Sabahattin Kudret Aksal

Sponsorlu Bağlantılar

25 Mart 1920’de İstanbul’da doğdu. 19 Nisan 1993’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. 1937'de Özel Işık Lisesi'nden mezun oldu. 1943'te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi. 1943-1948 arasında İstanbul'da çeşitli liselerde felsefe dersleri verdi. 1940'da kısa bir süre iş müfettişliği yaptı. İstanbul Konservatuvarı Müdürlüğü, belediye yazı işleri müdürlüğü, belediye iktisat müfettişliği görevlerinde bulundu. 1961'de Şehir Tiyatrosu Müdürü oldu. Belediye Konservatuarı Estetik Ve Psikoloji öğretmenliğinden emekli oldu. İlk şiiri 1938’de Varlık dergisinde, ilk öyküsü 1940’ta Küllük dergisinde çıktı. İlk oyunu Evin Üstündeki Bulut 1948’de oynandı. 1940'lardaki yeni edebiyat hareketi içinde yer aldı. Günlük yaşamın, küçük ayrıntıların avareliklerin şairi oldu. Cahit Sıtkı Tarancı etkisiyle hece vezni ve uyak kullandığı ilk dönem şiirlerinden sonra Garip akımı ve Orhan Veli'ye yakınlaştı. 1976 sonrasında ise yalınlığı elden bırakmadan dilde derinlik arayışına başladı. Uyak tekrar şiirinin köşetaşı oldu. Bu dönemde Garip'ten de uzaklaşıp İkinci Yeni havasına girdi. Kendisine özgü bir biçimde insan-doğa ilişkisine felsefe düzleminde yaklaştı. Şiirlerinde kent insanlarının gündelik ilişkilerini, saçmalıklarını, çatışmaya varan tartışmalarını ele aldı. Öykü ve oyunlarında ise psikolojik öğeleri ve biçim arayışlarını öne çıkardı. Çeviriler ve sanat üzerine yazılar da yayınladı.


ESERLERİ

ŞİİR:
Şarkılı Kahve (1944)
Gün Işığı (1953)
Duru Gök (1958)
Bir Sabah Uyanmak (1962, ilk iki kitabın birlikte basımı)
Elinle (1962)
Eşik (1970)
Çizgi (1976)
Şiirler (1979, toplu şiirler)
Zamanlar (1982)
Bir Zaman Düşü (1984)
Şiirler (1988, toplu şiirler)
Buluşma (1990)
Batık Kent (1993, ölümünden sonra, son şiirleri)

ÖYKÜ:
Gazoz Ağacı (1954)
Yaralı Hayvan (1956, yeni öykülerle birlikte toplu basım: 1983)

OYUNLAR:
Evin Üstündeki Bulut (oynanışı: 1948)
Şakacı (1952)
Bir Odada Üç Ayna (1956)
Tersine Dönen Şemsiye (1958)
Kahvede Şenlik Var (1966)
Kral Üşümesi (1970)
Bay Hiç - Sonsuzluk Kitabevi (1981)
Önemli Adam (1983)

DENEME:
Geçmişle Gelecek (1978)
Ayrıca, Paul Éluard ve Charles Baudelaire’den şiirler çevirdi

ÖDÜLLERİ
1955 Sait Faik Faik Armağanı Gazoz Ağacı’yla (Haldun Taner ile haylaştı)
1957 Türk Dil Kurumu Ödülü Yaralı Hayvan ile
1965-1966 Ankara Sanatsevenler Derneği ödülü Kahvede Şenlik Var ile
1980 Yeditepe Şiir Ödülü Şiirler ile
1980 ve 1987 Avni Dilligil Tiyatro ödülleri
1985 ENKA Öykü Ödülü "Vav'lar" ile
1990 Sedat Simavi Ödülü
1990 Kültür Bakanlığı Tiyatro Onur Ödülü
1992 Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü

SABAHATTİN KUDRET AKSAL, Türk şair, oyun yazarı (İstanbul 1920). İstanbul Üniversitesi edebiyat fakültesi felsefe bölümü'nü bitirdi. İstanbul'da çeşitli liselerde felsefe öğretmenliği yaptı. Çalışma bakanlığımda müfettiş olarak çalıştı İstanbul Belediye konservatuvarı’nın, daha sonra Şehir tiyatrolarının müdürü oldu. Belediyede yazı işleri müdürlüğü yaptı. Belediye konservatuvarı öğretmenliğinden emekli oldu. Büyük kentte aydın bir delikanlının avare yaşantısından izler taşıyan, yaşama sevincini, küçük insanın serüvenini, sevgiyi, bulunduğü çevrenin dışına çıkma özlemini, doğayı konu edinen şiirleriyle (Şarkılı kahve [1944], Gün ışığı [1953], Duru gök [1958]) tanındı. Daha sonraki şiirlerini biçimsel denemeler, özellikle zaman tema’sıyla ilgili felsefe yorumları, insanın evrenle ilişkisi üzerine görüşler besledi: E/»ı/e (1962), Bir sabah uyanmak (1962), Eşik (1970), Çizgi (1976), Zamanlar (1982), Bir zaman düşü (1984). Toplu şiirlerini derleyen yapıtı (Şiirler [1979]) Yeditepe şiir armağanını kazandı (1980). Sokaktaki adamın sıradan davranışlarını, günlük yaşamı, özellikle ilk şiirlerinde canlanan avare aydının bakış açısını yansıtan öyküler (Gazoz ağacı [1955 Sait Faik hikâye armağanı'nı kazandı], Yaralı hayvan [Türk dil kurumu 1957 sanat armağanı'nı kazandı]) yazdı. Kökeni Aristoteles’in bakışım, düzen, uyum, sınırlılık gibi ilkelerine dek inen sanat görüşü, değerlendirmeleri, şiir anlayışı, Geçmişle gelecek (1978) kitabındaki deneme- lerindedir. Yazar Evin üstündeki oda (1948) ile başlayan oyun türündeki yapıtlarını, Şakacı (1950), Tersine dönen şemsiye (1958), Kahvede şenlik var (1965- Ankara Sanatseverler derneği ödülü) gibi ürünlerle sürdürdü. Bu oyunlar yer yer soyutlamalara, akıl sınırını zorlayan öğelere, alegorik anlatıma da yer vererek, kendi çıkış yolunu arayan orta sınıf aydınını konu edinir. Genellikle şiirsel bir anlatım yolu kullanır. Bay hiç (1980), Sonsuzluk kitabevi (1980), Önemli adam (1983) gibi oyunlarında ise dramatik olayları, ruhsal çözümlemelere girişerek sergiler. Buluşma (şiir, 1990) ile Sedat Simavi vakfı 1990 Edebiyat ödülü’nü kazandı.