Arama

Yemek Borusu Nedir - Yemek Borusunun Yapısı ve Görevleri

Güncelleme: 23 Eylül 2018 Gösterim: 44.652 Cevap: 5
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
12 Ekim 2009       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Yemek borusu, yenilen gıdaların ağızdan sonraki geçiş bölgesi.
Ad:  yem.borusu.jpg
Gösterim: 12490
Boyut:  40.4 KB

İçten dışa doğru örtü epiteli, düz kas ve bağ dokudan oluşmuştur. Besinler yemek borusundan geçerken yemek borusu peristaltik hareketler yapar. Yemek borusunda sindirim gerçekleşmez. Besinler yemek borusundan mideye geçiş yapar. Yemek borusu ağız ve mideyi birleştirir. Besinler yemek borusundan geçerek mideye ulaşır.
Sponsorlu Bağlantılar

Yemek Borusu
Yenilengıdalarınağızdan sonraki geçiş bölgesi, boğaz. Yenilen gıdaların ağızdan sonraki geçiş bölgesi, boğaz. İçten dışa doğru örtü epiteli, düz kas ve bağ dokudan oluşmuştur. Besinler yemek borusundan geçerken yemek borusu peristaltik hareketler yapar. Yemek borusunda sindirim gerçekleşmez.Besinler yemek borusundan mideye geçiş yapar.Yemek borusu ağız ve mideyi birleştirir.Besinler yemek borusundan geçerek mideye ulaşır. Hazım kanalının başlangıç kısmı. Yetişkin bir şahısta boyu 25 cm kadar olup, üç kısımdan teşekkül eder:
1. Boyun parçası: En kısa bölümüdür.
2. Göğüs parçası: En uzun parçadır.
3. Karın parçası: Diyafragmayı geçtikten sonraki bölümdür.

Üç darlık mevcuttur. Birinci darlık dişlerden îtibâren 18 cm’de boğaz (farinks) ile birleştiği yerde; ikinci darlık 28 cm’de yemek borusunun sol bronş dalı ile çaprazlaştığı yerde; üçüncü darlık ise 43 cm’de yemek borusunun mîdeyle birleştiği yerdedir. Bu darlıkların bilinmesi hastalıkların daha çok buralarda oturması, yabancı cisimlerin buralara takılması, yanıkların daha fazla buralarda olması bakımından mühimdir. Yemek borusunun iç yüzeyini; alt (karın) parçasında çok katlı silindirik epitel hücreleri, geri kalan parçalarında çok katlı yassı epitel hücreleri, örter. Alt 1/4 bölümü, irâdemiz dışında hareket sağlayan çizgisiz adalelerden, 1/4 yukarı bölümü irâdemizle hareket sağlayan çizgili adalelerden ve geri kalan 2/4 orta bölümü her iki cins kasın karışımından yapılmıştır. Oksijenden zengin kanı, sol mîde atardamarı alt trioid atardamarı, aort kavisi ve inen aort vâsıtasıyla alır. Oksijenden fakir kanı götüren damarlar portal ve kaval toplardamar sistemine açılır. Portal ve Kaval toplardamarları birbirleriyle ağızlaştığından sinoz gibi bâzı hastalıklarda yemek borusunda varisler meydana gelir ve tehlikeli öldürücü kanamalara sebep olur. Vagus sinirinden ve sempatik ağdan gelen sinirlerle uyarılır.Yemek borusunda üç hareket husûle gelir. Birincisi yutmayı temin eden hareketler; ikincisi yutma güçlüğü olan hastalarda müşâhade edilebilen ve besinlerin geri gelmesini sağlayan hareketler; üçüncüsü ne gibi bir vazifesi olduğu hâlâ tartışmalı olan solucan kıpırdamaları şeklindeki hareketlerdir.

