Tarihte Bugün - Sayfa 36

Tarihte bugün: 23 şubat

23 Şubat, 2006 02:01:00 (TSİ)

Avusturyalı yazar Stefan Zweig, 1942'de Brezilya'nın Petropolis kentinde eşiyle beraber intihar etti.

1881'de Viyana'da doğdu. Babası varlıklı bir sanayiciydi. Küçük yaşlardan itibaren kültür ve edebiyat alanında eğitim görmeye başladı; İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Latince ve Yunanca öğrendi.

Viyana ve Berlin üniversitelerinde felsefe öğrenimi gördü. İlk şiirlerini lisedeyken Hugo von Hofmannsthal'ın ve Rainer Maria Rilke'nin eserlerinin etkisiyle yazdı.

1901'den sonra Paul Verlaine ve Baudelaire'in şiirlerini Almancaya çevirdi. İsrail'in kurucusu Theodor Herzl ile tanıştı ve dost oldu. Gazetelerde muhabirlik yaptı.

1907-1909 arasında Seylan, Kalküta, Benores, Rangun ve Hindistan'ı gezdi. 1911'de de New York, Kanada, Panama, Küba ve Porto Riko'yu kapsayan Amerika yolculuğuna çıktı. 1914'te Belçika'ya Emile Verhaeren'in yanına gitti.

Birinci Dünya Savaşı'nda (1914-1917) gönüllü olarak Viyana'da savaş karargahında memur olarak çalıştı. Savaştan sonra Avusturya'ya dönerek Salzburg'a yerleşti. 1920'de Frederike Von Winternit ile evlendi.

Kapuzinerberg'in yamacındaki villasında en verimli yıllarını geçirdi. Edebiyatta doruğa tırmandı, en güzel eserlerini, kente ve Salzach'a yukardan bakan iki katlı, ağaçlar arasına gizlenmiş villada yazdı.

Tanıdığı ünlüleri sık sık Salzburg'da konuk etti. Romain Rolland, Thomas Mann, H.G. Wells, Hugo von Hoffmannstahl, James Joyce, Franz Werfel, Paul Valery, Arthur Schnitzler, Ravel, Toscanini, Richard Strauss bunlar arasındaydı.

Salzburg'da geçen yıllarında Avrupa'nın düşünsel birliği için ağırlığını koydu, makaleleriyle ve konferanslarıyla aşırılıklara karşı uyarılarda bulundu, diplomatik çevrelere akıl ve sabır çağrısı yaptı.

1927'de Münih'te 'Duygu Karmaşası', 'Yıldızın Parladığı Anlar' ve 'Tarihsel Baş Minyatür' adlı kitapları yayımladı. 1927'nin 20 şubatında 'Rilke'ye Veda' başlıklı konuşmasını yaptı.

1933'de, Nazilerin yakmaya başladıkları kitaplar arasında Yahudi kökenli Zweig'ın eserleri de yer alıyordu. 1934'te Gestapo'nun villasını basması üzerine ülkesini terk etti ve Londra'ya yerleşti.

1937'de ilk karısı Frederike'den ayrıldı ve bir yıl sonra Lotte Altman'la Portekiz'e gitti. O sıralarda Avusturya, Alman Reich'ına katılmış ve Zweig da İngiliz vatandaşlığına geçmek için müracaat etmişti.

1939'da 'Kalbin Sabırsızlığı' adlı romanı yayımlandı ve Lotte Altman ile evlendi. 1940'ta İngiliz vatandaşlığına geçti. İkinci Dünya Savaşı sırasında New York, Arjantin, Paraguay ve Brezilya'ya gitti.

Konferanslar için gittiği Brezilya'ya yerleşmeye karar verdi. Brezilya'da 'Bir Satranç Öyküsü'nü kaleme aldı. 1941'de Montaigne üzerine çalışmaya başladı ve 'Dünün Dünyası-Avrupa Anıları' adlı otobiyografisini kaleme aldı.

'Dünün Dünyası' kitabı, 1900'lerin başında gençliğini yaşamış bir yazarın yaşadığı dünyanın asla eskisi gibi olmayacağını fark ettiğinde eski günlere düzdüğü bir övgüdür.

Avrupa'nın içine düştüğü durumdan duyduğu üzüntü ve yaşamındaki düş kırıklıkları nedeniyle 23 şubat 1942'de eşi Lotte ile birlikte intihar etti.

