Mohaç Meydan Savaşı

Mohaç meydan savaşı

OsmanlIlar ile Macaristan krallığı arasındaki meydan savaşı (29 ağustos 1526).

Kanuni Sultan Süleyman'ın Belgrad'ı ele geçirmesinden (1521) sonra Macaristan kralı Lajos ile OsmanlIlar arasındaki zaten iyi olmayan ilişkiler daha da sertleşti. Aynı dönemde Fransa kralı François'nın Pavia'da Almanya imparatoru ve Ispanya kralı Kari Ve yenilip tutsak olması hemen tüm B. ve G. Avrupa'nın Kari V'ın hegemonyası altına girmesi tehlikesini ortaya çıkardı. Yine aynı dönemde İran’da yeni tahta çıkan Şah Tahmasp'ın Osmanlılar’a karşı Kari V ve Lajos'a bir ittifak önerisinde bulunması üzerine OsmanlIlar Macaristan üzerine sefer kararı aldı. İstanbul'dan Rumeli akıncı beylerine aralık 1525 - ocak 1526 tarihleri arasında gönderilen emirlerle Rumeli askerinin 1526 baharında Sofya ovasında hazır olması istendi. Aynı biçimde Kırım hanı ile Anadolu beylerbeyine de gerekli emirler gönderildi.

OsmanlI ordusu 21 nisan 1526'da İstanbul’dan hareket ederek Belgrad’dan geçerek Macaristan krallığı topraklarına girdi; Petervaradin, illok ve Osek kalelerini ele geçirdi, ardından Mohaç ovasına yöneldi. Durumu öğrenen Macaristan kralı Lajos, bir yandan savaş hazırlıklarına girişirken öte yandan hemen bütün Avrupa' dan yardım istedi. Lajos'un başkanlığındaki bir toplantıda osmanlı ordusunun Mohaç ovasında karşılanması kararlaştırıldı. Kanuni Sultan Süleyman ise, Lajos'un osmanlı egemenliğindeki Eflak voyvodasından bile yardım istediğini öğrendiğinden akıncı komutanlarından Hüsrev ve Bali beyleri macar ordusuna yapılabilecek yardımları engellemekle görevlendirdi. Osmanlı savaş meclisi, bir bölümü zırhlı süvarilerden oluşan macar ordusuna karşı yeni bir savaş taktiği uygulanmasını kararlaştırdı. Ağırlıkları geride bırakılan ordu sağ ve sol olmak üzere iki kanada ayrıldı. Merkeze de zincirlerle birbirine bağlı 300 top yerleştirildi. Macar ordusuna karşı konulmayarak planlı bir biçimde geri çekilmek ve zırhlı düşman süvarilerini toplarla karşı karşıya bırakmak kararı verildi. Macar ordusu ise iki saf halinde savaş düzeni aldı, ilk saf merkez, sağ ve sol kollara ayrıldı, ikinci saf ise birbiri ardına mevzi- lenen dört koldan oluşturuldu. Kral Lajos ikinci safta yer aldı.

Savaş macar süvarilerinin sadrazam ve Rumeli beylerbeyi İbrahim Paşa komutasındaki rumeli askerine saldırısı ile başladı. Bir süre sonra Lajos’un komuta ettiği macar ordusunun ikinci safı Anadolu beylerbeyi Behram Paşa komutasındaki Anadolu askerine saldırıya geçti. Osmanlı kuvvetleri planlı ve bilinçli bir biçimde toplara doğru çekilirken, Bali ve Hüsrev beylerin komutasındaki akıncılar ve deli kuvvetleri de macar kuvvetlerinin geri çekiliş yollarını kapattılar. Macar kuvvetleri ansızın 300 top ile karşı karşıya kaldı. Açılan ateş, macar ordusunda tam bir panik yarattı. Macarlar Karasu bataklığına doğru çekilmekten başka çare bulamadılar. Kral Lajos başta olmak üzere çok sayıda macar komutanı ve askeri, bataklıkta boğularak öldü. Kısa süren savaşta macar ordusu yaklaşık 20 000 piyade ve 7 000 süvarisini yitirdi ki bu tarihin kaydettiği en büyük imha savaşlarından biri oldu. Bu savaşa katılan iki ordunun güçleri konusunda kesin bilgi bulunmamaktadır Kimi kaynaklara göre osmanlı ordusu 57 bin ile 300 bin kişi, macar ordusu da 28 bin kişi ile 100 bin kişi olarak ileri sürülmektedir. Gerçekte osmanlı ordusunun Macarlar' dan birkaç kat fazla olduğu ve özellikle üstün nitelikli top ve silahlara sahip olduğu söylenebilir.