Yemek borusunun hastalıklarında, hemen hemen hiçbir hastalıkta görülmeyen şekilde kolay ve yeterli bir hikâye alınır. Dil bilmeyen bir hasta, hatta hiç konuşmayan bir hasta bile işâret ederek kolaylıkla yutamadığını, yiyecekleri geri çıkardığını anlatabilir. Üç tipik belirtisi vardır: Yutma güçlüğü (disfajı); yutulan şeylerin mîdeye değmeden geri çıkarılması (regürjitasyon) ve ağrı. Yemek borusu hastalıklarının teşhisinde baryum içirilerek yemek borusunun röntgen filminin çekilmesi mühim bir usüldür. Ayrıca “özofagoskop” denilen özel âletle yemek borusu içine girilerek kanalın içi gözlenebilir ve hastalığın teşhisi için parça (biopsi) alınabilir. En sık görülen hastalıkları arasında yabancı cisimlerle had tıkanması, doğuştan anormal yemek borusu, yemek borusu iltihabı, kimyevî maddelerle meydana gelen yanıklar, yemek borusu ülserleri ve kanserleri sayılabilir.
Son düzenleyen Safi; 1 Mayıs 2016 23:35
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
26 Mayıs 2011       Mesaj #2
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
Yemek Borusu
Ad:  sind.sist.JPG
Gösterim: 5902
Boyut:  47.1 KB
Sponsorlu Bağlantılar
Özofagusun kesit yüzeyinde görünüşü.
Yemek borusu, oesophagus
Yutakla mide arasında kalan sindirim kanalının bir bölümüne verilen ad. yenilen yiyeceklerin ağızdan sonraki geçiş bölgesidir.
İçten dışa doğru örtü epiteli, düz kas ve bağ dokudan oluşmuştur. Boyu insanlarda yaklaşık 25 cm, çapı 2 cm kadardır. Erişkin sığırlarda 1 metreyi geçer.
İçi çok tabakalı yassı epitelle astarlanmıştır. Bağ dokusu ve kaslarla çevrelenmiştir. Çok sayıda salgı bezi içerir. Çevresinde bulunan düz kaslar, lokma ağza alındıktan sonra, yarattıkları dalga hareketiyle bu lokmanın mideye iletilmesini sağlarlar. Yutulan besinin mideye iletilmesinde yer çekiminin de rolü vardır. Bununla birlikte, amuda kalktığımız zaman bile, bir besin maddesini yutarak midemize gitmesini sağlayabiliriz. Besinler yemek borusundan geçerken yemek borusu peristaltik hareketler yapar. Yemek borusunda sindirim gerçekleşmez. Besinler yemek borusundan mideye geçiş yapar. Yemek borusu ağız ve mideyi birleştirir. Besinler yemek borusundan geçerek mideye ulaşır.Yemek borusunda sindirim yoktur fakat kasılıp gevşeme hareketleri yaparak az da olsa mekanik sindirime katkıda bulunur. Yemekborusu hastalıkları, genellikle komşu organların rahatsızlıklarına bağlı olarak ortaya çıkan, sıkışma, iltihaplanma vb.dir.


MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Safi; 29 Nisan 2016 23:31
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
24 Haziran 2015       Mesaj #3
Safi - avatarı
SMD MiSiM
YEMEK BORUSU a. Anat. Yutaktan mideye kadar uzanan kaslı-zarlı boru. (Eşanl. ÖZOFAJ.) [Bk. ansikl. böl.]

—Patol. Yemekborusu iltihabı, mukozanın akut ya da süreğen iltihabı. (Eşanl. ÖZOFA- JİT.) [Bk. ansikl. böl.] || Yemekborusu kısalığı, doğuştan anormal kısalıkla belirgin biçim bozukluğu. (Mideyi kısmen göğüs kafesi içine çekerek içindekilerin yemekborusuna geri gelmesinden doğan sindirim bozukluklarına neden olur. Çekme yapan nedbelerden ileri gelen edinsel yemekborusu kısalıkları da vardır.) || Yemekborusu sıkışması, yutak-yemekborusu yolunun kısa ya da uzun süreli sıkışma hali. (Eşanl. ÖZOFAJİZM.) [Bk. ansikl. böl ] || Yemekborusu urları, yemekborusunda görülen iyicil ya da kötücül urlar. (Bk. ansikl. böl.)

—Vet. Yemekborusu oluğu, börkenekten geçerken kardiayı kırbayıra bağlayan kanal. || Yemekborusu kursağı, yemekboru- sıınun kimi zaman boyun, kimi zaman da göğüs parçasında görülen anormal genişleme. || Yemekborusu tıkanması, çoğunlukla sığırlarda rastlanan ve hemen her zaman hayvanın hacimli bir yemi (elma, şekerpancarı parçası, yerelması vb.) çiğnemeden yutmasından ileri gelen tıkanma. İşkembede toplanan gazı çıkaramayan hayvan “şişer". Lokma boru sonda ile itilemez ya da çıkarılamazsa boğulmayı önlemek için işkembeyi delmek gerekebilir.

—Zool. Yemekborusu gerdanlığı, omurgasızların pek çoğunda yemekborusunu çevreleyen sinir halkası. (Karın sinir kor- dununu, sırtta bulunan beyin gangliyonuna bağlar; yumuşakçalarda iki tanedir.)

—ANSİKL. Anat. Yemekborusu, başından sonuna kadar, art arda boynun alt kısmından, göğüs boşluğundan, diyaframdan ve karın boşluğunun üst kısmından geçen ve orta çizgide, omurganın önünde yer alan bir organdır. Göğüs boşluğundan geçerken aortla yakından ilintilidir; önce Yemen öndeyken, sol kenarını çaprazladıktan Sanâ'nın kuzey-batısındaki sonra onun arkasına geçer; uzunluğu 25 Hamir yöresinden bir görünüş cm, genişliği 2 ila 3 cm'dir Kardiya düzeyinde mideyle birleşerek son bulur. Ye- mekborusunun işlevi, güçlü sığamsal hareketlerle besinleri ağızdan mideye kadar götürmektir.

