Ay ile İlgili Bilimsel Makale ve Yayınlar. - Sayfa 3

Mars büyüklüğünde bir gök cismi, bundan 4.5 milyar yıl önce Dünya’ya çarptı. Dünya’da uzaya saçılan parçalar, yaklaşık 100 yıl içinde bir araya gelerek Ay’ın ilk halini oluşturdu.

Ay, doğumunda çok yüksek bir sıcaklığa sahipti ve yüzeyi lavlarla kaplıydı. Yüzeyi, soğuduğu zaman düz ve lekesiz bir hal aldı. Ancak bu özelliğini kaybetmesi uzun sürmedi. Güneş Sistemi, milyarlarca yıl önce yeni oluşan gezegenler arasında gezinen dev asteroidlerle kaplıydı.

Bu dev asteroidlerden bir tanesi yaklaşık 4.3 milyar yıl önce Ay’ın Güney Kutbu’na çarptı. Çarpmanın etkisiyle, Güneş Sistemi’ndeki en büyük kraterlerden biri olan Aitken Havzası oluştu.

Aitkin krateri, 12 km derinliğinde ve tam 2600 km genişliğinde. Bu da, kraterin içine tüm Hindistan’ı alabileceği, Ağrı Dağı’nı görünmez kılabileceğini gösteriyor. Videoda gösterildiği gibi, Aitken çarpması, Ay’ın yüzeyine büyük miktarda lav yağmuru düşmesine neden olacak kadar büyüktü.

Karanlık Lekeler

Büyük çarpışmanın ardından gelen milyonlarca yıl boyunca, Ay asteroid yağmuruna maruz kaldı. Asteroid çarpmalarından biri, Ay’ın en eski havzalarından biri Mare Nectaris’i oluşturdu.

Ay’ın yaklaşık 3.8 milyar yıl önce maruz kaldığı küçük asteroid çarpmaları nedeniyle, yanardağ faaliyetleri başladığı düşünülüyor. Yeniden lavların yüzeyini kapladığı Ay, bugün Dünya’dan gözlemlenen karanlık alanlara sahip oldu. Bu lekeler bugün Tranquility (Huzur), Serenity (Sukunet) ve Fertility (Verimlilik) Denizleri olarak adlandırıldı. Huzur, Ay’a ilk insanı taşıyan Apollo 11’in indiği yer olarak da biliniyor.

Her Dakika Krater Oluşuyor

Ay, yanardağ faaliyetlerinin azalmasından sonraki dönemde küçük asteroid çarpmalarına maruz kalmaya devam etti. Güneş fırtınalarının da etkisiyle, yüzeyi daha da karardı, bazı yerlerde tamamen siyaha döndü.

Dünya’nın uydusu, evrimin son basamağına bir milyar yıl önce girdi. Güneş Sistemi’nde başı boş gezinen asteroidler Ay’a isabet etmeye devam etti. Krater sayısı arttı ve Ay bugünkü görünümüne iyice yaklaştı. Bugün, çok küçük parçalar halindeki kaya parçaları birkaç dakikada bir Ay’ın yüzeyine çarparak 2-3 santimetrelik kraterler oluşturmaya devam ediyor.

Ay, Güneş Sistemi’nde geçmişi hakkında en net bilgilere sahip olduğumuz tek gök cismi. Gök bilimcilerin yeni hedefi, Mars’ın evrim kronolojisini hazırlayabilmek.

ABD'nin Ay'a Diktiği Bayraklardan Biri Uzay Boşluğunda Kayboldu

Yaklaşık 40 yıl önce ABD’nin Ay’a gönderdiği astronotların yerleştirdiği ABD bayrakları hâlâ yerinde duruyor. Ancak biri hariç. ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA'nın Ay'a gönderdiği Ay Keşif Uydusu (LRO) tarafından yapılan gözlemlere göre, 1969-1972 yılları arasında astronotların diktiği ABD bayrakları, biri hariç, hâlâ yerinde duruyor.NASA bilim adamlarından Mark Robinson, yazdığı bir makalede 1969-1972 yılları arasında Apollo uzay araçlarıyla Ay'a giden astronotların diktiği bayraklardan sadece birisinin eksik olduğunu belirtti. Robinson, “Sadece bir tanesi, Apollo 11'inki kayıp” dedi.

Apollo 11'in 1969 yılındaki misyonu sırasında Neil Armstrong ve Buzz Aldrin Ay'a ilk kez ayak basmıştı. Robinson, “Astronot Buzz Aldrin geri döndüğünde yaptığı açıklamada, yerleştirilen bayrağın Ay'dan ayrıldıklarında motorun yol açtığı rüzgâr nedeniyle savrulduğunu söylemişti. Haklıymış gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.1972 yılına kadar Apollo misyonları kapsamında Amerikalı astronotlar pek çok kez Ay'a ayak bastı. Ay'a toplam altı ABD bayrağı dikilmişti.