Sağlıklı Yaşam ve Bilgiler - Sayfa 56

Ramazan'da baş ağrısını nasıl önleriz?

Oruç tutanların aç kalma süresi uzun olduğu için yaşayabilecekleri baş ağrılarının, nefes egzersizleriyle giderilebileceği belirtildi


Anadolu Sağlık Merkezi Algoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşen Yücel, oruç tutanların aç kalma süresi uzun olduğu için yaşayabilecekleri baş ağrılarının, nefes egzersizleriyle giderilebileceğini bildirdi.

Prof. Dr. Yücel, yaptığı yazılı açıklamada, bu yıl ramazan ayının eylül ayına denk gelmesi nedeniyle oruç tutulan süre uzadığından, insan vücudunda bazı ağrıların oluşabileceğini belirtti.

Orucun özellikle gün boyunca çalışmak zorunda kalanları zorladığını ifade eden Yücel, şunları kaydetti: "Oruç tutmak çok çeşitli ağrılara neden olabilir. Bunların başında beslenme düzeninin değişmesi ve çok uzun süre aç kalınması nedeniyle oluşan, mide-bağırsak sisteminden kaynaklanan ağrıları sayabiliriz. Yine oruca bağlı olarak, kan basıncı oynamalarına bağlı bir takım sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durumun da baş ağrısı olarak karşımıza çıktığını görebiliriz ya da ani kan şekeri düşmesine bağlı olarak çok şiddetli baş ağrısı gelişebilir."

Kronik ağrısı bulunanlarda orucun, bu ağrıyı tetikleyeceğine dikkati çeken Yücel, geceleri sahur dolayısıyla uyku düzeni bozulduğu için yaşanan stresin, açlığın da eklenmesiyle gerilim ve baş ağrısına yol açabileceğini kaydetti.

Yücel, kafeinli içeceklere bağımlılığı olan kişilerde de oruç sırasında baş ağrıları yaşanabileceğini, ani başlayan ve vücutta meydana gelen herhangi bir bozukluğun habercisi olan ağrının ciddiye alınması gerektiğini bildirdi.


NEFES EGZERSİZİ

Prof. Dr. Ayşen Yücel, "Vücutta hafif ve orta şiddette meydana gelen ağrılar, nefes ya da gevşeme egzersizleriyle geçirebilir. Ama ağrıyı çeken kişinin bu egzersizleri nasıl uygulayacağını bilmesi gerekir. Fakat ağrı, orta şiddetten fazlaysa, bu egzersizlerin faydası olsa bile tam olarak ağrıyı geçiremeyebilir" dedi.

Özellikle gerilim ağrılarında nefes ve gevşeme egzersizlerinin yanı sıra dikkati dağıtma egzersizlerinin uygulanabileceğini ifade eden Yücel, şu bilgileri verdi: "Dikkati dağıtma egzersizleri, başka bir şeyle uğraşma, müzik dinleme veya kişinin kendisini rahatlattığını önceden bildiği herhangi bir şeyle uğraşması şeklinde gerçekleştirilir. Ayrıca imkan varsa, loş ve sessiz bir ortamda uzanma, temiz havaya çıkma gibi bir takım tedbirler de ağrının azalmasını sağlayabilir. Nefes egzersizleri tıpkı doğum sancıları sırasında uygulandığı gibi yapılabilir. İnsanın vücudunu zihni ile yönlendirerek kontrol altına almasını sağlayan birçok yöntemden biridir. Ağrıyı kendi kendinize kontrol etmeye çalışırken, bir yandan da vücudun iyi oksijen almasını sağlayarak dokulara daha fazla oksijen göndererek ağrıyı azaltma üzerine yapılan egzersizler, ağrı kontrolünde çok yararlı olmaktadır."

