Bitki Anatomisi - Meyve - Sayfa 3

MEYVE
Döllenmeden sonra ovayumun gelişerek oluşturduğu yapıya meyve adı verilir. Bazı durumlarda meyve oluşumuna reseptakulum, hatta periantta katılabilir. Yine bazı durumlarda ise brakteler gelişerek meyvenın tabanını ( örneğin meşeler) veya tamamını sarabilir (örneğin fındık). Bir meyve başlıca üç kısımdan oluşmuştur. En dışta eksokarp, ortada mezokarp ve en içte de endokarp bulunur. Meyvenın içinde ise tohumlar bulunur.
Meyveler genel olarak üç grup altında toplanabilir:
1. Basit Meyveler: Tek pistilli bir çiçekten (sinkarp ovaryumdan) meydana gelmiş meyveler.
2. Agregat Meyveler: Çok pistli bir çiçekten (apokarp ovaryumdan) meydana gelmiş meyveler.
3. Bileşik Meyveler: Pek çok çiçek içiren bir çiçek durumundan meydana gelmiş meyveler.

Basisid kapsüla: Açılan meyvelerde kapsülün sap tarafından meyve tepesine doğru yarılarak açılması.
Dentisid kapsüla: Dişli kapsül. Açılma kapsülün uç kısmındaki dişlerin birleştikleri yerden olur.
Folikül: Apokarp gienkeumlu çiçeklerde, her biri bağımsız pistil taşıyan ve boyuna yarılarak açılan kuru meyve
Legümen: Tek karpelli bir ovaryudan meydana gelmiş meyve.
Lokulisid Kapsüla: Yarık koruncak. Karpeller sırt tarafından yarılarak açılırlar.
Operkulat Kapsüla: Kapaklı kapsül. Tohumlar kapsülün tepesindeki deliklerden (por) atılmakta ancak deliklerin üzerinde bir kapak bulunmaktadır.
Piksid Kapsüla: Kapaklı kapsül, kapaklı koruncak. Çevresel olarak yarılan ve bir kapak oluşturarak açılan meyve.
Porisid Kapsüla: Delikli kapsül, tohumları kapsülün tepe bölümünde bulunan deliklerden dökülen çok karpelli kuru meyve.
Septifragal kapsüla: Karpellerin tabanında tohum taşıyan dış k ısımları birbirinden ayrılarak yukarı doğru kıvrılır ve karpellerin iç kısımları bir sütun halinde kalır.
Septisid kapsüla: Yarıklı koruncak. Karpelleri birleşme yerleri boyunca açılan meyve.
Silikula: İki karpleden oluşan ve karpellerin arasında yalancı bölme bulunan boyu eninin 3 katından fazla olmayan açılan kuru meyve.
Silikuva: Yapı olarak silikulaya benzer, ancak boyu eninin 3 katından fazladır.
Valvular kapsüla: Kapaklı kapsül. Karpelleri birbiri üzerine binmeksizin bitişme yerlerinden açılabilen kuru meyve.

Aken: Kapçık meyve, kuru, küçük, bir tohumlu ve kendiliğinden açılmayan meyveler.
Karyopsis: Buğdaysı meyve, tohumsu meyve. Üst durumlu bir ovaryumdan gelişen ve tohum kabuğunun (testa) meyve kabuğuna (perikarp) ayrılmayacak bir şekilde birleştiği tek tohumlu açılmaya kuru bir meyve.
Lomentum: Kırılgan meyve, boğumlu meyve. Her bir bölümünde bir tohum bulunacak şekilde boğumlu olan ve boğumlardan kırılan, kuru, açılmayan ve üst durumlu bir ovaryumdan oluşan meyve.
Nuks: Fındıksı meyve bir tek tohum bulunan, kendiliğinden açılmayan, sert meyve.
Samara: Kanatlı meyve. Kanatlı açılmayan kuru meyve.
Şizokarp: Yarılan meyve. Bileşik bir ovaryumdan oluşan karpelleri yarılarak iki yada daha çok parçaya ayrılan, kuru, açılmayan, yalın meyve. Bu parçaların her birine merikarp adı verilir.