Buna Hitler'in dünya düzenini kalıcı sanmasının verdiği karamsarlığın yanı sıra kendi dünyasının asla bir daha var olmayacağı düşüncesi neden olmuştu.

Üretken bir yazar olarak birçok konuda denemeler yaptı. Lirik şiirler yazdı, trajedi ve dram türünde sahne eserler denedi, biyografi alanında önemli yapıtlar ortaya koydu. Freud ve psikolojiye olan ilgisi onu bu alana yöneltmişti.

Türkçede Zweig

'Yürek Çöküntüsü' (Varlık Yayınları, 1970)
'Dünün Dünyası' (Can Yayınları, 1985)
'Bir Kadının Yirmidört Saati' (Oda Yayınları, 1986)
'Yarının Tarihi' (Can Yayınları, 1991)
'Kendileri ile Savaşanlar' (Birinci Cilt, İş Bankası Yayınları, 1991)
'Üç Büyük Usta' (İkinci Cilt, İş Bankası Yayınları, 1991)
'Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar' (Üçüncü Cilt, İş Bankası Yayınları, 1991)
'Lyon'da Düğün' (Can Yayınları, 1992)
'Yıldızın Parladığı Anlar' (Can Yayınları, 1995)
'Karışık Duygular' (Milliyet Yayınları, 1995)
'Satranç' (Can Yayınları, 1997)
'Günlükler' (Can Yayınları, 1997)
'Değişim Rüzgarı' (Can Yayınları, 1998)
'Köleliğe Karşı Özgür Düşünce' (Çiviyazıları Yayınları, 1998)
'Fouche, Bir Politikacının Portresi' (Can Yayınları, 1999)
'Tehlikeli Merhamet' (Babil Yayınları, 2000)
'Amok Koşucusu' (Can Yayınları, 2000)
'Balzac: Bir Yaşam Öyküsü' (Kabalcı Yayınları, 2002)
'Magellan' (Kabalcı Yayınları, 2002)
'Freud ve Öğretisi' (Papirüs Yayınları, 2003)
'Yakıcı Sır' (Evrensel Basın Yayın, 2004)
'Ruh Yoluyla Tedavi' (İmge Kitabevi Yayınları, 2005)

Günün diğer önemli haberleri

1653: Batı Anadolu'daki şiddetli depremde, Denizli, Nazilli, Tire ve Uşak'ta evler yıkıldı, binlerce kişi öldü.
1919: İtalya'da Benito Mussolini Faşist Parti'yi kurdu.
1945: Birleşmiş Milletler Beyannamesi'nin imzalanmasıyla Almanya ve Japonya'ya savaş ilanını kapsayan teklif, TBMM'de kabul edildi.
1945: Sevr Antlaşması'nın değiştirilmesi için Londra'da toplanan konferans, bir anlaşmaya varılamadan dağıldı.
1963: Bazı Yassıada mahkumlarının da yararlanacağı kısmi af yasalaştı.
1971: Şair ve yazar Halit Fahri Ozansoy 80 yaşında hayata veda etti.
1978: Çağdaş Gazeteciler Derneği kuruldu.
1994: Türkiye'de cep telefonu şebekeleri hizmete açıldı.
1997: Dünyada genetik kopyalama yöntemiyle üretilen ilk memeli olan ve 14 şubat 2003 tarihinde ölen 'Dolly' adlı koyunun İskoçya'daki Roslin Enstitüsü'nde kopyalandığı duyuruldu.
1998: İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü, sakallı, türbanlı ve kimliksiz öğrencilerin yerleşke ve binalara girişini yasakladı.

Tarihte bugün arşivi

Tarihte bugün: 24 şubat

24 Şubat, 2006 02:01:00 (TSİ)

Prof.Dr. Feza Gürsey, 1977'de Oppenheimer Fizik Ödülü'ne değer bulundu. Gürsey, ödülünü ABD'li fizikçi Sheldon Lee Glashow ile paylaştı.

7 Nisan 1921'de, doktor Ahmet Reşit Gürsey ile Türkiye'nin öncü bilim kadınlarından kimyager Remziye Hisar'ın çocukları olarak İstanbul'da dünyaya geldi.

Anne ve babasının çocuklarının eğitimi üzerine titizlikle eğilmesi ve küçük yaşta aydın çevresinin içinde yer alması, genç yaşlardan başlayarak çok yönlü ve sanata düşkün kişiliğininin oluşmasını sağladı.

