Tarihte Bugün - Sayfa 46

1827. İngiliz kimyager John Walker'in icadı olan kibrit İngiltere'de piyasaya sürüldü.

Sponsorlu Bağlantılar

1947. Birleşmiş Milletler'e bağlı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kuruldu.

1955. Devlet Bakanı Mükerrem Sarol'a hakaretten yargılanan Akis dergisi sahibi ve başyazarı Metin Toker 9 ay hapse mahküm oldu.

1960. İsmet İnönü'nün Kayseri'de karşılaştığı engelleme nedeniyle 7 Nisan 1960'da bazı subaylar ordudan istifa etti. Subaylar, istifa dilekçelerinde, "İstisnai haller dışında emniyet ve zabıta kuvvetleri yerine ordunun kullanılması hukuken mümkün olmamasına rağmen, İnönü'nün Kayseri gezisinde, emir ve komuta ettiğim birlikleri bu hukuki sınırlar dışında kullanmaya zorlandım" dediler.

1962. İdam edilen eski Başbakan Adnan Menderes'in eşi Berrin Menderes, 1962 yılında bugün Başbakan İsmet İnönü'yle görüştü. İnönü, "Bayan Menderes dertli bir hanım. Dertlerini dinlemek görevim," dedi.

1963. Yugoslavya Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu.

1966. Orhan Kemal cezaevinde. Dostları 30. sanat yılı jübilesini yaptı.

1967. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Bülent Ecevit 7 Nisan 1967'de Yozgat'ta konuştu: "Özel sektör eliyle kalkınma mümkün değildir. Özel sektör halkın sırtından geçinmeye alışmıştır. Gelip de Yozgat'ta bira fabrikası kurar mı? "

1969. İstanbul Şehir Tiyatroları sanatçıları "hak yürüyüşü" yaptı.
MHP'nin yan örgütü Ülkü Ocakları Birliğine bağlı "komandolar" Hacettepe Üniversitesi'nde düzenlenen uluslararası doğum kontrol seminerini bastı.

1970. İktidardaki Adalet Partisi hükümeti, siyasi görüşleri nedeniyle Almanya'da okuyan bazı öğrencilerin burslarını kesti. Berlin Üniversitesi Rektörü, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'dan durumun düzeltilmesini rica etti.

1971. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon, yıl sonuna kadar 100.000 Amerikan askerinin Vietnam'dan çekileceğini açıkladı.

1974. Demokratik Parti (DP) Genel Başkanı Ferruh Bozbeyli, TCK 141. ve 142. maddelerinin af kapsamına almasını kınadı. Cumhuriyet Halk Partili (CHP) ve Milli Selamet Partilileri (MSP) eleştirerek, " Siz komünistleri affetseniz de onlar sizi affetmez" dedi.

1976. Eski Hava Kuvvetleri Komutanı Emin Alpkaya rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmaya başladı.

1978. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doçent Server Tanilli silahlı saldırıya uğradı. Aldığı kurşunlardan omuriliği zedelenen Tanilli felç oldu. Server Tanilli 12 Mart darbesi sonrası üniversiteden uzaklaştırılmıştı. Uygarlık Tarihi kitabı nedeniyle yargılanan Tanilli beraat etmiş, üniversiteye dönmüştü. Tanilli, şimdi Fransa'da yaşıyor.

1979. Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel Başkanı Mihri Belli'ye silahlı saldırı yapıldı. Ağır yaralanan Belli, kendisini vuran kişinin sağ eylemci Cengiz Ayhan olduğunu söyledi. Saldırıyı, Türkçü İntikam Tugayı'na bağlı Esir Türkleri Kurtarma Ordusu üstlendi.

1987. Altı yıl süren Milliyetçi Hareket Partisi davası bitti. MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş çete kurmak ve yönetmekten 11 yıl hapse mahkum oldu. Partinin Genel İdare Kurulu'nun tüm üyeleri beraat ederken, 5 kişi idama, 9 kişi ömür boyu hapse, 219 kişi 5-13 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı. 150 sanık beraat etti.

1991. 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sırasında İstanbul'da Ziverbey'deki işkenceli "kontr-gerilla" sorgularını yöneten Emekli Tümgeneral Memduh Ünlütürk Dev-Sol örgütü tarafından öldürüldü.

