Mercan Nedir?
SMD MiSiM
MERCAN a. (ar. mercan).
1. Knidlilerin Octocorallia öbeğinden hayvan. (Kırmızı iskeletinden dolayı kırmızı mercan [Corallium rubrum] adıyla anılır. Corallidea talkımı.) [Bk. ansikl. böl.)
2. Bu knidlinin, değerli bir süsleme gereci olması ve mücevherc likte kullanılması nedeniyle çok makbul sayılan iskeleti. (Bk. ansikl. böl.)
—Balıkç. Mercan teknesi, mercan avlamada kullanılan bir tür tekne. (Kısa bir direği, uzun bir seren direğine takılmış dikdörtgen büyük bir yelkeni vardır.)
—El sant. Mercan iğnesi, soldan sağa doğru, köşelerde birer düğüm oluşturulacak biçimde yapılan zikzak işleme. (Genellikle kenar suyu olarak işlenir. Kalın ipliklerle daha iyi sonuç alınır.)
♦ sıf. Mercandan yapılmış süs eşyası için kullanılır: Mercan kolye.
—El sant. Mercan tespih, mercandan yapılan, doksan dokuz taneli değerli tespih. (Ucu gümüş kamçılıdır; tanelerin aralarında da gümüş ya da altından müezzinler vardır.)
—ANSİKL. Kırmızı mercan ya da asıl mercan ağaçsı, 8 dokunaçlı, kısa ve renksiz polipli koloniler kurar; mercan kolonileri kütlesel kenanşimler içine sıkışırlar ve kolayca kasılabilirler. iskeletleri hem kenanşim içine dağılmış kireçli iğneciklerden, hem de sık bir ağ biçiminde düzenlenmiş bir derin bölgeden oluşur. Polipler, kenanşimleri her yönde dolaşan bir stolon borucukları ağıyla birbirlerine bağlanırlar. Kırmızı mercana Akdeniz ve Güney Ege kıyılarında rastlanır.
—Müc. Süsleme sanatlarında ve mücevhercilikte mercan her zaman önemli bir yer tuttu. Romalılar Malta ve Kızıldeniz' deki bazı av bölgelerinden çıkardıkları deniz ürünlerinden, koruyucu bir özelliğe sahip olduğuna inandıkları gerdanlıklar yapıyorlardı. Bu inanç Ortaçağ'da da sürdü ve mercandan muskalar yapıldı. Mercan tüm XIX. yy. boyunca, özellikle de 1830-1860 arasında gözdeydi. En başta italyanlar mercan işçiliğinde uzmanlaştılar. Mercanın rengi pembenin tüm tonları da içinde olmak üzere en saf beyazdan kırmızıya kadar değişebilir. Bu ton zenginliğinden yararlanarak, altın ve mineli mücevherlerde çiçek taçyaprakları mercandan yapıldı. Doğal biçimi korunan mercan dallı' taçlar 1850-60'lı yıllarda çok tutuldu. Altın broş ya da bileziklerdeyse mercan türkuaz ya da başka yarı değerli taşlarla birlikte kullanıldı.
1. Knidlilerin Octocorallia öbeğinden hayvan. (Kırmızı iskeletinden dolayı kırmızı mercan [Corallium rubrum] adıyla anılır. Corallidea talkımı.) [Bk. ansikl. böl.)
Sponsorlu Bağlantılar
—Balıkç. Mercan teknesi, mercan avlamada kullanılan bir tür tekne. (Kısa bir direği, uzun bir seren direğine takılmış dikdörtgen büyük bir yelkeni vardır.)
—El sant. Mercan iğnesi, soldan sağa doğru, köşelerde birer düğüm oluşturulacak biçimde yapılan zikzak işleme. (Genellikle kenar suyu olarak işlenir. Kalın ipliklerle daha iyi sonuç alınır.)
♦ sıf. Mercandan yapılmış süs eşyası için kullanılır: Mercan kolye.
—El sant. Mercan tespih, mercandan yapılan, doksan dokuz taneli değerli tespih. (Ucu gümüş kamçılıdır; tanelerin aralarında da gümüş ya da altından müezzinler vardır.)
—ANSİKL. Kırmızı mercan ya da asıl mercan ağaçsı, 8 dokunaçlı, kısa ve renksiz polipli koloniler kurar; mercan kolonileri kütlesel kenanşimler içine sıkışırlar ve kolayca kasılabilirler. iskeletleri hem kenanşim içine dağılmış kireçli iğneciklerden, hem de sık bir ağ biçiminde düzenlenmiş bir derin bölgeden oluşur. Polipler, kenanşimleri her yönde dolaşan bir stolon borucukları ağıyla birbirlerine bağlanırlar. Kırmızı mercana Akdeniz ve Güney Ege kıyılarında rastlanır.
—Müc. Süsleme sanatlarında ve mücevhercilikte mercan her zaman önemli bir yer tuttu. Romalılar Malta ve Kızıldeniz' deki bazı av bölgelerinden çıkardıkları deniz ürünlerinden, koruyucu bir özelliğe sahip olduğuna inandıkları gerdanlıklar yapıyorlardı. Bu inanç Ortaçağ'da da sürdü ve mercandan muskalar yapıldı. Mercan tüm XIX. yy. boyunca, özellikle de 1830-1860 arasında gözdeydi. En başta italyanlar mercan işçiliğinde uzmanlaştılar. Mercanın rengi pembenin tüm tonları da içinde olmak üzere en saf beyazdan kırmızıya kadar değişebilir. Bu ton zenginliğinden yararlanarak, altın ve mineli mücevherlerde çiçek taçyaprakları mercandan yapıldı. Doğal biçimi korunan mercan dallı' taçlar 1850-60'lı yıllarda çok tutuldu. Altın broş ya da bileziklerdeyse mercan türkuaz ya da başka yarı değerli taşlarla birlikte kullanıldı.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
