Abdurrahim Kühni Dede
VIP MsXTeam
ABDURRAHİM KÜNHÎ DEDE (1769-1831)
Yenikapý Mevlevîhanesi þeyhlerinden Kütahyalý Seyyid Ebu Bekir Dede'nin üçüncü oðludur. 1769 yýlýnda doðmuþtur. Henüz altý yaþýnda iken babasýný kaybeden Abdürrahim Efendi, büyük aðabeyi Ali Nutkî Dede'nin himayesinde ve Yenikapý Mevlevîhanesi'nde yetiþmiþtir. Mevlevihane'nin kurallarýna (adab ve erkanýna) uygun olarak çilesini çýkarýp (Dede) olan Abdürrahim Künhî Dede, genç yaþýnda, musikide olduðu gibi edebiyatta ve ledün ilminde (Allah sýrlarýndan ve niteliklerinden bahseden bilim) de üstatdý. Galata Mevlevîhanesi kudümzenbaþýsý ve deðerli musikiþinas Derviþ Mehmed ile Ferahfeza ve Vech-i arazbar makamlarýnýn yaratýcýsý kudretli bestekar ve çok deðerli musahib Vardakosta Seyyid Ahmed Aða, Abdürrahim Künhî Dede'nin yetiþtirdiði en seçkin öðrencileridir. Devrin padiþahý ve büyük bir bestekar olan III. Selim, Yenikapý Mevlevîhanesi kudümzenbaþýsý Abdürrahim Künhî Dede'yi Enderün'a almak istemiþse de, bu dergahýn þeyhi ve Künhî Dede'nin aðabeyi olan Ali Nutkî Dede, padiþahýn bu arzu suna karþý koymuþ ve ermiþ kiþilerin kendile-rine has kudretiyle kardeþine öyle bir nazar etmiþtir ki, Künhî Dede, sekiz yýl kadar cezbe (tarikata baðlý kiþilerin kendilerinden geçme hali) halinde kalmýþtýr. Bu sebeple de padiþah kendisini saraya almaktan vazgeçmiþtir.
Cezbe halinde bulunmuþ olmasý sebebiyle Künhî Dede'yi (Meczüb) yani, deli sayanlar olmuþtur, iþte bu sýralarda Künhî Dede 22 yaþlarýndadýr ve Mevlevî musikisinin en güzel örneklerinden biri olan ve birinci selammm ilk dörtlüðü:
Men aþýk-ý an husnem aþkesti münacatem
Ez savmaa birunem der küy-i harabatem Men bende-i sultanem sýýltan-i cihan banem
Yenikapı Mevlevîhanesi şeyhlerinden Kütahyalı Seyyid Ebu Bekir Dede'nin üçüncü oğludur. 1769 yılında doğmuştur. Henüz altı yaşında iken babasını kaybeden Abdürrahim Efendi, büyük ağabeyi Ali Nutkî Dede'nin himayesinde ve Yenikapı Mevlevîhanesi'nde yetişmiştir. Mevlevihane'nin kurallarına (adab ve erkanına) uygun olarak çilesini çıkarıp (Dede) olan Abdürrahim Künhî Dede, genç yaşında, musikide olduğu gibi edebiyatta ve ledün ilminde (Allah sırlarından ve niteliklerinden bahseden bilim) de üstatdı. Galata Mevlevîhanesi kudümzenbaşısı ve değerli mu*****inas Derviş Mehmed ile Ferahfeza ve Vech-i arazbar makamlarının yaratıcısı kudretli bestekar ve çok değerli musahib Vardakosta Seyyid Ahmed Ağa, Abdürrahim Künhî Dede'nin yetiştirdiği en seçkin öğrencileridir. Devrin padişahı ve büyük bir bestekar olan III. Selim, Yenikapı Mevlevîhanesi kudümzenbaşısı Abdürrahim Künhî Dede'yi Enderün'a almak istemişse de, bu dergahın şeyhi ve Künhî Dede'nin ağabeyi olan Ali Nutkî Dede, padişahın bu arzu suna karşı koymuş ve ermiş kişilerin kendile-rine has kudretiyle kardeşine öyle bir nazar etmiştir ki, Künhî Dede, sekiz yıl kadar cezbe (tarikata bağlı kişilerin kendilerinden geçme hali) halinde kalmıştır. Bu sebeple de padişah kendisini saraya almaktan vazgeçmiştir.
