Gerilim Nedir? (Sözlük)

GERİLİM

1. Çekme kuvvetiyle karşılaşmış bir öğenin durumu.
2. Bir cisme uygulanan çekme kuvvetlerinin miktarı ve özellikle bu kuvvetlerin dik bileşeni.
3. Bir filmde, bir oyunda ya da bir edebiyat yapıtında, seyirciyi, dinleyiciyi ya da okuru olabileceklerin endişeli bekleyişine sürükleyen gerginlik, tansiyon: Gerilim filmleri haftası sürüyor. Kendini romanın gerilimine kaptırmak.
4. Geleceğinden, gelişmelerinden yoğun bir endişe duyulan durum ya da olay; gerginlik, tansiyon; Bölgede gerilim tırmanıyor.
—Camc Artık gerilim, yeniden pişirildikten sonra camda kalan mekanik gerginlik.

—Elekt. Bir E elektrik alanının, belli bir yol boyunca, bir A noktasından bir B noktasına ulaşmak için aldığı yola eşit skaler B büyüklük: B= j F-cW. (Eşanl POTANSİYEL FARKI.) || Tetikteme gerilimi, iki iletken arasında bir kıvılcım ya da bir arkın oluşumu için gerekli gerilim.

—Elektron.

• Anot düz tepe gerilimi, olağan akımın geçiş yönünde anot gerilimin en büyük, anlık değeri.
• Anot ters tepe gerilimi, doğrultucu bir tüpte, olağan akımın geçiş yönüne zıt yönde anot geriliminin en büyük, anlık değeri.
• Ateşleme ya da te tikleme gerilimi, bir gaz tüpünde, birincil boşalmanın doğmasını sağlayan anot gerilimi değeri. (Bu anda katottetikleme elektrotu iletken değildir ve bütün öbür öğeler, katodun boşalmadan önceki potansiyeline eşit bir potansiyel taşır.)
• Çok yüksek gerilim, özellikle osiloskop ve televizyon alıcısı gibi aygıtlarda, katot tüplerinin anoduna uygulanan binlerce voltluk gerilim.
• Düz gerilim, bir doğrultucunun uçları arasına, akımın en yüksek değeri aldığı yönde uygulanan gerilim.
• Elektrot gerilimi, bu elektrot ile eşpotan- siyelli bir katot ya da eksi ucu doğrudan ısıtmalı bir katodun belirli bir noktası arasındaki potansiyel farkı.
• Isıtma gerilimi, bir filamanın uçlarına uygulanan gerilim.
• Izgara gerilimi, ızgara ile katodun özgün bir noktası arasındaki gerilim.
• Kayma gerilimi, işlemsel bir yükselteçte, ıkı giriş arasında yer alan parazit gerilim kaynağı.
• Kesme gerilimi, bir elektron tüpünde, bir elektrot geriliminin, kendisine bağlı bir büyüklüğün, genellikle bir akımın uygulamada göz ardı edilebilecek özel bir değere ulaştığı andaki değeri. (Bir gaz tüpünde bu değer, anot gerilimi azaltılarak belirlenir.)
• Kritik ızgara gerilimi, bir gaz tüpünde ızgara akımını tetikleyen belirli bir anot gerilimi için ızgara geriliminin değeri.
• Kumanda gerilimi, bir türdönüştürücü kumanda sargısının uçları arasındaki gerilim.
• Kutuplama gerilimi, dış bir kaynağın, bir elektrot devresine uyguladığı genellikle doğru ve değişmez gerilim.
• Ortalama gerilim, dinamik rejimde, bir elektrot geriliminin ortalama değeri.
• Sönme gerilimi, azalan gerilimle beslenen bir gaz tüpünde, boşalmanın sönmesine yol açan anot gerilimi değeri.
• Tıkama gerilimi, bir elektron tüpünde, elektrotun bir kumanda ızgarası olması halindeki kesme gerilimi.

—Işıldayan bir tüpte, ekranın ikincil yayım oranının 1’den küçük olmasına yol açan gerilim sınırının üstündeki anot gerilimi. (Bu durumda ekran, gelen elektronları iten eksi bir yük kazanır.)

• Yeniden ateşleme gerilimi, artan gerilimle beslenen bir gaz tüpünde boşalma söndükten sonra ve iyonlaşma tam durmadan önce boşalmayı yeniden başlatan gerilim değeri.
• Yüksek gerilim, elektron tüplerinin beslenme gerilimi.

—Elektrotekn.