Ramazan'da gereken sıvıyı böyle alın




Beslenme Uzmanı Hayrettin Mutlu, 15 saat bulan oruç süresinde vücudun ihtiyacı olan sıvıyı nasıl alabileceğimizi anlattı. Mutlu, iftarın da iki öğüne ayrılmasını önerdi:

Ramazan’ın uzun ve sıcak günlere denk geldiği şu günlerde, beslenme ve sıvı alımı nasıl olmalı? Bu konuda Sema Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Hayrettin Mutlu bilgiler verdi.
Ramazan ayının Eylül ayına denk gelmesiyle, günde ortalama 14-15 saat aç ve susuz kalacağımız düşünülürse, bu günlerde beslenme ve sıvı tüketimine çok dikkat edilmesi gerekiyor. Peki, yeterli sıvıyı nasıl alacaksınız? İftar yapıldıktan yatılana kadar yaklaşık her yarım saatte bir bardak su tüketilmeli. Sahurda da tüketeceğiniz 2 bardak su ile yaklaşık olarak günlük su tüketiminizi düzenlemiş olacaksınız.


İFTARI İKİ ÖĞÜNE AYIRIN


Su haricideki sıvı alım kaynakları ise yoğurt-süt grubu besinler, sebze ve meyveler. Meyve ve sebzelerden sıvı alımını nasıl düzenleyebiliriz?
Ramazan'da yemek yemeye ayrılan zaman kısıtlı bir süre olduğu için, iftarı 2 öğüne ayırmanızda fayda var. İftarın açılması ve akşam yemeği olarak beslenme düzeni oluşturulmalı. Bu iki öğünün arasının 10-15 dakika olmasını tavsiye ediyoruz. İlk öğünde besleyici 1 kase çorba içilmeli. Çorba mümkünse hazır çorba olmamalı.( tarhana, mercimek ya da karışık sebze çorbası olabilir.) bir hurma ya da incir yiyebilirisiniz. 1 bardak su ve 1 kase salatayı da iftar açarken tüketmenizde fayda var.
İftarın ikinci öğününde ise 1 bardak ayran ya da yoğurt, etli sebze yemekleri, 4 yemek kaşığı kadar pilav ya da makarna ve yine 1 kase salata tüketin. Meyve yemeye de çok vakit olmadığı için 2 porsiyonda bu öğünde meyve tüketmeyi tavsiye ediyoruz. Sahurda da 2 porsiyon meyve tüketmelisiniz. Çay ve kahve yerine de limonata veya komposto tüketmelisiniz.
Uzun süren oruçlarda yetersiz beslenme sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle yeterli ve dengeli, vitamin, protein ve karbonhidrat tüketilmeli. Günde 2 bardak süt ya da yoğurt,3-4 köfte kadar balık ya da et 4-5 dilim ekmek (özellikle de çavdar ekmeği tüketilmeli. Çavdar ekmeği sahurda 'yenildiği zaman 5 saat tokluk hissi verir), 3-4 porsiyon sebze yemeği, 4-5 porsiyon meyve tüketilmesi gerekiyor. Şerbetli tatlılar yerine de sütlü tatlıların tüketilmesinin daha uygundur.

Vücutta insan yaratılısının aynası olarak değerlendirilebilecek bir organ varsa, o da kuskusuz midedir. Çünkü sinir sisteminizin nasıl çalıştığını bu hassas organdan anlamak mümkün. Duygusal ve ruhsal durumunuz mide suyunun salgılanışını etkilediği için fark etmeseniz de mideniz bu durumdan zarar görebilir.

Bu nedenle beslenme tarzıyla mideyi korumak çok önemli. Bunda da dikkat edilmesi gereken nokta tüm öğünlerde doğal besinleri tüketmeye çalışmak. Bunun yani sıra çalışma temponuz da midenizi etkiliyor. Hiç durmadan stresli bir ortamda çalışıyorsanız ve sürekli mide ağrısından şikâyetçiyseniz, bunun sebebini çok da araştırmanıza gerek yok. Çünkü sıkıntı midenin bas düşmanı.

