Atatürk İlkeleri - Sayfa 2

Atatürk ilkeleri ve inkilapları Milli Bağımsızlık ve Milli Egemenlik çerçevesinde, milletimizin huzur ve refahı için, devlet hayatı ile sosyal ve ekonomik hayatta yapılan yeniliklerdir. Atatürk ilkelerinin ilk temelleri 5 Şubat 1937de anayasaya girerek atılmıştır.Atatürk ilke ve inkılaplarını bir bütün olarak ele alındığında,ilkelerin ve de inkılapların birbirini tamamladıkları görülür. Atatürk yapmış olduğu yenilikler ve gösterdiği hedefler ile Türkiye Cumhuriyeti Devletini çağdaş ve gelişime açık bir ülke yapmıştır Atatürk ilkeleri sayesinde bir milletin sahip olması gereken özellikler bir bir sıralanmış, vatan ve millet sevgisi ön plana çıkarılmıştır. Atatürk inkılapları sayesinde de devletimiz dış ülkelerde büyük bir saygınlık kazanmış, milletimizin bu büyük atılımından övgüyle bahsedilmiştir

Sponsorlu Bağlantılar

A)TEMEL İLKELER

1) CUMHURİYETÇİLİK: Yönetimin bir kişiye ya da gruba değil, millete ait olmasıdır. Cumhuriyet rejimini benimseme, koruma ve yüceltmeyi amaçlar. Milliyetçilik, Halkçılık ve Milli Egemenlik ilkeleri Cumhuriyetçiliği bütünler. Bu ilke bağımsızlığın olduğu ortamda uygulanabilir. Demokrasi, Egemenlik, Ulusal Egemenlik, halk iradesi, halkın yönetime katılımı, seçim, seçme ve seçilme, yönetim, hükümet kurma, siyasal parti gibi tüm kavramlar Cumhuriyetçiliği çağrıştırır. Cumhuriyetçilik, Anayasanın değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddeleri arasındadır.

CUMHURİYETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:

• -TBMMnin açılması
• -Saltanatın kaldırılması
• -Cumhuriyetin ilanı
• -Siyasal partilerin kurulması
• -Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması
• -Ordunun siyasetten ayrılması
• -1921 ve 1924 Anayasalarının hazırlanması

2)MİLLİYETÇİLİK: Milletini sevmek, görevini en iyi şekilde yapmak ve ülkeye gönülden bağlı olmaktır. Milleti, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşayan tüm insanlar olarak kabul eder. Atatürk milliyetçiliğinde; her milletin kendi devletini kurma hakkı vardır. Irkçılık ve din-mezhep üstünlüğü yoktur. Milli birlik ve beraberlik, bağımsızlık, özgürlük, uluslararası barış, ulusun kendine güveni, ulusal kuruluşlar ve Türk milletini ön plana çıkarma gibi kavramlar milliyetçilik ile ilgilidir.

MİLLİYETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:

• -Yeni Türk Devletinin kurulması
• -Türk Tarih Kurumunun kurulması
• -Türk Dil Kurumunun kurulması
• -İzmir İktisat Kongresinin toplanması
• -Kapitülasyonların kaldırılması
• -Kabotaj Kanununun çıkarılması

3)HALKÇILIK: Halk yararına yapılan her türlü faaliyeti kapsar. Devlet; ayrım yapmaksızın tüm halka eşit hizmet götürmekle yükümlüdür. Bu ilke cumhuriyetçilik ve milliyetçiliğin doğal bir sonucudur. Sosyal adalet, hukuk devleti, hukuksal eşitlik, halkın dayanışma ve işbirliği içinde olması halkçılık kapsamında değerlendirilir. Halkçılık ilkesi, toplumsal barışı güçlendirmiş ve kalkınmayı hızlandırmıştır

HALKÇILIK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:

• -Soyadı Kanununun kabulü
• -Medeni Kanununun kabulü
• -Saltanatın kaldırılması
• -Tevhid-i Tedrisat (öğretimin birleştirilmesi) kanunu
• -Cumhuriyetin ilanı
• -Sosyal hizmet kurumlarının ve sağlık örgütlerinin kurulması
• -Devlet Demir Yollarının kurulması

4)DEVLETÇİLİK: Ekonomide halkın gücünün yetmediği büyük yatırımların devlet eliyle yapılması ve özel girişimcilere öncü olma anlayışıdır. Ekonomik kalkınma, yatırım, üretim, sermaye, kalkınma planı gibi kavramlar devletçilik ilkesi ile ilgilidir. Atatürk bağımsızlığımıza saygı duymak şartıyla yabancı sermayenin Türkiye?de yatırım yapmasına izin vermiş, fakat kalkınmanın temelini yabancı sermayeye dayandırmamış ve ülkenin öz kaynaklarına güvenmiştir. Planlı ekonomi ile ekonomik kalkınma sağlanmış, ayrıca bölgesel farklılıklar giderilmiştir.

DEVLETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:

• -Sümerbank, Etibank, Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Et ve Balık Kurumu vb. devlet kuruluşları ile fabrikaların ve barajların kurulmasıdır.

5)LAİKLİKin ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, kişilerin din, ibadet ve vicdan özgürlüğünün sağlanmasıdır.Ayrıca devlet düzeninin ve hukuk kurallarının, dine değil akla ve bilime dayandırılmasıdır.Akılcılık, bilimsellik, din ve inanç özgürlüğü, ibadet serbestliği gibi kavramlar laiklik ilkesini çağrıştırır.Bu ilke ile toplumsal barış ve hukuk birliği sağlanmıştır. Laiklikte, insanlar dindar olmaya ya da belli bir dini ve mezhebi benimsemeye zorlanamazlar

LAİKLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER

• -Saltanatın ve Halifeliğin kaldırılması
• -Şeiye ve Evkaf Vekaletinin yerine Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğünün kurulması
• *Bu yenilikler yönetimin laikleşmesinde etkili olmuştur.
• -Eğitim ve öğretimin birleştirilmesi: Eğitimin laikleşmesi hedeflenmiştir. (Tevhid-i Tedrisat kanunu)
• -Tekke ,zaviye ve türbelerin kapatılması:Toplumsal alanda laikleşme amaçlanmıştır.
• -Medeni Kanunun kabulü: Hukukun laikleşmesi sağlanmıştır.
• *1928de Anayasadan Türkiye Cumhuriyeti Devletinin dini İslamdır.Maddesinin çıkarılması ve 1937?de Atatürkün altı ilkesinin anayasaya eklenmesi gelişmeleri, yönetim alanında laikleşme yolunda atılmış önemli adımlardır.

6)İNKILAPÇILIK: İnkılap; siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda yapılan köklü değişiklerdir. İnkılapçılık; daha doğruya ve daha çağdaşa yönelme yenilikleri benimseme, koruma ve savunmadır. Çağdaşlaşma, batılılaşma, ilerleme, dinamizm, durağan olmama gibi kavramlar bu ilke kapsamına girer. İnkılapçılık ile Türk toplumunun her yönden ilerlemesi ve gelişmesi sağlanmıştır.

İNKILAPÇILIK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER

• -Şapka Kanununun çıkarılması ve kılık kıyafette değişiklik yapılması
• -Latin Alfabesinin kabulü
• -Latin Rakamlarının kabulü
• -Takvim,saat, ağırlık ve uzunluk ölçülerinin değiştirilmesi
• -Hafta tatilinin cumadan pazara alınması

B)BÜTÜNLEYİCİ İLKELER

1)MİLLİ EGEMENLİK: Milletin kendi kendisini idare etmesi ve yönetecek kişileri seçmesidir. Cumhuriyetçiliğin bütünleyicisidir.
2)MİLLİ BAĞIMSIZLIK: Başka bir devlete bağlı olmadan, hür yaşamak demektir. Dış politikada temel ilkedir.
3)MİLLİ BİRLİK VE BERABERLİK: Ülke bütünlüğü ve milletçe bir arada yaşamayı ifade eder. Milliyetçilik ilkesinin doğal bir sonucudur.
4)YURTTA BARIŞ, DÜNYADA BARIŞ: Yurtta huzur ve güven içinde yaşamak amaçlanmış, ayrıca uluslar arası barış ve güvenliği esas almıştır. Dış politikanın temel ilkelerindendir.
5)AKILCILIK VE BİLİMSELLİK: Akılcılık gerçeği arayıp bulmak, bilimsellik ise devlet ve toplum hayatında bilime yer vermektir. Cumhuriyetçilik ve laiklik ilkesini bütünler.
6)ÇAĞDAŞLAŞMA VE BATILILAŞMA: Batıyı taklit etmek yerine onların çağdaş kurumlarını almak, çağdaşlaşma ve batılılaşmadır. İnkılapçılık ilkesini bütünler.
7)İNSAN VE İNSANLIK SEVGİSİ: Demokrasi, sosyal adalet, insan hakları, din ve vicdan hürriyetine saygı bu ilkenin yaşanması ve anlaşılması ile mümkündür.

Atatürk'ün ilkeleri

Sponsorlu Bağlantılar

CUMHURİYETÇİLİK
Atatürk devriminde cumhuriyetçilik, ana ilke ve esas değerdir. Anayasalarımızda öteki Atatürk ilkelerinin yer alışında diziliş sırasında en baştadır. öyle ki anayasamızda değiştirilmesi önerilemez maddelerin en başında gelir. Kısacası bu ilke anayasanın bağımsız ana maddesidir.

MİLLİYETÇİLİK
Atatürk İlkeleri arasında son derece önemli bir ilke olan milliyetçilik, akilcilik, gerçekçilik, barışçılık ve cumhuriyetçilik ilkeleriyle bütünleşen ve bu ilkelerle çelişen yorumlara kapalı bir ilkedir.
Milliyetçilik ilkesi, ulusal savaşın çıkış noktasını oluşturmuş ve tüm tutsak ulusların kurtuluş hareketlerine ışık tutmuştur.