1994. Almanya, sivil halka karşı kullanıldığı gerekçesiyle Türkiye'ye silah ambargosu koydu.

1995. Kitap imzalamak için Konya'ya giden Aziz Nesin'i taksiciler arabalarına almadı, oteller kabul etmedi.



Bugün Doğanlar:

1770. İngiliz şair William Wordsworth.


Bugün Ölenler:

1600. Divan şairi Baki öldü.

1980. Tiyatro sanatçısı Mehmet Karaca İstanbul'da öldü.

Tarihte bugün: 8 mayıs

8 Mayıs, 2006 02:01:00 (TSİ)


Coca Cola, ABD'li kimyager ve eczacı John Styth Pemberton tarafından 1886 yılında imal edildi.

İlk defa 1886'da John Styth Pemberton tarafından, gündelik sağlık şikayetlerinin tedavisi için bir şurup olarak üretilen Coca Cola'nın formülünde 1905'e kadar kokain de bulunuyordu.

Şu anda dünyanın en köklü ve büyük şirketlerinden biri olan 'The Coca Cola Company' 1892 yılında kuruldu. Coca Cola'nın küresel tek rakibi, bu ürünü taklit edip 1902'de şirketleşen yine bir ABD şirketi PepsiCo oldu.

Coca Cola'yı evrensel bir içecek yapan en büyük etken, dünya çapındaki yaygın dağıtım ağının yanı sıra dünyanın bütün yerel noktalarında ortaya çıkan taklitleri de oldu.

29 mayıs 1886'da ilk Coca Cola reklamı 'The Atlanta Journal'da yayımlandı. İlanda kullanılan slogan yine, 'nefis ve serinletici' idi.

Reklamlarda hep, yaşamın eğlenceli yanları öne çıkarıldı. İlk nakliyat parlak kırmızı fıçılarda yapıldığı için, günümüzün en sevilen içeceğinin simgesi de kırmızı oldu.

Dr. Pemberton'ın ölümünden sonra Coca Cola'nın haklarını 2 bin 300 dolara satın alan Asa Candler, 1892'de 100 bin dolar sermaye ile kurulan şirketinin dünyanın 200 ülkesinde satılacak bir ürünü pazarlayacağını tahmin etmemişti.

Sadece bir ürün mü? Elbette hayır. Çağa damgasını vuracak bir külttü yaratılan. Coca Cola 1950'de Time dergisinde kapak oluyordu. Time, Coca Cola'yı 'dünya ve dostu' manşetiyle tanımlıyordu.

Ay'a ilk kez ayak basan Neil Amstrong, dönüşünde Times meydanında, "Coca Cola'nın evine, dünyaya hoşgeldiniz" pankartıyla karşılanıyordu.

Coca Cola, Olimpiyat Oyunları'ndan Sir Edmund Hillary'nin Güney Kutbu yolculuğuna kadar birçok organizasyonun sponsoru olarak karşımıza çıktı.

Kola ve sağlık

Bir litre kolalı içecek yaklaşık 400 kalori eşdeğeri şeker, 0.15 gram kafein, değişik miktarlarda renk veren maddeler, orijinal tadı sağlayan kola özü ve asıl önemlisi gazlı içecek olmasını sağlayan fosforik asit içeriyor.

Yakın zamanda yayımlanan tüm araştırmalar başta çocukluk çağı olmak üzere büyük yaş gruplarında şişmanlık ile kola tüketimi arasında önemli bir bağlantı olduğu üzerinde duruyor.

Kolalı içecekler, bir yantan kan şekerini hızla yükselten, dolayısıyla insülin hormonunu artırarak vücudun yağ depolamasına yol açan yüksek miktarda şeker içermesi nedeniyle, diğer taraftan da süt ve süt ürünleri gibi sağlıklı beslenmenin temeli olan içeceklerin yerine geçtiği için şişmanlık riski oluşturuyor.

Bunların dışında kola içme alışkanlığının fast-food beslenmeye eşlik ettiğini ve kola ile birlikte daha fazla yemek yendiğini biliyoruz.

Bu nedenle çocuklukta obezite ve buna bağlı şeker hastalığının önemli bir sorun haline geldiği ABD'deki çocuk sağlığı otoriteleri çocukların kolalı içeceklerden uzak tutulmasını öneriyor.

