Fotoğraf sanatı - Sayfa 2

Fotoğrafçılık

Görüntüleri bir aygıt aracılığıyla ışığa duyarlı malzemeler üzerine kaydetmeye dayanır. Fotoğrafı çekilecek ko­nudan yansıyan ışık ışınları fotoğraf makinesi­nin içindeki filmin üzerine düşer. Filmin ışık alan yüzeyini kaplayan ışığa duyarlı katmanın içerdiği kimyasal maddeler ışık gördüğünde değişikliğe uğrar.

Renkli kumaşların renginin solması, domatesin olgunlaşarak kırmızılaş­ması, insan derisinin güneşte koyulaşması ışıktan kaynaklanan değişikliklerin en bilinen örnekleridir. Ama, fotoğraf filminin üzerin­deki kimyasal maddelerin ışıktan etkilenmesi çok daha kısa sürede gerçekleşir ve kalıcıdır.

Fotoğraf çekmek için gerekli araç ve gereç­lerin başında gelen fotoğraf makinesinin te­meli olan karanlık kutu (camera obscura) 11. yüzyıl ile 16. yüzyıl arasında geliştirilmişti ve çoğunlukla ressamlarca bir yardımcı araç ola­rak kullanılırdı. Ama fotoğrafçılık 19. yüzyı­lın başlarında Fransız fizikçi Joseph Nicephre Niepce ile başlar.

Niepce 1826'da, kimyasal işlemler yoluyla kalıcı bir görüntü elde eden ilk kişi oldu. 1835'te Fransa'da Louis-Jacques Mande Daguerre kalıcı görüntünün daha kısa sürede elde edilebileceği, daguerreotype adı verilen yöntemi geliştirdi.

1840'ta ise İngiliz William Henry Fox Talbot duyarlı kâğıt üzerine kaydedilen "gizli" görüntüyü daha sonraki banyo işlemleri ile görünür hale getirmeyi başardı. Talbot'un kalotip (Yunanca'da "güzel resim") adını verdiği bu yöntem ile İngiliz mucit Frederick Scott Archer'in 185l'de bulduğu ve cam negatiflerin yapılma­sına olanak sağlayan kollodyum yöntemi modern fotoğrafçılığın temelleri olarak kabul edilir.


"Bir odaya benzeyen karanlık kutu {camera obscura) büyük ölçüde ressamlar tarafından kullanılıyordu. 1671'de yapılmış bu oymabaskıda, ressamın duvardaki mercekten giren ışığın karşı duvarda oluşturduğu görüntüyü çizmesi gösteriliyor."

Fotoğraf Makinesi ve Fotoğrafın Çekilmesi

Fotoğraf makinesi en basit biçimiyle, bir yü­zünde mercek bulunan, ışık almayan bir kutuya benzetilebilir. Mercekten giren ışınlar karşı yüzdeki ışığa duyarlı film üzerine düşe­rek görüntüyü oluşturur.


Günümüzde fotoğraf makineleri, kaset film kullanan basit ve ucuz makineler­den, kullanıcının istediği gibi ayarlayabi­leceği yada elektronik olarak ayarlanabilen karmaşık denetim sistemlerine sahip olanlara kadar uzanan büyük bir çeşitlilik gösterir.

Ama hangi tür fotoğraf makinesi kullanılırsa kullanılsın fotoğrafçılığın ilkeleri aynıdır. Çok karmaşık bir makinede bile yalnızca üç nokta­ya dikkat edilmesi gerekir. Fotoğrafçı ilk önce, fotoğrafını çekmek istediği konunun makineye uzaklığını belirleyerek elde edile­cek görüntünün netlik ayarını yapar.

Bu uzaklık doğru belirlenmediğinde fotoğraf bu­lanık çıkacaktır. Daha sonra, fotoğrafı çekile­cek konunun aydınlık derecesine göre diyafram açıklığı ile diyaframın açık kalacağı süre belirlenir.

Konudan yansıyacak ışığın bir yada daha çok mercekten oluşan objektiften geçerek fotoğraf filmini etkileme süresi doğru saptanmadığında, yani filmin pozlandırılması doğru olarak yapılmadığında, elde edilecek fotoğraf ya çok karanlık ya da çok aydınlık olacaktır.