—Karş. anat. Tüm omurgalılarda, yutağın devamını oluşturan ve mideye kadar uzanan (kardiya ile ondan ayrılır), yemekbo- rusunun keratinleşebilen çok katlı bir epitelyumu vardır (ördek, kemirgenler, bali- nagiller). Kuşlarda ve memelilerde, çok hücreli, sümüksü ya da serözsümüksü bezler içerir. Kuşlarda, yemekborusunun üzerinde dış yanda, sindirim işlevi olmayan ve kursak adı verilen bir cep bulunur. Otçul memelilerde, "mide”nin bir kısmı asıinda yemekborusundan oluşur. Aynı şey suaygırının midesinin, çokkatlı epitelyumlu ön cebi ya da gevişgetirenlerin midesinin dört cebinden üçü (börkenek, işkembe ve kırkbayır) için de geçerlidir. Tüm türlerde, besin kitlesinin yutaktan mideye kadar geçişini yemekborusunun sığamsal hareketi sağlar.

—Patol. Yemekborusunda travmadan ileri gelen yaralar ve kopmalar nadirdir; buna karşılık yabancı cisimlerle ya da aletlerle (özofagoskopi) meydana gelen delinmeler daha sıktır. Yemekborusu yanıkları çoğunlukla yakıcı asit ya da baz yutulmasından ileri gelir: feci bir başlangıç evresinden sonra, uzun ve zor bir tedavinin ürünü bir nedbeleşme darlığının belirtisi olan süreğen bir yemekborusu iltihabı yerleşir. Doğuştan yemekborusu biçim bozuklukları (yemekborusu atrezisi, yemekborusu -solukborusu fistülleri) çok ağır hastalıklardır. Yemekborusu urları iyicil olabilir (kistler, miyomlar); fakat sık görüleni, 50 yaşın üstündeki erkeklerde olan ve önce aralıklı ve gelgit sonra sürekli bir yutma güçlüğü ile kendini belli eden kanserdir.

Yemekborusu iltihabı. Enfeksiyondan, zehirlenmelerden ya da alerjiden ileri gelebilir. Peptik yemekborusu iltihabı, aşırı salgılanan mide özsuyunun boru mukozasını tahriş etmesinden doğar. Yemekborusu iltihaplarının klinik tablosu, yutmada güçlük, aşırı tükürük salgısı ve yutulanla- rın geri gelmesiyle özetlenebilir. Tedavi ilaçladır (jöleler, antispazmodikler). Cerrahi tedaviye biçim bozukluklarında (hiatus fıtığı, yemekborusu uzunluğu) ve yemekborusu delinmelerinde başvurulur.

Yemekborusu sıkışması. Birdenbire başlayan kısa ya da uzun süreli bir kasılmadır. Hasta, yemekborusunun üst bölümünde ağrılı bir yabancı cisim varmış gibi bir sanıya kapılır, yutma güçtür, hatta hemen hemen olanaksızdır. Yemekborusu sıkışması, tetanos, yara ya da darlık belirtisi olabildiği gibi histeriden de ileri gelebilir.

Kaynak: Büyük Larousse
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
30 Nisan 2016       Mesaj #4
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Ad:  y.borusu.JPG
Gösterim: 22802
Boyut:  41.7 KB
Yemek Borusu (Oesophagus, Ösofagus)

Sindirim borusunun yutak ile mide arasında kalan kısmıdır. C6 düzeyinde yutaktan başlayan yemek borusu diafragmadaki deliğinden geçerek (hiatus oesphagus) midenin cardia denilen bölümüyle birleşir. Uzunluğu yetişkinlerde yaklaşık 25-30 cm civarındadır. Genişliği boş ve dolu olma durumuna göre değişir. Boşken genişliği 1-1,5 cm, doluyken 2,53 cm’ye çıkabilir. Yemek borusu bazı yerlerde anatomik olarak daralır. Farenksle başlangıç yaptığı, sol ana bronşla ve arcus aorta ile çaprazlaştığı ve diafragmayı geçtiği yerde darlık gösterir. Bu darlıklar cerrahi yönden önem taşır.
Yemek borusu geçtiği bölgeye göre üç bölüme ayrılır.
Boyun bölümü (Pars cervicalis): Boyun bölgesinde bulunan ortalama 4-5 cm’lik bölümdür.
Göğüs bölümü (Pars thoracica): Göğüs boşluğu içinde bulunan yaklaşık 18 cm’lik bölümdür.
Karın bölümü (Pars abdominalis): Diafragma ile mide arasında bulunan yaklaşık 1,5-2 cm’lik kısımdır. Bu kısım midenin cardia bölümüyle birleşir.

