur ya da hatayı bağışlatmak için öne sürülen neden; mazeret: Özrü kabul edilmedi. Özrü olmadığı halde toplantıya katılmadı.
2. Bir şeyin yapılmamasını, bir kusur ya da hatanın hoş görülmesini, kabul edilmesini gerektiren neden, mazeret: Zamanında uyanamamış olman işine geç kalman için özür olamaz.
3. Bir şeyde, bir üründe, özellikle de kumaşlarda bulunan yapım hatası, eksiklik, kusur; defo: Bu kumaş bazı özürleri olduğu için bu kadar ucuz.
4. Fiziksel eksiklik ya da zihinsel bozukluk; sakatlık.
5. Özür dilemek, özrünü belirterek bir işten bağışlanmasını, bu durumun anlayışla karşılanmasını istemek; yapılan bir yanlıştan ötürü bağışlanma dileğinde bulunmak. || Özür dilerim, hatasının ve kusurunun bağışlanmasını isteyen kişinin söylediği nezaket sözü: Özür dilerim, sizi kırmak istememiştim. || Özrü kabahatinden büyük, yaptığı bir suç ya da kabahat için özür dileyeyim derken daha büyüğünü işleyen kimsenin durumu için kullanılır.

—Esk. Öznhah, özür dileyen, affedilmek isteyen. || Özr-pezir, affedilir.

—isi. Aptes tutmayı önleyici durum. (Bk. ansikl. böl.)

—Metalürj. Parçaların hazırlanması, ısıl, kimyasal ya da mekanik dönüşümleri ya da kullanımları sırasında meydana gelen iç ya da dış kusur; hata. (Bk. ansikl. böl.)

—ANSİKL. İsi. Olağan durumlarda aptesli olarak yerine getirilmesi gereken ibadetler için özürlü olunması halinde bu koşul özür geçince ortadan kalkar, idrar tutamama, sık sık burun kanaması, sürekli ishal ve kanama gibi durumlar birer özür sayılır. Bu özürler, aptes alıp namaz kılacak kadar bir süre kesilmemek koşuluyla tam bir namaz vakti boyunca sürer ve bir sonraki her namaz vaktinde de en az bir kez görülürse bu durumdaki kişiye “özür sahibi" denir. Özür sahibi, her namaz vaktinde bir kez aptes alır ve kanama, idrar gibi özür namaz içinde bile sürse, içinde bulunduğu vakit doluncaya kadar aptesli sayılır, dilediği kadar ibadet edebilir. Sonraki vakitte yine aptes alınması gerekir. Bu durumdaki kişinin özründen dolayı bedeninin ya da giysisinin kirlenmesi de özrün bir parçası sayılır ve ibadet etmesini engellemez. Tam bir namaz vakti geçtiği halde özür durumu görülmeyen, örneğin kanaması kesilen kişi, özür sahibi olmaktan çıkar.

—Metalürj. Bir özür ancak nitelik normuna göre tanımlanabilir (çünkü bu, yargı belirten bir terimdir); aksi takdirde biçimsel ya da yapısal bir özellik olarak adlandırmak gerekir (bu durumdaysa bir saptama olur). Özürler; geometrik ve metalürjik olarak ikiye ayrılır. Geometrik özürler parçanın biçimi ve yüzey kalitesi ile ilgilidir; metalürjik özürlerse çatlaklıklar, gözeneklilikler ve enklüzyonların (kalıntı) yanı sıra kırılganlık, yetersiz sertlik ve heterojenlik gibi yapısal kusurları kapsar. Bir metalde üretim ve kullanımın her aşamasında özgül kusurlar görülebilir ve bu kusurlar örneğin çatlak, soğuma çatlağı, damar, kabartı, pürtük, pul ve çeşitli kırılganlıklar gibi özel terimlerle anılır.