Arama

Üçlü Birlik (Teslis) İnancı Nedir?

Güncelleme: 20 Ağustos 2013 Gösterim: 23.102 Cevap: 4
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
6 Eylül 2008       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
trinity10436326bf8

Hıristiyanlar üç Tanrı'ya mı inanırlar? Tanrı birdir derken Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un her birine nasıl Tanrı denilebilir? Hıristiyanların Tanrı'sının özelliği nedir?
Sponsorlu Bağlantılar

trinity"Gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin. Onları Baba ,Oğul ve Kutsal Ruh' un adıyla vaftiz edin." ( Mat. 28:19).

"Rab İsa Mesih'in lütfu, Tanrı'nın sevgisi ve Kutsal Ruh' un beraberliğ i hepinizle birlikte olsun." (2Kor. 3:14).

"Ruh bir, Rab bir...herkesin Tanrısı ve Babası birdir." (Ef.4:4-6) .

"Çeşitli ruhsal armağanlar vardır ama Ruh birdir. Çeşitli görevler vardır ama Rab birdir. Çeşitli etkinlikler vardır ama ... aynı Tanrı 'dır." (1K or.12:4-6 bkz. Yu.14:16, Mat.3:16-17, İbr.9:14, 1Pet. 1:1-2, Yah. 20-21).

Tanrı'nın bileşik birliğini Doğuş 1:26'da da görmekteyiz:

"Ve Allah dedi: Suretimiz de, benzeyişi miz de (çoğul), insan yapa lım (çoğul). Ve Allah insanı kendi suretinde yarat tı." (tekil).

İlk kilise babaların da öğretmiş olduğu gibi burada Tanrı, Oğlu İsa Mesih ve Kutsal Ruh'la konuşmaktadır. İsa Mesih de Yuhanna 14:23'te ‘Kim beni severse, sözümü tutar ve Babam onu sever ve BİZ ona GELİP yanında mesken tutarız.' demekle aynı ifade tarzını kullanmıştır. Şu ayetlerde yine aynı ifadeleri görürüz. Tek. 3:26, 11:7, 18:12, İş. 6:8 ve Yu. 14:16-17, 23. Baba, Oğul ve Kutsal Ruh arasında öyle bir birlik ve kaynaşım var ki, birinin eylemi bir diğerinin eylemi gibi tanıtılmaktadır. Örneğin; evren ve canlıların yaratılışı (Esin.4: 11, İbr.1: 10, Eyb.33:4), sonsuz yaşamın sağlanışı (1Yu.5:11, Yu. 10:28, 6:63), Mesih'in dirilişi (Elçi.2:24, Yu.2:19, 10:17, Rom.8:1).

İnanlılarda konut kurup, ruhsal armağanların dağılımı (Yu.14:16-17.23) ve diriliş (Yu.5: 21, 6:40, Rom. 8:11) gibi birçok olayların gerçekleşmesi aynı anda hem Baba'ya, hem Oğul'a hem de Kutsal Ruh'a atfedilmektedir. Ama bu eylemleri gerçekleştiren gerçekte kimdir? Baba mı, Oğul mu yoksa Kutsal Ruh mu? Bu sorun ancak bu üç şahsın tek bileşik bir Tanrılığı oluşturduğu kabul edilince çözümlenir.

Kutsal Kitap bizlere Rabbin "bir" olduğunu öğretir. Ama buna rağmen Kutsal Kitap, hem Baba'nın hem Oğul' un hem de Kutsal Ruh'un Rab olduğunu vurgular (Bkz.İbr.1:10, 2Pet.1:16, 2Kor. 3:16). Ama yine üç Rab değil bir tek Rab vardır. Kutsal Kitap yine Tanrı'nın bir olduğunu söylemektedir, fakat bunun yanında, yine hem Baba'nın hem Oğul'un hem de Kutsal Ruh'un Tanrı olduğunu vurgular, buna rağmen Baba, Oğul ve Kutsal Ruh, birbirlerinden bağımsız, üç allahlar heyeti (triteizm) değil bir ve tek Tanrılıktır. Bu derin gizi belki şu örnekle biraz açıklığa kavuşturabiliriz. Üç mum yakarak karanlık bir odaya girdiğinizi düşününüz. Karanlık odanın birden aydınlandığını göreceksiniz. Ama odada gerçekte kaç tane ışık oluşacaktır? Birbirinden ayrı üç mum ışığı mı, yoksa üç mumun kaynaşarak oluşturduğu tek bir ışık mı? Şüphesiz, üç mum olmasına rağmen odayı kaplayan ışık tek olacaktır. Bunun gibi Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un oluşturduğu Tanrılık da tek, bileşik bir Tanrılıktır. Yine bu gerçeği tek bir hüvviyet veya kimlik taşıyan üç kişiyle de örnekleyebiliriz.

