Ross Denizi

Ross Denizi

Büyük Okyanusun güney uzantısı.

Ross Buzlasıyla birlikte Antarktika kıtasında derin bir girinti oluşturur. Merkezi kabaca 75° güney enlemi ile 175° batı boylamı
üzerinde yer alan denizin yüzölçümü 960.000 knr’dir. Batıda Victoria Topraklarının kuzeyindeki Adare Burnu ile doğuda VII. Edward Yarımadasındaki Colbeck Burnu arasında uzanan sığ bir denizdir. Kuzey sının yaklaşık kıta sahanlığının ucuna, güney sının Ross Buzlasının başlangıç yeri sayılan büyük bir buz setine uzanır.

Ross Denizinin tabanı

Victoria Topraklarındaki yüksek sırtların aşağısında kalır. Büyük bir buzla biçiminde genişleyerek Scott Adasından Colbeck Burnuna kadar uzanan bir hattan başlayarak Güneydoğu Pasifik Havzasının derinliklerine dalar. Denizin daha geniş olan batı kesiminde derinlik yer yer 300 m’nin altına iner; küçük, kayalık bir volkanik yığışım olan Franklin Adasının yer aldığı güneybatı ucu, denizin en sığ kesimidir. Derinlik birçok bölgede 900 m'den azdır. Batı kıyısında Adare Burnu, Hallett Burnu, Melbourne Dağı ile Franklin ve Ross adalarının bulunduğu alkali-bazalt oluşumlu geniş bir bölgenin (McMurdo Volkanikleri) parçalanmış volkanik yığışımları ve daha yeni oluşumlu yanardağlar yer alır. Doğu kıyısında, Marie Byrd Topraklarının daha az tanınan batı kesimi uzanır.

Ross Denizi Antarktika’nın en az buzullu ve ulaşılması en kolay denizlerindendir. Bu nedenle bölge, kıtanın iç kesimlerine yapılan keşif seferlerinin geleneksel bağlantı noktası olmuştur.

Ross Denizine ilk kez güney magnetik kutbuna ulaşmak üzere “Erebus” ve “Terror” gemileriyle bölgeye gelen James Clark Ross girdi (5 Ocak 1841). Sonradan Norveç, Ingiltere, Japonya, ABD ve Yeni Zelanda’dan gelen keşif ekipleri Ross Buzlasındaki çeşitli noktalarda araştırma istasyonları kurdular. Bugün bütün kıyı bölgeleri jeolojik bakımdan incelenmiştir. Victoria Toprakları’nın, McMurdo Boğazı yakınındaki güney kesimi kıtanın en iyi bilinen yeridir. Başlangıçta jeologlar Ross Denizinin Weddell Deniziyle birleşen bir buzulaltı çukuru (varsayımsal Ross-Weddell Grabeni) biçiminde uzandığı kanısındaydı. Ama iki deniz arasında yer alan Ellsworth Dağlarının keşfi bu varsayımı çürüttü. Ross Buzlasındaki jeofizik çalışmaları buzlanın altında deprem etkinliği düşük, bir olasılıkla tortul kayaçlardan oluşan kalın bir tabakanın bulunduğunu ortaya çıkardı. Bu nedenle Ross Denizinin bulunduğu girintinin, kıta kayalıklarının kırılıp çökmesiyle oluştuğu ya da tortul kayaçlarla dolmuş aşağıya doğru eğimli bir havza olduğu sanılmaktadır.

Ross Denizi kıyı kenarında büyük burgaçlar oluşturan Doğu Rüzgârı Akıntısının şiddetli etkisi altındadır. Yüzey akıntılarının yönü genellikle buzla yüzeyi boyunca batıya doğru, buradan sonra da Batı Rüzgârı Akıntısının etkisi altına girdiği Victoria Toprakları boyunca kuzeye doğrudur. Sığlıklar ve gelgit akıntıları da suyun hareketini etkiler. Derinliği 300 m’den az olan sularda en düşük sıcaklık —2,1°C’dir. McMurdo Boğazında ortalama yüzey sıcaklığı yaklaşık -1,8°C’dir.

ROSS denizi

Güney okyanusu’nun parçası, 165° D. ve 155° B. boylamları arasında ve 70° enleminin güneyinde Yüzeyinin yarısına yakını üstünde buzultaş bankları yükselir (300 m'den az), geniş ve derin bir kıta sahanlığıyla kaplıdır.

Çok engebeli olan kıta şevi birçok denizaltı kanyonuyla parçalanmıştır. Bankizin altında, su batıya doğru sürüklenir (antartika ıraksamasına kadar) ve antartika dip suyunu besleyen dalışlar yapar.