Kolalı içeceklerin asıl zararlı etkisi ise kemikler üzerinde. Üç yıl önce ABD Tabipler Birliği'nin Çocuk Sağlığı dergisinde kolanın lise öğrencilerinde kemik kırıkları sıklığını üç kat artırdığını gösteren bir araştırma yayımlandı.

Araştırmacılar, koladaki yüksek miktarda fosforun kan fosforunu yükselterek kemiklerden kalsiyum kemiren paratiroid hormonu düzeyini artırdığını ve bir süre sonra kalsiyumu azalan kemiklerin sağlamlıklarını yitirdiklerini öne sürdü.

Tıp literatüründe bu gözlemi destekleyen başka insan çalışmalarının yanı sıra benzer etkinin farelerde olduğunu gösteren araştırmalar da yayımlandı.

Kola içme alışkanlığı, en önemli kalsiyum kaynağı olan süt ve süt ürünleri tüketimini de azaltıyor ve ergenlik döneminde günde 800-1200 miligram olan kalsiyum ihtiyacının karşılanmasını önleyerek kemik sağlığını olumsuz yönde etkiliyor.

Bunların dışında kolanın böbreklerden kalsiyum atılımını ve diş çürüklerini belirgin bir şekilde artırdığı, mide mukoza hücre döngüsünü bozduğu, aşırı içilmesinin kas hastalığına (hipokalemik miyopati) neden olduğunu gösteren raporlar yayımlandı.

Şimdiye kadar kolanın insanlar için yararlı olduğunu gösteren bir araştırma yayımlanmadı. Hiç kuşkusuz kolalı içecekler sigara gibi insan sağlığını doğrudan ve tehlikeli bir şekilde etkilemiyor, ama bu masum oldukları anlamına da gelmiyor.

Günün diğer önemli olayları

1903: Fransız ressam Paul Gaugin hayata veda etti.
1945: Alman General Von Keitel, Sovyet komutan General Zhukov'a teslim oldu. Avrupa'da savaşın bittiği bu güne Zafer Günü adı verildi.
1947: Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrası'nı yönetti.
1952: Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü kuruldu.
1961: Uluslararası Af Örgütü kuruldu.
1972: Ecevit listesinin olağanüstü kongrede kazanması üzerine, İsmet İnönü, 33 yıl 4 ay 11 gün sonra CHP Genel Başkanlığından istifa etti.
1984: Türk parlamenterlerin yetki belgeleri, Strasbourg'daki Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi'nde onaylandı. 12 eylül 1980'den beri Konsey Meclisi'nde temsil edilmeyen Türkiye ile Avrupa Konseyi ilişkileri yumuşama yoluna girdi.
1984: Sovyetler Birliği, Los Angeles Olimpiyat Oyunları'nı boykot edeceğini açıkladı.
1987: Ressam ve müzeci Elif Naci 89 yaşında vefat etti.
1993: Gökova Termik Santrali'ne karşı 3 bin kişi eylem yaptı.

Tarihte bugün arşivi

Yunus Emre Anma Günü ve Haftası", "Dünya Kan Günü"
1942. Rıza Nur'un haftalık Tanrıdağ dergisinin ilk sayısı yayımlandı.

1947. Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrasını yönetti.

1958.Yeni Gün gazetesi yazı işleri müdürü Erdoğan Tokatlı 34 gün yatmak üzere cezaevine girdi.

Aynı gün Sıkıyönetim kararlarına uymadığı iddiasıyla Milliyet gazetesi 15 gün süreyle kapatıldı.

1961. Uluslararası Af Örgütü kuruldu.

1962. Türkiye'de 8 milyon gizli işsiz olduğu açıklandı.

1972. Bülent Ecevit listesinin Olağanüstü kongrede kazanması üzerine İsmet İnönü 33 yıl 4 ay 11 gün sonra Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığından istifa etti.

1975. Anayasa Mahkemesi Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruluş yasasını iptal etti. Başbakan Süleyman Demirel "Devlet Güvenlik Mahkemeleri'ni derhal ve yeniden kurmak için teşebbüse geçeriz" dedi.

1981. Dostlar Tiyatrosu'nda Genco Erkal'ın oynadığı "Her Gün Yeni Baştan" adlı tek kişilik oyun yasaklandı.

1982. Bertolth Brecht'in, " Halkın Ekmeği" adlı şiir kitabı toplatıldı.

1984. Sanatçı Rahmi Saltuk, konserinde liste dışı türkü söylediği gerekçesiyle 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.