Galatasaray Lisesi'ndeki eğitimini 1940'ta tamamladı. 1944'te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik–Fizik bölümlerinden mezun oldu.

İstanbul Üniversitesi'ndeki fizik asistanlığı sırasında Milli eğitim Bakanlığı tarafından yapılan sınavı kazanarak İngiltere'de Imperial College'da doktora yapma şansını yakaladı.

1950'de kuaterniyonların alan teorisine uygulanmaları konusunda yaptığı çalışması, onun için de yaşam boyu sürecek bir araştırma ilgisinin odak noktası oldu.

1950-1951 arasında Cambridge Üniversitesi'nde doktora sonrası çalışmalar yaptıktan sonra 1951'de İstanbul Üniversitesi'ne fizik asistanı olarak geldi. 1952'de beraber fizik asistanlığı yaptığı Suha Pamir ile evlendi.

1953'de İstanbul Üniversitesi'nden doçent unvanı aldı. 1954-1961 arasında öğretim üyeliği boyunca Türk bilim tarihinin ilk ve son Teorik Fizik Kürsüsü'nün temelini oluşturan iki öğretim üyesinden biri olarak kürsünün geleceğini hazırladı.

Aynı zamanda 1957-1961 arasında Brookhaven Ulusal Laboratuvarı'nda, Princeton Üniversitesi'nde İleri Araştırma Enstitüsü'nde ve Columbia Üniversitesi'nde araştırmalar yaptı. Bu dönem, bilimsel açıdan en verimli dönemlerinden biri oldu.

Bu sırada ona hayatının sonuna kadar hayranlık duyan ve onu destekleyen Nobel Fizik Ödülü sahibi Wolfgang Pauli, atom bombasının mucidi J.R. Oppenheimer, Nobel sahibi fizikçiler E. Wigner, T.D. Lee ve C.N. Yang ile tanıştı ve dostluk kurdu.

1961'de sağladığı uluslararası üne ve önünde açılan yurtdışı prestijli iş olanaklarına rağmen Türkiye'ye döndü ve ODTÜ'nün sunduğu profesörlük ünvanını kabul ederek ODTÜ Teorik Fizik Bölümü'nün kurulmasında önemli bir rol üstlendi.

1960'lı yıllarda Kiral Bakışım Kuralı'nı ortaya koyarak uzay-zaman bakışımı çalışmalarının genişletilmesine önayak oldu, Kuantum Renk Dinamiği Kuramı çevçevesinde çalışmalara imza attı.

1974'e kadar ODTÜ'de öğretim üyeliği görevine devam etti. Sayısız öğrenci yetiştirdi ve etkin bir araştırma grubu kurdu. 1974'te Yale Üniversitesi'nde kürsü başkanlığına getirildi. 1992'de ABD'nin New Haven kentinde hayata gözlerini yumdu.

Fiziğe katkıları

Amerikan Fizik Derneği'nin çıkardığı 'Physics Today' dergisinin mart 1993 sayısında, Yale Üniversitesi Fizik Bölümü'nden çalışma arkadaşları Prof. S.W. MacDowell ve Prof. C.M. Sommerfield'in yazdıkları anma yazısından kısaltılan aşağıdaki bölüm, Feza Gürsey'in fiziğe olan katkılarını ve yurt dışında gördüğü saygınlığı çok iyi anlatır:

"Yale Üniversitesi'nde J. Willard Gibbs Emeritus Profesörü Feza Gürsey 13 nisan 1992'de 71 yaşında hayata veda etti. Kendisi fiziksel problemlerde kullandığı matematiksel yöntemlerin (özellikle grup teorisi) özgünlüğü, zerafeti ve etkililiği ile hem de çok sayıdaki öğrencisi ile gayet yakından ilgilenen olağanüstü bir hoca olarak hatırlanacak...

"Feza'nın temel parçacıkların grup teoretik özellikleri ve kuvvetli ve zayıf etkileşmelerin simetrileri hakkındaki ilk çalışmaları hemen ilgi çekti. Bunlarda kuvvetli etkileşmelerin 'kiral' adı verilen yeni bir simetrisi bulunduğu ilk defa öneriliyordu: Bu simetri son ve tam şeklini daha sonra meşhur lineer olmayan sigma modeli çerçevesinde buldu...

