bar
Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu’da genellikle toplu olarak ve sıra halinde, kendine özgü ezgilerle oynanan bir halk oyunu.
Sponsorlu Bağlantılar
Bar bir erkek oyunu olarak yaygınlık kazanmıştır. Ama kadınların türkü eşliğinde oynadığı barlar da vardır. Erkek barlarına ise yalnız çalgı eşlik eder.
Oyuna katılacak kişiler ayakta sağdan başlayarak dizilirler. Sağ taraf baş sayılır; oyunu en iyi oynayan, yaşça büyük olan, yiğitliği ile tanınan ya da hatırı sayılan kişiler sıra ile başa geçer. “Barbaşı” denen bu oyuncunun yanında yer alan ve “koltuk” diye adlandırılan oyuncunun da aynı özellikleri taşıması gerekir. Oyun dizisinin en sonundaki kişiye “poççik” adı verilir. Koltuk ile poççik arasında kalan oyunculara da “kelle” denir. Barbaşı ve poççik oyun sırasında belli bir düzene göre ellerindeki mendilleri sallayarak bara ayrı bir hava katarlar.
Oyun başlarken el ele daire, yarım daire ya da düz bir sıra halinde duran oyuncular, oyunun gidişine göre ellerini tarak biçiminde kenetler ya da birbirlerinin omuz başlarından tutarlar. Oyuncular bazen birbirlerinden kopmadan uzaklaşırlar bazen de birbirlerine iyice yaklaşarak oyunu sürdürürler.
Bar genellikle iki bölümden oluşur; az da olsa üç bölümden oluşanları da vardır. Oyuncuların ağır bir tempo ile oynadıkları ağırlama bölümü ile başlayan bar, iki bölümden oluşuyorsa hareketlerin biraz daha hızlandığı yelleme ya da üstleme bölümüyle, üç bölümden oluşuyorsa çok çevik hareketlerle oynanan sekme ya da hoplatma bölümüyle sona erer.
Barların aşağı yukarı önceden belirlenmiş bir oynanış sırası vardır. Davul zurna da bu sırayı izler. Genellikle önce başbar (birinci bar, sarhoş barı), ardından da aşırma barı (dikine bar), hoşbilezik barı, sekme bar, daldalan ban, çingeneler barı, tamzara barı, koçeri barı oynanır.
Oynandığı yörelerde yüzden fazla çeşidi saptanmış olan barlar oyuncuların cinsiyetine, sayılarına, oynanış amaçlarına göre türlere ayrılır. Bunlardan bir taş attım, ağca ferikler, indim dereye taş bulamadım kadınlar tarafından oynanan türkülü barlardır; başbar, tamzara ban, koçeri barı, köroğlu barı, uzundere barı, hançer barı yalnız erkeklere özgüdür. Köroğlu barı, turna ban, o olmasın bu olsun barı, hançer ban, iki kişiyle oynanır. İkinci aşırma, narey, hoşbilezik barı eğlenme ve hoşça vakit geçirme amacına yöneliktir; tavuk barı, dikine bar, güvercin barı, turna barı ise kimi hayvanların kutsal sayıldığı dönemlerin izlerini taşıyan ve bar ayini diye adlandırılan oyunlardır.
Yöreden yöreye değişiklikler gösterse bile barlarda genellikle erkekler ağı körüklü ve bacakları dar pantolon, gömlek, yelek, kuşak ve ayakkabı; kadınlar da bindallı, şalvar, oyalı bluz, fes ve yemeni giyerler.
kaynak: Ana Britannica
Son düzenleyen Safi; 9 Kasım 2016 04:09
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!