Önemli İcatlar - Tulumba
VIP VIP Üye
TULUMBA
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Sıvıları yükseğe çıkarmak ya da başka bir yere aktarmak için kullanılan aygıt. Tulumba, bir silindir içinde ileri-geri (aşağı-yukarı) hareket eden pistonun hareketine uyumlu olarak açılıp kapanan supaplardan akışkan girişi ve çıkışıyla çalışır. Başlıca emme ve emmebasma tulumba olmak üzere iki çeşittir. Emme tulumbalar, sıvıları, tulumbanın bulunduğu düzeye kadar çıkarır. Emmebasma tulumbalar ise, emdikleri sıvıyı, bulundukları düzeyden daha yükseklere çıkarabilirler. Tulumbalar genellikle kuyudan su çekmekte kullanılır. Gazları boşaltmak ya da başka kaba aktarmak için kullanılan tulumbalar da vardır. Bu tür tulumbalar da pistonlu ya da dönen kanatlı olabilir.
Sıvıları alçak yerlerden çekmeye ya da yüksek yerlere çıkarmağa yarayan âlet. Tarla sulamalarda, şehirlerin su ihtiyacını gidermekte evlerde bahçelerde, benzin istasyonlarında işe yarayan faydalı âletlerdendir. Sıvı veya gaz hâlinde bulunan sıvıyı bir yerden bir yere veya daha yükseğe nakletmek için kullanılan âlet. Çalışma şekline göre üç tip tulumba mevcuttur:
Döner tulumbalar orta ve büyük debiler için kullanılırlar. Sıvıyı daha yüksek seviyelere rahatlıkla çıkarır. Pistonlu tulumbalardan daha iktisâdîdir. Kanatlı ve kapsüllü tipleri vardır. Kanatlılar hem sıvı hem de gazları nakletmede, kapsüllüler ise sâdece sıvıları nakletmede kullanılır. Gazlar için kullanılan döner tulumbalara kompresör adı verilir. (Bkz. Kompresör)
Merkezkaç tulumbalar düşük basınç ve büyük debiler için elverişlidir. Sarmal biçimde bir kap içinde yüksek hızla dönen bir veya birkaç tekerlekten meydana gelirler. Tekerleklerin üzerinde merkezkaç kuvveti etkisiyle sıvıyı çevreye karşı itecek şekilde profilleştirilmiş kanatçıklar mevcuttur. Sıvı ve gazlar için kullanılır. Gazlar için kullanılan merkezkaç tulumbalara vantilatör adı verilmektedir. (Bkz. Vantilatör)
Bir kapta bulunan gazı veya havayı emerek içinde vakum (boşluk) meydana getirmek için kullanılan tulumbalara da prömatik tulumba denir. Bu boşluk tam olmaz. Tulumbanın gücüne göre sıfıra limit olur. (Bkz. Pompa)
Eskiden yangınları söndürmek için pistonlu tulumba kullanılırdı. Bu tulumbaları yangın yerine ulaştıran ve yangının söndürülmesi işinde çalışan gençlere de tulumbacı denirdi. Yangın söndürmek için kurulmuş olan tulumba ve tulumbacılardan müteşekkil olan teşkilâta da tulumbacılık teşkilâtı adı verilirdi.
Tulumbaların çeşitleri çoktur. Başlıcaları genel olarak iki şekilde yapılmıştır.
Emme tulumba: Bir emme tulumba aşağıdan yukarıya doğru açılan bir kapakçık ile kapanan bir deliği olan bir pistonun içerisinde hareket ettiği bir tulumba gövdesin den yapılmıştır. Tulumba gövdesi, bir emme borusu vasıtasıyla suyu yükseğe çıkaracak olan bir kuyu ile birleşmiştir.
Tulumba gövdesinden bir kol aracılığı ile yukarı çekilen piston, emme borusundan suyu da yukarı çekmiş olur. Piston, tekrar aşağı doğru bastırıldığında, bu pistonu bir yerinde bulunan kapakçıktan, piston üst bölümüne geçer. Pistonun tekrar yukarı çekilmesi ile de tulumba gövdesinin yukarı bölümünde bulunan tulumba ağzından dışarıya akıtılmış olur. Devamlı piston hareketleri ile kuyularda bulunan sular, istenen yere çıkarılmış olur.
Basma tulumba : Bu tulumba. Bir su haznesi içinde bulunan ve alt tarafı aşağıdan yukarı doğru açılan bir kapakçık ile kapalı bir tulumba gövdesinden yapılmıştır. Tulumba gövdesiyle birleştiği yerde içerden dışarıya doğru açılan bir kapakçık bulunur. Deliksiz bir piston yukarı çıkarken altında boşluk meydana gelir ve açık hava basıncı suyu tulumba gövdesi içine iter. Piston durunca kapakçık ağırlığı yüzünden tekrar düşer. Piston basılınca, çıkış borusundan su dışarı çıkmış olur.
Emme basma tulumbalar da, bu iki şeklin karması olarak yapılmıştır. Pistonun her inme ve çıkmasında devamlı, olarak su akması sağlanmış olur.