"1962 yazında Brookhaven Ulusal Laboratuvarı'nda Luigi Radicati ile beraber kuvvetli etkileşmelerin spin ve üniter spinden bağımsızlıkları hakkında bir makale yazdı. Bunda SU grubunun kuarklar için alçak enerjilerde geçerli bir yaklaşık simetri grubu olduğu ortaya konuyordu. Bu makalenin temel parçacıklar fiziğinde çok büyük ve kalıcı bir etkisi oldu...

"Feza, bütün temel parçacık etkileşmelerini birleştirmeye aday teorilerin kurulmasına, E ve E(7) gruplarına dayanan simetrileri önererek çok önemli bir katkı yaptı. Bu, istisnai Lie gruplarının fizikte ilk kullanılışları oluyordu. Feza'nın matematiksel fiziğe katkıları derin ve yenilik getirici cinstendi...

"Mesela savunduğu kuaterniyonlara dayalı analitik fonksiyonların ayar teorilerinde kullanılması fikri, multi-instanton probleminin çözümünde daha sonra uygulandı. Derin ve geniş matematik bilgisini, fizikçiler ve matematikçilerin arasındaki iletişim kopukluğunu gidermek için kullandı. Özellikle Yale'de fizik ve matematik bölümleri arasında canlı bir alışveriş kurulmasında kuvvetli etkisi oldu...

"Fizik ve matematik Feza'nın ilk aşklarıydı.Fakat o aslında çok daha geniş ilgileri olan bir insandı. Engin tarih bilgisi hem fizik ve matematiğin tarihini, hem de Ortadoğu'nun geçmişini ve geleneklerini kapsıyordu. Merakları edebiyat ve sanat dallarına, dünya olaylarına ve üçüncü dünya ülkelerinin adalet ve kalkınma arayışlarında çektikleri zorluklara kadar uzanıyordu...

"Ölümü bütün fizik camiası için çok büyük bir kayıp oldu; fakat Feza'nın bıraktığı miras dostları ve gelecek fizikçi nesilleri arasında yaşamaya devam edecek."

Ödülleri

120'den fazla yayın yapmış olan Prof.Dr. Feza Gürsey'in her bir makalesi teorik fizik dünyasında geniş yankılar uyandırmış ve yeni araştırma ufukları açmıştı.

Teorik fiziğin birçok dalına (gruplar teorisi, spinörler teorisi, teorik fiziğin matematiksel metodları, istatistiksel mekanik, özel ve genel rölativite teorileri, kozmoloji, çekirdek teorisi, temel tanecikler teorisi) gösterdiği ilgi, onu dünyada bu özelliği taşıyan yalnızca birkaç kişinin arasına dahil etmişti.

Grup teorisi üzerine yazdığı ders notları, Rusya'da standart ders kitabı olarak kullanılmıştı.

1969: TÜBİTAK Bilim Ödülü
1977: Glashow ile birlikte Oppenheimer Ödülü
1977: Griffiths ile Doğa Bilimlerinde A. Cressey Morrison Ödülü
1979: Einstein Madalyası
1981: College de France Madalyası ve Konuk Profesörlük
1981: İstanbul Üniversitesi Madalyası ve Onur Doktorluğu
1984: İtalya Cumhuriyeti'nce verilen 'Commendatore' Unvanı
1986: Academiadei Lincei'de (Roma) Konuk Profesörlük
1986: Grup Kuramı ve Temel Fizik Kurumu'nun Wigner Madalyası (Philadelphia)
1989: Türk-Amerikan Bilimcileri ve Mühendisler Derneği'nin Seçkin Bilimci Ödülü
1989: ODTÜ ProfDr. Mustafa N. Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı Bilim, Hizmet ve Onur Ödülü
1990: Galatasaray Eğitim Vakfı Madalyası
1993: Türkiye'de ilk ve tek bilim merkezi olan Feza Gürsey Bilim Merkezi, 23 nisanda Ankara Altınpark'ta kuruldu.