Işığın yetersiz olduğu durumlarda fotoğrafçı ya diyaframı daha fazla açar ya da diyaframın açık kalacağı süreyi artırır. Diyafram açıklığı, içinden ışık ışınlarının geçtiği mercek alanını gösterir. Bu açıklık artırıldığında daha fazla ışın filmi etkileyebilir. Filmin pozlandırılma­sında filmin hızı, yani ışığa duyarlık derecesi de göz önünde bulundurulur.

Başlangıçta fotoğrafçılar doğru pozlandırma için kendi deneyimlerinden yararlanıyorlardı. Teknolo­jinin gelişimi ile birlikte, fotoğrafı çekilecek konudan yansıyan ışığın şiddetini ölçmeye yarayan pozometreler geliştirildi.

Günümüz­de fotoğraf makinelerinin birçoğunda pozlan­dırma süresini otomatik olarak belirleyen, pozometreye dayalı elektronik düzenekler bulunur.
Fotoğrafçılıkta, daha iyi fotoğraflar elde etmek ya da güç koşullar altında fotoğraf çekebilmek amacıyla birçok başka yardımcı araçtan yararlanılır. Objektife takılan siper­lik, yanlardan gelen ve istenmeyen ışınların filme ulaşmasını engeller.

Çok yakındaki nes­nelerin fotoğrafını çekmek için geniş açılı ob­jektifler, uzaktakiler için ise teleobjektifler kullanılır. Objektifin önüne, renklendirilmiş düz camdan yapılmış özel filtreler takılarak belirli renklerin fotoğrafta daha koyu ya da daha açık görünmesi sağlanır. Örneğin, mavi gökyüzünü koyulaştırarak bulutların daha be­lirgin biçimde görünmesi için sarı filtre kulla­nılır.

Flaş, fotoğrafı çekilecek konuyu belirli bir süre için çok parlak bir biçimde aydınlata­rak ışığın yetersiz olduğu durumlarda da fo­toğraf çekilmesine olanak sağlar. Işığın yeter­siz, fotoğrafı çekilecek nesnenin de durağan olduğu durumlarda, poz süresini uzun tutarak da (örneğin birkaç saniye, hatta birkaç daki­ka) fotoğraf çekilebilir.

Türkiye’de 2006 yılından beri düzenlenmekte olan National Geographic Uluslararası Fotoğraf Yarışmasını kazananlar belli oldu. Lokal ve uluslararası olmak üzere iki etaptan oluşan yarışmanın birinci etabında; Doğa, İnsan ve Gezi - Kültür kategorilerinde çekilen fotoğraflar arasından yarışmanın Türkiye finalinin kategori ilk üçü seçildi.

Seçilen bu fotoğraflar Aralık 2008 National Geographic sayısında yer alarak, büyük finalde yarışmak üzere Washington’a gönderildi. Uluslararası finalde üç kategoride büyük ödüle layık görülecek finalistler ise, National Geographic Society Merkezi tarafından tüm masraflarının karşılanacağı bir Washington Gezisi kazanacak.

Yarışmada aynı zamanda Garanti Emeklilik’in kendi üyelerine özel oluşturduğu “Mutluluğun Fotoğrafı” konulu kategoride mutluluğu en iyi betimleyen fotoğrafa Özel Ödül verildi.


İzmir’i terk eden Yunan ordusunun askeri bandosunun ardında bıraktığı enstrümanlarla 1923’te kurulan Tire Bandosu, Birol Üzmez’e “İnsan” kategorisinde birincilik ödülü getirdi. 85 yıllık Tire Bandosu’nun elemanları hâlâ müzelik müzik aletlerini çalıyor. Fahrettin Şankaynağı’nın bu kategoride ikinci seçilen fotoğrafında Milaslı bir kadın çiçeklerle bezenmiş türban ve eski gelinlik kıyafetiyle, köyde yapılacak düğüne hazırlanıyor. Alaçatı’daki kavun ve çocukların fotoğrafı Salih Güler’e bu kategorinin üçüncülüğünü getirdi.