Künhî mahlasıyla şiirler de yazan Abdürrahim Künhî Dede'nin Yenikapı Mevlevîhanesi kudümzenbaşılığından şeyhliğine geçmesi ağabeyinin oğlu olan Recep Hüseyin Hüsnü Dede'nin (Nasır Abdülbakî Dede'nin oğlu) dokuz yıl şeyhlikte bulunduktan sonra 1830 yılı ramazanında ölmesi üzerine olmuştur. Künhî Dede 25 Mart 1830 yılında şeyh olmuş ve iki yıla yakın şeyhlikte bulunduktan sonra 1831 yılında ölmüş ve dergahın türbesine gömülmüştür.
.
Sponsorlu Bağlantılar
Cezbe halinde bulunmuþ olmasý sebebiyle Künhî Dede'yi (Meczüb) yani, deli sayanlar olmuþtur, iþte bu sýralarda Künhî Dede 22 yaþlarýndadýr ve Mevlevî musikisinin en güzel örneklerinden biri olan ve birinci selammm ilk dörtlüðü:
Men aþýk-ý an husnem aþkesti münacatem
Ez savmaa birunem der küy-i harabatem Men bende-i sultanem sýýltan-i cihan banem
Zan dem ki ruhaþ dîdem þuride vü hayranem ile baþlayan Hicaz makamýndaki Ayîn-i Þerîfini bestelemiþtir (1790). Bu kýt'anýn açýklamasý þudur:
"Ben o güzel yüzün aþýkýyým, benim münacaatým aþkadýr.Ben Sultanýn kuluyum, cihanýn sýðýndýðý Sultanýn kuluyum. Yüzünü gördüðüm andan beri çýlgýn bir aþýðým, hayraným..."
Nühüft makamýndan bestelediði Ayîn ise unutulmuþtur. Anberefþan makamým terkîb etmiþ ve bu makamdan bir peþrev ile saz semaîsi bestelemiþtir. Abdürrahim Künhî Dede'nin bestekarlýðý hakkýnda merhum neyzen Halil Can bey, þunlarý söylemiþtir:
"Böyle dört ucu ma'mür bir bestekarýn daha baþka eserleri olmasý lazým ise de ya unutulmuþ veyahut da baþka bir isimle kaydedilmiþtir. Bu meyanda (Þeyda Hafýz) 'ýn ismi düþünülebilir, çünkü onun ismi (Þeyda Abdürrahim Dede)' dir.
Belki onun namýna tebdil-i mevkî etmiþtir, þimdilik bu hususda kat'î ifade kullanmaða ilmî imkan göremiyorum.
Künhî mahlasýyla þiirler de yazan Abdürrahim Künhî Dede'nin Yenikapý Mevlevîhanesi kudümzenbaþýlýðýndan þeyhliðine geçmesi aðabeyinin oðlu olan Recep Hüseyin Hüsnü Dede'nin (Nasýr Abdülbakî Dede'nin oðlu) dokuz yýl þeyhlikte bulunduktan sonra 1830 yýlý ramazanýnda ölmesi üzerine olmuþtur. Künhî Dede 25 Mart 1830 yýlýnda þeyh olmuþ ve iki yýla yakýn þeyhlikte bulunduktan sonra 1831 yýlýnda ölmüþ ve dergahýn türbesine gömülmüþtür. Ölümüne düþürülen iki tarih mýsra'ýný kaydediyoruz.
Mahv oldu aþk-ý Hak 'dan, Abdürrahim Efendi (1247)
Abdürrahim Efendi pîrana hemdem oldu. (1247)
"Ben o güzel yüzün aþýkýyým, benim münacaatým aþkadýr.Ben Sultanýn kuluyum, cihanýn sýðýndýðý Sultanýn kuluyum. Yüzünü gördüðüm andan beri çýlgýn bir aþýðým, hayraným..."