• Gerilim artırıcı, bir elektrik devresine, bir kaynağın verdiği gerilime, bir başka gerilim ekleyecek biçimde, bağlanan makine ya da transformatör.
• Gerilim ayarı, bir üretecin ya da bir dağıtım ağının uçlarında tüketilen akımdan bağımsız bir gerilimi koruma yöntemi.
• Gerilim bayılması, dağıtım ağının bir noktasındaki ani gerilim düşüşü. (Bunu, birkaç dönemden, birkaç saniye kadar değişen kısa bir zaman aralığından sonra, olağan gerilime dönüş izler.)
• Gerilim bölücü, yüksek gerilimde kullanılan ve belirlenecek işareti genellikle bir kilovoltun altına düşürerek ölçü ve kayıt aygıtlarının kullanımına olanak veren düzenek, (işlenecek gerilimin yapısına ve istenen geçirme bandına göre dirençsel ya da kapasıtıf bölücüler kullanılır.)
• Gerilim değiştiricisi, gerek gerilim yükseltici gerekse gerilim düşürücü olarak çalışabilen makine ya da transformatör. (Bir gerilim değiştiricisi, gerilimi dalgalanma gösteren bir ağa bağlanmış elektrikli aygıtların besleme gerilimlerinin değişmezliğini korumaya yarar.)
• Gerilim dışı (ya da gerilim altında), bir gerilim uygulanan (ya da uygulanmayan) bir düzenek, bir devre için kullanılır.
• Gerilim düşürmek, bir elektrik kaynağının gerilimıni azaltmak.
• Gerilim düşürücü, elektromotor kuvveti, başka bir elektrik kaynağınca verilen gerilimi azaltacak biçimde yerleştirilmiş yardımcı makine.
• Gerilim verme, bir elektrik donanımını besleme.
• Faz gerilimi, çokfazlı bir düzeneğin bir fazının uçları arasındaki potansiyel farkı.

—Fizs. kim.

• Bozunma gerilimi, bir elektroliz aygıtında, iyonların elektrotlar üzerinde yüklerini vermesi için gerekli olan minimal potansiyel farkı.
• Elektrolitik çözünme gerilimi, elektrotların çözeltiye iyon verme olasılığına denk düşen saymaca basınç.
• Elektrot gerilimi, bir elektrolite daldırılmış elektrot ile elektrolit arasında gözlenen elektriksel potansiyel farkı.

—Fizs. mekan. Gergin bir ipin gerilimi, ipi germek için uygulanan kuvvet. (Ne kalınlığı ne de sertliği olan, değişmez uzunlukta ideal bir ip için gerilim, ipin herhangi bir noktasında iki parçasının birbirine uyguladığı kuvvettir: bu olgu, ip bu noktadan kesildiğinde, parçalardan birini gergin tutmak için, bu parçaya aynı gerilimi uygulamak gerektiğini belirtir.)

—Fizyol. ve Ruhbil. Bir kısım kasların hafifçe kasılması sonucu ortaya çıkan gerginlik hali. (Uyum sağlayıcı etkisi nedeniyle bu durum kişiyi eyleme hazırlar.) || Bir kişinin davranışlarında görülen ve kasların bu durumunun yaygınlaşmasına ya da doğurduğu sonuçlara bağlı gerginlik hali. || Bazı uzmanlara göre GÜDÜLENİM İn eşanlamlısı (kas geriliminin yayılması ile güdülenim arasındaki sıkı bağımlılık nedeniyle.)

—Güz. sant. Dizginlenmiş dinamizm.

—Sesbil. g. Bir sesbiriminin oluşması için, ses örgenlerınin sesletimde gerekli konuma girdikleri ilk evre.

—Sine. Gerilim filmi, seyirciye herhangi bir olayın meydana geleceğini hissettirip, sonucu sürekli geciktirerek gerginlik, sıkıntı ve heyecan içinde bırakan film türü.

—Teknol. Gerilim verme, sağlamlaştırma amacıyla testere lamasını haddeden geçirerek diş düzenine çekme gerilimi verme işlemi.

—ANSİKL Teknol. Alt volanla üst makara arasında gerilen testere şeritleri büyük bir çekme kuvveti etkisinde kalır; buna montaj gerilimi denir. Çelik şerit, gerilim verme işleminde iç gerilim edinir; kenarları orta life göre daha kısa olan çelik şerit bu gerilimi haddeleme işlemi sırasında alır. Kenarların orta liften kısa olması, şeridin yüksek hızda dönerken volanlar üzerinde tutunabilmesi için gereklidir; çünkü testere şeridi ağaca daldığında, odun, şeridin volan jantları üzerinde kaymasına yol açacak bir tepki gösterir. Bu nedenle volan jantına hafifçe dışbükey bir profil verilir ve şerit yukarıda belirtilen iç gerilim etkisiyle doğrusal devinimi boyunca düzlem biçimini korur, volan üstünde ise dışbükey biçim alır. Lamayı bileme sırasında bu gerilimin korunması gerekir; bileyicinin özen göstermesi gereken gerilim verme işlemi, özel bir aygıt ya da çekiçle uygulanır. Farklı nedenlerle bile olsa, belli çaplardaki çember testere disklerine de gerilim verilir.

gerilim ingilizcesi
1. phys. tension.
2. voltage.
3. (arterial) tension.
4. ling. tension (of vocal cords).
5. psych. tension.
6. cin., theat., lit. suspense.