Günün diğer önemli olayları

1495: Şehzade Cem öldü.
1848: Fransa'da geçici hükümet kurularak İkinci Cumhuriyet ilan edildi.
1910: Sanayii Nefise Mektebi'nin (Güzel Sanatlar Okulu) kurucusu ressam ve müzeci Osman Hamdi Bey öldü.
1936: Fenerbahçe Galatasaray'ı 6-1 yendi.
1942: 769 Romanyalı Yahudi'yi taşıyan 'Struma' vapuru, Karadeniz'de batırıldı, yalnızca bir yolcu kurtulabildi.
1964: CHP'nin 'Parti Sanat Mükafatı' adıyla düzenlendiği yarışmada Cahit Sıtkı Tarancı 'Otuzbeş Yaş' şiiriyle birinci oldu.
1954: Tuna Nehri'nden Karadeniz'e, oradan da İstanbul Boğazı'na inen buz parçaları, tabakalar halinde tüm Boğaz'ı ve limanı kapladı, deniz trafiği durdu.
1955: Türkiye'nin ilk özel dedektiflik bürosu, İstanbul'da, Avukat Fethi İnder tarafından kuruldu.
1977: Besteci ve udi Yorgo Bacanos 77 yaşında İstanbul'da hayata veda etti.
1983: Necmettin Erbakan'a 4 yıl hapis ve 1 yıl 4 ay sürgün cezası verildi.
1987: SSCB'de Gorbaçov ilk kez Glasnost'tan (açıklık politikası) söz etti.
1992: 1961 Anayasası'nın hazırlayıcılarından Ord.Prof.Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu 88 yaşında İstanbul'da yaşamını yitirdi.
2005: Eski dışişleri bakanlarından Coşkun Kırca 78 yaşında İstanbul'da vefat etti.

Tarihte bugün arşivi

Tarihte Bugün - 25.2.2007
2000 - Başbakan Bülent Ecevit ile ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz arasında gerginliğe neden olan cumhurbaşkanlığı konusunun ele alındığı liderler zirvesinden 5+5 önerisinin imzaya açılması kararı çıktı.

2000 - Adapazarı'ndaki çadırlarda sağlıksız yaşam koşulları 166 kişinin ölümüne neden oldu. Adapazarı Belediyesi Sağlık İşleri Müdürü çadırkent ve prefabrike konut yaşamının insan hayatını olumsuz etkilediğini ve deprem tarihinden yılbaşına kadar 605 ölüm vakasının meydena geldiğini, bunların 166'sının olumsuz yaşam koşullarından kaynaklandığını bildirdi.


2000 - Avrupa Parlamentosu İnsan Hakları Komisyonu, İsveçli Parlamenter Malmström'ün hazırladığı 'Dünyada İnsan Hakları' konulu bir raporu ve karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. Raporda, 'AB'ye aday ülkelerde ölüm cezasının kaldırılmasını sağlamanın büyük başarı olduğu, Türkiye'nin de artık bu uygulamaya son vermesi gerektiği' ifade edildi.

2000 - Filipinler'de bir otobüse yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 45 kişi öldü.

1998 - Refah Partisi'nin kapatılmasından sonra, bu partinin mensupları Fazilet Partisi çatısı altında toplandılar. FP'liler ilk meclis grup toplantısını yaptılar.

1997 - İsrail hükümeti Kudüs'ün işgal edilmiş Arap bölgesinde yer alan Har Homa'yı yahudi yerleşimcilere vereceğini açıkladı. Oslo kararlarına aykırı olmasına rağmen ABD, BM Güvenlik Konseyi'nin İsrail'in proje'den vazgeçmesini isteyen kararını veto etti.

1996 - Türk iş aleminin duayeni, Türkiye'de ulusal sanayinin kurucularından Vehbi Koç, 95 yaşındayken Antalya'da geçirdiği bir kalp krizi sonucu öldü.

1994 - Yahudi yerleşimci Baruch Goldstein Halil İbrahim Camii'nde 29 Filistinliyi öldürdü.

1991 - Irak Kuveyt'ten çekilmeyi kabul etti.

1979 - Piyasada görülmedik bir şekilde yaşanan petrol krizi Yunanistan'a müracata sebep oldu. Yunanistan bu müracata olumsuz yanıt verdi.

1976 - Hayali mobilya ihracını belgeleyen rapor, Gümrük Bakanlığı'na ve Karadeniz Ereğlisi Savcılığı'na gönderildi.

1975 - İzmit'te SEKA Trafo Merkezi'nde tedbirsizlik ve dikkatsizlikten dolayı meydana gelen patlamadan sonra 5 kağıt fabrikasından üçünde üretim tümüyle durdu.

1943 - Şarkıcı, gitarist, söz yazarı, efsanevi İngiliz Beatles grubunun üyelerinden George Harrison doğdu.

1935 - Louis Lumiere üç boyutlu sinema devrini başlattı.