1. Birol Üzmez
2. Fahrettin Şankaynağı
3. Salih Güler


Eskişehir Sarıcakaya’nın, Mayıslar köyündeki fabrikaya getirilen ipekböceği kozaları fırınlandıktan sonra açıkhavaya çıkarılıp havalandırılıyor. Çünkü nem, çürümelerine neden oluyor. Kozalar depoya kaldırılmadan önce Faruk Akbaş’ın objektifine takılmış. Faruk Akbaş, fabrika binasının en üst katından çektiği bu fotoğrafla Gezi-Kültür” kategorisinde birincilik ödülü kazandı. Engin Güneysu’nun “Yağmurdan Sonra Oyun” başlıklı fotoğrafı, bu kategorinin ikincilik ödülünü kazandı. Melih Sular’ın çölde bir dörtyol ağzında çektiği “Develer ve Atlarla Gize Piramidi’ne yolculuk” fotoğrafı da bu kategoride üçüncülüğe layık görüldü.

1. Faruk Akbaş
2. Engin Güneysu
3. Melih Sular

DOĞA

Gediz Deltası’nda bir yandan yakaladığı yılanla açlığını giderme telaşındaki kukumav, diğer yandan da şaşkınlıkla kendisine doğrultulan objektife bakıyor. Kuş fotoğrafçısı Ercüment Nadir Baskın, Mayıs 2008’de deltadaki kuş cennetinde çektiği bu fotoğrafla “Doğa” kategorisinde birincilik ödülünü kazandı. Arif Avize’nin Kahramanmaraş’ta, Andırın ilçesinin Çokak kasabasında çektiği ve “Doğa” kategorisinde ikinciliği kazanan fotoğrafında ilkbahar papatyası konuklarını ağırlıyor. Volkan Akgül’ün Riva ormanlarında çektiği kendisine üçüncülük ödülünü getiren bu fotoğrafında, arıkuşu arıyla savaşıyor... ve arı kaybediyor.

1. Ercüment Nadir Baskın
2. Arif Avize
3. Volkan Akgül

GARANTİ EMEKLİLİK ÖZEL ÖDÜLÜ

Mutluluğun Fotoğrafı Serhat Z. Bayram

Bu çocuğu mutlu eden şey dünyaya tersten bakmak olabilir mi? Kadir Has Üniversitesi Reklamcılık Bölümü öğrencisi Serhat Z. Bayram’ın objektifi, İstanbul’da eski Balat semtinin sokaklarında dolaşırken, demire asılmış sallanan çocuğun gülen yüzünü yakalamış. Ve bu fotoğraf Bayram’a, Garanti Emeklilik Mutluluğun Fotoğrafı Özel Ödülü’nü getirdi.

Garanti Emeklilik sponsorluğunda gerçekleşen yarışmanın Türkiye finalinin birincileri; National Geographic Türkiye dergisi, Aralık 2008 sayısında ve National Geographic Türkiye web sitemiz ve Hobimle Mutluyum web sitesi aracılığı ile duyuruldu.

Kaynak

Kompakt Makineler : İster filmli olsun ister dijital kayıt sistemini benimsesin yeryüzündeki en yaygın makinelerdir. Bas-çek tarzı hazırlanmışlardır ve elle ayarlara pek de uygun değildirler. Değiştirilemeyen sabit birer objektifleri vardır.Üzerlerinde genellikle basit bir flaş bulunur. Anı niteliğinde fotoğraf çekenler için uygundurlar.

Tek Objektifli Refleks Makineler (SLR): Objektiflerinin değişmesi en belirgin özellikleridir. Bu nedenle geniş açıdan,teleye, makrodan telephotoya kadar ihtiyaca dönük her türlü objektif takılabilir.(Objektif türleri az sonra incelenecek)
Vizördeki görüntü ile filme yansıyan görüntü aynıdır, bu da ileri amatörler ve profosyoneller için vazgeçilmez bir şeydir.
Dijital Tek Objektifli Refleks Makineler(DSLR):SLR kameraların dijital kayıt sistemine göre geliştirilmiş halleridir.SLR 'deki filmin yerini dijital kayıt ortamı alır. Film tek başına fotoğrafı belirleme yetisine sahiptir ama dijital kayıt çok daha karmaşık bir süreci gerektirir. DSLR lerde filmin yerini algaç=algılayıcı=sensör alır.Algaçların görevi basit anlamda ''ışığı sayısal verilere dönüştürmektir''.
Algaçların CMOS ya da CCD diye isimlendirilen türleri vardır. CCD daha karmaşık bir teknolojidir.CMOS özellikle ısıya daha duyarlı olması nedeniyle son zamanlarda yaygınlaşmaya başlamıştır. Yine de CCD kompakt makinelerde tartışmasız bir biçimde üstünlüğünü korumaktadır. Sensör türü son kullanıcı için kafaya takılacak bir şey de değildir .

