Bildirim Nedir?

BİLDİRİM
—Tip.

• Gebelik bildirimi, sigortalıların doğum öncesi ve sonrası iş bırakma sürelerinden ve doğum yardımlarından yararlanmak için sigorta kurumlarına yapması gereken bildirim.
• Hastalık bildirimi, bulaşıcı hastalıklar listesinde adları geçen hastalıklardan birine tutulmuş olduğu saptanan bir kişiyi hükümet tabibine ya da sağlık müdürlüklerine haber verme zorunluğu.
• Ölüm nedenlerinin bildirimi, ölümün gerçek olduğunu ve nedenini saptamakla ve istatistik için bunu ilgili makamlara bildirmekle yükümlü belediye ya da hükümet tabibinin yasa gereği yaptığı bildirim. (Belediye tabibi bulunan yerlerde gömülme izni belediye tabiplerince, belediye tabibi bulunmayan yerlerde, hükümet tabiplerince verilir. Ölüme neden olan hastalık sırasında hastayı tedavi eden hekimce verilen ruhsat, resmi tabipler tarafından onaylanmak koşuluyla geçerlidir [1593 sayılı yasa, md. 216], Tabip bulunmayan yerlerde ölü muayenesi sağlık memuru ya da bu iş için yetiştirilmiş memur tarafından yapılır [md. 219].)

—Uluslarar. huk. Bir devletin, uluslararası alanda hukuksal sonuç doğurmaya yönelik tek taraflı işlemi (tanıma, savaş ve tarafsızlık bildirimi; örneğin, Mısır hükümetinin Süveyş kanalının yeni rejimine ilişkin 24 nisan 1957 tarihli bildirimi, vb.).

— Uluslararası ilişkilerde bir belge, eylem ya da durumu resmen bildirmek için üçüncü kişilere yapılan tek taraflı açıklama. (Bir hükümet ya da bölge yetkililerine bir limanın ablukaya alındığının bildirilmesi; savaşan devletlerin tarafsız devletlere tarafsızlığa uymaları için verdikleri savaş bildirimi [18 ekim 1907 Lahey sözleşmesi], savaşan devletlerin tarafsızlık bildirimi [uyarı] ya da tarafsız devletlerin tarafsızlık bildirimi [hukuki durumlarını hatırlatmaları].)

—ANSİKL. ic. ifl. huk. Yasaya göre, borçlu, borcuna yetecek kadar mal bildiriminde bulunmakla yükümlüdür. Kendisine ödeme emri tebliğ edilen borçlu, buna süresi içinde itiraz etmek istemezse aynı süre içinde mal bildiriminde bulunmak zorundadır. Mal bildiriminde bulunmayan borçlu, alacaklının isteği üzerine hapis cezasıyla zorlanır. Cezalandırma kararı icra tetkik mercii hakimliğince verilir. Bu hapis cezası üç ayı geçemez (ic. ifl. k. md. 76). ic. ifl. k’nun 338. maddesi gerçeğe aykırı mal bildirimini ayrı bir suç saymıştır. Gerçeğe aykırı mal bildiriminde bulunan borçlu, alacaklının isteği üzerine, tetkik mercii hakimliğince bir aydan bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Borçlunun mal bildiriminde bulunmaya zorlanmasının amacı, ceza vermek değil, alacağın alınabilmesi için onu zorlamaktır. 21 temmuz 1953 tarih ve 6183 sayılı Amme alacaklarının tahsil usulü hakkında k.'un 59. ve 60. maddeleri, mal bildirimine ye borçlunun hapisle zorlanmasına ilişkin icra ve iflas k.’nun koyduğu kuralları aynen almıştır.

—Tıp.

Hastalık bildirimi.

1. Bulaşıcı hastalık bildirimi.

24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumî Hıfzıssıhha kanunu (md. 57) ile zorunlu kılınmış, hastalıkların adları bildirilmiş ve sonra bu kanunla verilen yetkiye dayanılarak Sağlık ve sosyal yardım bakanlığınca genelgelerle tamamlanmış ve gerektikçe değişiklik yapılmıştır.

2. Meslek hastalığı bildirimi.

26.5.1972 tarih ve 7/4496 sayılı Sosyal sigortalar sağlık işlemleri tüzüğü'nün 62. maddesinde belirtilmiş olan hastalıkların bildirimidir Tüzüğe göre, yasal yardımlardan yararlanabilmek için işçinin meslek hastalığına neden olan işinden ayrıldığı tarih ile meslek hastalığının meydana çıktığı tarih arasındaki azami süre, yükümlülük süresi sayılır (bu süreler bir liste halinde belirtilmiştir). Gereken işlemler Sosyal sigorta yüksek sağlık kurulu'nca yürütülür.