Kutsal Kitap zaten Tanrı'nın birliğinden söz ederken, bu birliğin bileşik bir birlik olduğunu işaret eden özel bir İbranice ifade kullanmaktadır. Bu "ehad " terimidir. Mutlak birliği işaret eden kelime ise "yahid " dir. İşte Kutsal Kitap'ta Tanrı'nın birliğinden sözedilirken bu ilk "ehad" terimi kullanılmaktadır. Tekvin 2:24'te kadın ve erkeğin bir olmasından söz edilirken de aynı terim kullanılmaktadır. Açıktır ki kadın ve erkeğin oluşturduğu birlik bileşik bir birliktir, tek bir kişilik değil. Bunun gibi Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un oluşturduğu birlik de tek, bileşik bir birliktir.

Bunun yanında hemen belirtmeliyiz ki, tarihte Sabelliyanizm olarak bilinip Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un tek ve aynı şahsiyet olduğunu bildiren görüş de Kutsal Kitap'a aykırıdır. Bu görüşe göre Baba Tanrı üç farklı görünümde, üç rol oynayan tek bir varlıktır. O, hem Oğul'dur hem de Kutsal Ruh. Kutsal Kitap her ne kadar bu üç Tanrısal benliğin arasında sıkı ve derin bir birliğin var olduğunu belirtse de, gerçekte bunları birbirleriyle karıştırıp bunların bir ve aynı şahsiyet olduğunu öğretmez (Mat. 28:19, 27:46, Yu.14:12-16).

İsa Mesih, Yuhanna 14:16-17'de ‘ Ben de Baba 'dan dileyeceğim ve O, sonsuza dek sizinle birlikte olsun diye size başka bir Yardımcı, Gerçeğin Ruhunu verecek.' demekle Üçlü-Birlik'teki benlikleri birbiriyle karıştırmamıştır.



Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
HerHangiBiri - avatarı
HerHangiBiri
Ziyaretçi
20 Kasım 2008       Mesaj #2
HerHangiBiri - avatarı
Ziyaretçi
Athanasian İman Açıklaması


Sponsorlu Bağlantılar
Presbiteryen Kilisesinden Alıntıdır..

(1) Her kim kurtulacak ise, her şeyden önce, katolik inancı kabul etmelidir;

(2) Bu inancı bütünüyle ve yozlaştırmadan tutanlar dışında herkes şüphesiz ki, sonsuza dek yok olacaktır.

(3) ve Katolik İnanç şudur: Üçlübirlikte tek bir Tanrı’ya ve birlik içindeki Üçlüğe tapınırız;

(4) bu kişileri ne birbirine karıştır ne de özünü böleriz.

(5) çünkü Baba tek bir Kişidir, Oğul başka, Kutsal Ruh ise başka bir Kişidir.

Msn Demon Ancak Baba’nın, Oğul'un ve Kutsal Ruh'un Tanrısal özyapısı birdir görkemde eşit, yücelikte sonsuzdur.

(7) Baba nasıl ise, Oğul ve Kutsal Ruh da öyledir.

Msn Note Baba yaratılmamıştır, Oğul yaratılmamıştır, Kutsal Ruh yaratılmamıştır.

(9) Baba anlaşılmaz, Oğul anlaşılmaz, Kutsal Ruh anlaşılmazdır.

(10) Baba ebedi, Oğul ebedi, Kutsal Ruh ebedidir.