SLR ve DSLR ler basit bir anlatımla yukarıdaki şekildeki gibi çalışırlar.Objektiften geçen ışık aynaya yansır, ayna bu ışığı yukarıdaki buzlu ışığa yansıtır ve sonuçta vizörde, objektifle aynı şeyi görürüz. Bu sırada ayna filmin ya da sensörün önünü kapattığından vizöre ya da filme yansıyan bir şey yoktur. Bu nedenle DSLR kameraların büyük kısmında LCD ekranda ön izleme fonksiyonu bulunmamaktadır.
Deklanşöre basıldığında ayna kalkar ve sensöre giden ışık hapsolunur ve sonuçta fotoğraf dediğimiz şey oluşur.

Telemetreliler: Ayna ve prizma bulunmaz. Bu nedenle objektif ve vizör aynı şeyi görmez. örneğin bir manzara çekerken vizörde gözükmeyen bir evin fotoğrafa dahil olduğunu görebiliriz.Paralaks hatası denen bu olgu bu makinelerin kullanımını sınırlar.

Çift Objektifli Refleks Makineler (TLR) :

Üstteki objektif bir ayna vasıtasıyla görüntüyü yukarıda oluşturur. Bu görüntü üzerinde netleme ve diğer işlemler yapılırken alttaki diğer objektif oluşan görüntüyü filme yansıtır. Paralaks hatası bunlarda da meydana gelir.



OBJEKTİFLER

Çeşitli sıralamalar yapılır bu konuda. Kısa tele,uzun tele,geniş açı,ultra geniş açı gibi dallanıp budaklanır.

Ama kabaca sınıflandırmadan önce bazı soru işaretlerini yok etmek gerek.

Objektiflerin üstündeki değerler ne anlama gelir?
Genelde objektiflerinin önündeki bu yazılar odak uzaklığını ve lensin diyafram değerini verir.

örneğin f3.5-f5.6 lensin en geniş açıdaki en açık diyaframının 3.5, telede ise 5.6 olduğunu gösterir.

Film ve dijital aynı objektifle aynı açıyı mı verir?

Hayır vermez. APSC diye adlandırılan DSLR lerde açıyı canon için 1.6, olympus için 2, sony,nikon ve diğerleri için 1.5 ile çarpmalısınız. FF kameralar ise filmle aynı açıyı verir. Bu sayede 24mm lik bir objektif APSC olan nikon d300 de 36, FF olan canon 5D de ise 24mm açı verir .


Geçelim objektif türlerine .

Normal açı : 35mm filde 50mm dir. 50mm den dar açılar(örneğin 60mm) dar açı, geniş olanlar(24 gibi) geniş açı diye adlandırılır.
APSC sensör kullanan DSLR lerde 35mm yakşaık olarak normal açıya denk gelir. Tüm bu karmaşanın nedeni bu açıların 35mm filme göre açıklanması ve dijitalde 35mm karşılığı diye belirtilmesi. Aslında pek de karışık değil

Geniş Açı: Geniş açı günümüzde yukarıdaki tanımı aşmış, kendine has bir anlam kazanmıştır.

Aşağıda kabataslak açıklamaya çalıştım , açılar birebir gerçeği vermez ama yaklaşık olarak böyledir.

27mm

35mm


70mm


110mm

Teleobjektifler : 50mm 'den uzun objektifleri bu kapsama sokabiliriz. Prime yani tek bir odak uzaklığına sahip olabilirler (135mm gibi), zoom fonksiyonları da olabilir.(70-200 gibi). 300mm ve üstü özel amaçla üretilir ve bilinçsiz amatörleri çok ciddi hayal kırıklığına uğratabilirler. pahalı olmalarına rağmen özenle kullanmaları gerekir ve mutlaka tripod üstünde kullanılmalıdırlar.
Tele objektifler mükemmel birer portre objektifi görevi de görürler.