3. Zührevi hastalık bildirimi.

24.4.1930 tarih ve 1593 sayılı yasanın 104. maddesine göre, hekimlerin, her ay sonunda Sağlık ve sosyal yardım bakanlığı'na ya da bölgelerindeki Sağlık sosyal yardım müdürlüğü’ne yapmakla yükümlü oldukları bildirmedir. Frengi, belsoğukluğu, yumuşak şankr, hükümet ve belediye tabipleri tarafından ücretsiz tedavi edilir (md. 105). Zührevi hastalığa tutulan kişi, hastalığı çevresine yaymasın diye resmi makamlarca zorla tedavi ettirilirebilir. Tedaviyi yarıda bırakıp ortadan kaybolan kişi, önceki bildirimde adı saklı tutulmuşken bu kez adı açıklanarak Sağlık ve sosyal yardım müdürlüğü’ne bildirilir.

bildirim
bir yetkili makamın yaptığı hukuki işlemi yazıyla ilgililerin bilgisine ulaştırması (tebliğ) ve resmî makamlara verilmesi gereken bilgileri içeren belge (beyanname).

11 Şubat 1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu’na göre yargı mercileri, genel ve katma bütçeli daireler, belediyeler, köy tüzel kişileri, barolar ve noterler bütün bildirimleri PTT aracılığıyla ve adı geçen yasanın hükümlerine uygun olarak yapmalıdır (m. 1). Bildirim, ilgilinin bilinen en son adresinde yapılır ve bildirimi yapan yetkili makamın resmi mührünü ve imzayı içerir. Vekil eliyle yürütülen işlerde bildirim vekile yapılır. Yasal temsilcileri bulunanlara yapılacak bildirim, yasalara göre doğrudan kendilerine yapılması gerekmedikçe, bu temsilcilere yapılır (m. 11). Kendisine bildirim yapılacak kişi adresinde bulunmazsa, bildirim kendisiyle birlikte oturan aile bireylerinden ya da hizmetçilerden birine yapılır (m. 16). Yalnız bu kimselerin görünüşe göre 15 yaşından aşağı olmaması ve belirgin bir biçimde ehliyetsiz bulunmaması gerekir (m. 22). 1982 Anayasası’nm 125. maddesine göre idari işlemlere karşı açılacak davalarda süre, yazılı bildirim tarihinden başlar.

Resmi makamlara verilmesi gereken bildirimler (beyanname), konularına göre değişik adlar alır. İdare makamlarına verilen bildirimlerden en önemlileri, devletin vergi makamlarına verilen vergi bildirimleriyle, gümrük makamlarına verilen gümrük bildirimleri ve memurların bağlı bulunduklan kurumlara verdikleri mal bildirimleridir. Vergi bildirimleri, vergilerin tarh ve tahakkukuna temel oluşturan bilgileri içeren ve vergi mükelleflerince doldurularak ilgili vergi dairelerine verilen belgelerdir (örn. gelir vergisi, esnaf vergisi, kurumlar vergisi, veraset ve intikal vergisi, bina ve arazi vergisi bildirimleri).

Gümrük bildirimleri, ülkeye sokulacak ya da ülkeden çıkarılacak eşyanın türünü, cinsini, niteliğini, nereden gönderildiğini, değerini ve miktarını gösteren ve ilgililerce doldurularak gümrük makamlarına verilen belgelerdir. Mal bildirimi ise kamu hizmetine girenlerin anayasa (m. 71) ve yasalar (örn. Devlet Memurları Kanunu’nun 14. maddesi) gereğince ilgili makamlara açıklamak zorunda oldukları mal varlığını gösteren ve bu kimselerce doldurulan belgelerdir. Ayrıca devlete olan vergi borçlarını süresinde ödemeyenlere karşı vergi makamlarınca yürütülecek icra takibine temel olmak üzere, vergi mükellefleri, vergi makamlarının isteminin kendilerine ulaşmasından başlayarak yedi gür içinde mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.

Adli mercilere verilecek bildirimler ise, 1609 sayılı yasaya göre, irtikap ve rüşvet suçlarıyla suç ortaklarının sorgu yargıçlığına verdikleri ve kendileriyle eşlerinin bütün servetlerini ve yaşam biçimlerini kaynaklarıyla gösteren belgelerdir.