(11) Buna rağmen hepsi üç farklı ebedi değil, fakat tek bir ebedidir.

(12) Ne üç farklı "yaratılmamış" ne de üç farklı "anlaşılmaz" vardır, fakat tek bir "yaratılmamış" ve tek bir "anlaşılmaz" vardır.

(13) Aynı şekilde Baba her şeye kadir, Oğul her şeye kadir ve Kutsal Ruh her şeye kadirdir;

(14) Buna rağmen hepsi üç farklı "her şeye kadir" değil, tek bir ‘her şeye kadir’dir.

(15) Baba nasıl Tanrı ise, Oğul da Tanrı’dır ve Kutsal Ruh da Tanrı’dır;

(16) Buna rağmen bunlar üç farklı Tanrı değil, tek bir Tanrı’dır.

(17) Baba nasıl Rab ise, Oğul da Rab'dir, Kutsal Ruh da Rab'dir;

(18) Buna rağmen bunlar üç farklı Rab değil, tek bir Rab'dir.

(19) Hristiyan gerçeği uyarınca her kişinin ayrı ayrı Tanrı ve Rab olduğunu ikrar etme yükümlülüğü altında olmamızla birlikte;

(20) Katolik iman “üç farklı Tanrı ya da üç farklı Rab vardır” gibi bir ifadeyi kullanmamızı yasaklar.

(21) Baba hiçbir şeyden gelmemiştir; ne yaratılmış ne de doğurulmuştur.

(22) Oğul yalnızca Baba’dandır; ne oluşturulmuş, ne yaratılmıştır, fakat biricik Oğuldur.[1]

(23) Kutsal Ruh, Baba’dan ve Oğul’dandır; ne oluşturulmuş ne yaratılmış ne de doğurulmuştur[2] fakat Baba’dan ve Oğul’dan çıkmıştır.

(24) Böylece, üç tane değil, tek bir Baba vardır; üç Oğul değil tek bir Oğul, üç Kutsal Ruh değil, tek bir Kutsal Ruh vardır.

(25) Üçlübirlik’te hiç bir kişi diğerinden önce ya da sonra gelmez; hiç bir kişi diğerinden üstün ya da aşağı değildir.

(26) Ancak tüm üç kişi de aynı derecede sonsuz ve aynı derecede eşittir.

(27) Öyle ki, her şeyde, daha önce de söylendiği gibi, Üçlük’teki Birliğe ve Birlik’teki Üçlüğe tapınılmalıdır.

(28) Bu nedenle, kurtulacak olan kişi Üçlübirliği böyle düşünmelidir.

(29) Bundan başka, kişinin sonsuz kurtuluşu alması için Rabbimiz İsa Mesih’in beden almasına doğrudan inanması şarttır.

(30) Çünkü inandığımız ve ikrar ettiğimiz doğru iman Tanrı Oğlu Rabbimiz İsa Mesih’in hem Tanrı hem de insan olduğudur.

(31) [Oğul] Baba’nın özünden,

zamanın öncesinde Tanrı olarak var olan;

annesinin özünden insan olarak zaman içinde (bu dünyada) doğmuştur.

(32) Mükemmel Tanrı ve mükemmel insandır, düşünen bir cana ve gerçek bir insan bedenine sahiptir.

(33) Tanrısal özyapıya ait olması açısından Baba ile eşit, insan olması açısından O’ndan aşağıdadır.

(34) Tanrı ve insan olmasına karşın, iki farklı Mesih değil, fakat tek bir Mesih’tir.

(35) Tanrısal özyapının ete ve kemiğe dönüşmesi ile değil, fakat Tanrı’nın insanlığı giyinmesiyle tekdir [tek bir Mesih’tir].

(36) Tümüyle tektir, [Tanrısal] özlerin karışmasıyla değil, tek bir kişinin birliğiyledir.

(37) düşünebilen can ve beden olarak tek bir insandır, bu yüzden de Tanrı ve İnsan olarak tek bir Mesih’tir.