Ösofagus yapısı tunica mukoza, tela submukoza, tunica muskularis ve tunica adventitia tabakalarından oluşmuştur.
Ösofagus mukozası çok katlı yassı epitelle kaplıdır. Ösofagusun 1/3 üst kısmı çizgili (otonom sisteme ait) kas tabakasına sahiptir. Bu nedenle yutulan besinler ösofagusun üst kısmından hızlı, aşağı bölümlerinden ise yavaş geçer. Orta 1/3’lük bülümde çizgili ve düz kaslar mevcuttur. Alt 1/3’lük bölümde ise tamamen düz kaslar vardır. Ösofagus yiyeceklerin mideye iletilmesini sağlar.
Ad:  y.borusu1.JPG
Gösterim: 6846
Boyut:  23.6 KB
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
1 Mayıs 2016       Mesaj #5
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Yemek borusu (Oesophagal)
Ad:  yemekborusu.JPG
Gösterim: 5345
Boyut:  16.8 KB

Özefagusa gelen lokma, özefagofarengeal sfinkterin hemen arkasında başlatılan bir peristaltik dalga ile ileriye gönderilir. Lokma mideye yaklaştıkça fizyolojik gastroözefagal sfinkter gevşer ve lokmanın mideye geçmesine yardımcı olur.
  • Lokmanın farenksten özefagusa girişiyle başlatılan bu hareket tipine primer peristaltis denilir. Yemek borusu besinlerle ya da başka cisimlerle bir yerinde tıkanacak olursa afferent sinirler uyarılır ve özefagofarengeal sfinkterde, özefagus boyunca ilerleyen reflektorik ikinci bir peristaltik dalga oluşturulur. Sekonder peristaltis denilen bu harekette, ağız ya da yutağın herhangi bir katkısı yoktur. N.vaguslar kesilecek olursa peristaltik oluşmaz. Bu da reflektorik peristaltiğin oluşumunda ekstrinsik sinirlerin gerekliliğini kanıtlar.
  • İnsanda ve domuz, at gibi hayvanlarda özefagusun alt ucunda bulunan sirküler ve longitudinal düz kas tabakaları arasında sinirağı (plexus myentericus) bulunur. Bu plexus vagotomiden birkaç gün sonra yöresel peristaltiği başlatabilecek etkinliktedir (tersier peristaltis).

Besinin özefagus boyunca ilerlemesini sağlayan faktörler;
  • Peristaltik dalgalar
  • Ağız-yutak basıncı
  • Yerçekimi
  • Besinin sıvı ya da katı oluşu
kaynak: Anatomi
Son düzenleyen Safi; 1 Mayıs 2016 23:30
SİLENTİUM EST AURUM
Avatarı yok
nötrino
Yasaklı
23 Eylül 2018       Mesaj #6
Avatarı yok
Yasaklı

Yemek Borusu Dokusu Kök Hücre Aracılığıyla Büyütüldü!


Ad:  thumbs_b_c_0895c619429e405afd80f1d114206543.jpg
Gösterim: 2466
Boyut:  49.3 KB
Bilim adamları, ilk kez pluripotent kök hücreleri kullanarak laboratuvar ortamında insan yemek borusu dokusunu büyüttü. Cincinnati Kök Hücre ve Organoit Tıbbı Çocuk Merkezi'nde (CuSTOM) görevli bilim adamlarının, fonksiyonları bozulduğunda özofagal koşulları harekete geçirdiği bilinen Sox2 geni ve bu genle ilişkili proteine odaklandıkları çalışma sırasında yaklaşık iki ayda yemek borusuna (özofagusu) ait 300 ile 800 mikrometre uzunluğunda dokuyu büyüttüğü belirtildi. Araştırma çerçevesinde özofagal oluşum sırasında Sox2'in işleyişini düzenlediği genetik ve moleküler yolların tespit edilmesi için fare, kurbağa ve insan doku kültürleri kullanıldı. Laboratuvarda büyütülen dokunun, hastadan biyopsiyle alınan özofagal dokularla biyokimyasal açıdan çarpıcı biçimde benzerlik gösterdiği belirtildi. İlgili çalışmanın, sindirim sistemi bozukluklarının tedavisinde rejeneratif doku terapileri geliştirilmesinin önünü açması umuluyor.

Kaynak: Cell Stem Cell (21 Eylül 2018)

Benzer Konular

24 Şubat 2007 / NihLe Tıp Bilimleri
1 Ekim 2010 / _Yağmur_ Tıp Bilimleri
29 Nisan 2016 / Misafir Tıp Bilimleri
17 Eylül 2010 / Misafir Soru-Cevap