Bileşikler - Hidrojen Peroksit

Hidrojen peroksit

OKSİJENLİ su olarak da bilinir,

genellikle çeşitli derişikliklerdeki sulu çözeltiler halinde üretilen renksiz sıvı. Pamuklu ve öteki türden dokumaların ve ağaçtan elde edilen kâğıt hamurunun ağartılmasmda, roket yakıtlarında, kozmetik ve ilaç sanayisinde kullanılır. Yaklaşık yüzde 8’in üzerinde hidrojen peroksit içeren çözeltiler deriyi tahriş eder.

Kimyasal bir bileşik olarak ilk kez 1818’de elde edilen hidrojen peroksit, peroksitler sınıfının en basit üyesidir. Sanayi çapındaki üretimi temel olarak havadaki oksijenin antrakinon ya da izopropil alkol gibi bazı organik bileşiklerle tepkimeye sokulması yoluyla gerçekleştirilir. Ticari amaçla üretilen türlerinde çoğunlukla yüzde 35-90 arasında değişen oranlarda hidrojen peroksit ile bozunmayı önlemek için az miktarda eklenen kalay tuzları ve fosfatlar gibi maddeler bulunur.

Hidrojen peroksit ısıtıldığında ya da başta demir, bakır, mangan, nikel, krom tuzlan olmak üzere çok sayıda maddenin eşliğinde bozunarak su ve oksijene ayrışır. Ayrıca pek çok bileşikle birleşerek orta kuvvette yükseltgeyici maddeler olan katı kristaller oluşturur. Hidrojen peroksit belli bazı organik bileşiklerle de tepkimeye girerek hidroperoksitleri ya da peroksitleri oluşturur; bunların bazılarından, polimerleşme tepkimelerinin başlatılmasında yararlanılır.

Hidrojen peroksit, girdiği tepkimelerin çoğunda öbür maddeleri yükseltger, buna karşılık potasyum permanganat gibi birkaç bileşik ise hidrojen peroksiti yükseltger. Anhidrojen peroksit -0,43°C’de donar ve 150,2°C’de kaynar, sudan daha yoğundur ve suda her oranda tümüyle çözünür.

Hidrojen peroksit üretimi
fabrikada


Laboratuvarda

kimyasal özellikler

BAKINIZ
Elementler - Hidrojen
Elementler - Oksijen

Hidrojen Peroksit

• En çok bilinen peroksit olan hidrojen peroksit renksiz bir sıvıdır.
• Laboratuvarda soğuk, seyreltik sülfürik asitle baryum peroksit oktahidrattan elde edilir.

• Hidrojen peroksit ısıtılınca, güneş ışığıyla temas edince ve bakır, demir gibi bazı metallerin varlığında bozunur.
• Suda hidrojen bağları yapan suyla her oranda karışır.
• Seyreltik hidrojen peroksit çözeltileri antiseptik olarak; derişik hidrojen peroksit çözeltileri ağartıcı olarak tekstil, kürk ve saçlarda kullanılır.
• Bozunma ısısı yüksek olan hidrojen peroksit roket yakıtı olarak uygun bir bileşiktir.

Kullanım alanları:

• Tekstil sektöründe kumaş ve ham bezin ağartılmasında;
• kağıt ve kağıt hamuru sektöründe kağıt hamurunun ve atık kağıdın beyazlatılmasında;
• kimya sektöründe oksidasyon ve hidroksilasyon reaksiyonlarında, perasetik asit, sodyum perborat, kalsiyum peroksit gibi inorganik peroksitlerin üretiminde;
• çevre kimyasalları sektöründe atık su arıtmada suda çözünmüş oksijen saplamada ve suyun zehirleyici etkisinin giderilmesinde;
• gıda sektöründe süt ve meyve suyu gibi içeceklerin kutularının sterilizasyonunda ve koruyucu olarak sütün içinde;
• ilaç sektöründe lokal mikrop öldürücü (antiseptik) olarak ve kontakt lens temizleyicisinde;
• kozmetik sektöründe saç rengi açmada ve saç boyasında; maden sektöründe çeşitli madenlerin zehirleyici etkilerinin giderilmesinde;
• metalurji sektöründe metalik yüzey oluşturmada;
• havuz kimyasalları sektöründe havuz sularının dezenfeksiyonunda kullanılır.