Nühüft makamýndan bestelediði Ayîn ise unutulmuþtur. Anberefþan makamým terkîb etmiþ ve bu makamdan bir peþrev ile saz semaîsi bestelemiþtir. Abdürrahim Künhî Dede'nin bestekarlýðý hakkýnda merhum neyzen Halil Can bey, þunlarý söylemiþtir:
"Böyle dört ucu ma'mür bir bestekarýn daha baþka eserleri olmasý lazým ise de ya unutulmuþ veyahut da baþka bir isimle kaydedilmiþtir. Bu meyanda (Þeyda Hafýz) 'ýn ismi düþünülebilir, çünkü onun ismi (Þeyda Abdürrahim Dede)' dir.
Belki onun namýna tebdil-i mevkî etmiþtir, þimdilik bu hususda kat'î ifade kullanmaða ilmî imkan göremiyorum.
Künhî mahlasýyla þiirler de yazan Abdürrahim Künhî Dede'nin Yenikapý Mevlevîhanesi kudümzenbaþýlýðýndan þeyhliðine geçmesi aðabeyinin oðlu olan Recep Hüseyin Hüsnü Dede'nin (Nasýr Abdülbakî Dede'nin oðlu) dokuz yýl þeyhlikte bulunduktan sonra 1830 yýlý ramazanýnda ölmesi üzerine olmuþtur. Künhî Dede 25 Mart 1830 yýlýnda þeyh olmuþ ve iki yýla yakýn þeyhlikte bulunduktan sonra 1831 yýlýnda ölmüþ ve dergahýn türbesine gömülmüþtür. Ölümüne düþürülen iki tarih mýsra'ýný kaydediyoruz.
Mahv oldu aþk-ý Hak 'dan, Abdürrahim Efendi (1247)
Abdürrahim Efendi pîrana hemdem oldu. (1247)
Yenikapı Mevlevîhanesi şeyhlerinden Kütahyalı Seyyid Ebu Bekir Dede'nin üçüncü oğludur. 1769 yılında doğmuştur. Henüz altı yaşında iken babasını kaybeden Abdürrahim Efendi, büyük ağabeyi Ali Nutkî Dede'nin himayesinde ve Yenikapı Mevlevîhanesi'nde yetişmiştir. Mevlevihane'nin kurallarına (adab ve erkanına) uygun olarak çilesini çıkarıp (Dede) olan Abdürrahim Künhî Dede, genç yaşında, musikide olduğu gibi edebiyatta ve ledün ilminde (Allah sırlarından ve niteliklerinden bahseden bilim) de üstatdı. Galata Mevlevîhanesi kudümzenbaşısı ve değerli mu*****inas Derviş Mehmed ile Ferahfeza ve Vech-i arazbar makamlarının yaratıcısı kudretli bestekar ve çok değerli musahib Vardakosta Seyyid Ahmed Ağa, Abdürrahim Künhî Dede'nin yetiştirdiği en seçkin öğrencileridir. Devrin padişahı ve büyük bir bestekar olan III. Selim, Yenikapı Mevlevîhanesi kudümzenbaşısı Abdürrahim Künhî Dede'yi Enderün'a almak istemişse de, bu dergahın şeyhi ve Künhî Dede'nin ağabeyi olan Ali Nutkî Dede, padişahın bu arzu suna karşı koymuş ve ermiş kişilerin kendile-rine has kudretiyle kardeşine öyle bir nazar etmiştir ki, Künhî Dede, sekiz yıl kadar cezbe (tarikata bağlı kişilerin kendilerinden geçme hali) halinde kalmıştır. Bu sebeple de padişah kendisini saraya almaktan vazgeçmiştir.
Künhî mahlasıyla şiirler de yazan Abdürrahim Künhî Dede'nin Yenikapı Mevlevîhanesi kudümzenbaşılığından şeyhliğine geçmesi ağabeyinin oğlu olan Recep Hüseyin Hüsnü Dede'nin (Nasır Abdülbakî Dede'nin oğlu) dokuz yıl şeyhlikte bulunduktan sonra 1830 yılı ramazanında ölmesi üzerine olmuştur. Künhî Dede 25 Mart 1830 yılında şeyh olmuş ve iki yıla yakın şeyhlikte bulunduktan sonra 1831 yılında ölmüş ve dergahın türbesine gömülmüştür.
.
Son düzenleyen Kral_Aslan; 31 Ocak 2008 11:21
Biyografi Konusu: Abdurrahim Kühni Dede nereli hayatı kimdir.
Hayatın ne anlamı var.. Yanımda sen olmayınca....