(38) Bizim kurtuluşumuz için acı çekmiş, cehenneme inmiş, üçüncü gün ölümden tekrar dirilmiş,

(39) göğe yükselmiş, her şeye kadir Baba Tanrı’nın sağında oturmuş

(40) oradan ölüleri ve dirileri yargılamak için gelecektir.

(41) O geldiğinde bütün insanlar [ölümden] bedenleri ile tekrar dirilecek

(42) ve yaptıkları [işler] için hesap verecektir.

(43) İyilik edenler sonsuz yasamı kazanacak, kötülük edenler ise sonsuz ateşe düşecekler

(44) Bu Katolik imana sağlam bir şekilde inanmayan bir kimse kurtulamayacaktır.



[1] Orijinal metin Latince olarak yazılmış olup buradaki ifade tam olarak şudur: Filius a Patre solo est non factus, nec creatus, sed genitus. “Genitus” kelimesi Eski Ahit’in Septuagint (YETMİŞLER) tercümesinde ve Yeni Ahit’te “γενους” (genous) olarak geçer. Aziz Yuhanna bu kelimeyi kullanırken “mono” önekini kullanarak Mesih’in eşsizliğini ve tekliğini güçlü bir şekilde vurguladı (Yuhanna 1:14, 18). Eski Ahitte İsa Mesih’i tipleyen bir kişilik olan İshak “İbrahimin biricik Oğlu” olarak geçer. Ancak İbrahim’in Ketura’dan 6, Hacer’den 1 oğlu vardır. Yani İshak, İbrahimin tek oğlu değildir. Tanrı ve İbrahim arasındaki antlaşma İshak soyu ile devam edeceğinden, İshak da sembolik olarak kurban edilen tek oğul olduğundan eşsizdir (Tekvin 22:2). “Seçilmiş Olma, Yüksek Bir Pozisyona Sahip Olma, Ayrıcalıklı Olma” anlamında bu kelime kullanıldığı için Antlaşmasal Kişilikler “Genitus” kelimesi ile ifade edilir (Mezmur 89:27 [Davut için] ). Çıkış 4:21-23 ayetlerinde ise Tanrı bütün İsrail halkını tek bir kişi gibi görür, çünkü hepsi de İbrahim’le yapılan antlaşmanın çocuklarıdır ve İsrail halkının tamamından Tanrı’nın “ilk oğlu” olarak bahsedilir.

[2] Orijinal Latince metindeki “nec genitus” kelimesi “doğurulmamış” anlamında tercüme edilmiştir. Bu kelime “doğmak” filinden gelmektedir. Böylece “doğurulmamış” yani “yaratılmamış” anlamı çıkmaktadır. Bu konuda daha fazla bilgi için Kutsal Üçlü birlik sırrını anlatan kitaplara bakınız. Kutsal Kitap’ın Kutsal Üçlübirlik doktrini bir sır olup bu şekilde kabul edilmelidir (Yuhanna 14:26; 16:7).
ispermecet - avatarı
ispermecet
Ziyaretçi
13 Aralık 2008       Mesaj #3
ispermecet - avatarı
Ziyaretçi
Oğul, babanın sağında oturur. Yani baba ve oğul var, bir de Ruhülkudus yani kutsal ruh var.
Oğulun babanın sağında oturması, Zeusun çok sevdiği oğlu Hermes'in onun sağında oturmasından alıntıdır.
İsa yaşamı boyunca kendisinin peygaber olduğunu hiç söylememiş bir yahudi rabbisi, haham.
Onun ölümünden sonra Hıristiyanlık dini oluşturulurken isanın ölümünün 50. günü (paskalaya) Kutsal ruhun havarilerin gönlünde belirip onun ölmediğini sağında oturduğunu söylemesi kafalara sokulmuş. Tanrı oğlu olması ise yine eski mitlerden alıntı. Apollonun bir ölümlü kadından olma oğlu Apollonius hikayesinden, o da Zeus'un ölümlüden oğlu Hercules'ten alıntıdır.
Diğer hikayelerin çoğunluğu da ermiş kişi kabul edilen İsa ile yakın tarihlerde yaşamış Tyanalı Apollonius'a ait söylentiler. Bunların içinde 12 havariden, 7 uyuyanlara, körlerin gözünü açması, cüzzamlıları iyileştirmesi, ölüyü diriltmesi dahil. Yani İsa'dan daha önceki hikayeler ona yüklenmiş.