1925 - Dinin siyasete alet edilmemesi hakkındaki kanun kabul edildi.

1921 - Kızıl Ordu Tiflis'e girdi.

1915 - Çanakkale Müstahkem Mevkii Karargahı'nın yeri Hacıpaşa Çiftliği'ne kaydırıldı.

1915 - Tekirdağ'daki 19. Tümen Komutanlığı, Maydos (Eceabat)'a nakledildi. Atatürk, 19. Tümen Komutanlığı üzerinde olmak üzere Maydos Bölgesi Komutanı olarak görevini sürdürdü.

26 ŞUBAT 2007



Tarihte 26 Şubat'ta meydana gelen önemli olayların kronolojik sıralaması şöyle:
Tarihte, 26 Şubat'ta bakın neler olmuş? 25.02.2007 Pazar 21:26

Tarihte 26 Şubat'ta meydana gelen önemli olayların kronolojik sıralaması şöyle:

- 26 Şubat 1848 Fransa'da "İkinci Cumhuriyet" ilan edildi.
- 26 Şubat 1889 Behçet hastalığı ve Behçet semptomuyla dünya tıp literatürüne geçen deri hastalıkları hekimi Hulusi Behçet doğdu.
- 26 Şubat 1936 Fatih-Harbiye seferini yapan 122 No'lu tramvay, Şişhane'de freninin boşalması sonucu bir apartmanın kapısına çarptı ve devrildi. Biri kaza anında 5'i hastanede olmak üzere 6 kişi öldü.
- 26 Şubat 1943 İstanbul'da Varlık Vergisi'ni ödeyemeyen 160 kişi, Aşkale'ye sürgün edildi.
- 26 Şubat 1961 Eğitimci, yazar ve devlet adamı Hasan Ali Yücel öldü.
- 26 Şubat 1971 Yurtdışından getirilen otomobillerden alınan "İstikrar Fonu" kaldırıldı.
- 26 Şubat 1975 Keban Barajı'ndaki 2 ünite yeniden çalışmaya başladı, İstanbul'da uygulanan elektrik kısıtlaması kaldırıldı.
- 26 Şubat 1985 ABD ile teşviksiz ihracat dönemi başladı.
- 26 Şubat 1985 Tarık Akan, "Pehlivan" filmindeki rolüyle, Berlin Film Festivali'nde "Jüri Özel Ödülü"ne layık görüldü.
- 26 Şubat 1988 Çeviri kuramları ve yöntemlerine ilişkin çalışmalarıyla tanınan edebiyat eleştirmeni, yazar ve dilbilimci Akşit Göktürk öldü.
- 26 Şubat 1999 Türkiye-AB Gümrük Birliği Ortak Komitesi'nin 8. toplantısı yapıldı.
- 26 Şubat 2000 OHAL 30 Mart 2000'den itibaren 4 ay daha uzatıldı.
- 26 Şubat 2000 İçişleri Bakanı, haklarında soruşturma bulunan 4 HADEP'li ve 2 FP'li belediye başkanını görevden aldı.
- 26 Şubat 2000 Kartal Cezaevi'nde yatan işadamı Erol Evcil için, "Nesim Malki'yi öldürtmek ve çete kurmak" suçlarından idamla yargılanması kararı alındı.
- 26 Şubat 2001 İMKB repo piyasasında faizler yüzde 100'lere kadar geriledi. Hafta sonu Merkez Bankası ile bankacıların gerçekleştirdiği toplantının olumlu havası ile piyasalarda borsa yükseldi, dolar düştü. Borsa 8.830'dan günü tamamladı. Dolar 950 bin liradan satıldı.
- 26 Şubat 2001 Hazine Müsteşarı Demiralp izne ayrıldı, müsteşarlığa Ferhat Emil vekalet etmeye başladı.
- 26 Şubat 2001 Katılım Ortaklığı'na ilişkin usuller ile Katılım Ortaklığı çerçevesinde ülkemizin alacağı yardımların temelini oluşturacak Çerçeve Yönetmelik, Genel İşler Konseyi'nin toplantısında kabul edildi.
- 26 Şubat 2002 Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler, "Dağda olmasındansa siyasette olması iyidir. Onları sandıkta yeneriz" sözlerinin yanlış anlaşıldığını belirtti.
- 26 Şubat 2002 Hükümet, idam cezasının kaldırılması konusunu askıya aldı.