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Sponsorlu Bağlantılar
Sıvıları yükseğe çıkarmak ya da başka bir yere aktarmak için kullanılan aygıt. Tulumba, bir silindir içinde ileri-geri (aşağı-yukarı) hareket eden pistonun hareketine uyumlu olarak açılıp kapanan supaplardan akışkan girişi ve çıkışıyla çalışır. Başlıca emme ve emmebasma tulumba olmak üzere iki çeşittir. Emme tulumbalar, sıvıları, tulumbanın bulunduğu düzeye kadar çıkarır. Emmebasma tulumbalar ise, emdikleri sıvıyı, bulundukları düzeyden daha yükseklere çıkarabilirler. Tulumbalar genellikle kuyudan su çekmekte kullanılır. Gazları boşaltmak ya da başka kaba aktarmak için kullanılan tulumbalar da vardır. Bu tür tulumbalar da pistonlu ya da dönen kanatlı olabilir.
Sıvıları alçak yerlerden çekmeye ya da yüksek yerlere çıkarmağa yarayan âlet. Tarla sulamalarda, şehirlerin su ihtiyacını gidermekte evlerde bahçelerde, benzin istasyonlarında işe yarayan faydalı âletlerdendir. Sıvı veya gaz hâlinde bulunan sıvıyı bir yerden bir yere veya daha yükseğe nakletmek için kullanılan âlet. Çalışma şekline göre üç tip tulumba mevcuttur:
- 1) Pistonlu tulumbalar,
- 2) Döner tulumbalar,
- 3) Merkezkaçlı tulumbalar.
Döner tulumbalar orta ve büyük debiler için kullanılırlar. Sıvıyı daha yüksek seviyelere rahatlıkla çıkarır. Pistonlu tulumbalardan daha iktisâdîdir. Kanatlı ve kapsüllü tipleri vardır. Kanatlılar hem sıvı hem de gazları nakletmede, kapsüllüler ise sâdece sıvıları nakletmede kullanılır. Gazlar için kullanılan döner tulumbalara kompresör adı verilir. (Bkz. Kompresör)
Merkezkaç tulumbalar düşük basınç ve büyük debiler için elverişlidir. Sarmal biçimde bir kap içinde yüksek hızla dönen bir veya birkaç tekerlekten meydana gelirler. Tekerleklerin üzerinde merkezkaç kuvveti etkisiyle sıvıyı çevreye karşı itecek şekilde profilleştirilmiş kanatçıklar mevcuttur. Sıvı ve gazlar için kullanılır. Gazlar için kullanılan merkezkaç tulumbalara vantilatör adı verilmektedir. (Bkz. Vantilatör)
Bir kapta bulunan gazı veya havayı emerek içinde vakum (boşluk) meydana getirmek için kullanılan tulumbalara da prömatik tulumba denir. Bu boşluk tam olmaz. Tulumbanın gücüne göre sıfıra limit olur. (Bkz. Pompa)
Eskiden yangınları söndürmek için pistonlu tulumba kullanılırdı. Bu tulumbaları yangın yerine ulaştıran ve yangının söndürülmesi işinde çalışan gençlere de tulumbacı denirdi. Yangın söndürmek için kurulmuş olan tulumba ve tulumbacılardan müteşekkil olan teşkilâta da tulumbacılık teşkilâtı adı verilirdi.
Tulumbaların çeşitleri çoktur. Başlıcaları genel olarak iki şekilde yapılmıştır.
Emme tulumba: Bir emme tulumba aşağıdan yukarıya doğru açılan bir kapakçık ile kapanan bir deliği olan bir pistonun içerisinde hareket ettiği bir tulumba gövdesin den yapılmıştır. Tulumba gövdesi, bir emme borusu vasıtasıyla suyu yükseğe çıkaracak olan bir kuyu ile birleşmiştir.
Tulumba gövdesinden bir kol aracılığı ile yukarı çekilen piston, emme borusundan suyu da yukarı çekmiş olur. Piston, tekrar aşağı doğru bastırıldığında, bu pistonu bir yerinde bulunan kapakçıktan, piston üst bölümüne geçer. Pistonun tekrar yukarı çekilmesi ile de tulumba gövdesinin yukarı bölümünde bulunan tulumba ağzından dışarıya akıtılmış olur. Devamlı piston hareketleri ile kuyularda bulunan sular, istenen yere çıkarılmış olur.
Basma tulumba : Bu tulumba. Bir su haznesi içinde bulunan ve alt tarafı aşağıdan yukarı doğru açılan bir kapakçık ile kapalı bir tulumba gövdesinden yapılmıştır. Tulumba gövdesiyle birleştiği yerde içerden dışarıya doğru açılan bir kapakçık bulunur. Deliksiz bir piston yukarı çıkarken altında boşluk meydana gelir ve açık hava basıncı suyu tulumba gövdesi içine iter. Piston durunca kapakçık ağırlığı yüzünden tekrar düşer. Piston basılınca, çıkış borusundan su dışarı çıkmış olur.
Emme basma tulumbalar da, bu iki şeklin karması olarak yapılmıştır. Pistonun her inme ve çıkmasında devamlı, olarak su akması sağlanmış olur.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