Ama iyi geliştirmişler 2.5 milyar insan bunlara inanıyor. Ya geriye kalan 4.5 milyar nelere inanıyor? Msn Cry
HerHangiBiri - avatarı
HerHangiBiri
Ziyaretçi
13 Aralık 2008       Mesaj #4
HerHangiBiri - avatarı
Ziyaretçi
TEK TANRI, ÜÇ KİŞİLİK

Tanrı’ya Baba diye seslenme düşüncesi nasıl oluştu? Kutsal Kitap’ın bu üçlü kişiliğe ilişkin neler söylediğine bakalım.

Üçlü birlik anlayışı yalnızca Hıristiyan inancında vardır. Bu kavramı anlamak zordur. Dolayısıyla Kutsal Kitap’ta açıklanan sınırsız Tanrı’ya yaklaşırken, sınırlı insanlar olarak son derece alçakgönüllü bir tutumumuz olmalıdır. Bu konudaki sınırlı bilgimiz, Tanrı’ya ilişkin hiçbir şey bilmediğimiz anlamına gelmez. Tanrı, kendisini kişisel olarak tanıyabilmemiz için yeterince açıklamada bulunmuştur. O’nu tanımanın sınırı yoktur.

Her ne kadar Kutsal Kitap’ta ‘üçlü birlik’ terimi geçmese de kavram olarak görülmektedir. Kutsal Yazı Baba’nın (Matta 11:25), Oğul’un (Romalılar 9:5) ve Kutsal Ruh’un (Elçilerin İşleri 5:3-4) Tanrı olduğunu öğretir.

Kısacası üçlü birlik, tek Tanrı’da üç ayrı kişilik anlamına gelmektedir. Hıristiyanlıktaki tek Tanrı inancı, Eski Antlaşma’ya dayanmaktadır. Yasanın Tekrarı 6:4’de şöyle yazılıdır:

‘Dinle, ey İsrail! Tanrınız Rab tek Rab’dir’.

Şema diye bilinen bu sözler, her zaman İsrail’in en büyük ikrarı olmuştur. Birçok yerel tanrılarla kuşatılmış olan eski İsrailliler için bunun daha büyük bir önemi vardı. Yahudiler, tarih boyunca zaman zaman bu sahte tanrılara tapındılar. Tanrı bu günah yüzünden onları Eski Anlaşma boyunca sıkı bir şekilde terbiye etti. İsa da Markos 12:29’da Şema’yı onaylamıştır.

TEK TANRI

Tanrı’nın tek olması, özde ve doğada ‘eşsiz’ olması demektir. Her üç kişilik de – Baba, Oğul ve Kutsal Ruh – aynı sınırsız ve yaratılmamış varlığın özüne sahiptir. Ancak Tanrı’nın çeşitlere ya da kısımlara ayrılmış olmadığını vurgulalmalıyız. Yani üç ayrı tanrıdan söz etmiyoruz. Aynı özü paylaşan üç kişilikten söz ediyoruz.

Tanrı’nın tek olması, üç kişiliğin daima yetkin bir beraberlik ve uyum içinde olduğunu gösteriyor. Kişiliklerin hepsinin düşüncesi, isteği ve karakteri birdir. Yuhanna 8:28’de İsa şöyle diyor:

‘Kendiliğimden hiçbir şey yapmadığımı, ama tıpkı Baba’nın bana öğrettiği gibi konuştuğumu anlayacaksınız.’

ÜÇ KİŞİLİK

Üçlü birlik öğretisi Eski Antlaşma’da açıkça verilmez. Yaratılış 1:1-3’te şöyle yazılıdır:

‘Başlangıçta Tanrı yeri ve göğü yarattı. Yer boştu, yeryüzü şekilleri yoktu; engin karanlıklarla kaplıydı. Tanrı’nın Ruhu suların üzerinde dalgalanıyordu. Tanrı, ‘Işık olsun’ diye buyurdu ve ışık oldu.’