Kaynak: iha

Tarihte bugün: 27 şubat

27 Şubat, 2006 02:01:00 (TSİ)

Çağdaş Türk karikatürünün en ünlü isimlerinden Cemal Nadir Güler, 1947 yılında 45 yaşında hayata veda etti.

Cemal Nadir Güler, Bulgaristan göçmeni bir ailenin çocuğu olarak 1902'de Bursa'da dünyaya geldi. Bursa Lisesi'ndeki öğreniminden sonra, bir süre tabelacılık ve resim öğretmenliği yaptı.

İlk karikatürleri, Sedat Simavi'nin 'Diken' adlı mizah dergisinde yayımlandı (1920). 'Akbaba' dergisine gönderdiği karikatürü ilgi çekince, 'Akşam' gazetesinden davet aldı ve İstanbul'a yerleşti (1929).

Akşam'da günlük karikatürler çizmeyi 1943'e değin sürdürdü. Daha sonra Cumhuriyet gazetesine geçti. 'Resimli Dünya', 'Karikatür', 'Yücel' dergilerinde de karikatürleri yayımlandı.

Cemal Nadir, Türk karikatürünün resmin etkisinden uzaklaşmasına katkıda bulunması, karikatürde yerli tipler yaratması ve halka özgü mizah anlayışını karikatüre yansıtmasıyla, çağdaş Türk karikatürünün öncüsü kabul edilir.

Cemal Nadir'e değin Türk karikatüründe resim çizgisi kullanılıyor, tiplemelerde ve mizah anlayışında Fransız etkisi göze çarpıyordu.

Amcabey, Efruz Bey, Dalkavuk, Akla Kara, Yeni Zengin gibi yeni ve yerli tipleri, karikatürlerinde toplumsal olaylara yer vermesi, yerli özelliklere ağırlık vererek çizmesi, karikatürün yaygınlaşmasında önemli etken oldu.

Cemal Nadir, kendiden sonraki kuşağın yetişmesine de önemli katkılarda bulundu. Viyana Uluslararası Karikatür Yarışması'nda birincilik aldı, karikatürleri pek çok yabancı dergide yayımlandı.

Beş kişisel sergisinden özellikle ABD'de açtığı sergi büyük ilgi uyandırdı. Karikatürlerini 'Amcabey'e Göre', 'Karikatür Albümü', 'Akla Kara', 'Dalkavuk Karikatür Albümü' ve 'Amcabey Albümü' adlarıyla yayımladı.

Sadece çizerlikle yetinmedi, Ankara ve İstanbul radyoları için de skeçler yazdı. 'Yüz Karası' adlı oyunu İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelendi. En verimli çağında, daha 45 yaşındayken 27 şubat 1947'de aramızdan ayrıldı.

Ölümünden sonra Cağaloğlu'nda Akşam gazetesinin bulunduğu sokağa ve Bursa'da bir caddeye adı verildi. 1992'den itibaren adına Uluslararası Cemal Nadir Karikatür Yarışması düzenlenmeye başladı.

Günün diğer önemli olayları

1863: Türkiye'de bilinen ilk resim sergisi, İstanbul Atmeydanı'nda (Hipodrom) açıldı. Serginin açılmasına Sultan Abdülaziz destek verdi.
1917: Rus Çarlığı çöktü.
1936: Nobel Tıp Ödülü sahibi İvan Pavlov hayatını kaybetti.
1937: Özel girişimce inşa edilen ilk Türk gemisi 'Belkıs', Haliç'te denize indirildi.
1958: İstiklal Marşı'nın bestecisi Osman Zeki Üngör vefat etti.
1964: Coca-Cola'nın dünya üzerindeki 1109'uncu fabrikası İstanbul'da açıldı.
1976: Hayali mobilya ihracatı ve vergi iadesi yolsuzluğundan sanık Yahya Demirel için tutuklama kararı verildi.
1988: Türkiye'de ilk yapay kalp ameliyatı, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi'nde yapıldı. Hasta, gerçek kalp bulunamaması yüzünden bir süre sonra hayatını kaybetti.
1995: Mercedes kaçakçılığından hükümlüyken yeniden yargılanan milli futbolcu Tanju Çolak suçu ihbar ettiği gerekçesiyle mahkeme tarafından serbest bırakıldı.
2001: Başbakan Bülent Ecevit, Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş'i istişarelerde bulunmak üzere Türkiye'ye çağırdı.

Tarihte bugün arşivi