Aynı gün Türkiyeli parlamenterler 3 yıl aradan sonra tekrar Avrupa Konseyi'ne kabul edildi. Avrupa Konseyi Asamble Başkanı, "ancak izleme sürdürülecek" dedi.

1992. Son bir haftada bekaret kontrolüne gönderilen 8 kız öğrenciden ikisinin intihar ettiği açıklandı.

1993. Üç bin kişi Gökova termik santraline karşı eylem yaptı.

1997. Abdi İpekçi Uluslararası Dostluk ve Barış Ödülü kısa adı TÜRK-İŞ olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na verildi.


Bugün Ölenler:

1880. "Madame (madam) Bovary"nin yaratıcısı, Fransız yazar Gustave Flaubert.

1873. İngiliz düşünür John Stuart Mill

1987. Ressam, müzeci ve gazeteci Elif Naci İstanbul'da. Elif Naci'nin "On Yılda Resim", "Şarkta Resim", "Anılarda Damlalar" adlı kitapları da var.

Tarihte bugün: 9 mayıs

9 Mayıs, 2006 02:01:00 (TSİ)


Alman şair ve düşünür Johann Christoph Friedrich von Schiller 1805 yılında hayata veda etti.

Johann Christoph Friedrich von Schiller, 10 kasım 1759 tarihinde Marbach'da doğdu. Hukuk ve tıp okudu. Orduda hekimlik yaptı. Rousseau ile Kant'tan etkilendi. Eski Yunan ozanlarını inceledi.

'Haydutlar' (Die Rauber) adlı oyununda baskıcı yönetimlere başkaldırıyı savunduğu için Stuttgart'tan ayrılmak zorunda kalarak önce Mannheim'e, sonra Saksonya'ya gitti.

Birkaç yıl Leipzig ve Dresden'de yaşadı. 1787'de Weimar'a yerleşti. Goethe ile birlikte 'Horen' adlı dergiyi çıkardı. Alman yazınında coşkunluk (Sturm und Drang) akımının temsilcisi 9 mayıs 1805'te Weimar'da hayata veda etti.

Almanya'da 19'uncu yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan romantik felsefe akımının en önemli düşünürüydü Johann Christoph Friedrich von Schiller.

Sanat ve eğitim konusundaki görüşleriyle ün kazanan olan Schiller, 1795'te yayımlanan 'İnsanın Estetik Eğitimi Üzerine Mektuplar' adlı eseriyle Batı kültürünün bütün bir tarihini ortaya koyma yolunda bir denemeye kalkıştı.

Schiller, bu deneme çerçevesi içinde, modern insandaki bölünmüşlüğü ve yabancılaşmayı teşhis eden ilk düşünürlerden biri olarak tarihe geçti.

Yaşamlarında formun tamlığıyla içeriğin bütünlüğünü, imgelemin ilk gençliğiyle aklın olgunluğunu birleştirdiklerini düşünen Schiller'e göre, modern insan kendi içinde bölünmüş bir insan olup, insan doğasının birliği ilerleme fikriyle, kültürdeki ilerleme düşünüyle bozulmuştu.

Schiller, modern insandaki bu bölünmüşlük ve yabancılaşmanın ilacının sanat olduğunu düşünüyordu. Başka bir deyişle, sanatı insanlık için ahenkli, organik bir birliğin yeniden ele geçirilmesinin aracı olarak görüyordu.

Güzellik, doğal halinden salt fiziki bir boyutu olan bireye bütünüyle karşıt ahlaklı bireyin ihtiyaçlarına uygun düşen bütünlüklü ahlaki evreye giden yoldur. Sanat ve güzellik, özgürlük yoludur.

Schiller, insanda iki temel dürtünün bulunduğunu söyler. Bunlardan birincisi, her zaman değişme için bastıran duyumsal dürtü, diğeri de birlik ve süreklilik arayan formel dürtüdür.

Her ikisi de, kendilerine getirilecek olan sınırlamalara ihtiyaç duyar; böyle bir sınırlamanın amacı ise duyumsal dürtünün ahlak yasasına zarar vermemesi, formel dürtünün de duyguları öldürmemesi ve dolayısıyla bütünlüklü insana ulaşılmasıdır.