Tanrı’nın Ruhundan Yaratılış 1:2’de söz ediliyor. Daha sonra Yaratılış 1:26’da Tanrı’dan söz edilirken çoğul zamir kullanılıyor:_

'İnsanı kendi suretimizde, kendimize benzer yaratalım.’

Bazı kişiler üçlü birlikte üç ayrı kişiliğin olmadığını, tek Tanrı’nın farklı yerlerde ve farklı biçimlerde göründüğünü söyleyebilirler. 'Tanrı bazen Baba, bazen Oğul, bazen de Kutsal Ruh olarak görünüyor’ diyebilirler. Ne var ki, üçlü birliğin kişilikleri arasındaki konuşmalar ve dualar, hepsi de Tanrı olan üç ayrı kişiliği gözler önüne sermektedir. Örneğin Yuhanna 17, Oğul’un Baba’ya sunduğu bir duayı tanımlamaktadır. Romalılar 8:26 ve 8:34’e göre hem Ruh hem de Oğul, kutsallar için Baba’ya dua etmektedir.

Üçlü birlik, en açık şekilde İsa’nın vaftiz buyruğunda görülebilir:

'Oğul ve Kutsal Ruh a Onları Baba, dıyla vaftiz edin’ (Matta 28:19).

2.Korintliler 13:14’te Pavlus şöyle diyor: ‘Rab İsa Mesih’in kayrası, Tanrı’nın sevgisi ve Kutsal Ruh’un paydaşlığı hepinizle birlikte olsun.’

Kutsal Yazı’ya göre üçlü birliğin kişilikleri arasında bir düzen vardır.Yetki ve bağımlılık söz konusudur. Oğul Baba’ya bağımlıdır (Yuhanna 5:19); Kutsal Ruh da Oğul’u yüceltmek amacıyla gönderilmiştir (Yuhanna 15:26; 16:13-14). İsa’nın Baba’ya bağımlı olması, Tanrı’nın bile kendi başına hareket etmediğini göstermektedir. O halde Tanrı’ya bağımlı olmamız istendiği zaman, aslında bizden Tanrı’nın yapmadığı bir şey beklenmiyor.

Üçlü birliğin kişilikleri arasında işlev farkı da vardır. Tanrı’nın bütün işlevleri üç kişilik tarafından yerine getirilmektedir. Ama genellikle yaratılış Baba’ya, kurtuluş Oğul’a, kutsal kılma ise Kutsal Ruh’a bağlıdır.

Üçlü birlik öğretisi imanlılara birçok ders verir. Üçlü birlik; yaşam doluluğunu, sonsuz ilişkileri, asla bitmeyecek olan bir beraberliği yansıtır.Tanrı’nın beraberlikte bulunmak için insanlara gereksinimi yoktur; ama yine de bizi beraberliğe davet etmektedir. Üçlü birlik aynı zamanda evrendeki birliği ve çeşitliliği anlamamız için de temel oluşturur. Tanrı’nın doğasında bir çeşitlilik varsa bu, evrene de yansıyacaktır.

Son olarak üçlü birlik aile yaşamı ve insan ilişkileri için bir örnek oluşturur. Baba her zaman Oğul’u sevmiştir. Oğul Baba’yı yüceltir, Kutsal Ruh Oğul’u yüceltir ve bu böyle devam edip gider. Sevecen bir ailenin neye benzediğini görmek için üçlü birliğe bakmamız yeterlidir.
_EKSELANS_ - avatarı
_EKSELANS_
Kayıtlı Üye
20 Ağustos 2013       Mesaj #5
_EKSELANS_ - avatarı
Kayıtlı Üye
Teslis (Üçleme)
MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi

190px Holy Trinity Column   top
Kutsal Teslis; solda oğul (İsa), sağda baba, yukarda ise kutsal ruh