HALKÇILIK
Devrim Tarihimizde üzerinde duyarlıkla titrediğimiz, 1924 ve 1961 anayasalarında yer alan halkçılık ilkesi, Atatürk ilkeleri arasında demokrasi ülküsünün temelini oluşturmaktadır. Bu ilkenin ana özelliği, ülke yönetiminin ve egemenliğin kaynağını halk dediğimiz ulus varlığında bulmaktır. Atatürk'ün daha 1920 yılında meclise sunduğu halkçılık programında halkı temsil eden meclisin ulusal egemenliği hangi yöntemlerle kullanacağını saptayan esaslar, 1937'de anayasamızda devletin temel ilkeleri arasında yer alan halkçılık adıyla yönetimin demokratik kaynağını saptıyordu.

DEVLETÇİLİK
Anayasamızda da yer alan devletçilik ilkesi, tüm ülkelerin ortak amacı olan toplumun esenlik ve mutlulugunui sağlayıcı toplumsal, ekonomik ve kültürel kalkınmada devletin üstlenmesi gereken görevleri saptayan bir yöntemdir. Genel çizgileri ile özel girişimin yetki ve gücü dışında kalan ekonomik kalkınma ve örgütlenmeyi devlet eliyle ve araçları ile gerçekleştirmek ilkesidir.

LAİKLİK
Atatürk ilkeleri arasında devrimcilik, cumhuriyetçilik ve uygarlıkçılık ilkeleri ile sımsıkı ilişkili olan laiklik ilkesi, yaygın anlatımıyla din ile dünya, din ile devlet islerinin ayrılmasını öngören akilci bir yöntemdir.
Laiklik, geniş anlamıyla çağdaşlaşmanın doğal bir sonucudur. Din, bireylerin dilediği inancı taşımasıdır. Nasıl bireyleri belli bir inanca zorlamak insan haklarına aykırı ise, devleti de belli bir inancın buyruğu altına sokmak çağdaş devlet anlayışına aykırıdır.

DEVRİMCİLİK
Devrimcilik ilkesi, Atatürk ilkeleri arasında devingenlik, eylem ve atilim kavramlarını içlem ve kaplamına almış tek ilkedir.
Atatürk, Büyük Söylevinin sonunda: "Bu açıklamalarımla ulusal yasamı sona ermiş varsayılan Büyük bir ulusun bağımsızlığını nasıl kazandığını ve bilim ve tekniğin en son esaslarına dayalı ulusal ve çağdaş bir devleti nasıl kurduğunu anlatmaya çalıştım," diye değindiği çağdaş devlet kavramıyla devrimcilik ilkesinin şaşmaz işaretini veriyordu.

BÜTÜNLEYİCİ İLKELERİ

AKILCILIK
Atatürk İlkelerinin tümü, kavram ve uygulama olarak, akılcılığa dayanır. Atatürk'ün eserinin büyüklüğü, ulusu ve ülkesi için giriştiği tüm eylemlerinin başarıya ulaşmasında akilciliğin nasıl şaşmaz ölçek olduğunu kanıtlar.
Türk toplumunun yüzyıllık çağdaşlaşma atılımlarının ortaçağın karanlık ve bağnaz düşüncelerinden ötürü, basarisiz kaldığını en iyi anlayanlardan biri Atatürk'tü. Doğru yolu bulmak için, şimdiye dek inandırılmış olduğumuz neler varsa hepsini aklin şüpheci süzgecinden geçirip inançlarımızı olumlu bilimlerin aydınlığında yeni bastan kurmak, akilcilik ilkesinin özüdür.

GERÇEKCİLİK
Atatürk İlkelerinden uygarlıkçılık, barışçılık ve devrimcilik ilkelerinin akilcilik ilkesiyle çakışmasının doğal bir sonucu olan gerçekçilik, tüm ilkelere canlılık kazandıran bir ilkedir.

ÖZGÜRLÜKÇÜLÜK
Büyük Fransız Devrimiyle evrensellik kazanan özgürlük kavramı, yakınçağa damgasını vuran çağdaş devlet gerçeğinin temelini oluşturan bir eylemi de vurgular. özgürlükçülük, kişinin ve toplumun mutluluğa erişmesinde uğrunda girişilen savaşımların tümünü kapsar.

UYGARLIKCILIK
Atatürk devrimlerinin temeli uygarlıkçılıktır. "Türkiye Cumhuriyeti halkını bütünüyle çağdaş, bütün anlam ve biçimleriyle uygar bir toplum haline getirmektir. Devrimlerimizin asil temeli budur" diyen Atatürk, Türk ulusunu ileriye donuk yasam çizgisinde "çağdaş uygarlık düzeyinin istene çıkarmak" ülküsünün yılmaz savaşçısıdır. Bu bakımdan, yüz yıllık uygarlaşma çabalarına ilk kez, Atatürk'ün giriştiği toplumsal atılımlarla devrimci bir yön çizilmiştir.