Parafin Nedir? Özellikleri ve Kullanım Alanları Hakkında

parafin

erime noktaları 48°C ile 66°C arasında değişen, düz zincirli katı hidrokarbonların oluşturduğu renksiz ya da beyaz renkli, yarı saydam sert mum. İlk kez 1867’de petrolden çıkarılan bu ürün şamdan mumu, mumlu kâğıt, cila, kozmetik ve elektrik yalıtkanlarının üretiminde, çiçeklerden uçucu yağ özütlenmesinde, merhemlerde ve su geçirgenliğini önlemek üzere tahta malzemelerin kaplanmasında kullanılır. Ayrıca, tutuşmayı kolaylaştırdığından kibrit yapımında da yararlanılır.

Petrolün hızla soğutulması sonucu kolayca dibe çöken parafin süzülerek ayrılır. Daha sonra, renk giderme, ayrımsal damıtma ve yeniden kristallendirme işlemleriyle temizlenerek arıtılır. Yapay parafin ise, havagazının hidrokarbonlara dönüştürüldüğü Fischer-Tropsch tepkimesinin yan ürünü olarak II. Dünya Savaşı’ndan sonra üretilmeye başladı.

Petrol kökenli parafine göre daha sert, daha saf, daha beyaz ve nitelikleri daha üstün olan bu yapay ürün bazı bitkisel mumların yerine kullanılır ya da petrol parafininin niteliğinin düzeltilmesinde yararlanılır. Yapay parafin yükseltgendiğinde, molekül ağırlığı yüksek, açık sarı renkli sert bir muma dönüşür.

Boraks, sodyum hidroksit, morfolin ve trietanolamin gibi organik ve inorganik alkalilerin sulu çözeltileriyle sabunlaşabilir. Döşemelerin kaplanmasında, dokuma ve kâğıtların su geçirgenliğinin önlenmesinde, sepicilikte, yağlayıcı ve pas önleyici olarak bazı metal işlerinde kullanılır.

PARAFİN
a. (fr. paraffine\ lat. az tepkin anlamında parum affinis’ten). Org. kim.
1. ALKAN’ın eşanlamlısı.
2. Doğada ya da petrolün damıtma artıklarında bulunan alkanların oluşturduğu karışım.

—Petrokim. Parafin giderme, bir yağın içindeki parafini ayırma.

—ANSİKL. Parafin doğada ozokerit adı altında bulunur, ama gerçekte ham petrolün işlenmesi sırasında üretilir; çünkü parafin giderme, petrol arıtımının temel bir işlemidir; işlem sırasında parafin, çözücü ve soğuğun etkisiyle katılaşarak bir filtre Üzerinde toplanır. Böylece yağlı vaks denen yağlı bir parafin elde edilir; ancak yeniden terletme ya da kristalleştirme yoluyla yağı giderilir; oleum (dumanlı sülfürik asit) ve renk giderici toprakla işlenerek ya da katalitik hidrojenleme yoluyla arılaştırılır.

Acılaştırılmış parafin sıvı durumda renksiz, katılaştığında tatsız, kokusuz, sert ve kırılgan, beyaz bir maddedir. Temel olarak molekül kütlesi yüksek, parafinsel doymuş hidrokarbonlardan oluşur. Molekül kütlesi 300-400 arasında değişir. Erime noktası 32-73°C, ama genellikle 48-62°C arasında bulunur. Bileşimindeki yağ oranı genel olarak % 0,5'ten azdır. Daha az saf olan ticari nitelikteki pulsu parafinin yağ oranı % 1,5-3 arasında değişir.

Mum yapımı, parafinin en eski kullanım alanıdır; bununla birlikte yansız olması, suda çözünmemesi, kimyasal etkenlere karşı iyi bir direnç göstermesi nedeniyle değişik alanlarda kullanılır. Parafin emdirilmiş ya da parafinle kaplanmış kâğıt ve karton çeşitli besin maddeleri ile ev eşyalarının paketlenmesinde ve taşınmasında işe yarar. Parafin ayrıca tekstil, eczacılık, kozmetik ürünleri, elektrik, vb. sanayilerde yaygın olarak kullanılır.

—Eczc. Tedavide kullanılan parafin beyaz, kokusuz ve tatsızdır Katı olup 38 ve 62°C arasında erir Kargabüken özütü hazırlanmasında kullanılır. Yalnız başına ya da başka sıvı yağlarla ya da yağlı maddelerle birlikte, yanık ve yaraların pansumanında yararlanılır. Volkanik çamurlarla karışımı, sıcak uygulama şeklinde antiromatizmal etkilidir. Burun ve kulaklardaki biçim bozukluklarını düzeltmek için yerel olarak şırınga edilmesi parafinom tehlikesi yaratabilir.

—Petrokim. Yüksek kaliteli yağlama yağları, parafinli ham petrollerden, yani akma noktaları genellikle çok yüksek olan distilatlardan üretilir. Bu yağlayıcılar kışın - 10°C ya da -15°C sıcaklıklarda akışkan halde kalmak zorunda olduğundan kullanılan distilatlardan parafinin özütlenmesi gerekir En yaygın yöntem, çözücüyle parafin gidermedir: çözücü olarak kullanılan propan ya da metiletilketon, parafin kristallerinin yapısını, oluşma sıcaklığını, biçimini ve hızını değiştirir.

Böylece süzme işlemi, yavaş dönen bez kaplı tamburlar üzerinde kolaylıkla uygulanır. Çözücü, parafini giderilmiş yağdan buharlaştırılır ve geri kazanılıp yeniden kullanılabilir; bu arada yağlı parafin ya da yağlı vaks, yeniden kristalleştirme işlemiyle arılaştırılabilir.