Arama

Hatay Sorunu - Tek Mesaj #6

Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
22 Haziran 2016       Mesaj #6
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Türkiye ile Fransa arasında 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara İtilafnamesi, Suriye sınırları içinde bırakılan İskenderun Sancağı'na özel bir yönetim şekli tanımıştı. Fransa, "manda" yönetimi altında bulunan Suriye'ye 1936 yılında bağımsızlık vermeyi kararlaştırınca İskenderun Sancağı'nın statüsünün ne olacağı konusu ortaya çıktı. Fransa, Sancak'ı Suriye'ye bırakmak isteyince, Türkiye buna karşı çıktı. Türkiye, Sancak'a bağımsızlık verilmesini 9 Ekim 1936'da Fransa'dan istedi. Fransa ise, 10 Kasım'da bunu kabule yetkisi olmadığını bildirdi ve konuyu Milletler Cemiyeti'ne havale etmeyi önerdi. Türkiye de bu teklifi kabul etti.

İskenderun Sancağı'nda olayların da çıktığı bir dönemde, Milletler Cemiyeti, 18 Aralık 1936'dan itibaren meseleyi ele aldı. Bu sırada Türkiye ile yakınlık içinde olan İngiltere'nin de gayretleriyle, Milletler Cemiyeti, İskenderun Sancağı'nın içişlerinde bağımsız, dışişlerinde Suriye'ye bağlı "ayrı bir varlık" olmasını kabul etti. Sancak, Milletler Cemiyeti'nin gözetimi altına konulacaktı. Türkiye ile Fransa, bir anlaşma yaparak Sancak'ın toprak bütünlüğünü ortak güvence altına alacaklardı. Bundan sonra Sancak, Hatay adını alacaktır. Fakat Hatay'daki anayasa çalışmaları sırasında Fransız yetkilileri bazı güçlükler çıkartıp tahrikler yapınca olaylar patlak verdi. Türk-Fransız ilişkileri yine bozuldu. Suriye'de de Hatay'ın ayrılmasına karşı gösteriler yapıldı.

Avrupa'da bunalımların yoğunlaşması ve özellikle Almanya'nın 1938 Mart'ında Avusturya'yı ilhakı, Fransa'nın Türkiye'ye ihtiyacını arttırıp tutumunu yumuşatmasını sağladı. 4 Temmuz 1938'de Türkiye ile Fransa arasında Dostluk Antlaşması imzalandıktan sonra Hatay sorununun çözümü kolaylaştı.
2 Eylül1938'de Cumhuriyet olan Hatay'ın, 1939 Mart'ından sonra Avrupa'da savaşa giden olayların hızlandığı bir dönemde, 23 Haziran1939'da Türkiye ile Fransa arasında yapılan anlaşmayla Türkiye'ye katılması kabul edildi ve Hatay Cumhuriyeti, Temmuz 1939'da Türkiye sınırları içine katıldı.

Dünya'nın, gittikçe artan sorun ve bunalımlarla yeniden ve hızla bir genel savaşa sürüklendiği bu günlerde, Türkiye'nin silah kullanmadan Hatay'ı tekrar Anavatan'a bağlaması örnek bir diplomasi başarısıdır. Bu başarı da en büyük pay ise her zaman olduğu gibi yine Mustafa Kemal Atatürk'e aittir.
SİLENTİUM EST AURUM