Bu ikisi arasında kurulmak istenen uyum, üçüncü bir dürtü aracılığıyla sağlanabilir. Bu da, oyun dürtüsüdür. Söz konusu oyun dürtüsü, filozofa göre, sanatta ortaya çıkar.

Zira, duyumsal dürtünün nesnesinin yaşam, formel dürtünün nesnesinin form oldugu yerde, oyun dürtüsünün nesnesi veya amacı yaşayan yani canlı bir formdur.

Ona göre, duyumsal dürtüyle formel dürtü, yalnızca sanat oyununda bir araya gelir ve insan güzele temasa ederken, ruh bir yandan ahlak yasası diğer yandan da fiziki zorunluluk arasında mutlu bir ortam yaratabilir.

O, modern öznelliğin tanımlayıcı özelliği olan çatışma ve yabancılaşmanın sanat veya oyun yoluyla gerçekleşecek yaratıcı çözümü için umut beslemiştir.

Günün diğer önemli gelişmeleri

1485: Davutpaşa Lisesi, dönemin sadrazamı Davut Paşa tarafından 'Mekteb-i Sübyan' adıyla kuruldu. Okul 1874'te Rüştiye Mektebi'ne dönüştü.
1920: Anadolu Ajansı, 'Büyük Millet Meclisi adına Mustafa Kemal' imzasıyla 'İslam Alemine Beyanname'yi yayımladı: "... Orduyu terhis etmek, köylülere Kuvayı Milliye'yi asi tanıtmak, milleti kendisine şeref veren en asil ve civanmert evladına karşı şüphe ve tereddüde düşürmek, sulhü hazırlamak için İngiliz emri altında çalışan vatansızların ilk işi oldu."
1926: ABD'li kaşif Amiral Byrd, Kuzey Kutbu'na doğru ilk uçuşunu yaptı.
1935: Cumhuriyet Halk Fırkası Dördüncü Büyük Kurultayı toplandı. Kurultayda fırka yerine parti sözcüğü benimsendi. Altı ok daha ayrıntılı şekilde ele alındı. "Partinin güttüğü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir" denilerek, Kemalizm ilk kez resmi olarak tanımlandı.
1936: Benito Mussolini İtalya Faşist İmparatorluğu'nu ilan etti.
1936: İngiliz sinema oyuncusu Albert Finney ve ABD'li Oscar ödülü sahibi kadın sinema oyuncusu Glenda Jackson hayata merhaba dediler.
1942: Ulusal mimarlık akımının en önemli temsilcilerinden Mimar Vedat Tek İstanbul'da hayata veda etti.
1945: Nazi gizli servisi Gestapo'nun şefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri Komutanı Herman Goering ABD Yedinci Ordusu'na esir düştü.
1955: Anneler Günü Türkiye'de ilk kez kutlandı.
1955: Batı Almanya NATO'ya katıldı.
1958: Üniversite öğrencileri flört konulu bir panel düzenleyecekti. İstanbul valiliği toplantıya izin vermedi.
1958: 'Yeni Gün' gazetesi ve 'Akis' dergisi birer ay kapatıldı. Yazı işleri müdürleri Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1960: ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ilk doğum kontrol hapının piyasaya sürülmesini onayladı.
1970: Çoğu üniversite öğrencisi 75-100 bin dolayında savaş karşıtı Washington'da ABD'nin Vietnam Savaşı'na son vermesi için gösteri yaptı.
1971: Darüşşafaka Lisesi'ne kız öğrenci alınması kararlaştırıldı.
1978: Ülkücüler, Yıldız Teknik Üniversitesi'nde dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açtı: Üç kişi öldü, 12 kişi yaralandı.
1978: İtalya'da Kızıl Tugaylar Örgütü'nün 16 martta kaçırdığı eski başbakan Aldo Moro'nun cesedi Roma'da bir arabanın bagajında bulundu.
1984: Yaşar Kemal'e Fransız devlet nişanı 'Legion d'Honneur' verildi.
1987: Polonya Havayolları'na ait bir yolcu uçağı Varşova'dan New York'a havalandıktan hemen sonra düştü: 183 kişi öldü.
1998: Şair Haşim Nezihi Okay 94 yaşında İstanbul'da vefat etti.

Tarihte bugün arşivi

Tarihte bugün: 10 mayıs

10 Mayıs, 2006 02:01:00 (TSİ)



Türk sinemasının en iyi komedi oyuncularından Necdet Tosun, 1975 yılında 49 yaşındayken hayata veda etti.

