Kadir Nedir?

KÂDİR (Kadîr - Muktedir) NEDİR?
Bir şeyi bir şeye kıyaslamak, ölçülü yapmak, tedbir almak, bir şeyi planlamak, miktarını beyan etmek, hükmetmek ve taksim etmek; bir şeye gücü yetmek, güçlü olmak, yüceltmek anlamlarındaki "k-d-r" kökünden türeyen kâdir, Allah'ın sıfatı olarak güçlü, kuvvetli, istediğini istediği gibi yapabilen, âciz olmayan demektir Muktedir kelimesi kâdir kelimesi ile aynı anlamdadır Kadîr kelimesi ise "kâdir" kelimesinin mübalağalı şekli olup çok güçlü, istediğini istediği gibi eksiksiz, kusursuz ve tam yapan demektir

Kur'ân'da 7 âyette "kâdir", 5 âyette çoğul şekli olan "kâdirûn-kâdirîn", 45 âyette "kadîr", 3 âyette "muktedir", bir âyette çoğul şekli olan "muktedirûn" Allah'ın sıfatı olarak kullanılmıştır Kâdirîn-kâdirûn ve muktedirûn, çoğulları azamet çoğuludur "Kâdir" ve "kadîr" kelimeleri çoğunlukla "alâ" edatı ile kullanılmıştır: "Gerçekten Allah, her şeye gücü yetendir" (Bakara, 2/20, 106); "Gerçekten senin her şeye gücün yeter" (Âl-i İmrân, 3/26); "O her şeye gücü yetendir" (Mâide, 5/120); "Allah affedicidir (afüvv) kadîrdir" (Nisâ, 4/149); "Allah alîmdir, kadîrdir" (Nahl, 16/7); "Allah, her şeye muktedirdir" (Kehf, 18/45); "O, muktedir aziz, muktedir meliktir" (Kamer, 54/42, 55); "Biz kadiriz" (Meâric, 70/40)

34 âyette Allah'ın "her şeye" gücünün yettiği bildirilmiştir Her şeyden maksat nedir? Başka bir ifade ile Allah'ın nelere gücü yeter? Bu soruların cevaplarını Kur'ân'da bulabiliyoruz Bunlardan bir kısmını şöyle sıralayabiliriz; yaratmaya (Yâsîn, 36/81), ölüleri diriltmeye (Kıyame 75/40), ölülerin parmak uclarını bile yeniden yaratmaya (Kıyame 75/4), mucize ve gökten azap indirmeye (En'âm 6/37, 65), suyu yer yüzünden yok etmeye (Mü'minûn, 23/18), bir toplumu yok edip yerine yenisini getirmeye (Meâric, 70/40-41) gücü yeter O'nun âciz olduğu, gücünün yetmediği hiçbir şey yoktur Hiç kimse ve hiçbir şey O'nu âciz bırakamaz "O, bilendir (alîm), gücü yetendir (kadîr)" (Fâtır, 35/44)

Allah'ın bir şeye "ol" demesi ile o şey hemen var olur Yok olmasını istediği şey de yok olur Allah için "imkânsız" diye bir şey yoktur Mutlak manada kâdir Allah'tır Yaratıkların kudreti Allah'ın kudret verdiği nispettedir

Kâdir ismi Kur'ân'da ölçen, biçen, biçim veren, takdir eden, programlayan anlamında da kullanılmış ve bu anlam daha çok "kaddere-yukâddirü" fiili ile ifade edilmiştir: "Ölçtük, biçtik Ne güzel biçim vereniz biz" (Mürselât, 77/23) Gökleri, yerleri, nehirleri, dağları, geceyi, gündüzü, ayı, güneşi bütün varlıkları düzene koyan, görevlerini programlayan Allah'tır (Fussilet, 41/9-12; Müzzemmil, 73/21; Yûnus, 10/5) "(O,) her şeyi yaratmış, ona düzen vermiş, mukadderatını (yeteneklerini, özelliklerini, görevlerini) tayin etmiştir" (Furkân, 25/2); "Hiçbir şey yoktur ki, O'nun hazineleri, bizim yanımızda olmasın, ama biz onu bilinen bir ölçü/miktar ile indiririz" (Hicr, 15/21); "Gökten belli ölçü ve miktarda su indirdik Onu yerde tutuyoruz Biz onu (indirmeye kâdir olduğumuz gibi) gidermeye de kâdiriz" (Mü'minûn, 23/18) âyetleri Allah'ın bu vasfını anlatmaktadır Allah'ın rızkı, dilediğine ölçü ile vermesi, kısması, Kur'ân'da "kadere - yekdiru" fiiliyle ifade edilmiştir "Allah dilediğine rızkı açar, bol verir, dilediğinden kısar, az verir" (yebsütû ve yekdiru) (Ra'd, 13/26) (İK)

KADİR
sıf. (ar. kudretten kadir).
1. (Bir şeye) kadir, bir şeyi yapmaya gücü yeten; güçlü, kuvvetli.
2. “Her şeye gücü yeten" anlamında Allah’ın sıfatı.
3. Kadir olmak, gücü olmak, gücü yetmek,

—isi. Kadir-i mutlak, gerçek ve en üstün güç sahibi olan, her şey kendi gücüne bağlı olan; Allah.

KADİR
a. Gökbil.
1. Bir gökcisminin görünen ya da mutlak parlaklığını bllirten sayı.

• Fotoelektrik kadir, bir fotoelektrik ışıkölçerle yapılmış gözlemlerle elde edilen görünen ya da mutlak kadirin değeri.
• Fotogörsel kadir, duyarlılık alanı gözünkine eşdeğer olan bir fotoğraf plakası üzerinde yapılmış gözlemlerle elde edilen görünen ya da mutlak kadirin değeri.
• Fotoğrafik kadir, olağan (ortokromatik) bir fotoğraf plakası üzerinde yapılmış gözlemlerle elde edilen görünen ya da mutlak kadirin değeri.
• Görsel kadir, bir ışıkölçerle yapılmış görsel gözlemlerle elde edilen görünen ya da mutlak kadirin değeri.
• Görünen kadir, bir gökcisminin yıldızlararası maddenin soğurması düzeltilmeden, kullanılan alıcının duyarlılık alanına bağlı dolaysız gözlemle elde edilen kadirinin değeri.
• Mutlak kadir, bir gökcisminin, 10 parseklik (yaklaşık 32,6 ly) standart uzaklığa geldiğinde göstereceği kadirinin değeri.
• Radyometrik kadir, kızıl ve kızılaltı ışınımlar dahil, tayfın tüm ışınımlarına duyarlı bir aygıtla, Yer atmosferinin ve aynanın yansıtma gücünün etkisini düzeltmeden elde edilen görünen ya da mutlak kadirin değeri.