Teslis, Arapça kökenli bu sözcük (Ar. تَثْلِيثٌ; fakat dînî kavram olarak ثالُوثٌ kelimesi kullanılmaktadır.) Hristiyan inancındaki üçleme. Türkçede Teslis adının yanı sıra Üçleme[kaynak belirtilmeli] veya Kutsal Üçlük[kaynak belirtilmeli] olarak da çevirilir, üç ilahî varlığı içeren akideleri tanımlayan bir ifadedir. Farklı din ve mitolojilerde farklı kökenlere, özelliklere ve anlayışlara sâhip farklı teslisler bulunmakta ve bunların çoğunun kendi bütünlüklerinde özel isimleri vardır. Hint din ve mitolojisindeki 'Trimurti' gibi. Bugün Türkçede 'teslis' dendiğinde sıklıkla Hıristiyanlıktaki 'Teslis' akla gelse de, daha genel bir anlama sahiptir. Hıristiyanlık inancında Baba, Oğul (İsa) ve Kutsal Ruh (Ruh-ul Kuds)'dan meydana gelen Tanrı kavramıdır.
Teslislere şu an varlığını sürdüren inanç sistemlerinde rastlandığı gibi (örneğin Hinduizm ve Hıristiyanlık), bugün var olmayan antik dinî inanç ve mitolojilerde de rastlandığı olur. Teslislerin ortak bir geçmiş kültürü işaret ettiğine dair çeşitli hipotezler olsa da, bunların hiçbirisi kabul edilen bilimsel kuramlar değildir. Bununla birlikte arkeolojik ve tarihî bulgular komşu kültürlerde bulunan veya aynı topraklarda ardışık dönemlerde ikamet etmiş topluluklardaki teslislerin arasında bir benzerlik, etkileşim ve belki nedensel bağlantı olabileceğini düşündürmüştür.
Hristiyan teolojisine göre bu üçlü birlik birbirinden ayrılmaz ve tek bir Tanrı'nın birbirini tamamlayan farklı yansımaları olarak görülür. Bu açıdan monoteist teoloji çizgisindedir. Diğer İbrahim çıkışlı tektanrılı dinler (İbrahimî dinler) Yahudilik ve İslâm ise teslis inancını reddeder.

Tarihçesi

Teslisteki teslis, kişiler (hypostasa) ve cevher gibi kavramlar İncil'de yoktur. Bu doktrine temel olarak gösterilen bazı İncil âyetleri vardır. Mesela İsa'nın İncil'de havarilerine dini yayma emrini içeren
“ Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin; onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruhun adıyla vaftiz edin. (Mt 26, 19) „
ayetine dayanmaktadır. Ama "İsa şöyle karşılık verdi: «En önemlisi şudur: `Dinle, ey İsrail! Tanrımız olan Rab tek Rab'dir."(Mar12:29) ayetine hristiyan alimleri net bir açıklama getiremez. Yunancadan gelen trias kelimesini Baba, Oğul ve Kutsal Ruh için ilk kez kullanıldığını M.S. 2. yüzyılın ikinci yarısında Hristiyanlığın savunucusu Atina'lı Atenagoras'da görüyoruz.
“ Onlar [Hristiyanlar] Tanrı'yı ve Kelimetullâh'ı, Oğul'un Baba'yla birliğini, ortaklığını, Rûh'un ne olduğunu, bu teslisin, yâni Rûh'un, Oğul'un ve Baba'nın birliğini ve bunların üçünü birbirinden neyin ayırdığını bilirler. „


407px Hendrick van balen Holy trinity
The Holy Trinity(Kutsal Teslis) flamen Hendrick van Balen'nın eseri