1926 yılında Balıkesir'in Burhaniye ilçesinde doğan Necdet Tosun, sinemaya başlamadan önce lokantacılık, leblebicilik ve terzilik gibi işler yapar.

Terzide çalışırken bir film ekibi çekim için Burhaniye'ye gelir. Necdet Tosun'un fiziği ilgilerini çeker ve İstanbul'a çağırırlar. Oyunculuğu böyle başlar.

Toplam 370 filmde rol alan oyuncu, fiziğinin de yardımıyla ön plana çıkar. İnce bıyığı ve şişman bedeniyle genellikle aşçı rollerinin aranan ismi olur.

Aynı zamanda çok çalışkan olan Tosun'un sinemada yıllarca başarılı olmasını bu iki unsur sağlar. Necdet Tosun, sinemada siyah-beyaz döneme ve dolayısıyla Türk sinemasının komedi filmlerine damgasını vurur.

Erdal ve Gürdal isimli iki oğlu olan oyuncu, iş dolayısı ile Almanya'ya gittiğinde geçirdiği bir trafik kazası sonucu, İstanbul'a getirildikten 13 gün sonra, 10 mayıs 1975'te yaşama veda eder.

Önemli rolleri

'Yasemin'in Tatlı Aşkı', 'Fadime', 'Fatoş Sokakların Meleği' ve 'Veda' filmlerinde aşçı, 'Fakir Gencin Romanı'nda Nuri, 'Babamız Evleniyor'da Necabettin, 'Efkarlı Sosyetede' filminde Şemsi, 'Sevgili Babam'da darbukacı, 'İstanbul Tatili'nde Kahveci Tosun, 'Cambazhane Gülü Fadime'de Hüdaverdi, 'Öksüzler'de paketlerini taşırken cüzdanı çalınan zengin adam, 'Arkadaşlık Öldü mü' filminde bir yandan hastalıktan kıvranırken bir yandan da kendisine ziyafet çeken Hüdaverdi Ağa, 'Oyun Bitti'de oto tamir ustası Kadir, 1973 yapımı 'Acı Hayat' ve 'Yaz Bekarı' filmlerinde otel sahibi, 'Bitirimler Sosyetede' filminde baba, 'Cilveli Kız'da işportacı Tosun, 'Yumurcak'ta Şerbetçi Tosun, 'Yumurcak Küçük Şahit'te kapıcı, 'Yumurcak Köprüaltı Çocuğu'nda Trafik Ahmet, 'Parasızlar'da vapur görevlisi, 'Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz'da belediye başkanı...

Günün diğer önemli olayları

1799: Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Akka'da Napoleon Bonaparte'ın komutasındaki Fransız ordusunu yenilgiye uğrattı.
1847: Bugünkü adı Danıştay, olan Meclis-i Vala-yi Ahkam-ı Adliye kuruldu.
1876: Osmanlı devletinde basına sansür uygulaması başlatıldı.
1899: ABD'li sinema oyuncusu, dansçı ve şarkıcı Fred Astaire dünyaya merhaba dedi.
1907: Anneler Günü, ilk kez ABD'nin Philadelphia kentinde kutlandı.
1919: İtilaf Devletleri temsilcileri, Paris'te, Yunanların İzmir'i işgali konusunda karar aldı.
1920: ABD'de Komünist Parti kuruldu.
1920: New York'ta mültimilyarder iş adamı Nelson Rockefeller, sahibi olduğu binanın ön cephesine Meksikalı ressam Diego Rivera'nın yaptığı duvar panosunda Lenin resmi olduğu için ressamı kovdu, panoyu parçaladı.
1921: Mustafa Kemal Paşa, TBMM'de Müdafaayı Hukuk Grubu'nu kurdu.
1930: Cumhuriyet Halk Fırkası'nın Üçüncü Büyük Kongresi'nde, altı okun simgelediği ilkeler kabul edildi.
1933: Naziler Almanya'da Heinrich Mann, Upton Sinclair, Erich Maria Remarque gibi yazarların kitaplarını yakmaya başladı.
1934: İstanbul'da görülmemiş balık akını yaşandı. Lüferin kilosu 4 kuruşa düştü.
1941: 550 Alman uçağı Londra'yı bombaladı, yaklaşık bin 400 sivil öldü.
1961: TBMM, nispi temsil seçim sistemini kabul etti.
1971: Sıkıyönetim yasasında değişiklik yapıldı. Gözaltı süresi 30 güne çıkarıldı.
1978: İstanbul Beyoğlu'daki tarihi Çiçek Pasajı çöktü. Enkaz altında kalan 12 kişi öldü, 16 kişi yaralandı.
1981: François Mitterrand, üçüncü kez katıldığı seçimlerde Fransa Cumhurbaşkanı oldu. Mitterrand, 1988 seçimlerini de kazanarak cumhurbaşkanlığını sürdürdü.
1994: Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyah devlet başkanı Nelson Mandela göreve başladı.
1995: Tiyatro sanatçısı Belkıs Dilligil, İstanbul'da geçirdiği trafik kazasında yaşamını yitirdi.
1996: Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller'in Başbakanlıktan ayrılmadan 22 gün önce örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiği açıklandı.
2004: Kıbrıs Rum Kesimi, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya Avrupa Birliği'ne üye oldular.
2005: Şair Ahmet Tufan Şentürk 81 yaşında vefat etti.

