SUBAY
a. Özel kanuna göre Silahlı kuvvetler’e intisap eden ve asteğmenden mareşale (büyük amirale) kadar çeşitli rütbeleri taşıyan askerlere verilen ad.
Sponsorlu Bağlantılar
—ANSİKL. Subayların asteğmenden mareşale kadar olan rütbeleri şöyle sıralanır: asteğmen, teğmen, üsteğmen, yüzbaşı binbaşı, yarbay, albay, tuğgeneral (Deniz kuvvetleri'nde tuğamiral), tümgeneral (Deniz kuvvetleri'nde tümamiral), korgeneral (Deniz kuvvetleri'nde koramiral), orgeneral (Deniz kuvvetleri'nde oramiral), mareşal (Deniz kuvvetleri’nde büyük amiral).
Subaylar, muvazzaf ve yedek olmak üzere iki grupta toplanmıştır. Subayların yetişme koşullarını belirleyen 27.7.1967 gün ve 926 sayılı kanun’da, muvazzaf subay kaynakları olarak harp okulları, fakülteler ve yüksekokullar gösterilir. Bunların sınıflandırma, atama, yükselme koşullarıyla özlük hakları ve öteki hak ve görevleri bu yasayla saptanmıştır.
Her yıl 30 ağustos tarihinde, bulundukları harp okullarını tamamlayanlar sınıf okullarında uzmanlıklarını geliştirdikten sonra teğmen rütbesiyle atandıkları birlik ve kurumlara katılarak görevlerine başlarlar. Bunun dışında, yedek subay okullarını bitirerek Silahlı kuvvetlerde askerlik yükümlülüklerini yerine getirmekte olan yedek subaylar da, isterlerse ve yaşları okula girişlerinde yirmi yediyi geçmemek ve belirli niteliklere sahip olmak koşuluyla 926 sayılı Askeri personel kanunu'nun hükümlerine göre muvazzaf subay olarak çeşitli hizmetlere atanabilirler. Silahlı kuvvetler'e katılacak muvazzaf subaylar, kara (jandarma dahil), deniz, hava birlik ve kurumlarında, muharip ve yardımcı sınıf olarak iki grupta toplanırlar. Muvazzaf subayların üst kademelere yükselebilmeleri için çeşitli rütbelerdeki normal bekleme süreleri şöyledir: asteğmen bir yıl, teğmen üç yıl, üsteğmen altı yıl, yüzbaşı altı yıl, binbaşı altı yıl, yarbay üç yıl, albay altı yıl, tuğgeneral ve tümamiral dört yıl, korgeneral ve koramiral dört yıl, orgeneral, oramiral dört yıl. Bunlardan asteğmenden yüzbaşıya kadar olanlara “subay", binbaşıdan albaya kadar olanlara "üstsubay" denir.
Yükselmeye hak kazanabilmek için, teğmen ve yüzbaşı rütbelerinde geçen sürelerdeki kıta hizmetleri toplamının sekiz yıldan az olmaması gerekir. Ayrıca yükselme için bulundukları kadro hizmetlerinde başarı kazanmış olmak ve amirlerinden olumlu sicil almak zorunluğu vardır. Bu koşulları taşıyanlar 30 ağustos tarihinde bir üst rütbeye yükselirler.
Askerlik yükümlülüğünü yedek subay olarak yapacak olanların sayısı, her yıl Silahlı kuvvetler'in gereksinimini karşılayacak biçimde. Genelkurmay başkanlığının önerisine göre Milli savunma bakanlığı tarafından saptanır. Fakülte, akademi ve yüksekokullarla Milli eğitim bakanlığı'nca bunların dengi olarak kabul edilen yurtiçi ve yurtdışı öğretim kurumlarını tamamlamış bulunanlar, yedek subay adayı olurlar. Yedek subay adayı seçilmeyenler askerlik hizmetlerini er ya da erbaş olarak yaparlar.
Türk silahlı kuvvetleri'nde yedek subayların hizmet süreleri genellikle on sekiz ay olarak saptanmıştır. Bu süre içersindeki altı aylık hizmet yedek subay okulunda öğrenim ve eğitimle; geri kalan on iki aylık hizmet ise, Silahlı kuvvetler'in birlik ve ku- rumlarında görev yaparak tamamlanır.
Yedek subayların, yükselme ve istihkakları muvazzaf subaylarınki gibidir. Bunların askerlik hizmetleri dışında geçen hizmet süreleri dikkate alınarak teğmenliğe yükseleceklerin bir ve üsteğmenliğe yükseleceklerin iki, yüzbaşı olacakların ise sekiz eğitim dönemine katılarak yeterli ve olumlu sicil; Deniz kuvvetleri'nde ise, yüzbaşılık kursunu bitirmiş ve yakın sefer süvari ve çarkçı şahadetnameleri almış bulunmaları gerekir.
Sefer halinde yedek subaylar, muvazzaf subaylar gibi eşit yükselme koşullarına tabidirler.
Emekli subaylar, rütbeleri temel tutularak belirlenen yaş hedeflerine kadar, esas kayıtlarının bulunduğu askerlik şubelerinde yedek subay statüsüne göre işlem görürler.
Kaynak: Büyük Larousse
Son düzenleyen NeutralizeR; 26 Haziran 2016 05:31
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.