Bu yüzden ise gidip gelirken yürüyüş yapmaya ve temiz hava almaya özen gösterin. Aslında mide problemleri çağımızda en çok rastlanan sağlık sorunlarının basında geliyor. Mide ağrılarınız artik size büyük sıkıntı vermeye başladıysa, yemek yediğiniz ortama da özen göstermeniz gerekiyor. Öncelikle yemek yerken sıkıntılarınızı da masaya getirmeyin.

Ayrıca yorgunluktan dolayı aç olduğunuzu hissetmiyorsanız, yemekten önce küçük bir dinlenme molası verebilirsiniz. Bunun yani sıra yemekleri çok sıcak ve iyi çiğnemeden mideye göndermek, sorunların artmasına sebep oluyor. Ayrıca sıcak bir yemeğin üzerine dondurma yemek de oldukça sağlıksız. Doktora başvurarak midenize uygun bir beslenme programı da hazırlayabilirsiniz.

Ancak bu noktada İsviçreli bitki bilimci Alfred Vogel dikkat etmeniz gereken bazı noktalar olduğunu anlatıyor. Örneğin beyaz seker yerine esmer seker tüketmek, midenin sindirimi açısından çok daha faydalı. Sirke gibi mide asidini artırıcı sosları da kullanmamaya dikkat edin. Mide yanması sorununuz varsa sıcak suyun içine çiğ patates doğrayarak için. Patates fikri cazip gelmediyse, havuç suyu veya lahana suyunu da deneyebilirsiniz. Faydasını göreceksiniz.

Süt yerine yoğurt

Şimdiye kadar mideye faydalı olduğu konusunda uzmanlar tarafından pek çok yiyecek tavsiye edilmiştir. Ancak bunların arasında en yanlış inanca sahip olunanın süt olduğu artik biliniyor. Alfred Vogel da sütün yerine yoğurdu öneriyor. Çünkü yoğurt, süt gibi midede pıhtılaşmaya sebep olmuyor.

Yoğurdun bir diğer özelliği ise bağırsakların çalışmasına yârdim etmesi. Bu da sindirim sisteminin daha iyi çalışmasının sağlıyor. Daha da faydalı olmasını istiyorsanız yemekten önce tüketmeye dikkat edin. Meyveyle birlikte tüketmek ise midede yanmaya sebep olabilir.

Midenin bas düşmanlarından biri olan kahve, aslında başka organlara da büyük zarar veriyor. Kahvenin istediğiniz zaman sizi uyanık tutmayı sağladığı tartışılmaz bir gerçek. Ancak uzun vadede sinirleri yıpratıyor. Günde üç bardaktan fazla kahve içiyorsanız ve hala kendinizi güçsüz hissediyorsanız, bunun sebebi artik bir bağımlı olduğunuz anlamına gelebilir. Bunun yani sıra Türk kahvesi diğer kahvelerden daha az zararlı.

Havuç suyu yararlı

Meyve ve sebze sularının ne kadar faydalı olduğunu çocukluk yıllarından beri öğrendik. Ancak hangi meyve suyunun neye iyi geldiğini de biliyor musunuz? Örneğin havuç suyu kan dolaşımına ve bağırsakların çalışmasına yardımcı oluyor. Havuç suyunun dengeleyici bir özelliği olmasından dolayı ishale iyi geldiğini söylemek de mümkün.

Bunun yani sıra sogukalginliginda da tüketmek faydalı olacaktır. Demir eksikliği bulunanlar ise pancar suyu içmeli. Çünkü pancar suyunun her yüz graminda beş gram demir bulunuyor. Özellikle iki yasına kadar bebekler, hamileler ve menopozdaki kadınlar bolca tüketmeli.

Kereviz suyu da vücuttaki fazla toksinlerin atılmasını sağlıyor. Vücudunuzun yenilenmesini ve temizlenmesini istiyorsanız domates suyu içebilirsiniz. Çünkü erken yaslanmayı önlemede büyük etkisi var.