Tarihte bugün arşivi

_uacct = 'UA-692833-6';urchinTracker();

Tarihte bugün: 12 Mayıs

12 Mayıs, 2007 02:05:00 (TSİ)


ABD'li sinema oyuncusu Katherine Hepburn 1907'de hayata merhaba dedi.

1820: Dünya Hemşireler Günü ve Hemşirelik Haftası: İngiliz hastane reformcusu ve Selimiye kışlasındaki Kırım Savaşı yaralılarınca, 'Lambalı kadın' olarak bilinen Florence Nightingale doğdu.
1871: Paris Komünü ayrılık halinde kadınlara nafaka hakkı tanıdı.
1916: İrlanda'nın İngiltere'den bağımsızlığını ilan eden Paskalya Ayaklanması'nın öncüsü ve İrlanda'nın ilk marksist işçi önderlerinden James Connolly kurşuna dizildi.
1927: Milli edebiyat akımının öncülerinden Ahmet Hikmet Müftüoğlu hayata veda etti. Eserleri arasında 'Haristan' ve 'Gülistan', 'Çağlayanlar' adlı öykü kitaplarıyla 'Gönül Hanım' adlı romanı sayılabilir.
1929: İlk Tıp Bayramı Haydarpaşa Tıp Fakültesi'nde kutlandı.
1940: Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde Tekirdağlı Hüseyin altıncı kez başpehlivan oldu.
1947: Güzel Sanatlar Akademisi Bedri Rahmi Eyüboğlu Atölyesi'nde yetişen 10 sanatçının oluşturduğu Onlar Grubu kuruldu.
1949: Sovyetler Birliği'nin 11 ay süren Berlin ablukası kalktı. İhtiyaç maddelerinin havadan taşınması müttefiklere 200 milyon dolara mal oldu.
1951: Yıkıcı gücü Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların 100 katı büyüklüğünde olan ilk hidrojen bombası denemesi, Pasifik Okyanusu'ndaki Eniwetok Atolü'nde yapıldı.
1965: Doğu Pakistan'da (bugünkü Bangladeş) kasırga çıktı: 10 binin üzerinde insan öldü.
1976: Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Türkiye'de büro açma isteği kabul edildi.
1978: Liselerde okutulan ahlak dersi ve müfredat programları ile ders kitapları uygulamadan kaldırıldı.
1978: Ankara'nın Dışkapı semtindeki YIBA Çarşısı, tüp patlaması nedeniyle yandı: 49 kişi öldü, 100 kişi yaralandı.
1979: TÜSİAD, gazetelere 'Gerçekçi Çıkış Yolu' başlıklı, Ecevit hükümetini eleştiren tam sayfa ilan verdi.
1992: Nelson Mandela, Uluslararası Atatürk Barış Ödülü'nü insan hakları ihlalleri iddiaları nedeniyle reddetti.
1994: Kayıp olan Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, başına iki kurşun sıkılmış halde ölü bulundu.
1998: İstanbul'da, Hollanda ve Türk polisinin ortak çalışması sonucu, deniz yoluyla İtalya ve Hollanda'ya gönderilmek istenen, uluslararası uyuşturucu kaçakçısı Hüseyin Baybaşin'in amcasının oğlu Nizamettin Baybaşin'e ait 10 trilyon lira değerinde eroin ve afyon sakızı ele geçirildi.
1998: Silahlı saldırıya uğrayan İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Akın Birdal ağır yaralandı.
2005: Türk sinemasının usta yönetmenlerinden Ömer Kavur, hayata veda etti.