Mohaç zaferinin ardından Kanuni Sultan Süleyman Macaristan krallığı nın başkenti Budin'e savaşsız girdi (12 eylül 1526) ve Erdel voyvodası Jânos Zâpolya'yı Macaristan kralı ilan etti. Bu meydan savaşı, tüm Orta Macaristan'ın osmanlı egemenliğine girmesi sonucunu doğurdu.

Mohaç Savaşı

(29 Ağustos 1526)
tarihinde Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusuyla Macar ordusunu arasında yapılmış bir savaştır.

Kanuni Sultan SüleymanOsmanlı ordusunun başında olmakla birlikte, savaşta Osmanlı'nın büyük vezirleri de vardı. Dünyanın en kısa süren meydan muharebesi olduğu söylenmektedir (2 saat). Savaş, Habsburglar'la yakınlaşan Macaristan'ın kendisine yönelik olarak tehdit olduğunu gören Osmanlı Devleti'nin bu konudaki endişelerini giderecek taleplerini içeren anlaşma girişimlerinin sonuçsuz kalması üzerine askeri güç kullanma kararının sonucudur. İki ordu Türkler, Rumeli'ye geçtikten sonra (1357) Macarlar, Katolik dünyasının öncüsü olarak, Türklerin karşısına çıktılar; fakat her seferinde yenildiler. Özellikle, iki defa kuşatıldığı halde alınamayan Belgrad'ın ele geçirilmesi (1521), Macarlara büyük bir darbe oldu, fakat Macar krallığının gücünü kırmadı. Belgrad'ın alınmasından sonra da Macarlar ile Türkler arasında savaşlar devam etti.

Sınır beylerinden Yahyapaşaoğlu Bâli Bey, padişaha Drava ve Sava ırmakları arasındaki Macar topraklarının alınmasını teklif etti. Kanunî'nin Macar seferine karar vermesine, Almanya imparatoru Karl V ile Fransa kralı François I (Fransuva) arasındaki rekabet sebep oldu. François I'in Pavia'da yenilerek Karl V'e esir düşmesi üzerine, François'nın annesi Louise de Savoie, Chancelier Dupart'ın etkisiyle, İstanbul'a elçi göndererek Kanunî'den, oğlunun kurtarılması için yardım istedi. Kanunî, Karl V'in gücünü kırmak için bu yardım teklifini olumlu karşıladı; Türklere karşı Eflak ve Boğdan beylikleri ile anlaşan Macarlara savaş açmağa karar verdi. 1526 kışında Rumeli kumandanlarına, Anadolu beylerbeyi Behram Paşa'ya, Bosna beylerbeyine ve Kırım hanına, savaşa hazır olmaları bildirildi. Kanunî, 300 top ve 100 000 kişilik bir orduyla yola çıktı (23 Nisan 1526). Rumeli beylerinin kuvvetleri de bu orduya katıldı. Yolda Petervaradin, İllok (Ujlak) ve Eszek kaleleri alındı. Eszek kalesinde, seferin hedefinin Budin olduğu orduya bildirildi.

Macar ordusu, Türk ordusunu karşılamak üzere, Mohaç ovasına ordugâh kurdu. Ordunun başında, Macar kralı Lajos II ve başkumandan Nodor Bathory vardı. Macar kralı, Erdel voyvodası Janos Zapolya'ya en kısa zamanda kendisine katılmasını bildirmişti. Fakat, 30 000 kişiyle yola çıkan Erdel beyinin, kralı kıskandığı için savaşa katılmadığı söylenir.

Kanunî Sultan Süleyman Han, çevreye gönderdiği akıncılarla, Macar ordusunun yardım almasını önledi. Türk ordusu, 28 Ağustos 1526'da Mohaç ovasına geldi. Başta Kanunî, veziriâzam İbrahim Paşa olmak üzere ordunun bütün kumandanlarıyla, eski ve tecrübeli askerlerinin katıldığı bir savaş meclisi toplandı. Bu mecliste Yahyapaşaoğlu Bâli Bey, birbirlerine zincirlerle bağlı zırhlı Macar süvarilerinin çok tehlikeli olduğunu ve kitle halinde saldırının sakıncalı olacağını, düşmanın yan ve gerilerine yapılacak saldırıların daha çok yarar sağlayacağını söyledi; teklifi, padişah ve mecliste hazır bulunanlarca kabul edildi. Macar ordusu, kendi savaş planı gereğince iki safa ayrıldı. İlk saf, merkez, sağ ve sol olmak üzere kuruldu. İkinci saf ise dört koldan meydana geliyordu; Lajos II de bu safta bulunuyordu. Macar ordusu, 29 Ağustos'ta saldırıya karar verdi.