Makro objektifler: Son zamanlarda hemen her objektifin üstünde makro yazıyor, tamamen bir aldatmacadır. gerçek makro objektifler 1:1 büyütmeye sahiptir. bu ne demek ?
Çekilen nesne ile sensörün üstüne düşen ışığın aynı olması demek .
1:1 den daha fazla büyütenlere mikro (2:1 gibi) -(nikon makro objektifleri mikro diye sınıflandırır, lütfen karıştırmayın, bu gün son kullanıcı satışı olan objektifler 1:1 büyütür ,daha fazla değil )- denir . 1:2, 1:3 gibi değerlere sahip objektiflere ise makro denemez.
Makro objektifler mükemmel optik kaliteye sahiptirler. Aynı zamanda tamamı çok da iyi portre lensidir.

Balıkgözü (fiseye) :Bazılarına saçma ve komik gelir(benim gibi ) bazıları ısrarla kullanır.
Sıradışı bir geniş açı sunarlar.


FİLTRELER

Filtreler fotoğrafçılığın vazgeçilmez aksesuarlarıdırlar.Bir kısmının fotoğrafa hiç bir etkisi yokken bir kısmı renkleri ve ışığı ciddi manada değiştirir. Bir kısmının amacı efekt vermekken bir kısmı ışığı düzeltici fonksiyon üstlenir.

Polarize filtre : Eğer bir dijital makine sahibiyseniz circular bir polarize filtre almalısınız lineer filtreler işinize yaramayacaktır.
Gökyüzü aslında ne renktir diye sorsam ''mavi'' diye atlayanlar olabilir. Ama gerçekte gökyüzü siyahtır ve bizim onu mavi olarak algılamamızın nedeni atmosferde kutuplaşarak yansıyan ışıklardır.
Polarize kontrastı değiştirebilen tek filtredir. 1970 li yıllarda fotoğraf dünyasına kazandırılmıştır.
Etkisini özellikle göküzünde gösterir. gökyüzü ve bulutlar koyulaşır ve dramatik görüntüler oluşur.

Ömer Ergin' e ait bu fotoğrafta polarizenin ustalıkla kullanıldığına şahit olmaktayız .
Gökyüzü dışında fotoğrafın genelinde dramatik ve canlı renkler hakim olur.

Polarize ayrıca ahşap yüzeyler başta olmak üzere pek çok zemideki yansımaları da yok edebilir. camdaki ve sudaki yansılamaları da yok eder. tüm bu etkileri yaratabilmek için filtrenin halkasını sağa sola hareket ettirmek yeterlidir(gözünüzün vizöre yaslı olması gerektiğini hatırlatmama bilmem gerek var mı? )

UV Filtreler: Daha çok objektifi koruma amaçlıdırlar. Işığa ya da renklere etkisi yoktur. Kaliteyi biraz olsun düşürdüğü söylenir.

ND Filtreler : 2x,4x,8x gibi değerlere sahiptirler. Işığı kısarlar, bu sayede diyaframı kısmadan düşük enstantanede çalışmamız mümkün olur.
Uzun pozlamalar için de idealdirler.f1.8 gibi objektiflerde çok güçlü ışık kullanımı durumlarında ve 1/2000 gibi değerlerin üstüne çıkamayan makinelerde ışık patlamalarının önüne geçmek gibi amaçlarla da kullanılırlar.
Fotoğrafın sadece yarısındaki ışığı kısan ND filtreler özellikle manzara fotoğrafçıları için büyük birer nimettir.

Close up : objektiflerimizin yakın çekim yeteneğini artırmak içindirler . Genelde 4 lü set halinde satılırlar.

kaynak

Fotoğraf

Cam ya da kâğıt üzerinde, ışığa duyarlı bir madde aracılığıyla elde edilen kalıcı görüntü.

Görüntü önce bir film üzerinde nagatif olarak, daha sonra bu film aracılığıyla ışığa tutulan fotoğraf kartında pozitif olarak elde edilir. Doğrudan doğruya pozitif, yani fotoğrafın kendisini veren fotoğraf makineleri de vardır. Fotoğraf elde etmek için genellikle gümüş tuzlarından oluşan bir duyarkat kullanılır. Gümüş tuzları yalnızca tayfın mavi bölümüne duyarlı olduklarından ancak siyah - beyaz fotoğraf elde edilir. Günümüzde renkli fotoğraf elde etmek için her biri sırasıyla mavi, yeşil ve kırmızı ışığa duyarlı üç tabaka kullanılır.