Çevre Nedir?

ÇEVRE
—Süslern. sant. Çevre kesmek, ince, düz bir levha üzerine çizilen çizgileri izleyerek kesip çeşitli biçimlerde parçalar elde etmek. (KATIA, OYMA.)

—Çevre çizgisi, gösterilecek cismi içine alan ve izdüşüm düzlemine dik olan silindirin bu düzlem üstündeki izi. (Teknik resimde çevre çizgisi ve görülen ayrıtlar kalın ve sürekli bir çizgiyle belirtilir.)

—Tiyatro Çevre düzeni ya da çevre düzenlemesi, çağdaş tiyatroda, sahne tasarımı anlamına kullanılan terim.ll Çevre tiyatrosu, ilkçağ tiyatrolarında olduğu gibi, seyircinin oyun alanını çevrelediği tiyatro düzeni.

—Çevre yolu, bir kenti çevreleyen ve hızlı ulaşıma elverişli karayolu.

— incik çevresi, evcil hayvanlarda iskeletin gelişme derecesini anlamak için incik hizasında ön bacağın çevresinin ölçümü. ll Sarmal çevre, sığırlarda hayvanın büyüklüğünü ve ağırlığını anlamak için göğüs kemiğinin ucundan başlayıp kolun ortasından, sırtla sağrı arasından ve kalçanın biraz altından geçerek apışarasına kadar uzanan çizginin ölçümü.

♦ sıf. Bir yerin yöresinde olan yeri belirtir: Çevre köyler. Çevre okullar.

—Çevre ülkeler, iktisadi evrimi "merkez"e (ileri sanayi ülkelerine) bağlı olup, bu yüzden azgelişmişlikleri büsbütün keskinleşen ülkelerin tümünü belirtmek için gelişme iktisatçıları tarafından kullanılan terim.

—El sant. Çevrenin yazma çevre ve sırmalı çevre olmak üzere iki türü vardır. Yazma çevre, üzeri baskı tekniğiyle desenlendirilmiş tülbentten yapılır, günlük yaşamda başörtüsü, mendil olarak ya da boyuna bağlanarak kullanılır. Günümüzde artık yapılmayan sırmalı çevreler ise kenar süslemeleri ve işlemeleriyle başlı başına bir sanat yapıtı niteliğindedir. Altın ya da gümüş teller ve ipek iplikle işlenen bu çevrelerin en güzel örnekleri, Topkapı sarayı müzesi'ndedir.
Çevre işlemek ve kenarlarına dikilecek oyaları yapmak, XIX. yy. sonlarına değin evlerde ve saray yaşamında kadınların en büyük uğraşlarından biri olmuştur. Sekiz yaşına gelen kız çocukları, aile büyüklerinden ya da bu işte ustalaşmış bir kadından çevre işlemenin inceliklerini öğrenmeye başlarlardı. Her kızın çeyizinde, evleneceği kişiye söz kesiminde, nişanda ve düğünde armağan edeceği işlemeli çevreler bulunması gelenekti Çarşıda da işlemeli çevre yapan ya da yaptırıp dükkânında satan çok sayıda esnaf vardı. Özellikle XVI ve XVII. yy.'da yapılan sırmalı çevreler, türk el işlemeciliğinin en güzel örneklerinden sayılır.

—hukuk. 9 ağustos 1983 tarih ve 2872 sayılı Çevre k., tüm yurttaşların ortak varlığı olan çevrenin korunması, kırsal ve kentsel alanlarda arazinin ve doğal kaynakların en uygun bir biçimde kullanılması, su, toprak ve hava kirliliğinin önlenmesi için alınacak önlemleri düzenler. Yasaya göre, çevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi tüm gerçek ve tüzel kişilerin görevidir. Gerçekleştirilmesi planlanan kurum, kuruluş ve işletmeler, hukuk kurallarıyla öngörülen arıtma, tesis ya da sistemleri kurmakla yükümlüdürler. Arıtma tesis ya da sistemleri kurularak işletmeye hazır hale getirilmedikçe bunlara işletme ve kullanım izni verilmez. Her türlü atık ve artıkların arıtılması, uzaklaştırılması ya da zararsız hale getirilmesiyle yükümlü olan kuruluşlar da bu işlemlerin yerine getirilmesinde çevreye zarar vermeyecek önlemleri alırlar.

Çevre yasası'nda yazılı yasaklara aykırı hareket eden ya da yasayla belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen kurum, kuruluş ve işletmelere o yerin en büyük mülki amiri bu kurallara uyulması için yeteri kadar bir süre verir. Bu süre sonunda bunları yapmayan kurum, kuruluş ve işletmelerin faaliyeti süreli ya da süresiz olarak durdurulur.

—Tiyatro Çevre düzeni ya da çevre düzenlemesi özellikle öncü nitelikteki oyunlarda, klasik sahne dekorunun, sahne üzerinde bulundurulan eşya ve donatımın yerine geçen birkaç işlevi basit malzeme (kutular, bez yaygılar, kâğıt parçaları vb.) ile yapılan uygulamadır.

Çevre tiyatrosu
1930'dan sonra Ohlofov tarafından Rusya'da denenen çevre tiyatrosu düzeni, daha sonra ABD'de "Off-Broadway" adıyla anılan tiyatrolar tarafından da uygulanmıştır Çevre bakanlığı, çevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi için gerekli önlemleri almak ve uygulamak amacıyla 1991'de kurulan bakanlık. Ana hizmet birimleri: Çevre kirliliğini önleme ve kontrol, çevre koruma, çevresel etki değerlendirmesi ve planlama genel müdürlükleri; dış ilişkiler, finansman, çevre eğitimi ve yayın daire başkanlıkları.

Çevre tiyatrosu, İstanbul’da, Kocamustafapaşa'da Haşan Zengin adlı işadamının yaptırdığı tiyatro salonu. 1971- 78 arasında Metin Serezli-Altan Erbulak topluluğu, sonra Levent Kırca topluluğu ve başka topluluklar, 1985'ten beri ise Nejat Uygur tarafından kullanıldı.