441px Egypte louvre 066
Mısır Teslisi; sağda Horus, ortada Osiris ve solda İsis

Batı kilisesinde teslis kelimesi, bu yazıdan birkaç onyıl sonra Tertullianus tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bunun için Latincedeki tres (üç) ve unitas (birlik) kelimelerinden yeni bir kelime olan trinitası üretmiştir. Hukukçu olan Tertulianus, iş hayâtındaki kavramları dîne aktararak Roma Hukûku'ndan alınmış ifâdeleri dîne almıştır. Baba, Oğul ve Kutsal Ruh için personae (şahıslar - hukuktaki taraf için kullanılmaktadır), üçünün birliği için substantia (cevher) kelimeleri gibi. O zaman dînî kavramlara eklenen bu kelimelerle Hristiyan teslîsi ifâde edilecek olursa Tanrı cevherde birdir, fakat monarchia, yâni hükmetmede üç şahıs vardır. Bugünkü Avrupâi dillerde persona ile karıştırılmaması için personae yerine Yunancadan alınan hypostasa (gerçek, huy, varlık, kişisel tabiat) kelimesi tercih edilmektedir.
Târihte Hrisityan İncili'ni kabul eden cemaatlerin çoğu, teslis doktrinine uymuşlardır. Hem batılı (katolik ve protestanlar), hem de doğulu (ortodoks, monofizit ve nestoriyen) kiliselerin hepsi, M.S. 4. yüzyılın sonundan îtibâren teslisi savunmuşlardır.
Hıristiyanlık içinde de teslis inancını reddeden ve Îsâ'nın hem tanrısal, hem de insânî doğasına karşı çıkan akımlar, târih boyunca ortaya çıkmıştır. Bu akımları ortaya çıkaran önemli felsefî akım Kuzey İtalya'dan gelen aydın dönem Hümanizm'dir. Bu yeni düşünce akımıyla Bunlardan bazı mezhepler şunlardır:
  • Hür İncil Cemaati
  • Hristiyan Bilimi
  • Mormonlar
  • Sosinianizm
  • Tanrı'nın yedinci gününün cemaati,
  • Üniteryanizm
  • Yehova Şâhitleri
Ayrıca teslisi kabul eden dînî cemaatlerde bu doktrine karşı tek tük de olsa bu cemaatlerin din adamlarınca incille bağdaşmadığı görüşleri ileri sürülmüş ve sürülmektedir. Meselâ Alexander Hislop, Adolph Ernst Knoch veya Karl-Heinz Ohlig gibi.

Teslisin çeşitleri

Değişik zaman ve dînî sistemlerdeki teslisler şunlardır:
  • Bâbil geleneği:
Birinci üçlük: Anu (Gök tanrısı), Enlil (Yer, hava ve fırtına tanrısı), Ea (Irmaklar tanrısı).İkinci üçlük: Sin (Ay tanrısı), Şamaş (Güneş tanrısı), İştar (Bereket tanrıçası - Tammuz'un eşi-sevgilisi)Şeytan üçlüğü: Labartu - Labazu - Ahatsu,
  • Guatemala geleneği: Bitol – Alom - Quhalom,
  • Kelt geleneği: Teutates - Taranis - Esus,
  • Peru geleneği: Paçakamak - Kon - Virakoça,
  • Eski Mısır geleneği: İsis – Osiris – Horus,
  • Dogon geleneği: Nommo die-nommo tityayne-o nommo,
  • Hitit geleneği: Teshup - Hepatu - Sharruma,
  • İndo-aryen geleneği: Mitra – İndra – Varuna,
  • Mitanni geleneği: Mitrassil – İndar – Uruvanassel,
  • Sabiî geleneği: Hibil - Şitil - Anuş,
  • Etrüsk geleneği: Tinia - Uni - Minerva,
  • Grek ezoterizmi: Phanes - Ouranos - Kronos,
  • Grek mitolojisinde Silene (Selene) - Hekate - Artemis,
  • Eski İran’ın Ehli Hak geleneği: Güneş’in efendileri olan üç kardeş ilah,
  • Orta Asya geleneği:Gök Tanrı-Kara Han-Ülgen,
  • Bektaşi/Alevî geleneği: Hak-Muhammed-Ali,
  • Sümer ve İskandinav tradisyonlarında ve neo–platonizm’de de bu tür üçlü ilah gruplarına rastlanır.

Benzer Konular

11 Nisan 2013 / ZİYYARETTÇÇİİ Soru-Cevap
6 Temmuz 2010 / OZLEM MUTLUER Soru-Cevap
13 Şubat 2016 / Baturalp X-Sözlük
9 Temmuz 2015 / Safi X-Sözlük
9 Ağustos 2015 / Safi X-Sözlük