Bileşikler - Hidrojen Sülfür

Hidrojen sülfür

Anorg. Formülü H2S olan asit.
(Eşanl. KÜKÜRTLÜ HİDROJEN; SÜLFÜR ASİDİ.)
Hidrojensülfür anyonu, bir hidrojen atomu içeren sülfür.

—Anal. kim. Hidrojensülfür ölçümü, özellikle suda bulunan hidrojensülfürü hacim- ölçümsel olarak belirleme (Hidrojensülfür ölçümü, şöyle yapılır: hidrojensülfür çözeltisine gereğinden çok katılan ayarlı iyot çözeltisi, hidrojensülfürün tümüyle parçalanmasından sonra nişastayı maviye boyar. Kullanılan iyodun santimetreküp değerinden kükürt oranı saptanır.)

—ANSİKL. Anorg. kim. Hidrojensülfürü 1773'te Rouelle buldu; Scheele ise bileşimini ortaya koydu.
Hidrojensülfür, bozuk yumurta kokusunu andıran pis kokulu, renksiz bir gazdır. Yoğunluğu 1,2 olan bu gaz, -60,7 °C'ta sıvılaşın Normal koşullarda 1 litre suda 3 litresi çözünür. Aşırı derecede zehirlidir; lağım çukurlarından çıkan gazların yol açtığı zehirlenmelerin büyük bir bölümü hidrojensülfür yüzünden meydana gelir (lağımcı baygınlığı). Bir yerde bulunup bulunmadığı demir II sülfat ya da çinko klorürle anlaşılır.

Az kararlı olan hidrojensülfür, ısıtıldığında kolayca bozunur. Bileşenlerinin özelliğine bağlı olarak indirgeyici ve sülfürleyici bir niteliği vardır. Halojenlerle bozunur, yandığında su buharı ve kükürt dioksit verir. Ancak oksijenin yeterli olmadığı koşullarda, kükürt serbest duruma geçer. Bu nedenle çözeltileri havayla temas ettiğinde kükürdün çökelmesi sonucu bulanır. Ilık çözeltileri, katalizör rolü oynayan gözenekli cisimlerle sülfürik aside dönüşür. Hidrojensülfür, sıcakta metallere etkiyerek sülfür ve hidrojen verir.

Hidrojensülfür, zayıf bir diasittir. Alkalilere etkiyerek iki seri tuz oluşturur. Bunlar NaHS gibi hidrojensülfürler ile yanlış olarak yansız sülfürler denen NajS gibi gerçek sülfürlerdir. Hidrojensülfür, metal sülfürlerinin çoğu çözünmediğinden metalsel tuz çözeltisiyle çoğu kez özgün farklı renklerde çökeltiler meydana getirir.

Hidrojensülfür, volkanik fümerollerden ve kimi mineral kaynaklardan serbestçe açığa çıkar. Ayrıca hayvansal maddelerin (dışkı, yumurta, et vb.) çürümesi sonunda da oluşur.

Hidrojensülfür, kimyasal çözümlemede kullanılır. Tıpta, solunum yolları hastalıklarında kükürdün uyarıcı özelliklerinden yararlanılır, ayrıca, termal suların bileşiminde bulunur (Eaux-Bonnes).

Hidrojensülfür üretimi


kimyasal özellikler


BAKINIZ
Elementler - Hidrojen
Elementler - Kükürt

Hidrojen Sülfür (H2S)

KÜKÜRTLÜ HİDROJEN olarak da bilinir, kükürdün hidrojenle oluşturduğu renksiz, çok zehirli, gaz halindeki bileşik.

Havadan ağır (yoğunluğu 1,18) gazdır. Rensiz çürük yumurta kokusunda bir gazdır. Suda çok fazla çözünür. Yanıcı bir gazdır ve %4-%48 sınırları içerisinde patlar Ateşlenme sıcaklığı 270 derecedir.

Madenlerde asidik suların sülfidik cevherlerle teması neticesinde ortaya çıkabilir. Yangın ve patlamalardan sonra da görülebilir. Suda çok fazla çözündüğü için durgun bir su karıştırıldığı zaman konsantrasyon aniden yükselebilir. Çok zehirli, solunum sistemini ve ciğerleri tahriş eden bir gazdır ama daha çok merkezi sinir sistemi üzerinde etkisi vardır. 1 ppm gibi düşük konsantrasyonlarda bile kokusu hissediebilir ama belli bir süre sonra koku alma hissini öldüreceğinden kokuyla tesbite güvenilmemelidir. Gecikmiş sağlık etkisi gösterebilir. Maruz kalan kişilerde etkisi belli bir süre sonra çıkabilir.

Maruz kalmış kişilerin uygun panzehir ve oksijenle tedavisi gerekir. Derhal temiz havaya çıkartıldıktan sonra, gerekliyse ilk yardım uygulanmalı ve derhal tıbbi yardım istenmelidir. Hastada gecikmiş etkiler görülebilir.

H2S Özellikleri

BOZUK YUMURTA KOKULU, RENKSİZ
Çok Yüksek derecede Parlayıcı

DOĞADA


FİZİKSEL TEHLİKELERİ:
Gaz havadan ağırdır. Zemin seviyesinde birikir; tutuşması mümkündür. Çalkalanma, akıtma sırasında statik elektrik üretebilir.

KİMYASAL TEHLİKELER:
Isınma şiddetli yanma ve patlamaya neden olabilir. Yandığında kükürt dioksit içeren toksik gazları çıkarır. Güçlü oksitleyicilerle yangın ve patlamaya neden olabilecek şekilde reaksiyona girer. Bir çok metale, bazı plastiklere tesir eder.

MARUZ KALMA YOLLARI:
Bu madde solunum yoluyla vücuda tesir eder.

TENEFÜS ETME RİSKİ:
Ortama yayılması ile bu gaz kısa sürede havada zararlı bir konsantrasyona ulaşır.

KISA SÜRELİ MARUZ KALMA ETKİLERİ:
Göz ve solunum sistemine zarar verir. Merkezi sinir sistemini etkiler Maruziyeti bilinç kaybına neden olur. Maruziyet ölümle sonuçlanabilir. Gazın solunması akciğer ödemine neden olur.

Akciğer ödeminin semptomları, birkaç saat sonra görülür ve fiziksel efor ile şiddetlenir. Bu yüzden dinlenme ve tıbbi gözlem gereklidir. Bu madde ile zehirlenme durumunda özel tedavi şekilleri gereklidir. Maruz kalma limiti aşıldığında koku ile farkedilmez.

Etkileri gecikebilir. Tıbbi gözetim gerekir. Sıvının hızlı buharlaşması soğuk ısırmasına neden olur.

Kaynama Noktası: -60°C
Erime noktası: -85°C
Suda çözünürlük, g/100 ml 20°C de: 0.5
Rölatif buhar yoğunluğu (hava = 1): 1.19

Parlama noktası: Parlayıcı gaz
Kendi kendine tutuşma noktası: 260°C
Patlama limitleri, havadaki hacim % si olarak: 4.3-4.6