Mohaç ovasının bir yanı bataklık (Karasu bataklığı), öteki yanı tepelikti. Osmanlı ordusu, Bâli Bey'in teklifi üzerine, arka arkaya üç saf hâlinde düzene girdi. Ön safta veziriâzam İbrahim Paşa kumandasında Rumeli askeri, ikinci safta Behram Paşa kumandasında Anadolu askeri, üçüncü safta ise yeniçerilerle padişah bulunuyordu. Savaş planı gereğince, Macar saldırısı beklenecek, saldırılar Türk ordusunun merkezine yönelince, Türk kuvvetleri yanlara doğru açılarak, Macar süvarisini topların karşısında bırakacaktı. Savaş, Macarların saldırısıyla başladı. Rumeli askeri, plan gereğince, bir süre çarpıştıktan sonra geri çekilerek Macar zırhlı süvarilerini topların karşısına getirdi; Bâli Bey kumandasındaki akıncılar da düşmanın çekilme yollarını keserek, onları çember içine aldılar. Anadolu kuvvetleri üzerine saldıran Lajos'un kumandasındaki ikinci saf da aynı tuzağa düşürüldü. Bütün Macar ordusu topların önüne çekildikten sonra, 300 top birden ateşlendi; Macar ordusu dağıldı. Lajos II ve yanındakiler, kaçan askerlerle birlikte Karasu bataklığında boğuldu. Savaş alanında altı gün dinlenen Türk ordusu, Macar krallığının başkenti Budin üzerine yürüdü. Başta kraliçe Maria olmak üzere soylular, devlet adamları ve Macar halk kaçtığı için, şehirde yalnızca Yahudiler kalmıştı. Yahudilerin başkanı Salamon'un başında bulunduğu bir heyet, Foeldward kasabasında, Budin kalesinin anahtarlarını Kanunî Sultan Süleyman Han'a teslim etti.

Osmanlı Devleti, bu savaşla, Avrupa'da öteden beri Osmanlılara karşı Hıristiyanlığın en güçlü müdafaa hattını kırmış oldu. Aynı zamanda, Macar topraklarının parçalanması ve kademe kademe bütün Macaristan'ın ilhakına yol açacak seferler (Osmanlı-Avusturya savaşları) için ilk adımı da attılar. Osmanlı kuvvetleri, Budin'e girmiş olmakla birlikte, Belgrad'ın muhafazası için stratejik önemi bulunan Sirem bölgesi hariç, önce Macaristan'ı doğrudan idareleri altına almayarak, Avrupa'yla aralarında, kendilerine bağlı bir tampon devlet haline getirmeyi uygun buldular. Bu, muhtemelen Kanunî'nin Avrupa'da takip etmek istediği denge siyasetinin bir sonucuydu. Aslında tâbiiyet altına alma politikası, Osmanlı fetih metotlarından biri olup, âni fethin ortaya koyabileceği tepkilerin dozunu dengelemek amacını taşımakta; ancak yavaş yavaş Osmanlı idaresine ısındırılan bölge, daha sonra tamamıyla ilhak edilmekteydi. Nitekim Macar tahtı, Macar asilzâdeleri tarafından kral seçilen Yanoş Zapolya'ya bırakıldı.

Mohaç Savaşı:
(1526 )

• Osmanlı akıncıları Macar topraklarına saldırı düzenledi.
• Macarlar Avrupalı devletlerden yardım istedi.
• İki ordu Mohaç ovasında karşılaştı.
• Osmanlıların üstünlüğü ile savaş sona erdi.
• Budin ele geçirildi.Fransa kralı Fransuva Alman Şarlkenin esaretinden kurtarıldı.
• Osmanlıların en kısa süreli savaşıdır. (İki saat sürdü. )

Mohaç Zaferi

Mohaç Savaşı(Zaferi)Kanunî Sultan Süleyman sefer hazirliklarini tamamladiktan sonra, 1526 yilinin sonlarina dogru, muhtesem ordusu ile Istanbul' dan hareket etti. Ordunun mevcudu 100 bin kisi idi. Ayrica 300 kadar top vardi. Ordunun ilerlemesi büyük bir disiplin içinde devam etti. Ekili araziye girmek, buralarda hayvan otlatmak, Hiristiyan halkin hayvanlarini almak veya onlara baska türlü zarar vermek siddetle yasaklanmis, bu yasaklara tam olarak uyulmustu.

Ordu Belgrad'a ulastigi zaman Ramazan Bayrami da gelmisti. Bayram namazi burada kilindi ve kutlama töreni yapildi. Sonra tekrar yola çikildi. Uylok, Petervaradin, Osiyek gibi bazi kaleler fethedildi.

Drava Nehri'ne varildigi zaman burada bir köprü yapmak gerekti. Padisah ve veziriazam köprünün yapimina bizzat nezaret ettiler. Ordu bütün agirliklariyla bu köprüden geçtikten sonra Kanunî köprünün yikilmasini emretti. Böylece Macaristan'i tamamen almadan geri dönülmeyecegini belli ediyordu.

DEVAMI Zaferlerimiz