Tarihte bugün arşivi

Tarihte Bugün 13 Mayıs

1793. Fransa'da Devrimci Cumhuriyetçi Kadın Yurttaşlar Kulübü kuruldu.

1846. ABD Kongresi Meksika'ya savaş ilan etti. Sınır devriyelerine baskın yapılmasını gerekçe gösterdi.

1926. Sıtma ile Mücadele kanunu kabul edildi.

1929. İran'ın Horasan bölgesinde deprem oldu. 3 bin kişi öldü.

1940. İngiltere Başbakanı olan Winston Churchill ünlü konuşmasını yaptı: "Size kan, ter ve gözyaşından başka vaad edecek bir şeyim yok."

1943. II. Dünya Savaşında 250 bini aşkın Mihver kuvvetleri askerinin Tunusta İttifak devletlerine teslim olmasıyla Kuzey Afrika savaşı son buldu.

Aynı gün gazino ve kahvelerin sınıflandırılması kararlaştırıldı.

1949. Yazar Rıfat Ilgaz cumhurbaşkanına hakaretten 3 yıl, Mısır kralı ve İran şahına hakaretten 7 ay hapis cezasına çarptırıldı.

Aynı gün Aziz Nesin de Mısır kralıyla İran şahına yayın yoluyla hakaretten 7 ay hapis cezası aldı. Meclis'in manevi şahsına hakaret iddiasıyla Mehmet Ali Aybar hakkında da tutuklama kararı çıktı.

1950. Ereğli Kömür İşletmeleri'nde Türkiye'nin ilk siyasal grevi yapıldı.

1955.Türkiye Demir-Çelik İşletmeleri ile Türkiye Selüloz ve Kağıt İşletmeleri kuruldu.

1965. Batı Almanya İsrail'i tanıdı. Karar nedeniyle, 9 Arap ülkesi Batı Almanya ile ilişkisini kesti.

1966. "Türkiye'yi kurtaracak tek yol sosyalizmdir" başlıklı yazısında komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla Şadi Alkılıç 45 yıl önce bugün 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1971. Süresiz kapatılan Sabah gazetesinin açılmasına karar verildi.

1975. Başbakan Süleyman Demirel Vural Önsel adlı bir kişinin saldırısına uğradı. Demirel'in burun kemiği kırıldı.

1979. Başbakan Bülent Ecevit iş çevrelerinin hükümete karşı tutumunu eleştirerek "Yeterli yardım ve kredi sağlama eşiğine gelmişken bıçaklanıyoruz. Kendimizi yabancılara haksız yere jurnal ediyoruz" dedi.

1981. Mehmet Ali Ağca, Papa II. Johannes Paulus'u Roma'da vurarak yaraladı.

1988. Aralarında Abdullah Öcalan'ın da bulunduğu 94 kişiye askerlik yapmak üzere 3 ay içinde yurda dönme çağrısı yapıldı. Çağrıya uymayanların vatandaşlıktan çıkarılacağı ilan edildi.

1994. Eski İSKİ ( İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi) Genel Müdürü Ergun Göknel, "Klor yolsuzluğu" davasında 8 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1996. Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller'in dolandırıcılıktan yargılanan Selçuk Parsadan'a örtülü ödenekten 5,5 milyar lira verdiği iddia edildi.

1997. İçişleri Bakanlığı, Uğur Mumcu'nun ailesine 9,5 milyar liralık maddi tazminat ödedi.

1998. Memur sendikaları yasa tasarısını protesto eden memurlar hakkında, adli tarihin en geniş kapsamlı soruşturması açıldı.



Bugün Doğanlar:

1882. Fransız ressam Georges Braque .

1907. İngiliz kadın yazar Daphne duMaurier .

1914. ABD'li profesyonel boks şampiyonu Joe Louis.

1950. ABD'li şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve besteci Peter Gabriel.

1950. ABD'li şarkıcı ve besteci Stevie Wonder



Bugün Ölenler:

1961ABD'li sinema oyuncusu Garry Cooper.