KAN GRUPLARI
Kanın, içerdiği antijenlere (vücuda girdiğinde kanda lenfosit ve antikor oluşumuna yol açan madde) ve antijenlerin kümelenme özelliklerine göre sınıflandırılması. Kan gruplarının belirlenmesi, özellikle kan nakillerinde önemlidir. Kan grupları bulunmadan önce yapılan kan nakilleri, kimi zaman ölümle sonuçlanabiliyordu. 1910 yılında Landsteiner kan gruplarını buldu. İnsanların kanında çeşitli antijen sistemleri vardır. Bunların en bilineni ABO sistemidir (izoglütiasyon sistemi de denir). İnsan kanında bulunan alyuvarlar ya A, B, AB antijenlerini içerirler ya da hiç antijen içermezler (O grubu). Antijenler, içinde kendilerine karşı maddeler bulunan bir başka kişinin kanında alyuvarların birleşmesine ve sonra da parçalanmasına yol açarlar.
Antijenlerin kümelenme özelliklerine bağlı olarak, bütün insanların kanları dört ana kan grubunda toplanır:
1. grup "0 grubu", alyuvarları hiç antijen içermeyen, fakat serumunda A ve B bağışıklık cisimleri bulunan kandır. Bu gruptan olan kişiler kanlarını herkese verir, yalnız kendi gruplarından kan alabilirler.
2. grup "A grubu", serumunda anti-B-bağışıklık cisimleri bulunan kandır. Bu gruptan kişiler, kendi gruplarına ve AB grubuna kan verir, kendi gruplarından ve 0 grubundan kan alırlar.
3. grup "B grubu", serumunda anti-A-bağışıklık cisimleri bulunan kandır. Bu gruptan olanlar, kendi gruplarına ve AB grubuna kan verir, kendi gruplarından ve 0 grubundan kan alırlar.
4. grup "AB grubu", içinde bağışıklık cisimleri olmayan kandır. Bu gruptan olanlar, yalnız kendi gruplarına kan verebilir, buna karşılık bütün gruplardan kan alırlar. Yapılan kan nakillerinde, alıcı ve vericilerin kanı uygun gruplardan olduğu hâlde kimi durumlarda başarısızlıkla karşılaşılması, bunun nedenlerini araştırmayı gerektirmiş ve yapılan çalışmalar, kanda bulunan özel bir antijen olan Rh etkenini ortaya çıkarmıştır. Rh etkeni, 1940'ta Landsteiner ve Wiener tarafından bulundu. Bilim adamları bu konudaki ilk çalışmalarını, "Macacus rhesus" adlı bir maymun üzerinde yaptıklarından bu adla anılır. Alyuvarlarında Rh etkeni bulunan kimselerin kanı Rh+ (Rh pozitif), alyuvarlarında Rh etkeni bulunmayanların kanı da Rh-(Rh negatif) olarak belirtilir. Rh etkeni pozitif ve negatif olan kimselerin kanları arasında uyuşmazlık olabilir. Bu etken, gebeliklerde de çok önem taşır. Son yıllarda bulunan ilâçlar ve doğacak bebeğin kanı değiştirilerek Rh etkenleri farklı olan ana babaların da tehlikesizce çocuk sahibi olabilmeleri sağlanmaktadır. Kan Grubu, insan kanındaki antikorlara bakılarak, kanın özelliğini belirtmek için oluşturulmuş sınıflandırma sistemidir. A, B, AB ve 0 türleri mevcuttur. Bundan bağımsız olarak, Rh değeri + veya - değerinde olabilir. Bu iki sistemin kombinasyonundan 8'li kan grubu tablosu oluşmuştur. Türkiye'de iki sistem yan yana yazılarak belirtilir. Örneğin; A türü kanda Rh değeri negatif ise, o kan için A Rh- grubu denir. Türkiye'de Kızılay'ın verilerine göre en fazla bulunan grup A Rh+'dir.
Kan grubu uyumu
Her ne kadar aşagıdaki tablo genel olarak doğru ise de uzun dönem kan tranfüzyonu gerektiren kişilere kendi kan gruplarının aynısının verilmesi zorunludur. Çok ama çok acil durumlarda RH-, RH+ kan verebilir.
Kan uyum tablosu Alıcı Kan Grubu Verebilen kan grupları 
Kan Gruplarının Önemi
Kan grubunu belirleyen A ve B genleri, kanınızda bulunan alyuvarların çeperinde A ve B tipi proteinlerden hangisinin yer alacağını belirlerler. Kan grubunuz A ise alyuvarlarınızın çeperinde yalnızca A tipi protein, B ise yalnızca B tipi protein, AB ise her ikisinden de, 0 ise alyuvarlarınızın içinde her ikisi de yoktur demektir. Alyuvar çeperinde bulunan ve kan grubunuzun belirlenmesinde rol oynayan bu proteinlere aglütinojen denir. Ancak kanda, kendinizinkinden farklı bir kan grubuna ait alyuvar hücrelerinin vücudunuza girmemesini sağlayarak sizi koruyan aglütinin adlı antikorlar bulunur. Protein yapısında olan aglütininler de tıpkı aglütinojenler gibi A ve B tipinde olurlar.
BAKINIZ
Kan Nedir - Kanın Yapısı, Özellikleri ve Görevleri
Kan Hücreleri Nedir - Kan Hücrelerinin Yapısı ve Görevleri
Kan Pıhtılaşması (Koagülasyon)
Kanama Nedir? Kanama Kontrolü ve Durdurulması
Kan Grupları ve Kan Grubu Uyumları
Kan Bağışı Nedir? Nasıl Kan Bağışı Yapılır?
Kan Nakli (Kan Transfüzyonu)
Son düzenleyen Safi; 20 Haziran 2016 23:37
